Πήγαμε στις δωρεάν ξεναγήσεις του Δήμου Αθηναίων και μεταφέρουμε εντυπώσεις

Όταν ο Αισχύλος ήταν 27 χρονών, κατά τη διάρκεια μιας από τις παραστάσεις του, η οροφή του Ωδείου κατέρρευσε, προκαλώντας τον τραυματισμό πολλών θεατών. Το Ωδείο ξαναφτιάχτηκε, με κολώνες αυτή την φορά, που θα μείωναν μεν την χωρητικότητα, θα στήριζαν δε την οροφή προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικά ατυχήματα. Αυτό το Ωδείο, που χτίστηκε στην πρώτη του μορφή τον 6ο αιώνα π.Χ., σήμερα το λέμε Ωδείο του Αγρίππα, από τον Ρωμαίο στρατηγό, φίλο και αργότερα γαμπρό του Οκταβιανού Αύγουστου, που το ανακατασκεύασε τον 1ο αιώνα π.Χ. Είναι αυτό την είσοδο του οποίου στολίζουν μέχρι σήμερα τα αγάλματα των Τριτώνων.

Οι Τρίτωνες, που λες: Μισοί άνθρωποι μισοί ψάρια, τρεις στον αριθμό, έκαναν παρέα με τρεις Γίγαντες, που με την σειρά τους ήταν μισοί άνθρωποι μισοί φίδια. Στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν η Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή ξεκίνησε να σκάβει στο Βρυσάκι, που σήμερα το ξέρουμε ως Αρχαία Αγορά της Αθήνας, μια γιαγιά έδειξε στους αρχαιολόγους την ουρά ενός Τρίτωνα που εξείχε από το έδαφος στην αυλή του σπιτιού της. «Πάρτε τον, τον δαίμονα» τους είπε, «μόνο συμφορές φέρνει».

Πρέπει να είμαστε καμιά πενηνταριά άνθρωποι, μεγάλοι και μικροί, που στεκόμαστε μαγεμένοι κάτω από τους Τρίτωνες, δυο βήματα από την σημερινή είσοδο της Αρχαίας Αγοράς, καθώς η Τζέμα Οικονομοπούλου, πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών, διηγείται με απολαυστικό μπρίο αυτές και άλλες ιστορίες, στο πλαίσιο της δωρεάν ξενάγησης που διοργανώνεται μια Κυριακή πρωί από τον Δήμο Αθηναίων.

Όπως μας εξηγούσε πριν από έντεκα ολόκληρα χρόνια η Άρτεμις Σκουμπουρδή, το πρόγραμμα δωρεάν ξεναγήσεων του Δήμου Αθηναίων ξεκίνησε το 1982, διακόπηκε τον Δεκέμβριο του 2011 και αναβίωσε το φθινόπωρο του 2012. Επί δημαρχίας Κώστα Μπακογιάννη οι ξεναγήσεις διακόπηκαν και πάλι, για να επιστρέψουν φέτος δριμύτερες προκαλώντας χαμό στα social media τον περασμένο Φεβρουάριο με την ανακοίνωσή τους.

«Πόση ώρα περίπου διαρκεί;» ρωτάω αγουροξυπνημένη την Τζέμα Οικονομοπούλου, για να πω στην παρέα να έρθει να με βρει μετά για ουζάκια στο Θησείο. «Τουλάχιστον ένα δίωρο», μου απαντά, «αλλά επειδή εγώ είμαι και πολυλογού, όποιος βαρεθεί φεύγει όποτε θέλει, δεν παρεξηγώ». Κάτι λιγότερο από τρίωρο αργότερα, όχι μόνο δεν έχει βαρεθεί –ούτε φύγει– κανείς, αλλά καθώς οι ερωτήσεις πέφτουν βροχή σκέφτομαι ότι θα μπορούσαμε άνετα να μείνουμε στην Αρχαία Αγορά όλη μέρα.

Γιατί, κακά τα ψέματα, οι ιστορίες που ακούμε εδώ κάνουν τον αρχαιολογικό χώρο δέκα φορές πιο ενδιαφέροντα: Όσο διαβαστερός τύπος και να ‘σαι, όσο καλά και αν προετοιμαστείς για την επίσκεψή σου, υπάρχουν ζουμερές πληροφορίες και μικρά χαριτωμένα τρίβια που δεν θα βρεις αλλού, όπως το ότι ναι μεν δεν μάθαμε ποτέ ποιος έφτιαξε τον Ναό του Ηφαίστου, ξέρουμε όμως με βεβαιότητα πως ήταν ο ίδιος που έφτιαξε και εκείνον του Ποσειδώνα στο Σούνιο, και πως ο χρόνος κατασκευής αυτών και άλλων ναών της ίδιας περιόδου ήταν τόσο μικρός (μόλις τέσσερα χρόνια) επειδή οι ναοί ήταν πανομοιότυποι μεταξύ τους.

Και δεν είναι μόνο αυτό: Μέσα από τις περιγραφές της χαρισματικής μας ξεναγού, ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας το εσωτερικό του ναού όπως ήταν στις διαφορετικές περιόδους της ιστορίας του –όχι μόνο τον χρυσό 5ο αιώνα της ακμής του, αλλά και αργότερα, όταν για αιώνες διατελούσε χριστιανική εκκλησία. Στα ενδιάμεσα, λύνουμε απορίες χρόνων, όπως το πώς γίνεται μια χώρα με τόσους πολέμους να μην είχε ναούς αφιερωμένους στον Άρη (είχε, απλά δεν σώθηκαν), αν συμμετείχαν γυναίκες στη μεγάλη γιορτή των Παναθηναίων (συμμετείχαν) και πόσοι ακριβώς ήταν οι κάτοικοι της αρχαίας μας πόλης στα χρόνια του Περικλή: 200 με 300 χιλιάδες, εκ των οποίων περίπου οι 60 χιλιάδες Αθηναίοι πολίτες, εκ των οποίων περίπου οι μισοί άνδρες με δικαίωμα ψήφου –κι αυτό δεν ξέρουμε αν σου βάζει την προοπτική της φρεσκοεφευρεθείσας δημοκρατίας σε νέα, κομμάτι αποκαρδιωτική προοπτική, αλλά θα έπρεπε.

Αν σου ανοίξαμε την όρεξη, κάνε κλικ εδώ για να δεις το πρόγραμμα του Απριλίου και να δηλώσεις συμμετοχή στις ξεναγήσεις που σε ενδιαφέρουν. Αν βρεις τις θέσεις συμπληρωμένες –πράγμα πολύ πιθανό, το πρόγραμμα έχει μεγάλο σουξέ– μην απογοητευτείς, πέρνα μια βόλτα από το σημείο συνάντησης της ξενάγησης που θέλεις να παρακολουθήσεις, συχνά υπάρχουν ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής.

@in2life_gr Οι δωρεάν ξεναγήσεις του Δήμου Αθηναίων που είχαν σταματήσει για χρόνια, πραγματοποιούνται ξανά κάθε Σαββατοκύριακο #ξεναγηση #δωρεαν #αρχαια #αθηνα🏛greece #αθηναμου #ελληνικοτικτοκ #in2life #μπεςφοργιουγαμω #δημος_αθηναιων ♬ La Da Di Da - Louyah