Το ξέρατε ότι αν αντικαταστήσετε τον σολομό με τη σαρδέλα θα βοηθήσετε το περιβάλλον;

Πρακτικά, το να μειώσει ένας άνθρωπος το κρέας είναι εύκολο – ούτως ή άλλως ο οργανισμός μας δεν το έχει και τόση ανάγκη. Σε ό,τι αφορά όμως τα θαλασσινά, είναι δύσκολο να εξαλειφθούν τελείως από το εβδομαδιαίο διατροφικό πρόγραμμα. Υπάρχει όμως μία λύση, η οποία είναι και πιο υγιεινή για εσάς και προκαλεί λιγότερο κακό στο περιβάλλον.

Το ένα τρίτο των ιχθυοαποθεμάτων συγκομίζεται με ρυθμούς που υπερβαίνουν αυτούς της αναπαραγωγής των ψαριών, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. Μια από τις κύριες αιτίες υπεραλίευσης είναι, κατά ειρωνικό τρόπο, τα ζώα που ζουν σε φάρμες. Πάνω από το ένα τρίτο όλων των ψαριών που αλιεύονται παγκοσμίως γίνονται τροφή για εκτρεφόμενα ζώα αντί για ανθρώπους. Η ιχθυοκαλλιέργεια, ή υδατοκαλλιέργεια, είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας τροφίμων στον κόσμο και το μεγαλύτερο μέρος του σολομού Ατλαντικού που πωλείται στα σούπερ μάρκετ είναι προϊόν εκτροφής.

Η εκτροφή αυτών των μεγάλων, αρπακτικών ψαριών προϋποθέτει διατροφή πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και πρωτεΐνες, θρεπτικά συστατικά που είναι επίσης απαραίτητα για τον άνθρωπο, την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη λειτουργία των νεύρων. Σε μια νέα μελέτη, διαπιστώθηκε ότι εάν οι άνθρωποι έτρωγαν τα άγρια ​​ψάρια, όπως τις σαρδέλες, που συνήθως προορίζονται για την εκτροφή σολομού, θα άφηναν σχεδόν 4 εκατομμύρια τόνους ψαριών στη θάλασσα και θα εξασφάλιζαν επιπλέον 6 εκατομμύρια τόνους θαλασσινών.

Ταΐστε ανθρώπους, όχι ιχθυοτροφεία

Η θάλασσα παρέχει στην ανθρωπότητα άφθονες τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, από τα οποία επωφελούμαστε εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τα θαλασσινά είναι μια από τις πιο εύκολα απορροφήσιμες πηγές βασικών θρεπτικών συστατικών, όπως τα ωμέγα-3 και οι βιταμίνες D και A που χρειάζονται οι άνθρωποι. Μια διατροφή που περιλαμβάνει θαλασσινά μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναπτύξουν μεγαλύτερο εγκέφαλο. Υπάρχει παγκόσμια ευθύνη για τη βιώσιμη χρήση αυτού του πόρου, καθώς πάνω από 3,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι βασίζονται σε αυτόν ως πηγή ζωικής πρωτεΐνης.

Στην μελέτη αυτή, η ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε ενδελεχή αξιολόγηση της βιομηχανίας σολομού της Σκωτίας, συλλέγοντας δεδομένα σχετικά με την περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά των ψαριών, την σύνθεση των ιχθυάλευρων και του ιχθυελαίου, και εξέτασε τη μεταφορά μικροθρεπτικών συστατικών από τη ζωοτροφή στα ψάρια.

Διαπιστώθηκε ότι αφαιρώντας τα άγρια ​​ψάρια από τη διατροφή του σολομού και χρησιμοποιώντας μόνο υποπροϊόντα ψαριών αντ' αυτού –όπως τα υπολείμματα από τη φιλετοποίηση των εκτρεφόμενων ψαριών– 3,7 εκατομμύρια τόνοι ψαριών θα μπορούσαν να μείνουν στη θάλασσα και η παγκόσμια ετήσια φυσική αναπαραγωγή θαλασσινών θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 6,1 εκατομμύρια τόνους. 

Συγκρίνοντας τον σολομό με άλλες επιλογές, η έρευνα ανέδειξε επίσης τα οφέλη για την υγεία και το περιβάλλον από την κατανάλωση θαλασσινών με πιο βιώσιμη καλλιέργεια*, όπως τα μύδια. Τα μύδια ανήκουν σε εκείνη την κατηγορία των μαλακίων που περιλαμβάνουν οστρακοειδή όπως μύδια και στρείδια (αλλά όχι γαρίδες, αστακούς ή καβούρια). Η έρευνα έδειξε ότι τα μύδια είναι μια από τις πιο βιώσιμες τροφές στον πλανήτη, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο κρέας, ψάρι και τις περισσότερες καλλιέργειες που προέρχονται από την ξηρά όπως η σόγια, το σιτάρι και το ρύζι.

Τα μύδια δεν ακολουθούν πολύπλοκη διατροφή - απλά τρώνε φύκια. Οι ύφαλοι που δημιουργούν λειτουργούν ως κοιτίδες όπου τα νεαρά ψάρια μπορούν προστατευμένα να αναπτυχθούν σε πλήρες μέγεθος. Επίσης, οι φάρμες μυδιών δεν καταναλώνουν γη και γλυκό νερό. Στην πραγματικότητα λειτουργούν ως καταβόθρες άνθρακα.

Τι γίνεται όμως αν σας αρέσει να τρώτε σολομό; Η χρήση εναλλακτικών ζωοτροφών στην καλλιέργεια σολομού αυξάνεται, αλλά ορισμένες είναι καλύτερες από άλλες. Οι ζωοτροφές που παράγονται από καλλιέργειες όπως η σόγια και το καλαμπόκι χρειάζονται πολλή γη και νερό για να παραχθούν. Όμως αυτές που παρασκευάζονται από φύκια είναι πλουσιότερες σε ωμέγα-3 και μεγαλώνουν σε θαλάσσιο περιβάλλον αντί για γη. Χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα και επενδύσεις για την παραγωγή θρεπτικών θαλασσινών, μειώνοντας ταυτόχρονα την πίεση στα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Επομένως προτείνεται να τρώτε αχιβάδες, στρείδια και μύδια. Σαρδέλες, σκουμπρί, αντζούγιες και ρέγγα. Τρώτε μικρά, λιπαρά ψάρια και δίθυρα οστρακοειδή. Η κατανάλωση περισσότερων από αυτών των θαλασσινών, και η παράλειψη του σολομού και του κονσερβοποιημένου τόνου, μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά στον ωκεανό.


*βιώσιμη καλλιέργεια: η καλλιέργεια κατά την οποία τα ψάρια αναπαράγονται με τον δικό τους φυσικό τρόπο