Οι πλαστογραφίες που μπέρδεψαν κοινό και ειδικούς
Ντοκουμέντα, έργα τέχνης, αγάλματα και πίνακες αγοράστηκαν έναντι εκατομμυρίων όμως αποδείχτηκαν… μαϊμού. Δείτε πέντε δημοφιλή παραδείγματα.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Μπορείς εύκολα να καταλάβεις ένα μαϊμού ρούχο, ένα «μούφα» ρολόι και μια απομίμηση τσάντας Luis Vuitton και να τα διαχωρίσεις από τα αυθεντικά. Πόσο εύκολα όμως θα μπορούσε κάποιος να ξεχωρίσει ένα αυθεντικό έργο τέχνης από το μαϊμουδίσιο αδερφάκι του ή να καταλάβει ότι μια αντίκα δισεκατομμυρίων δεν είναι εν τέλει και τόσο… αντίκα; Η απάντηση είναι «όχι και τόσο εύκολα». Δείτε πέντε χαρακτηριστικά παραδείγματα αντικών, "ντοκουμέντων" και έργων τέχνης που ξεγέλασαν κόσμο και μουσεία.
Η Παρθένος που μπέρδεψε την Εθνική Πινακοθήκη
Το 2010, η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου ανακάλυψε ότι ένα αντικείμενο της συλλογής της, η ελαιογραφία του 15ου αιώνα με τίτλο "The Virgin and Child with an Angel", ήταν πλαστή. Το έργο, το οποίο θεωρείτο δημιουργία του καλλιτέχνη Φραντσέσκο Φρανσία αποκτήθηκε από την Πινακοθήκη το 1924, όμως το 1954 ένα παρόμοιο έργο εμφανίστηκε σε δημοπρασία του Λονδίνου, προκαλώντας αρκετά ερωτηματικά. Όταν το 1988, ο πίνακας της δημοπρασίας αποδείχτηκε αυθεντικός, η Εθνική Πινακοθήκη αποφάσισε να εξετάσει περαιτέρω το απόκτημά της. Εν τέλει, η ελαιογραφία δεν ήταν η αντίκα που όλοι νόμιζαν. Για την ακρίβεια φάνηκε ότι είχε δημιουργηθεί τον 19ο αιώνα και όχι το 1490 όπως νόμιζαν. Δείτε εδώ όλα τα στάδια της ανάλυσης του πίνακα και τις αποδείξεις ότι είναι πλαστός.
Παλιά του τέχνη… πλαστή
Ο Ολλανδός καλλιτέχνης/πλαστογράφος Han van Meegeren υπήρξε γνωστός ως ο… συνήθης ύποπτος πίσω από τα πλαστά αντίγραφα αρκετών έργων του Johannes Vermeer. Το πιο διάσημο δημιούργημά του δεν είναι άλλο από το «Christ and His Disciples at Emmaus». Ο ίδιος ποτέ δεν αρνήθηκε ότι τα έργα του ήταν πλαστά, ακόμα και αφού αυτά είχαν πουληθεί έναντι εκατομμυρίων σε καλλιτεχνικές εκθέσεις. Ο πίνακας αυτός του Ιησού, πιθανώς να φτιάχτηκε το 1936 ενώ πιστοποιήθηκε η αυθεντικότητά του (!) ένα χρόνο μετά από τον ιστορικό τέχνης Abraham Bredius. Ο τελευταίος είχε μάλιστα πει ότι επρόκειτο για ένα «ανέγγιχτο αριστούργημα από τα χέρια του Vermeer». Όπως και τα υπόλοιπα πλαστά έργα του van Meegeren, ο πίνακας αυτός πουλήθηκε στους Ναζί και συγκεκριμένα στον Υπουργό Hermann Goering έναντι περίπου 30 εκατομμυρίων δολαρίων. Μερικά χρόνια μετά, το 1945, ο Ολλανδός πλαστογράφος καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκισης για την πλαστογράφηση και εν τέλει πέθανε στην φυλακή.
Μια «μαϊμού» πριγκίπισσα
Το 2003, το Βρετανικό Μουσείο και ο οίκος Christie’s εξακρίβωσαν την αυθεντικότητα ενός αρχαίου Αιγυπτιακού αγάλματος της εγγονής του βασιλιά Τουταγχαμών, Πριγκίπισσας Αμάρνα, το οποίο σύμφωνα με μελέτες ήταν 3.300 χρόνων. Το Μουσείο του Μπόλτον αγόρασε το άγαλμα την ίδια χρονικά, όμως έναν χρόνο μετά το 2004 αποκαλύφθηκε ότι ήταν ψεύτικο. Η «Πριγκίπισσα» είχε φτιαχτεί στο Μπόλτον της Αγγλίας από τον Shawn Greenalgh στην αποθήκη των γονιών του, ενώ ο ίδιος και η οικογένειά του ασκούσαν το συγκεκριμένο… επάγγελμα για 17 ολόκληρα χρόνια ανενόχλητοι έχοντας βγάλει παραπάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια.
Τα πλαστά ημερολόγια του Χίτλερ
Τον Απρίλιο του 1983, ο λονδρέζος ανταποκριτής του έγκριτου περιοδικού Stern Gerd Heidemann, κατάφερε να αποκτήσει πρόσβαση στα ημερολόγια του Χίτλερ. Τα ημερολόγια αυτά, πιθανώς γραμμένα μεταξύ 1932 και 1945, είχαν βρεθεί στην Ανατολική Γερμανία στα ερείπια ενώ αεροπορικού δυστυχήματος. Το περιοδικό πλήρωσε περίπου έξι εκατομμύρια δολάρια για τα ημερολόγια, ενώ το πλάνο ήταν να τα δημοσιεύσει σε συνεργασία με τους Sunday Times του Λονδίνου. Οι Times μαζί με το Newsweek έφεραν ειδικούς για να επιβεβαιώσουν την αυθεντικότητα των ντοκουμέντων και πράγματι, η γραφή φαινόταν αυθεντική. Όμως όταν το Stern ξεκίνησε να δημοσιεύει τα ντοκουμέντα, έγινε σαφές ότι δεν ήταν αυθεντικά, για την ακρίβεια είχαν πλαστογραφηθεί και είχαν μπόλικες ιστορικές ανακρίβειες. Εν τέλει αποδείχτηκε ότι τα πλαστά ημερολόγια ήταν δημιούργημα ενός πλαστογράφου και υποτιθέμενου συλλέκτη εν ονόματι Konrad Kajau. Ο Kajau μαζί με τον Heidemann προσήχθησαν σε δίκη το 1985 και καταδικάστηκαν σε τετραετή φυλάκιση. Τριάντα χρόνια μετά, τον περασμένο Απρίλιο, τα πλαστά ημερολόγια του Χίτλερ κατατέθηκαν στα επίσημα αρχεία της Γερμανικής Αστυνομίας.
Το «μυρίστηκαν» αργά
Ένας αγνώστων στοιχείων ζωγράφος των αρχών του 20ου αιώνα κατάφερε να ξεγελάσει την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, μιμούμενος εκπληκτικά το ύφος των αναγεννησιακών πορτραίτων. Όλα ξεκίνησαν όταν η Πινακοθήκη αγόρασε το 1923 έναν πίνακα θεωρώντας ότι αυτός ήταν έργο του 15ου αιώνα.
Όμως αργότερα και ύστερα από μελέτες ειδικών επιστημόνων διαπιστώθηκε ότι ενώ ο πίνακας έδειχνε «αντίκα» τα χημικά των χρωμάτων κάθε άλλο παρά… αναγεννησιακά ήταν. Ο άγνωστος πλαστογράφος είχε αντιγράψει πιστά τα ενδύματα των ιταλών ευγενών και του δούκα Φεντερίκο του Ουρμπίνο όμως είχε κάνει ένα μικρό λάθος: η μύτη του δούκα ήταν αρκετά διαφορετική από τα αυθεντικά πορτραίτα. Περισσότερα για το έργο εδώ.
Μπορείς εύκολα να καταλάβεις ένα μαϊμού ρούχο, ένα «μούφα» ρολόι και μια απομίμηση τσάντας Luis Vuitton και να τα διαχωρίσεις από τα αυθεντικά. Πόσο εύκολα όμως θα μπορούσε κάποιος να ξεχωρίσει ένα αυθεντικό έργο τέχνης από το μαϊμουδίσιο αδερφάκι του ή να καταλάβει ότι μια αντίκα δισεκατομμυρίων δεν είναι εν τέλει και τόσο… αντίκα; Η απάντηση είναι «όχι και τόσο εύκολα». Δείτε πέντε χαρακτηριστικά παραδείγματα αντικών, "ντοκουμέντων" και έργων τέχνης που ξεγέλασαν κόσμο και μουσεία.
Η Παρθένος που μπέρδεψε την Εθνική Πινακοθήκη
Το 2010, η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου ανακάλυψε ότι ένα αντικείμενο της συλλογής της, η ελαιογραφία του 15ου αιώνα με τίτλο "The Virgin and Child with an Angel", ήταν πλαστή. Το έργο, το οποίο θεωρείτο δημιουργία του καλλιτέχνη Φραντσέσκο Φρανσία αποκτήθηκε από την Πινακοθήκη το 1924, όμως το 1954 ένα παρόμοιο έργο εμφανίστηκε σε δημοπρασία του Λονδίνου, προκαλώντας αρκετά ερωτηματικά. Όταν το 1988, ο πίνακας της δημοπρασίας αποδείχτηκε αυθεντικός, η Εθνική Πινακοθήκη αποφάσισε να εξετάσει περαιτέρω το απόκτημά της. Εν τέλει, η ελαιογραφία δεν ήταν η αντίκα που όλοι νόμιζαν. Για την ακρίβεια φάνηκε ότι είχε δημιουργηθεί τον 19ο αιώνα και όχι το 1490 όπως νόμιζαν. Δείτε εδώ όλα τα στάδια της ανάλυσης του πίνακα και τις αποδείξεις ότι είναι πλαστός.
Παλιά του τέχνη… πλαστή
Ο Ολλανδός καλλιτέχνης/πλαστογράφος Han van Meegeren υπήρξε γνωστός ως ο… συνήθης ύποπτος πίσω από τα πλαστά αντίγραφα αρκετών έργων του Johannes Vermeer. Το πιο διάσημο δημιούργημά του δεν είναι άλλο από το «Christ and His Disciples at Emmaus». Ο ίδιος ποτέ δεν αρνήθηκε ότι τα έργα του ήταν πλαστά, ακόμα και αφού αυτά είχαν πουληθεί έναντι εκατομμυρίων σε καλλιτεχνικές εκθέσεις. Ο πίνακας αυτός του Ιησού, πιθανώς να φτιάχτηκε το 1936 ενώ πιστοποιήθηκε η αυθεντικότητά του (!) ένα χρόνο μετά από τον ιστορικό τέχνης Abraham Bredius. Ο τελευταίος είχε μάλιστα πει ότι επρόκειτο για ένα «ανέγγιχτο αριστούργημα από τα χέρια του Vermeer». Όπως και τα υπόλοιπα πλαστά έργα του van Meegeren, ο πίνακας αυτός πουλήθηκε στους Ναζί και συγκεκριμένα στον Υπουργό Hermann Goering έναντι περίπου 30 εκατομμυρίων δολαρίων. Μερικά χρόνια μετά, το 1945, ο Ολλανδός πλαστογράφος καταδικάστηκε σε ένα χρόνο φυλάκισης για την πλαστογράφηση και εν τέλει πέθανε στην φυλακή.
Μια «μαϊμού» πριγκίπισσα
Το 2003, το Βρετανικό Μουσείο και ο οίκος Christie’s εξακρίβωσαν την αυθεντικότητα ενός αρχαίου Αιγυπτιακού αγάλματος της εγγονής του βασιλιά Τουταγχαμών, Πριγκίπισσας Αμάρνα, το οποίο σύμφωνα με μελέτες ήταν 3.300 χρόνων. Το Μουσείο του Μπόλτον αγόρασε το άγαλμα την ίδια χρονικά, όμως έναν χρόνο μετά το 2004 αποκαλύφθηκε ότι ήταν ψεύτικο. Η «Πριγκίπισσα» είχε φτιαχτεί στο Μπόλτον της Αγγλίας από τον Shawn Greenalgh στην αποθήκη των γονιών του, ενώ ο ίδιος και η οικογένειά του ασκούσαν το συγκεκριμένο… επάγγελμα για 17 ολόκληρα χρόνια ανενόχλητοι έχοντας βγάλει παραπάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια.
Τα πλαστά ημερολόγια του Χίτλερ
Τον Απρίλιο του 1983, ο λονδρέζος ανταποκριτής του έγκριτου περιοδικού Stern Gerd Heidemann, κατάφερε να αποκτήσει πρόσβαση στα ημερολόγια του Χίτλερ. Τα ημερολόγια αυτά, πιθανώς γραμμένα μεταξύ 1932 και 1945, είχαν βρεθεί στην Ανατολική Γερμανία στα ερείπια ενώ αεροπορικού δυστυχήματος. Το περιοδικό πλήρωσε περίπου έξι εκατομμύρια δολάρια για τα ημερολόγια, ενώ το πλάνο ήταν να τα δημοσιεύσει σε συνεργασία με τους Sunday Times του Λονδίνου. Οι Times μαζί με το Newsweek έφεραν ειδικούς για να επιβεβαιώσουν την αυθεντικότητα των ντοκουμέντων και πράγματι, η γραφή φαινόταν αυθεντική. Όμως όταν το Stern ξεκίνησε να δημοσιεύει τα ντοκουμέντα, έγινε σαφές ότι δεν ήταν αυθεντικά, για την ακρίβεια είχαν πλαστογραφηθεί και είχαν μπόλικες ιστορικές ανακρίβειες. Εν τέλει αποδείχτηκε ότι τα πλαστά ημερολόγια ήταν δημιούργημα ενός πλαστογράφου και υποτιθέμενου συλλέκτη εν ονόματι Konrad Kajau. Ο Kajau μαζί με τον Heidemann προσήχθησαν σε δίκη το 1985 και καταδικάστηκαν σε τετραετή φυλάκιση. Τριάντα χρόνια μετά, τον περασμένο Απρίλιο, τα πλαστά ημερολόγια του Χίτλερ κατατέθηκαν στα επίσημα αρχεία της Γερμανικής Αστυνομίας.
Το «μυρίστηκαν» αργά Ένας αγνώστων στοιχείων ζωγράφος των αρχών του 20ου αιώνα κατάφερε να ξεγελάσει την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, μιμούμενος εκπληκτικά το ύφος των αναγεννησιακών πορτραίτων. Όλα ξεκίνησαν όταν η Πινακοθήκη αγόρασε το 1923 έναν πίνακα θεωρώντας ότι αυτός ήταν έργο του 15ου αιώνα.
Όμως αργότερα και ύστερα από μελέτες ειδικών επιστημόνων διαπιστώθηκε ότι ενώ ο πίνακας έδειχνε «αντίκα» τα χημικά των χρωμάτων κάθε άλλο παρά… αναγεννησιακά ήταν. Ο άγνωστος πλαστογράφος είχε αντιγράψει πιστά τα ενδύματα των ιταλών ευγενών και του δούκα Φεντερίκο του Ουρμπίνο όμως είχε κάνει ένα μικρό λάθος: η μύτη του δούκα ήταν αρκετά διαφορετική από τα αυθεντικά πορτραίτα. Περισσότερα για το έργο εδώ.
