Θα έχω μειωμένη βιταμίνη D αν δεν κάνω ηλιοθεραπεία;

Ακόμη και στην ηλιόλουστη Ελλάδα, ένα ποσοστό που αγγίζει περίπου το 70% του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει κάποια μορφής έλλειψη ή ανεπάρκεια βιταμίνης D, η οποία οφείλεται σε διάφορους παράγοντες.

Αρχικά, η κύρια πηγή της βιταμίνης D στο σώμα μας είναι… δικής μας παραγωγής. Για να γίνει αυτό, να την παράξουμε δηλαδή, θα πρέπει οι υπεριώδεις ακτίνες από το ηλιακό φως να έρθουν σε επαφή με το δέρμα, έτσι ώστε να σχηματίσουν τη βιταμίνη D3.

Έπειτα τόσο το συκώτι όσο και τα νεφρά «δουλεύουν» για να δημιουργηθεί η ενεργή αυτή μορφή της βιταμίνης D.

Όσοι έχουν ανεπαρκή έκθεση στον ήλιο, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, των βρεφών, των ηλικιωμένων, των σκουρόχρωμων ατόμων και εκείνων που ζουν σε βόρεια γεωγραφικά πλάτη κατά τη διάρκεια του χειμώνα, κινδυνεύουν από χαμηλή παραγωγή βιταμίνης D3, η οποία κατ’ επέκταση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οστικής πυκνότητα και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Τα άτομα με αναπηρία και τα βρέφη είναι συνήθως λιγότερο πιθανό να βρεθούν σε εξωτερικούς χώρους, ενώ τα άτομα άνω των 70 ετών δεν παράγουν τόσο αποτελεσματικά τη βιταμίνη D3 από το δέρμα τους.

Όσο για τα άτομα με πιο σκούρο δέρμα, έχουν περισσότερη μελανίνη, επομένως λιγότερο υπεριώδες φως απορροφάται από το δέρμα τους για τη δημιουργία βιταμίνης D3. Χρειάζονται επομένως περισσότερη έκθεση στον ήλιο για να παράγουν βιταμίνη D3, από εκείνα με πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα.

Οι μεταβλητές λοιπόν που επηρεάζουν την παραγωγή βιταμίνης D3 είναι η μελάγχρωση του δέρματός, η ηλικία, το γεωγραφικό πλάτος, η ώρα της ημέρας που βγαίνουμε στον ήλιο και η εποχή του χρόνου.

Τι γίνεται όμως με την ηλιοθεραπεία; Είναι απαραίτητη τους καλοκαιρινούς μήνες για να συνθέσουμε D; Θα «πέσουμε» αν δεν κάνουμε; Μας «κόβει» βιταμίνη το αντηλιακό;

Σύμφωνα με την Δερματολόγο Βαγιανή Περιφάνη, αυτό είναι ένα μεγάλο ντιμπειτ στη διεθνή βιβλιογραφία. «Η γενικότερη έλλειψη D δεν οφείλεται μόνο στη χρήση αντηλιακού. Γενικά δεν εκτιθόμαστε αρκετά στον ήλιο και ειδικά τον χειμώνα. Η απαραίτητη έκθεση των 20 λεπτών την ημέρα, πρωινές ώρες, δεν πραγματοποιείται τον χειμώνα γιατί καλυπτόμαστε από τα ρούχα», επισημαίνει.

«Το καλοκαίρι όμως εκτιθόμαστε περισσότερο, ακόμα και όταν περπατάμε στον δρόμο. Δεν είναι απαραίτητο λοιπόν να κάνουμε ηλιοθεραπεία. Το καλοκαίρι πάντα έχουμε υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D σε σχέση με τον χειμώνα», προσθέτει.

Η απαραίτητη έκθεση στον ήλιο για 20 λεπτά την ημέρα λοιπόν, πρωινές ώρες είναι επαρκής για να συνθέσουμε D, επομένως δεν υπάρχει ανάγκη να κάνουμε ηλιοθεραπεία με τις ώρες, όπως το έχουμε στο μυαλό μας, για να καλυφθούμε. Βέβαια κάποιος μπορεί να εμφανίσει έλλειψη το καλοκαίρι για παθολογικούς λόγους. Σε αυτήν την περίπτωση δίνεται συμπλήρωμα και μετά από ένα τρίμηνο επανεξετάζονται οι τιμές. Επίσης, δεν χρειάζεται να είναι εκτεθειμένο όλο το σώμα μας για να συνθέσουμε τη βιταμίνη, αρκεί να είναι εκτεθειμένα τα χέρια μας στον ήλιο ή/και το πρόσωπο.

Όσο για το αντηλιακό, μπορεί να μειώσει τον σχηματισμό της βιταμίνης D3 από το δέρμα, αλλά και πάλι υπάρχουν πολλές μεταβλητές, όπως πόσο αντηλιακό έχουμε εφαρμόσει, πόσο παχύ είναι το στρώμα του αντηλιακού και το επίπεδο του SPF.

Υπάρχει επίσης μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της επαρκής έκθεσης στον ήλιο για την παραγωγή βιταμίνης D3 και του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, επομένως θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να μην υπερβαίνουμε την ημερήσια «δόση».

Σημείωσε επίσης πως, επειδή τα λιποκύτταρά μας μπορούν να αποθηκεύσουν βιταμίνη D για μήνες, δεν χρειάζεται να ανησυχήσεις για τις μέρες που δεν θα εκτεθείς αρκετά. Θα είσαι μια χαρά αν παίρνεις αρκετό ήλιο τις υπόλοιπες.