Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα είναι το σωματικό θέατρο στα καλύτερά του

Όπως θα έχεις πιθανότατα προσέξει αν ασχολείσαι έστω και λίγο, εδώ και μερικά χρόνια στο ελληνικό θέατρο οι ομάδες γράφουν ιστορία. Να, οι Αυτή κι Αυτοί για παράδειγμα: Ομάδα που δημιουργήθηκε το 2017 από την Ελένη Αληφραγκή (Αυτή), τον Σπύρο Αναστασίνη και τον Αντρέα Ψύλλια (Αυτοί). Πρωτοεμφανίστηκαν στο φεστιβάλ Duet Yourself του θεάτρου Άλφα, όπου παρουσίασαν μια 15λεπτη διασκευή του έργου Βουρκόλακας του Αργύρη Εφταλιώτη. Δύο χρόνια αργότερα, ανέβασαν το έργο ως ολοκληρωμένη παράσταση, και στην ομάδα προστέθηκε ο Τάσος Χαλάς. Ακολούθησαν, το 2022, ο Ζητιάνος του Ανδρέα Καρκαβίτσα και το 2023 το Την Κυριακή έχουμε γάμο του Γιάννη Ξανθούλη.

Φέτος, στο υπόγειο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, η ομάδα που δηλώνει πως έχει σκοπό να μεταφέρει στο θέατρο τους θησαυρούς που κρύβει η ελληνική λογοτεχνία, καταπιάνεται με το Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, ο οποίος το έλεγε «ηθογραφία». Έργο βαθιά νατουραλιστικό, που δεν χαρίζεται σε κανέναν, δεν αφήνει ούτε χαραμάδα ανοιχτή να μπει λίγο φως, σε πιάνει από τον λαιμό για να σου μιλήσει για τις ανισότητες, έμφυλες και ταξικές, της δύσκολης αγροτικής κοινωνίας –και όλων των κοινωνιών, εδώ που τα λέμε– και δεν σε αφήνει να πάρεις ανάσα μέχρι να τους καταλάβεις τους ήρωές του. Όχι όμως και να τους συγχωρήσεις. Ο Θεοτόκης δεν θέλει να τους συγχωρήσεις –ούτε καν να τους συμπαθήσεις, ούτε λίγο.

Από αυτή τη συνθήκη ορμώμενη, η ομάδα Αυτή κι Αυτοί φτιάχνει μια παράσταση βίαια ποιητική, με έντονο το στοιχείο της αρχαίας τραγωδίας, που συνδυάζεται εύστοχα με την τρομακτική σκοτεινιά των δημοτικών παραλογών. Σε μια σκηνή γεμάτη χώμα –το οποίο παραπέμπει ευφυέστατα στην ανατριχιαστική τελευταία φράση του βιβλίου– η αφήγηση σωματικοποιείται, η κίνηση (της Αφροδίτης Καλαφάτη) αναλαμβάνει τον πρώτο ρόλο, οι έξι ηθοποιοί γίνονται πότε οι πρωταγωνιστές και πότε ο χορός της όψιμης τραγωδίας, κρατώντας διαρκώς την ένταση στα ασφυκτικά ύψη της κερκυραϊκής νουβέλας.

Η μουσική της Ελένης Αληφραγκή, ερμηνευμένη ζωντανά από την ίδια στα πλήκτρα και τον Βαγγέλη Σταθόπουλο στην κιθάρα, αναλαμβάνει ισότιμο ρόλο αφηγητή, συνομιλώντας με την δράση που εκτυλίσσεται επί σκηνής και εντείνοντας την –σκοτεινή, πάντα σκοτεινή– ατμόσφαιρά της. Η σκηνοθεσία του Αντρέα Ψύλλια αφήνει τη δραματουργία του Σπύρου Αναστασίνη να λάμψει, σε ένα σπάνιο δείγμα ομοούσιου, αξεδιάλυτου αποτελέσματος όπου χρειάζεται προσοχή για να διακρίνεις πού τελειώνει η μια και ξεκινά η άλλη. Λαμπρή ιδέα τα κοστούμια της Αλεξάνδρας Μπαρή, υπηρετούν έξυπνα τις νύξεις περί κοινωνικής συνοχής του Θεοτόκη, διαφοροποιούνται όμως για να υπογραμμίσουν ποιότητες και λεπτομέρειες του κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά.

Οι ερμηνείες των έξι ηθοποιών (Τερέζα Καζιτόρη, Σπύρος Αναστασίνης, Αλέξανδρος Παυλίδης, Ηρώ Κόκκινου, Γεωργία Σωτηριανάκου, Πάνος Μαλικούρτης) λειτουργούν σαν καλοκουρδισμένο ανσάμπλ, όπως επιτάσσει η βασική αρχή του σωματικού θεάτρου.

Καλή ιδέα, αν είσαι πρωτάρης/α στο σύμπαν του Θεοτόκη, είναι να διαβάσεις πριν την παράσταση, αν όχι το έργο, τουλάχιστον μια καλή εισαγωγή, όπως αυτή που θα σου συμπληρώσει κάποια κομμάτια του καραβελικού παζλ τα οποία παραλείφθηκαν για λόγους σκηνικής συνοχής και οικονομίας.

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Αντρέας Ψύλλιας
Δραματουργία: Σπύρος Αναστασίνης
Μουσική: Ελένη Αληφραγκή
Βοηθός Σκηνοθέτη: Τάσος Χαλάς
Κίνηση: Αφροδίτη Καλαφάτη
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπαρή
Φωτογραφίες-Video: Μάριος Παραδείσης
Αφίσα: Κατολέων Μαριάννα
Φωτισμοί: Γιάννης Καραλιάς
Κατασκευή Κοστουμιών: Γεωργία Καραθανάση
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: Αυτή κι Αυτοί ΑΜΚΕ

Μουσικοί επί σκηνής: Ελένη Αληφραγκή, Βαγγέλης Σταθόπουλος
Παίζουν: Τερέζα Καζιτόρη, Σπύρος Αναστασίνης, Αλέξανδρος Παυλίδης, Ηρώ Κόκκινου, Γεωργία Σωτηριανάκου, Πάνος Μαλικούρτης