Πολυβιταμίνες: Χρήσιμες ή πεταμένα λεφτά;
Αποτελούν για πολλούς αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, όμως πόσο πραγματικά μας ωφελούν και υπό ποιες συνθήκες; Τι λένε οι ειδικοί.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Όλοι γνωρίζουμε κάποιον ή κάποιους που έχουν γίνει… κολλητοί με ένα κουτάκι πολυβιταμίνες. Ακόμα και εμείς οι ίδιοι ενδεχομένως να πήραμε σε κάποια στιγμή της ζωής μας ή να συνεχίσουμε να παίρνουμε σε καθημερινή βάση. Πόσο όμως πραγματικά μπορεί να ωφελήσει τον οργανισμό μας μια πολυβιταμίνη; Είναι πανάκεια για ασθένειες; Μπορεί να συνεισφέρει στην μακροζωία;
Τι λένε οι έρευνες
Έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Annals of Internal Medicine, και περιλαμβάνουν δύο κλινικές μελέτες και μια μεγάλη ανασκόπηση 27 παλαιότερων ερευνών δεν βρήκαν καμία απόδειξη ότι η καθημερινή δόση πολυβιταμίνης και συμπληρώματος μετάλλων προλαμβάνει ή επιβραδύνει την διαδικασία εκδήλωσης χρόνιων παθήσεων όπως οι καρδιακές παθήσεις ή ο καρκίνος.
«Το μήνυμα είναι απλό», λένε οι άνθρωποι πίσω από τις έρευνες αυτές, «τα περισσότερα συμπληρώματα δεν προλαμβάνουν χρόνιες ασθένειες ή θάνατο, η χρήση τους δεν είναι δικαιολογημένη και θα πρέπει να αποφεύγεται». Το συγκεκριμένο «μήνυμα» απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε ανθρώπους που δεν έχουν κάποιο σημάδι διατροφικής ανεπάρκειας, δηλαδή κατά κύριο λόγο στην πλειοψηφία όσων καταναλώνουν πολυβιταμίνες.
Μία άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην American Journal of Epidemiology, η οποία είχε δείγμα 182.000 ανθρώπους, έδειξε πως η χρήση πολυβιταμινούχων σκευασμάτων δεν είχε καμία επίδραση στις καρδιοπάθειες και στον καρκίνο.
Θεωρητικά μιλώντας, μια πολυβιταμίνη θα μπορούσε να ωφελήσει ανθρώπους με χαμηλό εισόδημα, οι οποίοι δεν μπορούν να καλύψουν την ποικιλία τροφών που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός για να λειτουργήσει σωστά, όμως αυτή η ομάδα ανθρώπων είναι και αυτή που συνήθως δεν θα καταναλώσει πολυβιταμίνες, σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία.
Να πάρω ή όχι;
«Τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα είναι συμπληρώματα που και μπορούν να βοηθήσουν αλλά μπορούν και να δημιουργήσουν προβλήματα υγείας. Άτομα που έχουν ψηλό αιματοκρίτη καλό είναι να αποφεύγουν πολυβιταμίνες που περιέχουν σίδηρο, ενώ αντίθετα χορτοφάγοι ή ηλικιωμένοι που λόγω γήρατος δεν μπορούν να μασήσουν κρέας ενδεχομένως να ωφεληθούν από τη λήψη σιδήρου», αναφέρει σχετικά ο κ. Ανδρέας Ζουρδός, Διατροφολόγος, και εφιστά την προσοχή των καταναλωτών στην ποσότητα που καταναλώνεται. Οι περισσότερες πολυβιταμίνες της αγοράς περιλαμβάνουν δόσεις που καλύπτουν ακόμα και το… 500% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης που μπορούμε να πάρουμε από τη διατροφή μας.
«Οι μεγαδόσεις βιταμίνων δεν ωφελούν πουθενά και μπορεί εν δυνάμει και αυτές να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Αν και η αυτοδιάγνωση μέσω ιντερνετ και η αυτοθεραπεία έχουν ανθίσει στις μέρες μας, είναι πάντα καλή ιδέα να συμβουλευόμαστε έναν ειδικό, και κατά προτίμηση κάποιον που δεν έχει οικονομικό όφελος από την πώληση πολυβιταμινούχων σκευασμάτων», προσθέτει.
«Οι πολυβιταμίνες έχουν χρησιμότητα σε εξειδικευμένες περιπτώσεις ανθρώπων, αλλά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν μία πλήρη σε θρεπτικά συστατικά διατροφή», καταλήγει ο ίδιος.
Ποιες περιπτώσεις είναι αυτές; Μια πολυβιταμίνη ενδεχομένως να βοηθήσει άτομα που υστερούν διατροφικά σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά και η διατροφή τους δεν μπορεί να αλλάξει. Επίσης, είναι ωφέλιμη σε εγκύους, εξαιτίας της αυξημένης τους ανάγκης σε φολικό οξύ, συστατικό απαραίτητο για την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου. Τέλος, άτομα της τρίτης ηλικίας μπορούν επίσης να ωφεληθούν μιας και είναι πιο πιθανό να έχουν ανεπάρκεια σε διάφορα θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη Β12.
