Είναι φάση το Ζαγόρι

Είθισται το βουνό να αποτελεί φθινοπωρινό/ χειμερινό προορισμό, όμως υπάρχουν βουνά που είναι παντός καιρού και χωριά που αναδεικνύουν την μαγεία τους οποιαδήποτε εποχή και αν περπατήσεις στα σοκάκια τους.

Έτσι είναι και τα Ζαγοροχώρια. Τόπος μαγεμένος, ήσυχος με τα τουριστικά του στοιχεία αλλά και τις απόμερες μεριές του, τόπος γεμάτος δραστηριότητες και εικόνες που δεν σου φτάνει ούτε μια βδομάδα για να τις προλάβεις όλες.

Εμείς όμως προσπαθήσαμε, και γυρίσαμε έχοντας «φορτώσει» πληθώρα εικόνων και εμπειριών που θα μας κρατήσουν συντροφιά μέχρι να ξανανταμώσουμε με τις βουνοκορφές της Ηπείρου. Και δεν θα αργήσουμε αυτό είναι το μόνο σίγουρο.

Αν αποφασίσεις να τα επισκεφτείς συντόμως, και ο ήλιος σου κάνει το χατίρι, τότε λάβε υπόψη τις προτάσεις για βουτιές που θα δεις παρακάτω, αν είσαι τολμηρός και αντέχεις. Αν ο καιρός στα χαλάσει, κανένα πρόβλημα, οι εμπειρίες εδώ πάνω είναι το ίδιο όμορφες με ή και χωρίς βροχή ή κρύο.

Από τα Γιάννενα στα Κάτω Πεδινά

Περί τις 4 και κάτι ώρες από την Αθήνα τα Γιάννενα προσφέρονται για να κάνεις μια στάση πριν ανηφορίσεις προς Ζαγόρι, να βολτάρεις με θέα την υπέροχη Λίμνη τους, να περπατήσεις στα σοκάκια της Παλιάς Πόλης, αλλά και να φας σε ωραία ταβερνάκια αν σε έχει θερίσει η πείνα από το ταξίδι. Σταθερή αξία η ψησταριά των Βλάχων για κρεατικά σχάρας και σούβλας, αλλά και η Μετσοβίτικη Φωλιά με πληθώρα κρεατικών και εξαιρετικό κοντοσούβλι.

Αφού γεμίσεις γλυκογόνο και πρωτεΐνη τους μυς σου, συνεχίζεις προς Ζαγόρι και Κάτω Πεδινά. Όμορφο και ήσυχο χωριουδάκι, μαζί με τα Άνω Πεδινά, απολαμβάνει υπέροχη θέα στον κάμπο και βρίσκεται σε σημείο στρατηγικό για να ξεκινήσεις ημερήσιες εκδρομές και να ρουφήξεις όση μπορείς από την γοητεία του Ζαγορίου.

Εξαιρετική επιλογή διαμονής εδώ, ο παραδοσιακός Ξενώνας Ανέμη,διαφορετικός από τους ξενώνες που έχεις συναντήσει μέχρι τώρα, διαθέτει παραδοσιακά δωμάτια με ξύλινη διακόσμηση και όλες τις ανέσεις, αλλά και την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε ένα εξοχικό φίλων.

Η Λίλα και ο Παύλος που τον τρέχουν, ήρθαν προ 15ετίας εδώ από την Αθήνα και είναι σίγουρο πως θα σε κάνουν να νιώσεις σαν στο σπίτι σου. Συχνά πυκνά διοργανώνουν βραδιές με ζωντανή μουσική με μπάντες φίλων τους, γευσιγνωσίες, σεμινάρια και retreats ευεξίας. Το πρωινό που ετοιμάζει η Λίλα είναι λαχταριστό, ενώ κάθε μέρα θα δοκιμάσεις και κάτι διαφορετικό από τα χεράκια της – από χειροποίητες πίτες, μέχρι τηγανίτες γεμιστές με κρέμα, ομελέτες με ντόπιες πρώτες ύλες, φρουτοσαλάτες, ζυμωτό ψωμάκι με κάθε λογής μαρμελάδες και άλλα τέτοια ωραία.

Μιας και πιάσαμε τα του φαγητού, σημείωσε το καφενείο του Ρόδακα, το οποίο φέτος έχει αναλάβει να επαναλειτουργήσει ο ηθοποιός Πανάγος Ιωακείμ, και στο οποίο η αίσθηση του «χωριού» είναι πιο έντονη από ποτέ. Πιάσε θέση στο μπαλκονάκι του για να ατενίσεις τη θέα, και να απολαύσεις εκλεκτούς μεζέδες που φτιάχνονται εκείνη την ώρα (συκωτάκι με κρεμμυδάκια, ντάκο, χοιρινή τηγανιά κ.α.), ενώ συνοδεύεις με ντόπιο τσίπουρο και γλυκόπιοτο ροζέ κρασί. Ενίοτε τα βράδια αυτοσχέδιες κομπανίες συνοδεύουν όμορφα το πίνειν και τρώγειν με ρεμπέτικα και λοιπά ωραία.

Επίσης, στα Άνω Πεδινά, η Αμαλία φτιάχνει μερικές από τις καλύτερες πίτες του Ζαγορίου, και σερβίρει μεταξύ άλλων παραδοσιακά μαγειρευτά όπως μοσχαράκι κοκκινιστό, γίγαντες στον φούρνο και νοστιμότατο κοντοσούβλι, τα οποία απολαμβάνεις σε τραπεζάκια έξω με όμορφη θέα στο χωριό.

Και από τις Πηγές του Βοϊδομάτη στο Πάπιγκο

Ώρα για πεζοπορία (γιατί πολύ φάγαμε) και πλώρη για το χωριό Βίκος, εκεί όπου οι πηγές του ποταμού Βοϊδομάτη προσφέρονται τόσο για να πιείς γάργαρο νερό, όσο και για να βουτήξεις στα παγωμένα τους νερά, αν πραγματικά το λέει η ψυχούλα σου. Λίγη κρυοθεραπεία δεν έκανε ποτέ κακό.

Το μονοπάτι ξεκινά λίγο έξω από το χωριό και περιλαμβάνει σχετικά άνετη κατάβαση και αναμενόμενα ζόρικη ανάβαση – υπολόγισε σύνολο μιάμιση ώρα περίπου ανεβοκατέβασμα, όμως αξίζει την προσπάθεια. Τα νερά έχουν χρώμα που δεν θα έχεις ξαναματαδεί, οι Νεράιδες καραδοκούν, ενώ η βλάστηση είναι αδιανόητα πυκνή και με κάθε αφορμή θα θες να απαθανατίσεις το τοπίο. Όταν φτάσεις κάτω, θα δεις το νεράκι να αναβλύζει από τον χαρακτηριστικά διογκωμένο βράχο με την περίεργη ονομασία «Αγκαστρωμένη», το οποίο φυσικά και μπορείς ελεύθερα να πιείς.

Η συνέχεια επιβάλλεται να είναι στο χωριό-σταρ του δυτικού Ζαγορίου, το Μεγάλο Πάπιγκο, με τα πέτρινα ζαγορίτικα σπιτάκια να ορθώνονται γαλήνια και τη βλάστηση να κυκλώνει τα πετρόχτιστα καλντερίμια του. Τα ξωκλήσια και οι περίτεχνες κρήνες συμπληρώνουν το σκηνικό ενός από τους πιο γραφικούς ορεινούς οικισμούς της Ελλάδας.

Μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, το Μικρό Πάπιγκο φωλιασμένο στα ριζά της Αστράκας, έχει ένα ακόμα πιο εντυπωσιακό σκηνικό: Πάνω από το χωριό ορθώνονται το Κόκκινο Λιθάρι και οι Πύργοι της Αστράκας, βραχώδεις σχηματισμοί που κόβουν την ανάσα, ενώ στο φαράγγι έξω από το χωριό απλώνονται οι φυσικές «κολυμπήθρες» που γεμίζουν νερό τον χειμώνα και μεταμορφώνονται σε πισίνες για βουτιές το καλοκαίρι.

Για φαγητό, θα πιάσεις τραπέζι στο εστιατόριο του ξενώνα Astra INN, το οποίο σερβίρει καλομαγειρεμένη, παραδοσιακή κουζίνα σε ένα πανέμορφο σκηνικό, γεμάτο λουλούδια, σε διαφορετικά επίπεδα, με πρώτες ύλες από το δικό τους μποστάνι. Δοκίμασε μανιτάρια πλευρώτους ψητά, μοσχαρίσια μπριζόλα με πατάτες τηγανητές κατσικάκι συνοδευόμενο από τσιπς πατάτας και νοστιμότατα χόρτα.

Για γλυκό, θα πας ακριβώς απέναντι στο Κουκουνάρι, ένα χωριάτικο ζαχαροπλαστείο το οποίο ετοιμάζει καθημερινά χειροποίητα εδέσματα, όπως εξαιρετικό τσιζκέικ με κατσικίσιο τυρί και μαρμελάδα σύκο, κέικ καρότου, αλλά και χωριάτικη χορτόπιτα με κρούστα από καλαμποκάλευρο.

Πάμε Δρακόλιμνη;

Από το Μικρό Πάπιγκο ξεκινούν μερικά από τα ευκολότερα αλλά και πιο φαντασμαγορικά μονοπάτια της Τύμφης. Η πιο εντυπωσιακή διαδρομή είναι αυτή που ενώνει το χωριό με το καταφύγιο στο Παλαιοσέλλι της Αστράκας, κοντά στα 2000 μέτρα υψόμετρο στη θέση Ροδόβολη και την φοβερή Δρακόλιμνη στην κορυφή του βουνού.

Αν αποφασίσεις να επιχειρήσεις την διαδρομή, υπολογίστε περί τις 3 ώρες για να φτάσεις στο καταφύγιο και άλλη μιάμιση ώρα για τη Δρακόλιμνη. Στην τελευταία, θα βρεθείς σε ένα εντυπωσιακό υδάτινο «μυστικό» στα ορεινά της Γκαμήλας. Η Δρακόλιμνη Γκαμήλας οφείλει την δημιουργία της στους τελευταίους παγετώνες (πριν από 10000 χρόνια) που διαμόρφωσαν το μαγικό τοπίο που την περικλείει, και την ονομασία της στον μύθο ότι κάποτε εκεί κατοικούσαν δράκοι που πετούσαν πέτρες από τη μία λίμνη στην άλλη (στη Δρακόλιμνη του Σμόλικα).

Η πεζοπορική διαδρομή είναι ιδιαίτερα απαιτητική και ασφαλής μόνο από την άνοιξη ως το Νοέμβριο (το καταφύγιο κλείνει στα τέλη Οκτωβρίου). Μπορείς βέβαια να πας με το αυτοκίνητο μέχρι το καταφύγιο, το οποίο απέχει περί τη μία ώρα από την Κόνιτσα και προσεγγίζεται μέσα από μια 100% δασώδη και εντυπωσιακή διαδρομή, η οποία στο τέλος της έχει για περίπου 7 χλμ. βατό χωματόδρομο. Από εκεί, αφού διανυκτερεύσεις αν θες, μπορείς να βάλεις πλώρη πουρνό πουρνό για την Δρακόλιμνη.

Οργανωμένες εξορμήσεις στη Δρακόλιμνη της Τύμφης πραγματοποιούν η Trekking, η Extreme Greece και το Trailpath.

Σε κοντινή απόσταση από το Παλαιοσέλλι, οι Πάδες, χτισμένοι στις νότιες κλιτύες του Σμόλικα, κοντά σε έναν χαρακτηριστικά ογκώδη βράχο που ονομάζεται «Πέτρινη Γριά», περιτριγυρίζονται από πλούσια δάση δρυών και μαυρόπευκου και προσφέρονται για βόλτες και καφεδάκι στην γραφική τους, θαρρείς ξεχασμένη από τον χρόνο πλατεία. Αν επισκεφτείς την περιοχή τον Νοέμβριο, τότε ετοιμάσου για τσιπουροκατάσταση μιας και κατά τις 10-15 του μήνα βράζουν το εκλεκτό αυτό απόσταγμα, και το χωριό ζωντανεύει με μουσικές και χορούς.

Ένα φαράγγι του rule them all

Το Βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες λέει πως ο Βίκος είναι το βαθύτερο φαράγγι του κόσμου σε αναλογία μήκους-πλάτους-ύψους, αλλά αυτό λίγα πράγματα λέει μπροστά στην ανείπωτη ομορφιά του. Οι δεινοί πεζοπόροι το διασχίζουν ολόκληρο σε 7 περίπου ώρες, οι υπόλοιποι μπορείτε να διαλέξετε για να περπατήσετε ένα μικρό μόνο τμήμα του (μην σας ανησυχεί πολύ το ποιο, όλα υπέροχα είναι) ή να το χαζέψετε από τα σημεία θέας του. Ποια είναι αυτά;

Το παρατηρητήριο στη θέση Οξιά, κοντά στο Μονοδέντρι, είναι ένα φυσικό μπαλκόνι ενάμισι χιλιόμετρο πάνω από το μεγαλειώδες χάος της χαράδρας του Βίκου, που απλώνεται «κάθετα» από κάτω σου, προκαλώντας ίλιγγο και κόβοντας την ανάσα. Εδώ θα φτάσεις οδηγώντας περί τα δέκα-δεκαπέντε λεπτά από το Μονοδέντρι, περνώντας μέσα από το επίσης φαντασμαγορικό Πέτρινο Δάσος.

Μία άλλη τέλεια γωνία για να απολαύσεις πανοραμική θέα στο φαράγγι είναι η θέση Μπελόη, στο ψηλότερο σημείο του φαραγγιού. Εκεί θα φτάσεις μετά από περίπου μιας ώρας πεζοπορία, περπατώντας δύο χιλιόμετρα από το χωριό Βραδέτο, σε ένα εύκολο και καλά σηματοδοτημένο μονοπάτι.

Από καταρράκτες τι έχετε;

Μπάλτα ντι Στρίγκα. Πρόκειται για τη βλάχικη ονομασία των πανέμορφων καταρρακτών που θα βρεις λίγο έξω από το Ηλιοχώρι. Σημαίνει «η οβίρα (μικρή λίμνη) της κραυγής» και πρόκειται για ένα σύμπλεγμα τριών καταρρακτών στην κοίτη του Κρυοπόταμου, με τον μεγαλύτερο να έχει ύψος 25 περίπου μέτρα. Σχηματίζουν μεγάλες καταπράσινες βάθρες και μία μικρότερη, μέσα σε παρθένο δάσος. Η κατάβαση είναι σχετικά εύκολη, η ανάβαση ζόρικη αλλά δε θα σε νοιάξει τόσο μετά από αυτά που θα δεις. Εννοείται πως και εδώ μπορείς να βουτήξεις, με τα νερά να είναι σαφώς πιο ζεστά από εκείνα στις Πηγές του Βοϊδομάτη.

Σε κοντινή απόσταση από τους καταρράκτες, οι Σαρακατσάνικες Στάνες είναι ένα όμορφο μέρος στον Γυφτόκαμπο, όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Μέσα σε ένα κατάφυτο χώρο από έλατα και πεύκα, η αδελφότητα Σαρακατσαναίων έχει φτιάξει και επτά καλυβάκια, όπως ακριβώς ήταν παλιά τα σπίτια των Σαρακατσαναίων κτηνοτρόφων, τα οποία λειτουργούν σαν μίνι αυτόνομα μουσεία. Δίπλα ακριβώς, μέσα στο δάσος, τσίκνα αναβλύζει από τις ψησταριές της Στάνης, καλώντας σε να φας ωραιότατα μπριζολίδια, κοντοσούβλια, γαλοτύρι και ολόφρεσκες σαλάτες υπό τους ήχους των αέρηδων του βουνού. Έχει και ωραία μπίρα από τη Ζυθοποιία Ηπείρου.

Για σβήσιμο, θα πας για καφεδάκι στο σκαρφαλωμένο στα 1.200 μέτρα υψόμετρο Τσεπέλοβο, το μεγαλύτερο, και το πιο απομακρυσμένο από τα χωριά του Ζαγορίου. Έχει κι αυτό το δικό του μερίδιο σε ηπειρώτικα αρχοντικά, λιθόκτιστα καλντερίμια και μια πανέμορφη πλατεία ό,τι πρέπει για να αράξεις κάτω από τον πλάτανό της και να χαζεύεις τις κορυφογραμμές της Τύμφης που υψώνονται από πάνω σου.

Πετραδάκι πετραδάκι για εσένα το’χτισα

Μερικά από τα ωραιότερα και πιο γνωστά γεφύρια συγκεντρώνονται στο Κεντρικό Ζαγόρι, και πιο συγκεκριμένα γύρω από το χωριό Κήποι, που ήταν κάποτε η πρωτεύουσα και το διοικητικό κέντρο του Ζαγορίου. Μερικά από αυτά είναι το περίφημο Καλογερικό, με τα τρία τόξα του, το Γεφύρι του Κοντοδήμου, το Γεφύρι Πλακίδα και το σήμα κατατεθέν της περιοχής, το Γεφύρι του Κόκκορου, ένα από τα πιο όμορφα και καλοδιατηρημένα γεφύρια της Ηπείρου, δείγμα της χαρακτηριστικής ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής και της άριστης μαεστρίας των μαστόρων της πέτρας.

Μερικά από τα λιγότερο γνωστά, αλλά όχι λιγότερο εντυπωσιακά, συγκεντρώνονται στο Ανατολικό Ζαγόρι, και περιλαμβάνουν το κτισμένο το 1875 γεφύρι της Τσίπιανης, που στεφανώνει τον ποταμό Βάρδα, το Γεφύρι του Δρογανίου στον Καστανώνα, και το υπέροχο Γεφύρι της Βωβούσας, που χρονολογείται από το 1748. Κουκλίστικο, όσο και κρυμμένο από τα βλέμματα, είναι το κτισμένο το 1748 Γεφύρι του Μίσιου, στο Κεντρικό Ζαγόρι, επάνω στο καλντερίμι που λέγεται Σκάλα Βίτσας, και το οποίο ενώνει τη Βίτσα με το Κουκούλι.

Κοντά στο Γεφύρι του Κόκκορου, το χωριό Δίλοφο με μια πλατεία βγαλμένη από παιδικό βιβλίο είναι ό,τι πρέπει για βόλτα και καφεδάκι, ενώ εξίσου όμορφο και κοντινό χωριουδάκι για βόλτα είναι οι Κήποι. Must επιλογή για φαγητό στην περιοχή, το εστιατόριο «Λίθος στου Τάκη» σερβίρει κατσικάκι σκέτο λουκούμι, ψωμάκι ζυμωτό δικό τους, ρεβίθια με μελιτζάνες, λαχταριστή χορτόπιτα και κοντοσούβλι κοτόπουλο, ενώ το κρασί του είναι εξαιρετικό.