Το Συνέδριο για το Ιράν είναι η παράσταση που επείγει να δεις

Ιβάν Βιριπάγιεφ. Σημείωσε το όνομα, είναι η τρίτη φορά που ακούγεται φέτος στα θεατρικά πράγματα της Αθήνας, και κάτι μας λέει πως δεν θα ‘ναι η τελευταία. Θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός, γεννήθηκε στο Ιρκούτσκ (την πόλη της Ρωσίας που ξέρεις από το Risk) αποκήρυξε τη ρωσική του υπηκοότητα, πολιτογραφήθηκε Πολωνός, και δώρισε όλα τα κέρδη από τις ρωσικές παραστάσεις των έργων του στην Ουκρανία μετά την εισβολή. Το ρωσικό κράτος τον καταδίκασε ερήμην σε οκτώ χρόνια κάθειρξη. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες, και είναι όλα διαθέσιμα δωρεάν στο σάιτ του. 

Ένα από αυτά, το συγκλονιστικό Συνέδριο για το Ιράν, ανεβάζει αυτές τις μέρες στο ΠΛΥΦΑ μια από τις πλέον υποσχόμενες θεατρικές ομάδες της Αθήνας, η Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων, που πήρε πρόπερσι το Βραβείο Κάρολος Κουν για το Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου, του Εντουάρ Λουί. Στην ευρηματική, και πάλι, σκηνοθεσία του Χρήστου Θεοδωρίδη, και με ερμηνείες συναρπαστικές, το έργο του Βιριπάγιεφ ευτυχεί, βρίσκοντας την θεατρική του ουσία και ανοίγοντας ένα διάλογο κατεπείγοντα, που ξεκινά από το πολιτικό για να φτάσει –όπως πρέπει– στο προσωπικό.

Πώς θα μιλήσουμε για το ιρανικό ζήτημα, αν δεν κατανοήσουμε πρώτα την έννοια ενός θεού παρόντα με έναν τρόπο που για εμάς φαντάζει αλλοτινός; Πώς θα προσεγγίσουμε τη σύγκρουση Ανατολής-Δύσης, αν δεν συμφωνήσουμε πρώτα τι ορίζουμε ως ευτυχία; Πώς θα βάλουμε πρώτα τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα βασικά, τα απολύτως βασικά, όσο θεωρητικολογούμε; Πώς θα αποφευχθεί η σύγκρουση, όχι πια της Ανατολής με τη Δύση, αλλά στο εδώ και στο τώρα;

Εννέα σύνεδροι (καθηγητές, συγγραφείς, δημοσιογράφοι, ιερείς, καλλιτέχνες, πολιτικοί αναλυτές, πρώην τηλεοπτικές περσόνες και νυν επαγγελματίες της φιλανθρωπίας) παίρνουν με τη σειρά το μικρόφωνο, αλλά μην ξεγελιέσαι: Οι μονόλογοί τους θα δυναμιτιστούν από τις μεταξύ τους διαφωνίες, και από τις ερωτήσεις του κοινού, κάποιες από τις οποίες είναι σκηνοθετημένες, και κάποιες αυθόρμητες, οδηγώντας σε απολαυστικούς αυτοσχεδιασμούς (ειδική μνεία στον Μιχάλη Πητίδη, για την πιο συγκινητική, εμβόλιμη ιστορία από το εξωκειμενικό «Συνέδριο στη Θεσσαλονίκη»).

Η σκηνοθεσία αντιπαρέρχεται τη δυσκολία της στατικότητας –αυτό που παρακολουθούμε είναι, στο κάτω κάτω, ένα συνέδριο– σαν αυτή να μην υπήρξε ποτέ: Δίνει στην κίνηση του κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά νοηματικές ποιότητες σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, βάζοντας τη σκηνική δράση να εκτυλίσσεται ταυτόχρονα στο προσκήνιο, εκεί που βρίσκεται το μικρόφωνο, και στο φόντο, στις πολυθρόνες των υπόλοιπων συνέδρων. Συνδετικός κρίκος η αεικίνητη παρουσία του Γιώργου Κισσανδράκη, που κεντάει στον ρόλο του συντονιστή του συνεδρίου.

Όλες οι ερμηνείες είναι βαθιά δουλεμένες, και λειτουργούν άψογα σαν παζλ χαρακτήρων και προσεγγίσεων έτοιμο να εκραγεί –και θα εκραγεί, αν διαβάζεις προσεκτικά το έχεις μαντέψει ήδη. Η Ελευθερία Αγγελίτσα είναι σπαρακτικά καταιγιστική στον ρόλο της δημοσιογράφου Άστριντ Πήτερσεν, ενώ ο Πάρης Αλεξανδρόπουλος αποδίδει (και) με άγρια σωματικότητα τον πολιτικό αναλυτή Μάγκνους Τόμσεν και τις ακροδεξιές απόψεις του. Μαγικός στην κίνηση και την τρυφερή ερμηνεία του ο Βασίλης Τρυφουλτσάνης ως μαέστρος της Συμφωνικής Ορχήστρας της Δανίας Πασκουάλ Άντερσεν, εμπρηστικός ο Άρης Λάσκος ως Πατέρας Αυγουστίνος, και βαθιά εσωτερικοί ο Μάριος Μάνθος ως καθηγητής Ντάνιελ Κρίστενσεν και η Νίκη Χρυσοφάκη ως Ιρανή ποιήτρια Σιρίν Σιραζί. Ειλικρινείς στις προθέσεις τους ο Δημήτρης Μανδρινός ως φιλόσοφος-συγγραφέας Γκούσταβ Τζένσεν, και η Χρυσή Μπαχτσεβάνη ως Έμμα Σμιτ-Πούλσεν, πρώην τηλεπερσόνα και νυν πρόεδρος φιλανθρωπικού οργανισμού και σύζυγος του Πρωθυπουργού της Δανίας.

Κορύφωση και αποκορύφωμα της παράστασης, η χορογραφία της Ξένιας Θεμελή στην τελευταία σκηνή ξαναλέει χωρίς λόγια όσα είπε η παράσταση με, και λειτουργεί σαν βάλσαμο εξηγώντας την έλλειψη κάθαρσης που, όπως και εκτός σκηνής, δεν πρόκειται να έρθει ποτέ. Κάπου θα συναντιόμαστε, και κάπου θα την χάνουμε, και το αέναο κυνήγι της θα είναι, όπως σοφά το θέτει η Ιρανή μας ηρωίδα, «χρήσιμο για εμάς που διοργανώνουμε τέτοια συνέδρια».

Ταυτότητα της παράστασης
Κείμενο: Ivan Vyrypaev
Μετάφραση: Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου
Σκηνοθεσία: Χρήστος Θεοδωρίδης
Δραματουργία: Ιζαμπέλα Κωνσταντινίδου – Χρήστος Θεοδωρίδης
Χορογραφία: Ξένια Θεμελή
Σκηνικά – Κοστούμια: Τίνα Τζόκα
Μουσική επιμέλεια: Χρήστος Θεοδωρίδης
Σχεδιασμός φωτισμών: Τάσος Παλαιορούτας
Φωτογραφίες – Video – Γραφιστικός σχεδιασμός: ThatLongBlackCloud
Οργάνωση παραγωγής: Άννα Τιαγκουνίδου
Επικοινωνία: Λία Κεσοπούλου
Παραγωγή: Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά)
Ελευθερία Αγγελίτσα, Πάρης Αλεξανδρόπουλος, Γιώργος Κισσανδράκης, Άρης Λάσκος, Δημήτρης Μανδρινός, Μάριος Μάνθος, Χρυσή Μπαχτσεβάνη, Μιχάλης Πητίδης, Βασίλης Τρυφουλτσάνης, Νίκη Χρυσοφάκη