Στάθης Δρογώσης: "Μακάρι να πειρατεύουν τα τραγούδια μου"

της Φιλουμένας Ζλατάνου

Θέλει τσαγανό για να κατονομάσεις τα κακώς κείμενα και να πεις αλήθειες για το χώρο όπου εργάζεσαι. Για τον Στάθη Δρογώση φαντάζει φυσιολογικό, αφού έχει ευθύνη απέναντι σε όσους τον ακούν. Το μικρόφωνο έχει δύναμη και ο Δρογώσης δε φοβάται να το χρησιμοποιήσει.

Φέτος, ανεβαίνει στη σκηνή του Club του Σταυρού του Νότου, με μια νέα μπάντα που δημιούργησε από πολύ καλούς μουσικούς ήδη καταξιωμένους, τα «Μεγάλα Στελέχη» (ο Κώστας Μιχαλός στις κιθάρες, ο Θάνος Μιχαηλίδης στα τύμπανα, ο Κώστας Βήχος στο μπάσο, ο Άρης Ζέρβας στο τσέλο και ο Ντομένικο Μπονάσσι στις κιθάρες και το όμποε) και με το σύνθημα “Δε σε ξεχνώ, σου τραγουδώ... Η αγάπη στο τέλος νικά" σαρώνει τις Κυριακές μας (ώρα έναρξης 22.30), με ήχο δυνατό και πιο ροκ και με σχόλια αιχμηρά για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Σε μια συνέντευξη ποταμό στο in2life.gr δίνει τον ορισμό του Έλληνα καλλιτέχνη, μιλάει για την έμπνευση, τις εξεγέρσεις και για τη χώρα που ζούμε.

Τα τραγούδια ανατρέπουν συνειδήσεις;
Όχι, δε νομίζω. Σε πιο ρομαντικές εποχές γινόταν αυτό. Στη σημερινή εποχή δε γίνεται. Τα τραγούδια που γίνονται επιτυχίες είναι συνήθως εξωστρεφή και αισιόδοξα, που χρησιμεύουν μόνο για να χορέψει ο άλλος, ενώ παλιά γίνονταν γνωστά τραγούδια ενδοσκόπησης, πολιτικά, βιωματικά. Βέβαια φταίνε και οι καλλιτέχνες γιατί δεν εκφράζουν με ένα τραγούδι όλο αυτό που βράζει μέσα στον κόσμο, ο οποίος μπορεί να θέλει να διασκεδάζει και να κουνάει το σώμα του αλλά έχει και μια ανάγκη πιο βαθιά, πιο πνευματική και η εύκολη λύση είναι το «κάντε τον κόσμο να διασκεδάσει».

Ποιος είναι ο ρόλος των καλλιτεχνών;
Θα σου πω ποιος είναι στην Ελλάδα και ποιος θα έπρεπε να είναι κατά τη γνώμη μου. Στην Ελλάδα οι περισσότεροι είναι χειροκροτητές της εξουσίας, κόλακες. Οι αποτυχημένοι ηθοποιοί θέλουν να γίνουν βουλευτές, οι περισσότεροι μουσικοί μπλέκουν με κόμματα και με το κατεστημένο. Είναι δυστυχώς οι γελωτοποιοί της εξουσίας. Και διάφοροι που το παίζουν αριστεροί απλά παίρνουν πολλά λεφτά από το Κέντρο Κινηματογράφου και κάνουν τις αριστερές τους ταινίες. Είμαστε μια μικρή χώρα όπου ό,τι δηλώσεις είσαι. Το είδαμε αυτό όταν ξαναπολιτικοποιήθηκε η ελληνική νεολαία με την εξέγερση του Δεκεμβρίου και περίμενες να δεις, να ακούσεις στο ραδιόφωνο, να διαβάσεις ένα άρθρο, κάποιον διανοούμενο-καλλιτέχνη να μιλήσει. Εκτός ότι όλοι κρύφτηκαν, συστρατεύτηκαν οι περισσότεροι με το καθεστώς των δολοφόνων, των αμόρφωτων μπάτσων, το καθεστώς που δυναστεύει την Ελλάδα και τους νέους. Άρα ο ρόλος του καλλιτέχνη στην Ελλάδα είναι γίνε γνωστός, πάρε φράγκα, γλείψε την εξουσία. Ο πραγματικός ρόλος θα έπρεπε να είναι ένας ειλικρινής ρόλος. Να αντιπροσωπεύουν μόνο τον εαυτό τους και να έχουν υψηλή ευαισθησία, να προσπαθούν να ξυπνάνε συνειδήσεις και όχι να κοιμίζουν. Έχει ο καιρός γυρίσματα. Δε θέλω να ντρέπομαι για αυτό που κάνω, αλλά με κάτι τέτοιους τύπους που δηλώνουν μουσικοί, ηθοποιοί κτλ πραγματικά ντρέπομαι.

Είσαι έντονα πολιτικοποιημένος;
Ναι, αλλά ανεξάρτητος, δεν ανήκω σε κανένα κομματικό συνδυασμό. Είμαι ένας σκεπτόμενος πολίτης. Ούτε θέλω να σώσω εγώ τον κόσμο ούτε να με ακολουθήσει κανείς ή να πω το εύκολο τσιτάτο να με ακολουθήσει η πιτσιρικαρία. Δεν μπορώ να κοιμηθώ όμως, γιατί δεν πιάνει το ναρκωτικό σε μένα όπως και σε πολλούς άλλους. Έχοντας περάσει πολλά χρόνια σε αυτή τη δουλειά, το πρώτο ναρκωτικό που έχουμε εμείς οι καλλιτέχνες είναι η ματαιοδοξία, η ευαισθησία στην κολακεία και το να κυνηγάμε την καριέρα μας από δω κι από κει. Όταν περάσεις αυτή την παιδική ασθένεια, έχεις την πολυτέλεια επειδή δε δουλεύεις οκτάωρο όπως όλος ο κόσμος, να έχεις πολύ ελεύθερο χρόνο να μελετήσεις την κοινωνία, να διαβάσεις κανένα βιβλίο. Είμαι πολύ τυχερός που κάνω αυτή τη δουλειά.

Όλα είναι πολιτικά. Και όλοι αυτοί που λένε ότι πέθαναν οι ιδεολογίες δε θα ξέρουν από πού θα τους έρθει, διότι το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι το αριστερά ή δεξιά, αλλά το ότι είμαστε ένα βήμα πριν τον καπιταλισμό της δύσης, είμαστε νεόπλουτοι με ένα μαφιόζικο καπιταλισμό οικογενειών. Δεν υπάρχει ελεύθερη αγορά στην Ελλάδα. Έχουμε ολιγοπώλια και μονοπώλια, έχουμε 5 επιχειρηματίες που λαδώνουν τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα και επιβιώνουν, έχουμε εθνικούς προμηθευτές. Είμαστε ένα προτεκτοράτο, μία μπανανία. Πρέπει να πολιτικοποιηθούμε. Για αστείο λέω πολλές φορές, καλύτερα να φτιάξουμε το κράτος και μετά να παλέψουμε εναντίον του. Υπάρχει αναρχία μαφιόζικη, μεγαλοεργολάβων, αμόρφωτων πλουσίων που απλά κουνάνε τα οπίσθιά τους σε γυφτομάγαζα, στα πρώτα τραπέζια. Είναι η κοινωνία των μεγάλων στελεχών, των τζιπ, των οικολόγων με τζιπ, όλη αυτή η ξεφτίλα μαζεύεται σε αυτή τη μικρή χώρα.

Ελευθερία του λόγου έχουμε εντέλει;
Έχουν κάνει ένα ωραίο κολπάκι. Υποτίθεται ότι έχουμε και μπορούμε να μιλάμε, αλλά η τηλεόραση είναι ένα απροσπέλαστο μέσο. Αιρετικές φωνές δεν περνάνε στην τηλεόραση και αν περάσουν γίνονται γραφικές, στις εφημερίδες είναι κλειστό το τοπίο, δεν μπορεί κανείς να γράψει ένα άρθρο. Θεωρητικά μπορείς να πεις ό,τι θέλεις αλλά πρακτικά δε σου δίνει κανείς τη δυνατότητα. Όταν κάναμε τη μεγάλη συναυλία αλληλεγγύης το Δεκέμβριο, μία από τις πιο μεγάλες που έχουν διοργανωθεί, που διήρκησε 20 ώρες, κάναμε δηλώσεις στο Mega και στα άλλα κανάλια που είχαν έρθει και δεν τις έπαιξε κανείς. Δε βόλευε τότε να ρίξεις κι άλλο λάδι στη φωτιά. Άρα θεωρητικά, υπάρχει περισσότερη ελευθερία λόγου από την επταετία, αλλά αφού δεν υπάρχει πολιτικός πλουραλισμός στα μέσα μαζικής ενημέρωσης πρακτικά δεν υφίσταται.

Από την κοινωνία, στα μαγαζιά. Πώς λειτουργούν τα πράγματα εκεί;
Εγώ παίζω σε μικρούς χώρους με σχετικά φτηνό εισιτήριο και είμαι τυχερός διότι όπου έχω δουλέψει έχω συνεργαστεί άψογα. Ξέρω όμως ιστορίες ανθρώπων που δεν έχουν περάσει καλά. Φέτος, κάνω μια προσπάθεια να φύγει λίγο αυτή η μαγαζίλα, παίζω στο Club του Σταυρού του Νότου και έχω περισσότερους όρθιους, σαν συναυλία. Το σκυλάδικο είχε περάσει και στις μουσικές σκηνές, μας είχε νικήσει. Είχαν μεγαλώσει τα προγράμματα, αλλά τώρα πιστεύω υπάρχει μια στροφή της νεολαίας σε πιο rock’n’roll, σε πιο συναυλιακές καταστάσεις . Κι εγώ το προτιμώ αυτό. Ένας μεγάλος συμβιβασμός ήταν και για μας αυτό που γινόταν.

Μίλησέ μου για τα «Μεγάλα Στελέχη».
Είναι τραγούδι του τελευταίου μου δίσκου και μια καινούρια προσπάθεια να παίξω με συγκρότημα μετά τα «Φώτα που σβήνουν». Είχα μια πορεία μόνος μου αλλά έφτασε η στιγμή που θέλω να έχω πιο σταθερούς συνεργάτες και κάνω ένα πείραμα φέτος με μια νέα ομάδα παιδιών να φτιάξουμε αυτή τη μπάντα. Ίσως να συνεργαστούμε και δισκογραφικά.

Κυκλοφόρησε και ο τρίτος δίσκος σου. Πώς είναι το πάρε δώσε με τις εταιρίες; Έχουν μέλλον εντέλει ή πλέον το ίντερνετ έχει πάρει τα ηνία;
Καταρχάς, εγώ τοποθετώ το πρόβλημα στη δημιουργία του CD. Πιο πριν με το βινύλιο οι εταιρίες είχαν το μονοπώλιο σε ένα μέσο που δεν μπορούσε να αντιγραφεί. Οπότε όταν αγόραζες ένα δίσκο είχες ανάγκη τις εταιρίες. Όταν βγήκε το CD, το οποίο για να προωθήσουν το έδιναν με αρνιά το Πάσχα, το πουλούσαν στα περίπτερα ή με σερβιέτες, οι ίδιες εξευτέλισαν το μέσο. Ένας κανόνας του μάρκετινγκ είναι να μην εξευτελίσεις το προϊόν που πουλάς. Οπότε το CD δεν ήταν τίποτα για τον κόσμο. Αφού στο μυαλό μας είναι τίποτα και με το ίντερνετ μπορείς να το βρεις και τζάμπα γιατί να μην το πάρεις; Δεύτερον, όταν άρχισαν να πέφτουν τα κέρδη, τα ικανά στελέχη των εταιριών που μπορούσαν να δώσουν μια ώθηση, φύγανε να βρούνε αλλού δουλειά. Έμειναν πίσω κάποιοι τελευταίοι των Μοϊκανών να παλεύουν, αλλά ήρθαν πολλά πιτσιρίκια ψιλοάσχετα με το αντικείμενο, με χαμηλές προσδοκίες και χαμηλούς μισθούς και δημιουργήθηκε ένα άσχημο κλίμα με τις εταιρίες.

Έγινε κι ένα ακόμη μεγάλο σφάλμα. Το mp3 μπορεί να είναι πρακτικό να το κουβαλάμε στις τσέπες μας, αλλά η ποιότητά του είναι ανυπόφορη. Έχουμε εθιστεί σε ένα είδος μουσικής χωρίς μπάσα, χωρίς τίποτα. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι το mp3 είναι το ίδιο, όμως δεν έχει καμία σχέση. Ένα κομμάτι είναι περίπου 50 MB και το mp3 είναι 5. Το 90% έχει χαθεί. Έχουν κάνει έρευνες ότι ένας που άκουγε βινύλιο το 1960 άκουγε καλύτερα από ό,τι ένας το 2009. Είναι η μόνη πτυχή της σύγχρονης ψυχαγωγίας που το επίπεδο έχει πέσει. Η τεχνολογία ενώ βοήθησε στη μαζικότητα το έκανε συγχρόνως και πολύ ευτελές.

Εγώ έχω την αιρετική άποψη ότι δε με ενδιαφέρει η πειρατεία, μακάρι να πειρατεύουν τα τραγούδια μου. Ενοχλούμαι βέβαια που κάποιος βγάζει κέρδος από μένα, αλλά χαίρομαι που το τραγούδι μου φτάνει στα αυτιά κάποιου. Όμως αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση οι περισσότερες εταιρίες δε θα ρισκάρουν να δώσουν λεφτά σε νέους δημιουργούς, παρά μόνο στους παλιούς που έχουν το κοινό τους, κι όσοι δεν έχουν πάρει θέση στην αγορά θα εξαφανιστούν. Οπότε πρέπει να σκεφτούν όσοι ακούνε μουσική, ότι τους δίσκους που γουστάρουν ας τους κατεβάσουν να τους ακούσουν, αλλά αν θέλουν να ενισχύσουν τον καλλιτέχνη, και δε μιλάμε για το Ρέμο ή τον Χατζηγιάννη, καλό είναι να αγοράσουν τα CD γιατί μόνο έτσι η εταιρία θα τους δώσει χρήματα να βγάλουν κι άλλο. Και καλό θα ήταν οι εταιρίες να ρίξουν τις τιμές, να μην κάνει 20 ευρώ το CD, να κάνει 10.

Τι σε ωθεί να γράψεις;
Είναι μια διαδικασία όπως όταν τρως ένα γλυκό και σου αφήνει ένα αίσθημα ικανοποίησης. Αν εγώ δεν παίξω πιάνο 2-3 ώρες τη μέρα, αν δεν γράφω, δε θα είμαι ευτυχισμένος.

Είσαι ευτυχισμένος;
Πότε είμαι πότε δεν είμαι, αλλά σίγουρα δε θέλω να κλαίγομαι, ούτε να είμαι το πρότυπο του τραγικού καλλιτέχνη, μου έχουν πάει τα πράγματα πολύ καλά κι έχω μια ευθύνη γι’ αυτό, προσπαθώ να βγάλω τις απόψεις που σου είπα και προηγουμένως. Ό,τι είχα στο κεφάλι μου το έκανα. Είμαι τυχερός γιατί η ζωή μου δε γράφεται μόνο με ήττες αλλά έχω και μικρές νίκες. Είδα ένα όνειρό μου να γίνεται πραγματικότητα και ζω από αυτό που κάνω, ενώ πολύς κόσμος κάνει μια δουλειά που τη σιχαίνεται. Νιώθω ευθύνη όμως. Όχι επειδή έγινε αυτό έχω ξεχάσει τους φίλους μου ή τους ανθρώπους που με ακούνε και ζω στον προσωπικό μου κήπο και τη ματαιοδοξία μου.

Με τα θεατρικά συνεχίζεις να ασχολείσαι;
Τα θεατρικά είναι μια δεύτερη αναζήτηση που έχω. Επειδή έχω σπουδάσει κλασσική μουσική, πιάνο, ανώτερα θεωρητικά, κρουστά για ορχήστρα και ακούω χιλιάδες ώρες κλασσική μουσική και παίζω κιόλας είναι μια δεύτερη πτυχή που θέλω να ασχοληθώ. Είμαι τυχερός γιατί γνώρισα τη θεατρική ομάδα Ex-Animo και κάναμε δυο –τρεις παραστάσεις μαζί και μετά το θεατρικό με τη Δήμητρα Παπαδοπούλου «Δε μπορώ να μείνω μόνη μου». Τώρα θα ξαναγράψω μουσική για μια παράσταση της Βίλλυς Σωτηροπούλου. Μου αρέσει η θεατρική μουσική και η κινηματογραφική και είμαι ανοιχτός σε προτάσεις και θα ήθελα να ασχοληθώ με τέτοιου είδους μουσική. Με χαλαρώνει και από την τραγουδοποιία γιατί δε βασανίζομαι με στίχους.

Σταυρός του Νότου-Club, Θαρύππου & Φραντζή, τηλ.: 210 9226975