ΑΣΚΙ: Ξεφυλλίζοντας σελίδες της ελληνικής ιστορίας
Τι είναι τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας και πώς μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την νεότερη ελληνική ιστορία;
του Δημήτρη Γλύστρα
Σε μια χώρα με φτωχές αρχειακές πηγές τα ανοικτά αρχεία αποτελούν ανεκτίμητη πύλη ιστορικής γνώσης. Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, στριμωγμένα στο κτίριο με τον αριθμό 1 της Πλατείας Κουμουνδούρου προσφέρουν, σταθερά από το 1991, πρόσβαση σε ορισμένες από τις σημαντικότερες περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Τι είδους αρχεία είναι τα ΑΣΚΙ;
Με λίγα λόγια θα μπορούσε κανείς να πει ότι τα ΑΣΚΙ περιλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος των αποτυπωμάτων που άφησε η ελληνική αριστερά στην ιστορική μνήμη του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Όσο τα αρχεία του ΚΚΕ παραμένουν κλειστά, τα ΑΣΚΙ αποτελούν σχεδόν τη μόνη πλήρη αρχειακή πηγή για την προσπάθεια των κυνηγημένων και παράνομων αριστερών να επιβιώσουν και να δυναμώσουν την ιδεολογική φωνή τους.
Τι περιλαμβάνουν τα ΑΣΚΙ;
Τα βασικά μέρη του αρχείου, η «μαγιά» του, αποτελούνται από τέσσερις αρχειακές ενότητες: Η πρώτη αφορά το τμήμα του αρχείου του ΚΚΕ που μετά τη διάσπαση του 1968 πέρασε στην κατοχή του ΚΚΕ εσωτερικού. Η δεύτερη είναι το αρχείο του Ραδιοφωνικού Σταθμού Ελεύθερη Ελλάδα-Φωνή της Αλήθειας, ο οποίος λειτούργησε στο εξωτερικό ως ο μοναδικός σε εμβέλεια εκπομπής αυθεντικός εκφραστής της πολιτικής του ΚΚΕ κατά τον εμφύλιο και μετά, έως το 1968. Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει το Αρχείο του ΚΚΕ εσωτερικού από τα χρόνια της δικτατορίας έως το 1986, και η τέταρτη, το αρχείο της Ελληνικής Αριστεράς, στην οποία μετασχηματίστηκε το ΚΚΕ εσ (1986-1989).
Τις αρχειακές πηγές πλαισιώνει μια πλούσια συλλογή εντύπων που περιλαμβάνει σπάνια βιβλία, την πλήρη σειρά του Ριζοσπάστη της μεσοπολεμικής περιόδου, μεγάλο αριθμό παράνομων εφημερίδων της εποχής, προκηρύξεις και αφίσες. Ακόμη, εκεί βρίσκονται πρωτότυπα έγγραφα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της Κυβέρνησης του Βουνού.
«Στην αρχική ενότητα των αρχείων προστέθηκε κατόπιν το αρχείο της ΕΔΑ, που επιστρέφεται από την Ασφάλεια στον Ηλία Ηλιού, ενώ μετά έρχεται σε εμάς και το αρχείο της ΕΠΟΝ από τον Πέτρο Ανταίο. Στη συνέχεια αρχίζουν να έρχονται αρχεία και συλλογές από αυτά που ανήκαν στον Αντώνη Μπριλάκη έως αυτά που ανήκαν στον Λεωνίδα Κύρκο και τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. Έχουμε μια μεγάλη ενότητα αρχείων που είναι ατομικά συνδεδεμένα κατά κύριο λόγο με την αριστερά, πολλά συνδικαλιστικά αρχεία που είτε φιλοξενούμε είτε ανήκουν στις συλλογές τεκμηρίων μας. Τα ΑΣΚΙ αποτελούν σήμερα το μόνο αρχείο που μαζεύει συστηματικά υλικό», εξηγεί ο κ. Καραμανωλάκης, Γενικός Γραμματέας των αρχείων και Ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εξάλλου, όπως μας λέει ο ίδιος, στο σώμα του Αρχείου περιλαμβάνεται η πληρέστερη συλλογή παράνομου τύπου από το 1936 έως το 1974 και η πιο σημαντική συλλογή αφισών από τη Μεταπολίτευση και πέρα- ο αριθμός των οποίων ξεπερνά τις 2000, όπως και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες συλλογές προκηρύξεων από τα χρόνια της δικτατορίας.
Σήμερα, ο συνολικός όγκος του αρχείου είναι περίπου πέντε εκατομμύρια τεκμήρια. Με τον όρο «τεκμήριο» στην αρχειακή γλώσσα ορίζουμε μια ‘μονάδα αρχείου΄. Μπορεί να είναι από μια προκήρυξη ως ένα πολυσέλιδο κείμενο, που όμως αποτελεί μια ενότητα, μας διαφωτίζει ο κ. Καραμανωλάκης.
Το ίδιο το αρχείο έχει γίνει αντικείμενο κομματικών αντιπαραθέσεων, αφού το ΚΚΕ επί σειρά ετών μιλούσε για «κλεμμένο αρχείο» κατηγορώντας για υφαρπαγή την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ Εσωτερικού. «Είναι λίγο όπως όταν χωρίζει άσχημα ένα ζευγάρι και τσακώνονται για το ποιος θα πάρει τι», λέει ψύχραιμα ο κ. Καραμανωλάκης.
Η… κρυψίνοια της αριστεράς, προφανώς κατάλοιπο της συνωμοτικότητας λόγω των δεκαετιών στην παρανομία, καθιστούσε το άνοιγμα των συγκεκριμένων αρχείων στο κοινό ιδιάζουσα περίπτωση. «Στη δεκαετία του 1980 λαμβάνεται μια πολύ σημαντική απόφαση από την ηγεσία της Ε.Αρ.- μια απόφαση στην οποία η γνώμη του Λεωνίδα του Κύρκου έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Ο Λεωνίδας Κύρκος επέμενε τα αρχεία αυτά να δοθούν στην έρευνα».
Λίγο καιρό μετά θα έρθει η πτώση του τείχους και πολλά αρχεία με τεκμήρια για τα πεπραγμένα της διεθνούς αριστεράς θα δουν τη δημοσιότητα. Ωστόσο τα ΑΣΚΙ ήταν ουσιαστικά το πρώτο κομουνιστικό αρχείο που άνοιξε στο κοινό.
Πόσο νόημα έχει η ύπαρξη ενός φυσικού αρχείου την εποχή του διαδικτύου, ρωτάμε τον κ. Καραμανωλάκη. Μας απαντά με μια πληροφορία: «Σε λίγο καιρό κυκλοφορεί ένα βιβλίο ενός συναδέλφου για το πώς αποτυπόνονταν η ιστορία στις ιστοσελίδες του 1990. Σας πληροφορώ πως τίποτε από αυτά δεν υπάρχει σήμερα στο διαδίκτυο. Ο ίδιος βρήκε τρόπο και τα διέσωσε αλλιώς». Και συνεχίζει: «Είναι αμφίβολο μετά από μια δεκαετία τι θα υπάρχει από όσα μπορούμε να βρούμε σήμερα στο διαδίκτυο. Ένα άλλο σχετικό θέμα που αξίζει να το αναφέρουμε αν και είναι λίγο θεωρητικό είναι ότι με το διαδίκτυο αλλάζει ο τρόπος πληροφόρησης. Δηλαδή, αν έρθεις εδώ θα δεις ένα αρχείο, θα πάρεις ένα κουτί, θα παρατηρήσεις αυτό που λέμε ‘αρχειακό δεσμό’ θα δεις ένα τεκμήριο, το προηγούμενο, το επόμενο και θα καταλάβεις λίγο τη συνάφεια. Αν κάνεις αναζήτηση στο google, θα εμφανιστεί μπροστά σου μια εικόνα, η οποία θα είναι αποκομμένη. Άρα αυτός θα είναι ένας άλλος τρόπος για να μελετήσεις την ιστορία».
Μπορώ να δω και εγώ τα αρχεία;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να μπορέσει κανείς να μελετήσει το περιεχόμενο των Α.Σ.Κ.Ι. Κατ’ αρχάς, υπάρχει αυτός του αναγνωστηρίου στο κεντρικό κτίριο των Αρχείων όπου μπορεί να μεταβεί ο καθένας και να μελετήσει επί τόπου ό,τι τον ενδιαφέρει. Εξάλλου, περίπου 200.000 ψηφιακές σελίδες είναι ήδη προσβάσιμες σε όλους, μέσω διαδικτύου. «Τα υλικά είναι προσβάσιμα όλα στο μέτρο που δεν υπάρχει θέμα προσωπικών δεδομένων. Υπάρχει και σχετική νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα ακόμη και τεθνεώτων, πράγμα που προσπαθούμε να ξεπεράσουμε δεσμεύοντας εκείνον που επιθυμεί να τα μελετήσει ότι δεν θα τα δημοσιεύσει», λέει ο κ. Καραμανωλάκης.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες κατηγορίες υλικού είναι οι ατομικοί φάκελοι. Πρόκειται για φακέλους τους οποίους διατηρούσε το ΚΚΕ και όπου περιγράφονται σοβαρές πολιτικές υποθέσεις, όπως η υπόθεση Πλουμπίδη και η υπόθεση Σιάντου. Αυτοί οι φάκελοι, όταν ξεκίνησαν τα αρχεία το 1991, αποφασίστηκε να παραμείνουν κλειστοί στο κοινό. Γιατί; «Περιείχαν πολύ υλικό από εκθέσεις κατηγορίας και άρα είχαν σημαντικό πρόβλημα με την αξιοπιστία τους», λέει ο κ. Καραμανωλάκης. Αποφασίστηκε λοιπόν ότι σε αυτούς τους φακέλους, θα υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση: Οπωσδήποτε πλήρως ελεύθερη είναι η πρόσβαση για την οικογένεια και, από εκεί και πέρα, αν θέλει κάποιος ερευνητής να τους δει και η οικογένεια το επιτρέψει, είναι αυτονόητο ότι θα μπορεί».
Εάν δεν υπάρχουν συγγενείς, γίνεται μια αίτηση προς το ΑΣΚΙ και το Δ.Σ. αποφασίζει. Για την εξέταση των αποφάσεων υπάρχει μια επιτροπή δεοντολογίας στην οποία μετέχουν ένας υψηλόβαθμός αρχειακός υπάλληλος, ένας νομικός και ένας ιστορικός που δεν ανήκουν στην εταιρία των ΑΣΚΙ. Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των αποχαρακτηρισμένων ‘κλειστών εγγράφων’ μειώνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα τεκμήρια γίνονται πλήρως προσβάσιμα.
Το κτιριακό και οι επιδοτήσεις
Τα ΑΣΚΙ έχουν ήδη ζητήσει να τους δοθεί κάποιο κτίριο- όχι νεοκλασσικό, το αντίθετο. «Θα προτιμούσαμε έναν βιομηχανικό χώρο, που θα μπορούσε να δεχθεί κόσμο- εμείς δεν είμαστε ένα κλειστό μουσείο, είμαστε ανοικτό μουσείο που συνεχώς διευρύνεται», επισημαίνει ο κ. Καραμανωλάκης.
Και τα ΑΣΚΙ, όπως και τα άλλα αρχεία, από το 2002 και έπειτα είδαν τις κρατικές επιχορηγήσεις να μειώνονται. Σήμερα, αυτές έχουν σταματήσει οριστικά. Για ένα διάστημα οι περισσότεροι αρχειακοί φορείς επέζησαν αξιοποιώντας τα ευρωπαϊκά προγράμματα ψηφιοποίησης του περιεχομένου. Σήμερα τα Αρχεία ζουν είτε από κάποιες ιδιωτικές χορηγίες, είτε από χρηματοδοτήσεις που προέρχονται από τον ΣυΡιΖα είτε από κάποια μικρότερα ευρωπαϊκά προγράμματα.
«Αυτό που έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι θα αλλάξει ολόκληρο τον αρχειακό χάρτη της χώρας – θα δούμε σε πόσο χρόνο- και θα δούμε πόσοι θα αντέξουν. Είναι δύσκολο να πείσεις την πολιτεία ότι το να ξέρει ο πολίτης την ιστορία του είναι δικαίωμα του, το οποίο θα πρέπει να καλλιεργείται».
Σε μια χώρα με φτωχές αρχειακές πηγές τα ανοικτά αρχεία αποτελούν ανεκτίμητη πύλη ιστορικής γνώσης. Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, στριμωγμένα στο κτίριο με τον αριθμό 1 της Πλατείας Κουμουνδούρου προσφέρουν, σταθερά από το 1991, πρόσβαση σε ορισμένες από τις σημαντικότερες περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Τι είδους αρχεία είναι τα ΑΣΚΙ;
Με λίγα λόγια θα μπορούσε κανείς να πει ότι τα ΑΣΚΙ περιλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος των αποτυπωμάτων που άφησε η ελληνική αριστερά στην ιστορική μνήμη του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Όσο τα αρχεία του ΚΚΕ παραμένουν κλειστά, τα ΑΣΚΙ αποτελούν σχεδόν τη μόνη πλήρη αρχειακή πηγή για την προσπάθεια των κυνηγημένων και παράνομων αριστερών να επιβιώσουν και να δυναμώσουν την ιδεολογική φωνή τους.
Τι περιλαμβάνουν τα ΑΣΚΙ;
Τα βασικά μέρη του αρχείου, η «μαγιά» του, αποτελούνται από τέσσερις αρχειακές ενότητες: Η πρώτη αφορά το τμήμα του αρχείου του ΚΚΕ που μετά τη διάσπαση του 1968 πέρασε στην κατοχή του ΚΚΕ εσωτερικού. Η δεύτερη είναι το αρχείο του Ραδιοφωνικού Σταθμού Ελεύθερη Ελλάδα-Φωνή της Αλήθειας, ο οποίος λειτούργησε στο εξωτερικό ως ο μοναδικός σε εμβέλεια εκπομπής αυθεντικός εκφραστής της πολιτικής του ΚΚΕ κατά τον εμφύλιο και μετά, έως το 1968. Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει το Αρχείο του ΚΚΕ εσωτερικού από τα χρόνια της δικτατορίας έως το 1986, και η τέταρτη, το αρχείο της Ελληνικής Αριστεράς, στην οποία μετασχηματίστηκε το ΚΚΕ εσ (1986-1989).
Τις αρχειακές πηγές πλαισιώνει μια πλούσια συλλογή εντύπων που περιλαμβάνει σπάνια βιβλία, την πλήρη σειρά του Ριζοσπάστη της μεσοπολεμικής περιόδου, μεγάλο αριθμό παράνομων εφημερίδων της εποχής, προκηρύξεις και αφίσες. Ακόμη, εκεί βρίσκονται πρωτότυπα έγγραφα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της Κυβέρνησης του Βουνού.
«Στην αρχική ενότητα των αρχείων προστέθηκε κατόπιν το αρχείο της ΕΔΑ, που επιστρέφεται από την Ασφάλεια στον Ηλία Ηλιού, ενώ μετά έρχεται σε εμάς και το αρχείο της ΕΠΟΝ από τον Πέτρο Ανταίο. Στη συνέχεια αρχίζουν να έρχονται αρχεία και συλλογές από αυτά που ανήκαν στον Αντώνη Μπριλάκη έως αυτά που ανήκαν στον Λεωνίδα Κύρκο και τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. Έχουμε μια μεγάλη ενότητα αρχείων που είναι ατομικά συνδεδεμένα κατά κύριο λόγο με την αριστερά, πολλά συνδικαλιστικά αρχεία που είτε φιλοξενούμε είτε ανήκουν στις συλλογές τεκμηρίων μας. Τα ΑΣΚΙ αποτελούν σήμερα το μόνο αρχείο που μαζεύει συστηματικά υλικό», εξηγεί ο κ. Καραμανωλάκης, Γενικός Γραμματέας των αρχείων και Ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Εξάλλου, όπως μας λέει ο ίδιος, στο σώμα του Αρχείου περιλαμβάνεται η πληρέστερη συλλογή παράνομου τύπου από το 1936 έως το 1974 και η πιο σημαντική συλλογή αφισών από τη Μεταπολίτευση και πέρα- ο αριθμός των οποίων ξεπερνά τις 2000, όπως και εξαιρετικά ενδιαφέρουσες συλλογές προκηρύξεων από τα χρόνια της δικτατορίας.
Σήμερα, ο συνολικός όγκος του αρχείου είναι περίπου πέντε εκατομμύρια τεκμήρια. Με τον όρο «τεκμήριο» στην αρχειακή γλώσσα ορίζουμε μια ‘μονάδα αρχείου΄. Μπορεί να είναι από μια προκήρυξη ως ένα πολυσέλιδο κείμενο, που όμως αποτελεί μια ενότητα, μας διαφωτίζει ο κ. Καραμανωλάκης.
Το ίδιο το αρχείο έχει γίνει αντικείμενο κομματικών αντιπαραθέσεων, αφού το ΚΚΕ επί σειρά ετών μιλούσε για «κλεμμένο αρχείο» κατηγορώντας για υφαρπαγή την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ Εσωτερικού. «Είναι λίγο όπως όταν χωρίζει άσχημα ένα ζευγάρι και τσακώνονται για το ποιος θα πάρει τι», λέει ψύχραιμα ο κ. Καραμανωλάκης.
Η… κρυψίνοια της αριστεράς, προφανώς κατάλοιπο της συνωμοτικότητας λόγω των δεκαετιών στην παρανομία, καθιστούσε το άνοιγμα των συγκεκριμένων αρχείων στο κοινό ιδιάζουσα περίπτωση. «Στη δεκαετία του 1980 λαμβάνεται μια πολύ σημαντική απόφαση από την ηγεσία της Ε.Αρ.- μια απόφαση στην οποία η γνώμη του Λεωνίδα του Κύρκου έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Ο Λεωνίδας Κύρκος επέμενε τα αρχεία αυτά να δοθούν στην έρευνα».
Λίγο καιρό μετά θα έρθει η πτώση του τείχους και πολλά αρχεία με τεκμήρια για τα πεπραγμένα της διεθνούς αριστεράς θα δουν τη δημοσιότητα. Ωστόσο τα ΑΣΚΙ ήταν ουσιαστικά το πρώτο κομουνιστικό αρχείο που άνοιξε στο κοινό.
Πόσο νόημα έχει η ύπαρξη ενός φυσικού αρχείου την εποχή του διαδικτύου, ρωτάμε τον κ. Καραμανωλάκη. Μας απαντά με μια πληροφορία: «Σε λίγο καιρό κυκλοφορεί ένα βιβλίο ενός συναδέλφου για το πώς αποτυπόνονταν η ιστορία στις ιστοσελίδες του 1990. Σας πληροφορώ πως τίποτε από αυτά δεν υπάρχει σήμερα στο διαδίκτυο. Ο ίδιος βρήκε τρόπο και τα διέσωσε αλλιώς». Και συνεχίζει: «Είναι αμφίβολο μετά από μια δεκαετία τι θα υπάρχει από όσα μπορούμε να βρούμε σήμερα στο διαδίκτυο. Ένα άλλο σχετικό θέμα που αξίζει να το αναφέρουμε αν και είναι λίγο θεωρητικό είναι ότι με το διαδίκτυο αλλάζει ο τρόπος πληροφόρησης. Δηλαδή, αν έρθεις εδώ θα δεις ένα αρχείο, θα πάρεις ένα κουτί, θα παρατηρήσεις αυτό που λέμε ‘αρχειακό δεσμό’ θα δεις ένα τεκμήριο, το προηγούμενο, το επόμενο και θα καταλάβεις λίγο τη συνάφεια. Αν κάνεις αναζήτηση στο google, θα εμφανιστεί μπροστά σου μια εικόνα, η οποία θα είναι αποκομμένη. Άρα αυτός θα είναι ένας άλλος τρόπος για να μελετήσεις την ιστορία».
Μπορώ να δω και εγώ τα αρχεία;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να μπορέσει κανείς να μελετήσει το περιεχόμενο των Α.Σ.Κ.Ι. Κατ’ αρχάς, υπάρχει αυτός του αναγνωστηρίου στο κεντρικό κτίριο των Αρχείων όπου μπορεί να μεταβεί ο καθένας και να μελετήσει επί τόπου ό,τι τον ενδιαφέρει. Εξάλλου, περίπου 200.000 ψηφιακές σελίδες είναι ήδη προσβάσιμες σε όλους, μέσω διαδικτύου. «Τα υλικά είναι προσβάσιμα όλα στο μέτρο που δεν υπάρχει θέμα προσωπικών δεδομένων. Υπάρχει και σχετική νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα ακόμη και τεθνεώτων, πράγμα που προσπαθούμε να ξεπεράσουμε δεσμεύοντας εκείνον που επιθυμεί να τα μελετήσει ότι δεν θα τα δημοσιεύσει», λέει ο κ. Καραμανωλάκης.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες κατηγορίες υλικού είναι οι ατομικοί φάκελοι. Πρόκειται για φακέλους τους οποίους διατηρούσε το ΚΚΕ και όπου περιγράφονται σοβαρές πολιτικές υποθέσεις, όπως η υπόθεση Πλουμπίδη και η υπόθεση Σιάντου. Αυτοί οι φάκελοι, όταν ξεκίνησαν τα αρχεία το 1991, αποφασίστηκε να παραμείνουν κλειστοί στο κοινό. Γιατί; «Περιείχαν πολύ υλικό από εκθέσεις κατηγορίας και άρα είχαν σημαντικό πρόβλημα με την αξιοπιστία τους», λέει ο κ. Καραμανωλάκης. Αποφασίστηκε λοιπόν ότι σε αυτούς τους φακέλους, θα υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση: Οπωσδήποτε πλήρως ελεύθερη είναι η πρόσβαση για την οικογένεια και, από εκεί και πέρα, αν θέλει κάποιος ερευνητής να τους δει και η οικογένεια το επιτρέψει, είναι αυτονόητο ότι θα μπορεί».
Εάν δεν υπάρχουν συγγενείς, γίνεται μια αίτηση προς το ΑΣΚΙ και το Δ.Σ. αποφασίζει. Για την εξέταση των αποφάσεων υπάρχει μια επιτροπή δεοντολογίας στην οποία μετέχουν ένας υψηλόβαθμός αρχειακός υπάλληλος, ένας νομικός και ένας ιστορικός που δεν ανήκουν στην εταιρία των ΑΣΚΙ. Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των αποχαρακτηρισμένων ‘κλειστών εγγράφων’ μειώνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα τεκμήρια γίνονται πλήρως προσβάσιμα.
Το κτιριακό και οι επιδοτήσεις
Τα ΑΣΚΙ έχουν ήδη ζητήσει να τους δοθεί κάποιο κτίριο- όχι νεοκλασσικό, το αντίθετο. «Θα προτιμούσαμε έναν βιομηχανικό χώρο, που θα μπορούσε να δεχθεί κόσμο- εμείς δεν είμαστε ένα κλειστό μουσείο, είμαστε ανοικτό μουσείο που συνεχώς διευρύνεται», επισημαίνει ο κ. Καραμανωλάκης.
Και τα ΑΣΚΙ, όπως και τα άλλα αρχεία, από το 2002 και έπειτα είδαν τις κρατικές επιχορηγήσεις να μειώνονται. Σήμερα, αυτές έχουν σταματήσει οριστικά. Για ένα διάστημα οι περισσότεροι αρχειακοί φορείς επέζησαν αξιοποιώντας τα ευρωπαϊκά προγράμματα ψηφιοποίησης του περιεχομένου. Σήμερα τα Αρχεία ζουν είτε από κάποιες ιδιωτικές χορηγίες, είτε από χρηματοδοτήσεις που προέρχονται από τον ΣυΡιΖα είτε από κάποια μικρότερα ευρωπαϊκά προγράμματα.
«Αυτό που έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι θα αλλάξει ολόκληρο τον αρχειακό χάρτη της χώρας – θα δούμε σε πόσο χρόνο- και θα δούμε πόσοι θα αντέξουν. Είναι δύσκολο να πείσεις την πολιτεία ότι το να ξέρει ο πολίτης την ιστορία του είναι δικαίωμα του, το οποίο θα πρέπει να καλλιεργείται».
Τα ΑΣΚΙ κυκλοφορούν μια φορά τον χρόνο το περιοδικό "Αρχειοτάξιο" με ιστορικά θέματα και τεκμηρίωση από το σώμα του αρχείου. Στην έκδοση συνεργάζονται κορυφαίοι ιστορικοί.
