Οι μόδες του fitness στο μικροσκόπιο

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Η βιομηχανία του fitness εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο. Νέες προπονητικές μέθοδοι κάνουν την εμφάνισή τους, αλλά και παλιές «αξίες» παραμένουν ψηλά στις προτιμήσεις των ασκούμενων στον δρόμο για ένα καλύτερο σώμα.

Στην δεκαετία του ’80 ήταν το αερόμπικ. Σήμερα είναι το crossfit ή cross training αλλά και πολλές ακόμα μέθοδοι άσκησης. Ποιες είναι λοιπόν οι «μόδες» του σήμερα στο κομμάτι του fitness και πόσο μπορούν να μας βοηθήσουν στο να πετύχουμε τους στόχους μας;

Τρέξιμο για κάψιμο λίπους

Στα γυμναστήρια, στα running events, στον δρόμο, στο σπίτι, ο κόσμος… τρέχει για να χάσει βάρος. Αρκεί μόνο αυτό; Όχι. Το τρέξιμο είναι υπερτιμημένο στο κομμάτι της απώλειας λίπους. Για τα βέλτιστα αποτελέσματα χρειάζεται ένας συνδυασμός άσκησης ενδυνάμωσης μαζί με αερόβια. Η αύξηση του μυϊκού ιστού, που επιτυγχάνεται με την άσκηση αντιστάσεων, αυξάνει τον μεταβολισμό και μας γλιτώνει από δεκάδες ώρες τρεξίματος και ιδρώτα. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι το αερόβιο δεν έχει πλεονεκτήματα: βελτιώνει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, μπορεί να γίνει οπουδήποτε και σταδιακά μπορεί να βοηθήσει στο «χτίσιμο» αντοχής για έντονες προπονήσεις, καθώς επίσης και στην ταχύτερη αναπλήρωση των πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούμε κατά την άσκηση.

Crossfit ή Cross – Training

Το πρώτο αποτελεί πατέντα της Reebok για αγώνες, το δεύτερο σύστημα προπόνησης που υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Τα δύο αυτά δεν ταυτίζονται απαραίτητα, όμως ακολουθούν λίγο έως πολύ το ίδιο μοτίβο, αυτό της εναλλαγής ασκήσεων και της ποικιλίας προπονητικών ερεθισμάτων. Το καλό με τα προγράμματα αυτά είναι ότι κοινωνικοποιούν πολλούς ασκούμενους, οι οποίοι από εκεί που δεν γυμνάζονταν καταλήγουν να τηρούν ένα πειθαρχημένο πρόγραμμα εκγύμνασης. Το κακό είναι ότι αν το πρόγραμμα δεν γίνει με σωστή προπονητική καθοδήγηση, λόγω της μεγάλης έντασής του μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς. Όσον αφορά τα αποτελέσματα, αν είστε αρχάριοι ασκούμενοι τότε θα δείτε διαφορά στο σώμα σας, αν είστε προχωρημένος ασκούμενος όχι. Αν θέλετε να βελτιώσετε συγκεκριμένα σημεία στο σώμα σας, τότε είναι προτιμότερο να απευθυνθείτε σε έναν προσωπικό γυμναστή.

Ασκήσεις με το βάρος του σώματος

Η τάση για άσκηση στο σπίτι με το βάρος του σώματος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε καιρούς που το πρόγραμμα πιέζει και οι υποχρεώσεις αυξάνονται. Όμως η έλλειψη ποικιλίας κινήσεων και η αυξημένη δυσκολία σε κάποιες ασκήσεις για αρχάριους ασκούμενους (π.χ. pushups) είναι κάποια από τα σημαντικότερα «μείον» της. Το ίδιο συμβαίνει και για τους προχωρημένους ασκούμενους, οι οποίοι δεν θα έχουν την σωστή επιβάρυνση σε συγκεκριμένες μυϊκές ομάδες, εφ’ όσον προπονούνται με το βάρος του σώματός τους, όπως για παράδειγμα τα πόδια. Παρ’ όλα αυτά, ένας αρχάριος ασκούμενος θα δει αποτελέσματα στο σώμα του, μέχρι ένα σημείο. Τέλος, η συγκεκριμένη μορφή προπόνησης δεν φαίνεται να έχει σημαντικά οφέλη στην απώλεια λίπους.

Ομαδικά προγράμματα ενδυνάμωσης ή αντοχής

Γεννήθηκαν κάπου στα 80s και εξελίχθηκαν μέχρι σήμερα, όπου προγραμματίζονται σε καθημερινή βάση στις αίθουσες των γυμναστηρίων. Τι προσφέρουν; Είναι άκρως διασκεδαστικά και άρα μπορούν να «κρατήσουν» τον κόσμο, που περνάει καλά και επομένως έχει μια καλή αφορμή για να το ξανακάνει. Τι δεν προσφέρουν; Εξατομίκευση. Ειδικά σε μεγάλα γκρουπ, οι ασκούμενοι ποικίλουν όσον αφορά την εμπειρία τους και άρα το πρόγραμμα δεν απευθύνεται σε όλους. Μπορούν να μας βοηθήσουν να δούμε διαφορά στο σώμα μας; Μπορούν, αν συνδυάσουμε δυναμικά με αερόβια προγράμματα. Όμως σε αυτήν την περίπτωση μεγάλο ρόλο παίζει και η διατροφή για απώλεια λίπους.

Λειτουργική προπόνηση (functional training)

Σκεφτείτε ασκήσεις με fitball, bosu, σανίδες ισορροπίας και άλλα τέτοια ωραία και εντυπωσιακά. Ή μήπως όχι; Το κακό με τη λειτουργική προπόνηση είναι πως αν και εξ ορισμού είναι αρκετά απλή – σκεφτείτε κινήσεις που κάνουμε στην καθημερινότητά μας, κινήσεις λειτουργικές δηλαδή – στην πράξη καταλήγει… τσίρκο. Η φιλοσοφία «όσο περισσότερα τόσο πιο λειτουργικά» είναι λάθος. Το αντίθετο θα πρέπει να συμβαίνει για να μπορούμε να λέμε πώς έχουμε «λειτουργικότητα» στην προπόνηση. Διαφορετική λειτουργικότητα θα χρειαστεί ένας αρσιβαρίστας και διαφορετική ένας δρομέας ή ένας μεσήλικας. Στόχος των λειτουργικών ασκήσεων θα πρέπει να είναι η εκτέλεση καθημερινών κινήσεων χωρίς πόνο. Εν ολίγοις, η (σωστή) λειτουργική προπόνηση μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση της στάσης και στην κινητικότητα των αρθρώσεων.

Ιμάντες

Χρησιμοποιούνται (ή θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται) ως κομμάτι της λειτουργικής προπόνησης. Σε αρκετές περιπτώσεις ομαδικών ή personal προγραμμάτων, μπορούν ακόμα και να… μονοπωλήσουν μια προπόνηση. Ως εξάρτημα είναι αρκετά χρήσιμοι και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μεγάλο εύρος ασκήσεων μυϊκής αντοχής και ενδυνάμωσης, όμως δεν μπορούν να μας βοηθήσουν ούτε να χάσουμε λίπος ούτε να βελτιώσουμε την αερόβια ικανότητα. Η αποκλειστική χρήση ιμάντων στην άσκηση μπορεί, μεν, να προσφέρει ευκολία μιας και τοποθετούνται οπουδήποτε (από μια πόρτα μέχρι ένα… δέντρο) όμως όπωςσυμβαίνει και με τις ασκήσεις που χρησιμοποιούν μόνο το σωματικό βάρος, θα φέρουν αποτελέσματα μόνο σε αρχάριους (μέχρι ενός σημείου) και όχι σε προχωρημένους ασκούμενους.

Γιόγκα

Η πανάρχαια μέθοδος εξισορρόπησης σώματος και πνεύματος περιλαμβάνει ασκήσεις στήριξης που «δουλεύουν» μύες που δεν χρησιμοποιούνται σε άλλες «γυμναστηριακές» κινήσεις, ενώ βοηθά αρκετό κόσμο να μειώσει το στρες και να αυξήσει την ελαστικότητά του. Πρόκειται για πρόγραμμα που μπορεί να προσφέρει ηρεμία, χαλάρωση και ελαστικούς μύες, αλλά μέχρι εκεί. Το ίδιο – πάνω κάτω – ισχύει και με τη μέθοδο Pilates. Τα δύο δεν θα πρέπει να συνδέονται με απώλεια λίπους.

«Βάρη»

Σε εισαγωγικά η λέξη, μιας και έτσι αναφέρεται ως επί το πλείστον η άσκηση ενδυνάμωσης με τη χρήση αντιστάσεων. Αποτελεί την πιο παλιομοδίτικη και συνάμα την πιο παρεξηγημένη μορφή άσκησης. Αν γίνει σωστά (σωστή εκτέλεση, σταδιακά αυξανόμενη επιβάρυνση) είναι ένας καλός τρόπος για να βελτιώσετε τη δύναμη, τη μυϊκή αντοχή και την εμφάνιση σας. Σε συνδυασμό μάλιστα με αερόβια άσκηση έχει τα μέγιστα οφέλη στην απώλεια λίπους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η άσκηση με αντιστάσεις από μόνη της δεν καίει λίπος. Δημιουργεί όμως όλες τις απαραίτητες συνθήκες για την βελτίωση του μεταβολισμού και κατ’ επέκταση την αλλαγή της σύστασης του σώματος.

Aqua fitness

Μια νέα τάση στα ομαδικά προγράμματα, το aqua fitness περιλαμβάνει μια ακολουθία ασκήσεων στο νερό με ή χωρίς τη χρήση διάφορων αξεσουάρ όπως αλτήρες νερού, σανίδες ή «μακαρόνια». Τα ομαδικά αυτά προγράμματα μπορούν να προσφέρουν οφέλη στην αερόβια ικανότητα (αντοχή), αλλά και ενδυνάμωση ανάλογα με τα αξεσουάρ που χρησιμοποιούνται. Όμως δεν βοηθούν στην αύξηση της οστικής πυκνότητας (και άρα την πρόληψη της οστεοπόρωσης), ούτε στην αλλαγή που ενδεχομένως κάποιοι να θέλουν να δουν στο εμφανισιακό κομμάτι.

Κολύμβηση

Οι χαμηλές τιμές συνδρομών στα κολυμβητήρια τα καθιστούν ολοένα και πιο δημοφιλή στους ασκούμενους, ακόμα και τους χειμερινούς μήνες. Μπορεί η κολύμβηση να μας ωφελήσει; Μπορεί. Κυρίως στο κομμάτι της αερόβιας ικανότητας (αντοχής). Η κολύμβηση είναι επίσης αρκετά φιλική στις αρθρώσεις. Στο εμφανισιακό κομμάτι βοηθά στην απώλεια λίπους και αποτελεί καλή λύση για ασκούμενους με κινητικά προβλήματα. Όσον αφορά τη μυϊκή υπερτροφία ήτοι την αύξηση της μυϊκής μάζας, αρχάριοι ασκούμενοι θα δουν κάποια διαφορά, κυρίως στα άνω άκρα, όμως από ένα σημείο και μετά οι αλλαγές στο μέγεθος των μυών είναι μηδαμινές.

Εσείς ποιο fitness trend ακολουθείτε αυτήν την περίοδο; Έχετε δει αποτελέσματα από αυτό; Μοιραστείτε την άποψή σας στα σχόλια.

* Ευχαριστούμε τον  κ. Αλέξανδρο Λαδά, προπονητή με εξειδίκευση στους ειδικούς πληθυσμούς και καθηγητή στην Base Training Academy για τις πληροφορίες.