Αλκίνοος Δωρής: «Ο Σαίξπηρ είναι μια δια βίου σπουδή στην αναγνώριση των ανθρώπινων συναισθημάτων»

Ο πραγματικός κόσμος της Αθήνας συμπλέει με τον ονειρικό κόσμο του δάσους και ο ορατός κόσμος των νέων ανθρώπων -που ο έρωτας γεμίζει όλη την ύπαρξη τους- με τον αόρατο κόσμο των πνευμάτων και των ξωτικών. Γραμμένο μεταξύ 1595 και 1596, το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας είναι ίσως η σπουδαιότερη κωμωδία του σύγχρονου θεάτρου, και το έργο του Σαίξπηρ που έχει παιχτεί τις περισσότερες φορές.

Λίγο πριν την έναρξη των παραστάσεων της ομάδας Loxodox στον πολυχώρο ΠΛΥΦΑ, μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη Αλκίνοο Δωρή για το τι μας γοητεύει στην σαιξπηρική κωμωδία, πώς προσεγγίζονται θεατρικά τα όνειρα, αλλά και για την πρωτότυπη μουσική που θα ακούσουμε ζωντανά επί σκηνής.

«Ο Σαίξπηρ έχει πλάσει κάτι αθώο και ονειρικό, σαν τα παιδιά που φτιάχνουν εξωτικούς κόσμους κάτω από το τραπέζι στο σαλόνι, φέρνουν καρέκλες για τοίχους, μαξιλάρια, ένα ύφασμα να κρύβονται» αναφέρετε στο σκηνοθετικό σας σημείωμα. Είναι η ανάγκη μας να κρυφτούμε από την πραγματικότητα ο λόγος που το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας είναι το πιο πολυπαιγμένο έργο του Σαίξπηρ;
Βέβαια, ναι. Ο Σαίξπηρ δεν αρνείται πως η ζωή είναι γεμάτη ταραχές και ματαιώσεις, κάθε άλλο, βρίσκει όμως το θάρρος να δημιουργήσει θαρραλέα πλάσματα, ερωτευμένους νέους που κάνουν τα πάντα για να ζήσουν κάτι μαγικό, ερασιτέχνες ηθοποιούς που θέλουν να φτιάξουν μια παράσταση. Με κάποιο τρόπο η επιστροφή στην παιδική ηλικία, στα παιδικά όνειρα, είναι το ζητούμενο της ύπαρξης. Νομίζω όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί έχουν ασχοληθεί με αυτό το θέμα.

Πώς θα περιγράφατε συνοπτικά την σκηνοθετική σας προσέγγιση στο έργο;
Προσπαθώ πάντα στις δουλειές μου να εκθέτω τον εαυτό μου σε αυτά που έχει να δώσει το έργο από κατασκευής. Η ελευθερία στην σκηνοθεσία και στην συνεργασία με τους ηθοποιούς έχει διάφορες γωνίες θέασης, πρέπει να προσέχει κανείς να μην γίνει αυθαίρετος, αλλά παράλληλα να ξέρει να χάνει τον έλεγχο. Είμαι πολύ τυχερός, δουλεύω με πολύ ταλαντούχους ανθρώπους, η επικοινωνία δεν είναι δεδομένη σε ένα θίασο, καλλιεργείται με προσοχή και με μια κάπως αόρατη μέθοδο.

Αν έπρεπε να επιλέξετε ένα μόνο στοιχείο που σας γοητεύει περισσότερο σε αυτό το φοβερά πολυεπίπεδο έργο, ποιο θα ήταν αυτό;
Αυτό που λέτε, φοβερά πολυεπίπεδο, ζουν παράλληλα τέσσερις κόσμοι, το να γράψεις ένα έργο με ξωτικά, φαντάσματα, βασιλιάδες και να μην είναι αυτό που λέμε ¨κλισέ¨, είναι όχι απλά σπάνιο, θα έλεγα πως είναι αδύνατο. Αν με γοητεύει κάτι και πρέπει να το πω, είναι το θάρρος αυτού του ανθρώπου, η φλέβα του να φτιάχνει κανείς κόσμους που έχουν μέσα τους ακέραιο το πνεύμα της φύσης.

Ίσως περισσότερο από όλα τα έργα του Σαίξπηρ, το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας είναι αυτό στο οποίο ταιριάζει απόλυτα η κινηματογραφική ατάκα «μην προσπαθείς να το καταλάβεις, νιωσ’ το». Πώς λειτουργεί αυτή η προτροπή στη θεατρική συνθήκη;
Η μαγεία δεν είναι κάτι χειροπιαστό, δεν μπορείς να κοιτάξεις έξω από το παράθυρο και να πεις τώρα αυτό συμβαίνει επειδή συμβαίνει το άλλο, δεν υπάρχει λογική αλληλουχία στην τέχνη, πολύ περισσότερο στο θέατρο που μπλέκονται όλες οι τέχνες μαζί, ζωγραφική, μουσική, ποίηση. Τα πάντα έχουν να κάνουν με την καθαρότητα της ποίησης, αυτή είναι η μαγεία στον Σαίξπηρ, είναι πολύ καθαρό το μάτι του πάνω σε αυτά που θέλει να περάσει, οι εικόνες του είναι δουλεμένες με αριστουργηματική ακρίβεια. Ο Σαίξπηρ είναι μια δια βίου σπουδή στην αναγνώριση των ανθρώπινων συναισθημάτων.

Μιλήστε μας και για την πρωτότυπη μουσική της παράστασης, που περιλαμβάνει (ζωντανά επί σκηνής) φλάουτο, βιολί, κιθάρα και νταούλι.
Την μουσική στην παράσταση έγραψε η Στέλλα Γαδέδη, πρόκειται για μια σπουδαία μουσικό με τρομερή ευαισθησία και σπάνια καλλιτεχνική ευφυΐα, συνδεθήκαμε από την πρώτη στιγμή. Το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας έχει ανάγκη να επικοινωνήσει με το ουράνιο και το λαϊκό στοιχείο του θεάτρου, τα ηχοτοπία από τις φωνές των ηθοποιών πιστεύω πως απογείωσαν το όραμα που είχαμε σαν ομάδα για αυτήν τη δουλειά.

Συντελεστές:
Κείμενο: Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Σκηνοθεσία: Αλκίνοος Δωρής
Μετάφραση: Διονύσης Καψάλης
Κίνηση: Αγγελική Τσούπρα
Μουσική: Στέλλα Γαδέδη
Σκηνογραφία: Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου
Κοστούμια: Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Ισμήνη Ασημάκη
Πίνακας ζωγραφικής: Ισμήνη Ασημάκη
Φωτισμοί: Θωμάς Οικονομάκος
Φωτογραφίες παράστασης: Sabrina Brodescu
Κατασκευή Κοστουμιών: ΡΑΜ ΡΑΜ
Κατασκευή μάσκας: Φωτεινή Γεωργίου
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: LOXODOX
Οργάνωση παραγωγής: Loxodox, Όλγα Τσατσούλη

Διανομή (αλφαβητικά)
Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου: Ελένη, Μπρίκης
Σταύρος Καστρινάκης: Δημήτριος, Βελόνης
Δήμητρα Κολοκυθά: Πουκ
Νάσος Κρέτσης: Πάτος
Κατερίνα Κωνσταντίνου: Νεράϊδα
Γιάννης Μπάτσης: Λύσανδρος, Σουραύλης
Μηνάς Πασπαλάς: Αιγέας, Σφήνας
Μπέτυ Σαράντη: Ερμία, Αλφάδης
Δήμητρα Σπανούλη: Ιππολύτη, Τιτάνια
Βασίλης Σταματάκης: Θησέας, Όμπερον

Μουσικοί επί σκηνής: Κατερίνα Κωνσταντίνου (φλάουτο), Νάσος Κρέτσης, Μηνάς Πασπαλάς (βιολί, κιθάρα), Νάσος Κρέτσης (νταούλι)