Η Πύλη της Κόλασης είναι η παράσταση που δεν πρέπει να χάσεις

Η ιστορία που θα σας διηγηθούμε είναι αληθινή.
Άρα, παράξενη.
Τόσο που, ακόμη κι αν την έγραφε ο σπουδαιότερος ποιητής,
αν την έλεγε ο μεγαλύτερος παραμυθάς,
αν την τραγουδούσε ο βαθύτερα ερωτευμένος,
δεν θα μπορούσε ούτε να πλησιάσει το θαύμα της ζωής
που έζησαν αυτοί οι άνθρωποι.
Και για να μην αγωνιάτε,
σας λέω από τώρα πως η ιστορία αυτή δεν είχε καλό τέλος.
Και ποιο θα ήταν το καλό τέλος;

Η Λυδία Φωτοπούλου στο απόλυτα λευκό φόντο της βιντεο-προβολής μέσα από την οποία τη βλέπουμε μοιάζει με πνεύμα, με αλλόκοσμη οντότητα ή με κάποια ύπαρξη θεϊκή, καθώς απαγγέλει τα εναρκτήρια λόγια της παράστασης. Μπροστά της, το σκηνικό είναι ένας μη χώρος: Βραχώδεις σχηματισμοί επάνω στους οποίους στέκονται οι τέσσερις ηθοποιοί. Καθώς ο κόσμος παίρνει τις θέσεις του στην πλατεία, βρίσκονται ήδη στη σκηνή. Οι πόζες τους, σε συνδυασμό με τα ευρηματικά γεωμετρικά τους κοστούμια φέρνουν αμέσως στο νου γλυπτά. Συγκεκριμένα γλυπτά. Τα γλυπτά του Ροντέν.

Ο έρωτας του Αυγούστου Ροντέν με την επίσης γλύπτρια Καμίγ Κλοντέλ είναι η ιστορία που θα μας πουν. Η μία από τις δύο. Γιατί υπάρχει και μια άλλη ιστορία, για έναν άλλο έρωτα: Εκείνη των δύο πρωταγωνιστών του Φιλιού, του διασημότερου από τα γλυπτά του Ροντέν. Φραντσέσκα και Πάολο τους έλεγαν, έζησαν τον 13ο αιώνα. Ούτε η δική τους ιστορία είχε καλό τέλος. Και ποιος έρωτας έχει;

Η γνώριμη στο σύμπαν του Καλαβριανού ιδέα της ιστορίας μέσα στην ιστορία βρίσκει στην Πύλη της Κόλασης την πιο ώριμη στιγμή της –και το λέμε αυτό μετά λόγου γνώσεως, εμείς που την πρωτοαγαπήσαμε στην αξεπέραστη Γρανάδα. Γιατί εδώ οι δύο ιστορίες συνομιλούν μεταξύ τους, με τρόπο που υπερβαίνει το εμμονικό ενδιαφέρον του πρωταγωνιστή μας στο παρόν για εκείνους στο παρελθόν. Έχουν κοινό παρονομαστή, τον έρωτα στην απόγνωσή του, αλλά όχι μόνο αυτόν: Η πατριαρχία, οι κοινωνικές συμβάσεις, η ταξικότητα της εξουσίας και οι έμφυλοι ρόλοι διατρέχουν και τις δύο ιστορίες, κι ας έχουν 600 χρόνια διαφορά μεταξύ τους. Το πλαίσιό τους μπορεί να ορίζεται χρονικά, στην πραγματικότητα όμως παραμένει άχρονο. «Μη σε νοιάζει τι ιστορία θα πεις, έτσι κι αλλιώς ο καθένας θα καταλάβει τη δική του» συμβουλεύει σε κάποια φάση ο Ροντέν την Καμίγ.

Μακράν η πιο εικαστική ως τώρα σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού, μοιάζει με ταμπλό βιβάν που αποτυπώνει ένα σκηνικό ποίημα, καθώς οι τέσσερις ηθοποιοί του εναλλάσσονται στους ρόλους και κινούνται με την αέρινη εκείνη πλαστικότητα που παραπέμπει στα αριστουργηματικότερα των γλυπτών, όπως τα περιγράφει ο ίδιος ο Ροντέν: «Το άγαλμα πρέπει να το συλλάβεις σε μια στιγμή που κάτι πήγαινε να κάνει». Στον θόλο της βιντεο-προβολής, ένας μετεωρίτης αλλάζει ανεπαίσθητα θέσεις. Δεν βγάζει απολύτως κανένα νόημα, μέχρι το τέλος, που θα βγάλει όλο το νόημα του κόσμου. Θεατρικά σπόιλερ εδώ δεν κάνουμε.

Με ερμηνευτική δεινότητα οι τέσσερις ηθοποιοί (Γιώργος Γλάστρας, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Χριστίνα Μαξούρη, Λυγερή Μητροπούλου) υπηρετούν πιστά το σκηνοθετικό όραμα. Μεγαλειώδης η στιγμή του χειμαρρώδους μονολόγου της Χριστίνας Μαξούρη, ως Καμίγ Κλοντέλ, που δεν αφήνει μάτι στεγνό μέσα στην αίθουσα, κι ας είναι διανθισμένος με όσο περισσότερο comic relief γινόταν. Ισάξιοι πρωταγωνιστές, τα εκπληκτικά κοστούμια της Βάνας Γιαννούλα, και το ευρηματικό σκηνικό της Μαρίας Καραθάνου, ενώ η μουσική του Θοδωρή Οικονόμου τα ντύνει όλα με την απόκοσμη ατμόσφαιρα που τους πρέπει.

Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο−Σκηνοθεσία Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά Μαρία Καραθάνου
Κοστούμια Βάνα Γιαννούλα
Μουσική Θοδωρής Οικονόμου
Κίνηση Μαριάννα Καβαλλιεράτου
Σχεδιασμός φωτισμών Εβίνα Βασιλακοπούλου
Ηχητικός σχεδιασμός Κώστας Μπώκος
Βίντεο Βασίλης Κουντούρης
Φωτογραφίες Ελίνα Γιουνανλή
Βοηθός σκηνοθέτη Αλεξία Μπεζίκη
Βοηθός ενδυματολόγου Τζίνα Ηλιοπούλου
Ιστορικός σύμβουλος Ελένη Δρίβα

Παίζουν Γιώργος Γλάστρας, Κωνσταντίνος Ζωγράφος Χριστίνα Μαξούρη, Λυγερή Μητροπούλου
Σε βίντεο Λυδία Φωτοπούλου