Ξέρεις τι ωραίο που είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βραυρώνας;

Μια φορά κι έναν καιρό, όταν ο Ορέστης και η Ιφιγένεια γυρνούν από την Ταυρίδα (την χώρα των Ταύρων καταπώς τη λένε κάποιες σύγχρονες μεταφράσεις που πολύ μας αρέσουν) κουβαλώντας μαζί τους το άγαλμα της Άρτεμης που έχουν κλέψει από εκεί, κάνουν μια στάση στο δρόμο για το Άργος και το αφήνουν στη Βραυρώνα, όπως τους έχει ορμηνέψει η ίδια η θεά.

Κάπως έτσι, λέει ο Παυσανίας (πατέρας και προπάτορας των απανταχού ταξιδιωτικών συντακτών αυτού του κόσμου) ξεκινά στη Βραυρώνα η λατρεία της Άρτεμης, που κορυφώνεται κάθε πέντε χρόνια με τα Βραυρώνια, μία από τις τρεις σημαντικότερες γιορτές της Αττικής μαζί με τα Ελευσίνια και τα Παναθήναια.

«Η Βραυρώνα ήταν το ιδανικό μέρος για την ίδρυση ενός ιερού αφιερωμένου στην Άρτεμη», διαβάζουμε σε μια από τις ενημερωτικές πινακίδες του μουσείου, «καθώς ανταποκρινόταν στις ειδικές απαιτήσεις της λατρείας της. Πραγματικός λειμών Αρτέμιδος χαρακτηρίζεται η μονίμως υγρή κοιλάδα της Βραυρώνας με τον ποταμό Ερασίνο να διαρρέει τον ιερό χώρο και τους γύρω λόφους να προσφέρουν ευρύ χώρο δράσης στην Κυνηγέτιδα θεά».

Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος της Βραυρώνας είναι ένα χάρμα οφθαλμών, ειδικά αυτές τις μέρες που τον λούζει το φως του ανοιξιάτικου ήλιου. Ο ναός της Άρτεμης, που δεσπόζει στο κέντρο του χρονολογείται από τις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., χτίστηκε όμως στη θέση του προηγούμενου, εκείνου του 6ου αιώνα, που τον κατέστρεψαν οι Πέρσες, κι αυτός με τη σειρά του είχε χτιστεί πάνω σε έναν άλλο, του 7ου.

Το δε μουσείο πλάι του, κατά κόσμον Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας, είναι ένα από τα ωραιότερα αρχαιολογικά μουσεία που έχεις δει ποτέ, με τη μεγαλύτερη συλλογή παιδικών αγαλμάτων να καταλαμβάνει μια ολόκληρη, ατμοσφαιρικά φωτισμένη αίθουσα, σχεδόν μόνη της.

Γιατί παιδικά αγάλματα;

Γιατί η Άρτεμις ήταν, εκτός από θεά του κυνηγιού, και προστάτιδα του τοκετού και των παιδιών. Όπως διαβάζουμε σε μια από τις επιγραφές του μουσείου, «ήταν η θεά της φύσης, της ζωής και της γονιμότητας, η οποία φροντίζει τους εφήβους και τα νεαρά κορίτσια δίνοντάς τους τα εφόδια για το γάμο τους, προστατεύει το θεσμό του γάμου, τις γυναίκες, την οικογενειακή ζωή, τη γέννηση και την ανατροφή των παιδιών εξασφαλίζοντας ευγονία, ευτοκία και τη διατήρηση του γένους».

Οι γονείς αφιέρωναν τα αγαλματίδια για να ευχαριστήσουν ή να παρακαλέσουν τη θεά να προστατεύσει τα παιδιά τους, ενώ τα παιχνίδια (σπόνδυλοι ψαριών, αστράγαλοι, ζάρια, μικρογραφικά αγγεία, πλαγγόνες) που θα δεις πλάι τους ήταν αφιερώματα των παιδιών στη θεά, τα οποία προσφέρονταν στη γιορτή των Βραυρωνίων, σημαντικότερο μέρος της οποίας ήταν η αρκτεία, μία τελετή μύησης και μετάβασης των κοριτσιών στην εφηβεία με σκοπό την προετοιμασία τους πριν από το γάμο.

Και τι άλλο έχει να δούμε στο μουσείο;

Ευρήματα από τα προϊστορικά χρόνια ως τον Μεσαίωνα, που προέρχονται από τις ανασκαφές στον Ναό και την περιοχή γύρω του. Δύο από τα πιο ενδιαφέροντα είναι το μαρμάρινο «Ανάγλυφο των Θεών» που αποτυπώνει τον μύθο της ίδρυσης του ιερού και ο μεγάλος μαρμάρινος κυλινδρικός βωμός του τέλους του 4ου αι. π.Χ., που απεικονίζει την υποδοχή του Διόνυσου ως φιλοξενούμενου θεού στο ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος. Ανάμεσά τους, αγαλματίδια, πυξίδες, καθρέφτες, παιδικά παιχνίδια, αγγεία από συμπόσια και λυχνάρια που φώτιζαν τον ναό, ξύλινα αγγεία που σπάνια θα δεις σε άλλα μουσεία, και φυσικά η ίδια η Άρτεμις σε όλο της το πολύπλευρο μεγαλείο –πότε να κυνηγάει, πότε να υφαίνει, πότε να απολαμβάνει τις τιμές που της αποδίδονται.

Στο μουσείο θα μάθεις επίσης όλα όσα δεν ήξερες για την περιοχή που έχει μέχρι σήμερα το όνομα της θεάς, την Αρτέμιδα ή Λούτσα γενικότερα και την Βραυρώνα ειδικότερα, από τον αρχαίο της δήμο που λεγόταν Φιλαϊδών και τους μεσαιωνικούς της πύργους που αγνοούσες, παρεκτός αν μας διαβάζεις τακτικά.

Λεπτομέρειες έχουμε εδώ - Μια μονοήμερη στη Βραυρώνα θα σε κάνει της Αρτέμιδος θαμώνα

Μια ολοκαίνουρια ξενάγηση στο Μουσείο

Από το Σάββατο 15 Μαρτίου, το Αρχαιολογικό Μουσείο της Βραυρώνας αποκτά μια απολαυστική ψηφιακή ξενάγηση, για την οποία δεν θα χρειαστείς παρά μόνο το κινητό σου τηλέφωνο και ένα ζευγάρι ακουστικά. Σκανάροντας το QR code που θα βρεις δίπλα σε 10 επιλεγμένα εκθέματα του μουσείου, θα ακούσεις ένα αλλιώτικο -εν είδει κοσμικού ημερολογίου- Ψηφιακό Οδοιπορικό, αποτελούμενο από αφήγηση, εικόνα και ήχο. Η σύλληψη και καλλιτεχνική επιμέλεια είναι της θεατρολόγου και σκηνοθέτριας Μάγδας Κόρπη, η οποία έχει αναλάβει και την αφηγηματική δραματουργία, που μαζί με την κινηματογράφηση του Αλέξανδρου Χαντζή και τη μουσική σύνθεση και τον ήχο του Γιώργου Μιζήθρα (ΜΙΖΙ) μας προσκαλούν σε μια διαφορετική εμπειρία διαδρομής μέσα από τη φωνή του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη.