Κωπηλατοεργόμετρο: Οι θερμίδες «τραβάνε» κουπί

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Οι πρώτες εικόνες που έρχονται στο μυαλό του μέσου ασκούμενου όταν ακούει για «αερόβια άσκηση» είναι ο διάδρομος, το ποδήλατο και το ελλειπτικό μηχάνημα. Ο λόγος; Η φιλοσοφία του – ελληνικού – γυμναστηρίου όσον αφορά την αερόβια προπόνηση στηρίζεται εξολοκλήρου σε αυτά τα τρία μηχανήματα, τα οποία σημειωτέον είναι εξαιρετικά απλά στην χρήση τους: ανεβαίνεις, τρέχεις, αυξάνεις/ μειώνεις ταχύτητα, κατεβαίνεις.

Σε καμία περίπτωση τα παραπάνω μηχανήματα δεν είναι άχρηστα – το αντίθετο μάλιστα. Βοηθούν και τα τρία στην καρδιαγγειακή υγεία, βελτιώνουν την αντοχή, βελτιώνουν τον μεταβολισμό και αυξάνουν την καύση θερμίδων. Οι έρευνες γύρω από τα οφέλη της άσκησης όμως έχουν προχωρήσει αρκετά – στο εξωτερικό τουλάχιστον – και δημιουργούνται ολοένα και πιο εξελιγμένα μηχανήματα και μέθοδοι προπόνησης, οι οποίες κάνουν θραύση στο εξωτερικό, αλλά στην χώρα μας εμφανίζονται με καθυστέρηση... ετών. Τα παραδείγματα πολλά: κυκλική προπόνηση μικρής διάρκειας, cross training, personal training, προπόνηση δόνησης, pilates κ.ο.κ.

Αντίστοιχο παράδειγμα είναι και το κωπηλατοεργόμετρο. Πρόκειται στην ουσία για ένα μηχάνημα το οποίο θυμίζει αρκετά το «κλασσική» κωπηλατική που θα βρούμε στο γυμναστήριο, με την διαφορά ότι χρησιμοποιείται επίσημα στην προετοιμασία όλων των ομάδων κωπηλασίας και μετράει με ακρίβεια το έργο που παράγει ο ασκούμενος (σε βατ, θερμίδες, χρόνο, απόσταση) οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Η ιδέα για το μηχάνημα ανήκει σε δύο αμερικάνους κωπηλάτες της εθνικής ομάδας, τα αδέρφια Dick και Pete Dreissigacker οι οποίοι έψαχναν να βρουν έναν εξομοιωτή κωπηλασίας στην ξηρά. Μετά από έρευνες, διαπίστωσαν ότι η αντίσταση του αέρα μπορεί να δώσει ακριβώς την ίδια αντίσταση στον κωπηλάτη με αυτή που έχει μέσα στο νερό.

Έτσι το 1980, ανακαλύφθηκε το πρώτο κωπηλατικό μηχάνημα – εξομοιωτής, το οποίο αρχικά χρησιμοποιήθηκε από τους ίδιους τους κωπηλάτες για να αυξήσει τις επιδόσεις τους, αλλά με την πάροδο του χρόνου άρχισε να πωλείται με αναπάντεχη επιτυχία και στο ευρύ κοινό από την εταιρεία Concept 2. Το πρώτο μοντέλο κυκλοφόρησε το 1981, και ακολούθησαν τα Model B (1986), Model C (1993), Model D (2003) και Model E (2006), το οποίο χρησιμοποιείται πλέον από όλες τις ολυμπιακές ομάδες κωπηλασίας και αναφέρεται συνοπτικά ως ergo ή erg. Μόνο από αυτές; Όχι.

Όπως μας λέει ο κ. Κυριάκος Ζαρουλέας, παλιός πρωταθλητής και προπονητής της Εθνικής ομάδας κωπηλασίας και υπεύθυνος της εταιρείας που εισάγει το εργόμετρο στην Ελλάδα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε. «Είναι ένα μηχάνημα κατασκευασμένο για όλους. Από 4 ετών μέχρι...100».

Πως δουλεύει;
Η αντίσταση του εργόμετρου έχει μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με την αντίσταση της κωπηλατικής του γυμναστηρίου, αλλά και γενικότερα με τις αντιστάσεις που έχουμε συνηθίσει να «δουλεύουμε». Στην ουσία η αντίσταση είναι ο ίδιος ο ασκούμενος. Αν εφαρμόσει μια συγκεκριμένη δύναμη, θα λάβει και την αντίστοιχη αντίσταση, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την κωπηλασία στο νερό: όσο πιο γρήγορα τραβάς κουπί, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αντίσταση που θα έχεις.

Τι θα κάψω;
Κλασσική ερώτηση των μέσων ασκούμενων, οι οποίοι/ες βλέπουν κάθε μηχάνημα σαν «εργαλείο καύσης λίπους». Αρχικά, όπως μας πληροφόρησε ο κ. Ζαρουλέας, το εργόμετρο έχει σαν κύριο στόχο την βελτίωση της αντοχής και γενικότερα της φυσικής κατάστασης του ασκούμενου. Οι θερμίδες όμως, τις οποίες «καίει» δεν είναι διόλου... αμελητέες. Σύμφωνα με μελέτες, με τέσσερα λεπτά έντονης άσκησης πάνω στο εργόμετρο μπορείτε να «κάψετε» μέχρι και 456 θερμίδες. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό από αυτές, θα το «καίτε» μέχρι και δύο ώρες μετά το πέρας της άσκησης. Πώς εξηγείται αυτό;

Κατά την διάρκεια έντονης μυϊκής άσκησης ο οργανισμός δεν λαμβάνει την απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου, με αποτέλεσμα ένα μέρος του γλυκογόνου των μυών να διασπάται αναερόβια, αποδίδοντας έτσι επιπρόσθετη ενέργεια. Μετά το τέλος της έντονης μυϊκής άσκησης, ο οργανισμός έχει ανάγκη επιπλέον οξυγόνο, για αυτό και συνεχίζουμε να αναπνέουμε έντονα. Μέχρι και δύο ώρες μετά την άσκηση, ο μεταβολισμός του ασκούμενου αυξάνεται κατακόρυφα. Διαβάστε περισσότερα για την διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης εδώ.



Κάπως έτσι λοιπόν, δουλεύει σε γενικές γραμμές και το εργόμετρο όσον αφορά την κατανάλωση θερμίδων. Αναλυτικά πόσες θερμίδες θα καταναλώσετε μπορείτε να βρείτε εδώ, ενώ τα αναλυτικά ποσοστά της καύσης θερμίδων μετά το τέλος της κωπηλασίας θα τις βρείτε στα Σχετικά Documents.

Κωπηλατοεργόμετρο vs. Διάδρομος
Όπως μας λέει ο κ. Ζαρουλέας, στον διάδρομο ενεργοποιείται μόλις ένα 25% των μυών του σώματος (κυρίως τα πόδια) με εύρος κίνησης που δεν ξεπερνάει το 15%, άρα το 3,75% των μυϊκών κυττάρων. Στην κωπηλασία ενεργοποιείται περίπου το 55% της μυϊκής μάζας και από αυτό ένα 80% ολόκληρου του εύρους της κίνησης, άρα το 44% των μυϊκών κυττάρων. Λογικό, αν αναλογιστεί κανείς πως για να εκτελεστεί μια πλήρης "κουπιά" ο αθλητής κάνει βαθύ κάθισμα, κάμψη δικεφάλων, κάμψη και έκταση σπονδυλικής στήλης και προσαγωγή ωμοπλάτης στο τέλος της κίνησης. Όλες αυτές οι μυϊκές διεργασίες ενεργοποιούν συνολικά το 44% των μυϊκών κυττάρων του σώματος, ενώ ο διάδρομος μόλις το 4%.

Από την άλλη πλευρά, οι θερμίδες που θα κάψει ο ασκούμενος πάνω στον διάδρομο και αυτές που θα κάψει πάνω στο εργόμετρο σε διάστημα πέντε λεπτών είναι περίπου οι ίδιες. Η διαφορά είναι – όπως αναφέραμε και παραπάνω – στο τι γίνεται μετά το πέρας της άσκησης.
 
Κωπηλατοεργόμετρο vs. Ελλειπτικό
Και σε αυτήν την περίπτωση το εύρος κίνησης είναι πολύ μεγαλύτερο στο εργόμετρο. Στο ελλειπτικό η κίνηση των ποδιών μπορεί να είναι μεγαλύτερη από αυτή στο διάδρομο, αλλά δεν παύει να είναι περιορισμένη (περίπου 15% του συνολικού της εύρους), όπως περιορισμένη είναι και η αντίσταση που προσφέρει το μηχάνημα.Στο εργόμετρο η αντίσταση δημιουργείται από τον ασκούμενο και μπορεί να φθάσει στα όρια του χωρίς να περιορίζεται από το μηχάνημα.

Υπάρχουν κίνδυνοι;
Αν και θα περίμενε κανείς από την περιγραφή της κίνησης (βαθύ κάθισμα, κάμψη σπονδυλικής στήλης) να υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί για τις ευπαθείς ομάδες όσον αφορά την χρήση του εργόμετρου, ο κ. Ζαρουλέας μας διαβεβαιώνει ότι το μηχάνημα είναι impact free. Δηλαδή δεν υπάρχουν κραδασμοί από το σωματικό βάρος, όπως π.χ. στον διάδρομο, στα γόνατα, την σπονδυλική στήλη και στην κνήμη, γιατί ο ασκούμενος κάθεται και ολισθαίνει ουσιαστικά πάνω στο μηχάνημα. Αυτοί που πιθανώς να αντιμετωπίσουν πρόβλημα με το εργόμετρο είναι όσοι πάσχουν από χονδρομαλάκυνση επιγονατίδας, μιας και η κίνηση των γονάτων είναι κυκλική.

Πόσο κοστίζει;
Το τελευταίο μοντέλο του εργόμετρου κοστίζει περίπου 1600€ και θα το βρείτε από την επίσημη αντιπροσωπεία της Concept στην Ελλάδα και την Κύπρο εδώ.

Ποιοι το αγοράζουν;
«Στο εξωτερικό χρησιμοποιείται από εθνικές ομάδες κωπηλασίας, από στρατιωτικές δυνάμεις, ομάδες rugby, ιδιώτες, γυμναστήρια και personal trainers», μας λέει ο κ. Ζαρουλέας. Στην Ελλάδα εργόμετρα διαθέτουν περίπου 170 γυμναστήρια, η εθνική κωπηλατική ομάδα, ναυτικοί όμιλοι, ενώ τα τελευταία χρόνια όπως μας πληροφορεί έχει παρατηρηθεί μεγάλη άνοδος στην αγορά εργομέτρων και από ιδιώτες.