Αλεξάνδρα Ούστα, τι ακριβώς ψάχνουμε στο παρελθόν μας;

Η Αλεξάνδρα Ούστα, στην πιο προσωπική παράσταση της πορείας της, συν-σκηνοθετεί με τη Μένη Κωνσταντινίδου και ερμηνεύει το έργο του Γιάννη Κεντρωτά, «Η λεμονιά». Με έμπνευση από τις κασέτες που ηχογραφούσε η μητέρα της, όταν ζούσε στη Σαουδική Αραβία του ‘70, έρχεται στο προσκήνιο μια ιστορία που κινείται ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα. Ένα έργο που μιλά για τα ψέματα που λέμε στους άλλους αλλά και στον ίδιο μας τον εαυτό, για την μοναξιά, την καταπίεση και τα ανείπωτα συναισθήματα.

Μιλήσαμε μαζί της για το πώς προσεγγίζεται ένα τόσο ιδιαίτερο υλικό, αλλά και το τι ψάχνει (και τι βρίσκει) κανείς ανασκάπτοντας οικογενειακές ιστορίες.

Τι είναι η «Λεμονιά»;
Η «Λεμονιά» είναι η πιο προσωπική δουλειά που έχω κάνει μέχρι τώρα. Είναι ένα έργο που έγραψε ο Γιάννης Κεντρωτάς, εμπνευσμένο από κασέτες που έστελνε η μητέρα μου από τη Σαουδική Αραβία τη δεκαετία του ’70 στην οικογένειά της στην Ελλάδα, κι εγώ το έκανα παράσταση. Η ιστορία αυτή, είναι η αφορμή για να δούμε σε τι δυσάρεστες καταστάσεις μπορεί να οδηγηθούμε και το κόστος που έχουν οι επιλογές μας, όταν δεν αντέχουμε να διαχειριστούμε ένα τραύμα. Η «Λεμονιά» η πίσω, είναι εκείνο το δέντρο στην άλλη άκρη του κήπου, που κανείς δεν το ποτίζει και παλεύει μόνο του, όπως και η ηρωίδα, να μην ξεραθεί.

Πώς δουλέψατε σκηνοθετικά την πρώτη ύλη της παράστασης; Οι πρωτοπρόσωπες ηχογραφήσεις δεν είναι και το πιο σύνηθες υλικό για να φτιάξει κάποιος μια θεατρική παράσταση, σωστά;
Όντως, δεν είναι κάτι συνηθισμένο και αυτός ήταν και ένας σημαντικός λόγος για την ιδέα της παράστασης. Μιλάμε για μία εποχή, που ενώ δεν είναι τόσο μακριά από το σήμερα, ακόμα και το τηλέφωνο αρκετές φορές, ήταν είδος πολυτελείας για να μπορείς να επικοινωνήσεις. Επίσης, πέρα από τις αφηγήσεις ιστοριών που μπορεί να μας πουν οι γονείς μας, το να υπάρχει ένα τέτοιο ηχητικό ντοκουμέντο από το τότε, είναι θησαυρός. Ακούγοντας τις κασέτες μεταφέρομαι απευθείας σε εκείνη την εποχή και έχω τη δυνατότητα ν’ αντλήσω πολλές πληροφορίες που υπό άλλες συνθήκες, δε θα μπορούσα ή θα έπρεπε να βρω πιο έμμεσους τρόπους να το κάνω. Όσον αφορά το σκηνοθετικό κομμάτι, το μοιράστηκα φέτος με τη Μένη Κωνσταντινίδου. Εγώ μπήκα στη θέση της ηρωίδας εκείνη την παραμονή πρωτοχρονιάς του ΄76 που γράφει μία κασέτα στη μητέρα της, και με την καθοδήγηση που είχα από τη Μένη, κάναμε μία πολύ ωραία διαδρομή, που και την ευχαριστηθήκαμε, αλλά και το αποτέλεσμα ήταν αυτό που και οι δυο μας είχαμε φανταστεί.

Τι ψάχνει και τι βρίσκει κανείς ανασκάπτοντας οικογενειακές ιστορίες;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ξεκινάμε με ερωτήσεις, μη γνωρίζοντας τι απαντήσεις θα βρούμε μπροστά μας. Όμως πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικό σε σχέση με το ποιοι είμαστε εμείς σήμερα. Μέσα σ’ αυτές τις ιστορίες βρίσκουμε τον εαυτό μας, ακόμα κι αν δεν έχουμε υπάρξει μέχρι εκείνη τη στιγμή σαν φυσική παρουσία. Αυτές οι ¨άγνωστες¨ οικογενειακές ιστορίες, είναι κομμάτι μας και τις κουβαλάμε.

Είναι πρόκληση -ερμηνευτική αλλά και συναισθηματική- το να παίζετε τη μητέρα σας;
Ήταν πρόκληση εξ αρχής όλη η ιδέα αυτής της παράστασης. Ίσως να μην μπορούσα να παίξω αυτό το ρόλο αν δεν έβλεπα τα πράγματα από μία απόσταση. Αυτό λέει και ο χαρακτήρας του έργου στην παράσταση, ότι αυτό που τη γιάτρεψε, ήταν η απόσταση που αναγκάστηκε λόγω συνθηκών να πάρει από τη μητέρα της, μόνο τότε άρχισε να βλέπει τα πράγματα πιο καθαρά. Χρειάζεται να βρούμε τον χώρο, ώστε να μπορούμε να αντικρίσουμε δυσάρεστα πράγματα που μας αφορούν, είτε έμμεσα , είτε άμεσα. Όσον αφορά το υποκριτικό κομμάτι, αυτό ναι, ήταν σίγουρα πρόκληση. Αυτός ο χαρακτήρας έχει και αρκετές διαφορετικές ποιότητες αλλά και ενδιαφέρουσες συναισθηματικές διακυμάνσεις.

Τι είναι το παρελθόν μας; Βαρίδι ή καύσιμο για ταξίδια και αναζητήσεις;
Όταν δεν τολμάμε να αντικρίσουμε το παρελθόν μας, μπορεί να γίνει μεγάλο βαρίδι και εμπόδιο για να δούμε το μέλλον. Όταν το κοιτάμε κατάματα, μπορεί να μας ελευθερώσει και να μας απογειώσει.

Συντελεστές
Συγγραφέας: Γιάννης Κεντρωτάς
Ερμηνεία: Αλεξάνδρα Ούστα
Σκηνοθεσία: Μένη Κωνσταντινίδου – Αλεξάνδρα Ούστα
Βοηθός Σκηνοθέτιδας: Τζοάννα Γεωργαντά
Sound Design: Λευτέρης Δασκαλαντωνάκης
Φωτισμοί: Τζοάννα Γεωργαντά
Φωτογραφίες: Μιχάλης Παπαζήσης
Σχεδιασμός Αφίσας: Γιάννης Κεντρωτάς
Προβολή & Επικοινωνία: Βάσω Σωτηρίου – We Will
Παραγωγή: Αλεξάνδρα Ούστα, Γιάννης Σαρακατσάνης
Trailer Παράστασης: Γιάννης Σαρακατσάνης