Τι γίνεται όταν περνάει ο έρωτας;
Πού πάει ο έρωτας όταν φεύγει; Τελειώνει και η σχέση μαζί του; Υπάρχουν μαγικές συνταγές για να τον επαναφέρεις; Όχι, αλλά όλα τα υπόλοιπα είναι συζητήσιμα.
της Ηρώς Κουνάδη
Οι Ισπανοί χρησιμοποιούν το ίδιο ρήμα για να δηλώσουν αυτά που στο μυαλό του μέσου ομιλητή της ελληνικής γλώσσας είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα: το «σ’ αγαπώ» και το «σε θέλω». Η αγγλική γλώσσα δεν έχει δύο διαφορετικές λέξεις για να υποδηλώσει τον έρωτα και την αγάπη –υπάρχει το “infatuation” για τον έρωτα, που όμως χρησιμοποιείται με ελαφρώς υποτιμητική χροιά, όπως θα λέγαμε «ενθουσιασμός».
Αν δεχτούμε ότι η γλώσσα που μιλάμε επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, θα μπορούσαμε να λύσουμε άπαξ και διά παντός ένα από τα βασικότερα προβλήματα των ανθρωπίνων σχέσεων, απλώς καταργώντας μια από τις δύο λέξεις;
Πιθανότατα όχι. Όπως και αν επιλέγεις να (μην) την ονομάζεις, η χημική αντίδραση του εγκεφάλου που κάνει τον κόσμο να μοιάζει καλύτερος απλώς και μόνο επειδή κατοικεί σε αυτόν το αντικείμενο του πόθου σου είναι η υπαρκτή και αποδεδειγμένη βιολογική εφαρμογή του σατανικού σχεδίου της μητέρας φύσης να μας κάνει να διαιωνίσουμε το είδος μας.
Το ότι αυτή η χημική αντίδραση κάποια στιγμή τελειώνει μπορεί να οφείλεται: α. στο ότι ο οργανισμός μας αμύνεται ενάντια στα σατανικά σχέδια του δημιουργού του, β. στο ότι η μητέρα φύση είναι λίγο άσπλαχνη, οπότε δεν την ενδιαφέρει αν σε στεναχωρήσει και λίγο προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς της, ή απλώς γ. στο ότι όλες οι χημικές αντιδράσεις κάποια στιγμή τελειώνουν.
«Να χαίρεστε που τελειώνει –θα είχαμε όλοι τρελαθεί αν δεν τελείωνε» μας έλεγε πρόσφατα η ψυχοθεραπεύτρια και οικογενειακή θεραπεύτρια Γεωργία Καραγιάννη, μιλώντας για αυτήν ακριβώς την χημική αντίδραση που προκαλεί ο έρωτας στον οργανισμό μας. Και όντως, αν το δεις με την ψυχρή αντικειμενικότητα κάποιου που έχει καιρό να μπλεχτεί με το πολύπλοκο συναίσθημα του έρωτα, δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστες καταστάσεις οι παλάμες που ιδρώνουν, η κομμένη αναπνοή, τα ξενύχτια πάνω από τηλέφωνα και οι αναβολές σε όλους τους υπόλοιπους τομείς της ζωής σου (ναι, το ότι τους ξεχνάς επειδή είσαι ερωτευμένος δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι τομείς της ζωής σου παύουν να υπάρχουν). Θα έπρεπε όντως να χαιρόμαστε που περνάει.
Τελειώνουν οι σχέσεις όταν τελειώνει ο έρωτας;
Αν, όμως, το δεις υπό το πρίσμα του πανικού ένα πρωί που ξυπνάς και συνειδητοποιείς ότι δεν είσαι πια ερωτευμένος με τον άνθρωπο που κοιμάται δίπλα σου, ή του ακόμα μεγαλύτερου πανικού όταν τα συμπτώματα του έρωτα που είχες αρχίσει να ξεχνάς (τα έχουμε αναλύσει εκτενέστατα εδώ) σου τα προκαλεί κάποιος που δεν είναι η επί πενταετία σχέση σου, τότε αρχίζεις να ανησυχείς: Το ότι σου πέρασε ο έρωτας σημαίνει και ότι πρέπει να χωρίσεις; Και αν ο έρωτας περνάει πάντα, κι αυτό είναι κανόνας απαράβατος, αυτό σημαίνει ότι όλες οι σχέσεις είναι καταδικασμένες να αποτύχουν; Είναι όντως «αποτυχία» μιας σχέσης το τελείωμά της; Ή απλώς θα περάσεις όλη σου τη ζωή από τη μία σχέση στην άλλη, επειδή θα θέλεις και θα ξαναθέλεις να ερωτευτείς;
Προφανώς, απόλυτες απαντήσεις σε όλα αυτά δεν υπάρχουν. Ο έρωτας είτε θα εξαφανιστεί και θα πάψει να υπάρχει, είτε θα μετεξελιχθεί σε αγάπη, όπως λέγαμε και σε προηγούμενο δημοσίευμα περί έρωτος και άλλων δαιμονίων. Το κατά πόσο θα είσαι ευτυχισμένος και με την αγάπη «σκέτη», χωρίς τα έντονα συναισθήματα του έρωτα, εξαρτάται από μια πλειάδα παραγόντων που έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα σου, την ηλικία ή, όπως λέγαμε στην αρχή αυτού του κειμένου, ακόμα και με τη γλώσσα που μιλάς, αν αυτή δεν σε εξαναγκάζει σε διαχωρισμούς περίπλοκων εννοιών όπως ο έρωτας και η αγάπη.
Υπάρχει γιατρειά, δηλαδή;
Αν «γιατρειά» εννοείτε το να επιστρέψουν οι πεταλούδες στο στομάχι σας, ή να ξαναρχίσουν να ανεβαίνουν οι παλμοί σας κάθε φορά που θα βλέπετε τον εδώ και χρόνια σύντροφό σας, θα σας στεναχωρήσουμε, αλλά μάλλον όχι, δεν υπάρχει. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αναζωογονήσετε την σχέση σας και να πείσετε τον εαυτό σας ότι είστε μια χαρά και χωρίς έρωτες. Όπως αυτά:
Να κάνετε πράγματα που κάνατε παλιά: Τόσο παλιά, όσο όταν πρωτογνωριστήκατε. Να βγείτε ραντεβού στα ίδια μέρη που πηγαίνατε τότε, να περάσετε ένα βράδυ απλά μιλώντας (χωρίς ταινίες, βιβλία, υπολογιστές, YouTube και smartphones ανάμεσά σας), να βολτάρετε βράδυ στην πόλη χωρίς ιδιαίτερο προορισμό.
Να κάνετε πράγματα διαφορετικά: Δεν χρειάζεται να πάτε για bungee jumping (αν και η αδρεναλίνη είναι αφροδισιακή) αν δεν είστε περιπετειώδης τύπος, ή να δεσμευτείτε για εβδομαδιαία σεμινάρια αν δουλεύετε τρελά ωράρια σε πολυεθνική. «Διαφορετικό» μπορεί να είναι και το να οργανώσετε μαζί ένα πάρτι-έκπληξη για έναν κοινό φίλο, να δοκιμάσετε για πρώτη φορά μια εξωτική κουζίνα, να περπατήσετε σε μια γειτονιά που δεν έχετε ξαναπάει, να πάτε σε μια γκαλερί αν και δεν το συνηθίζετε.
Να κάνετε μαζί extreme (ή και όχι extreme) σπορ: Πέρα από την αδρεναλίνη (που είναι αφροδισιακή, τα είπαμε) το να λειτουργείτε σαν ομάδα κάνοντας, για παράδειγμα, κανό ή rafting ή να ανταγωνίζεστε μεταξύ σας, σε αθλήματα όπως το σκι ή η ποδηλασία θα σας φέρει πιο κοντά, αυξάνοντας παράλληλα τις ενδορφίνες σας, ήτοι τις ορμόνες που βοηθούν να βλέπετε τα πάντα θετικά. Τις ίδιες που αυξάνει και ο έρωτας.
Να παίξετε παιχνίδια: Δοκιμάστε οποιοδήποτε επιτραπέζιο ή παιχνίδι με κάρτες σας αρέσει, στην strip παραλλαγή του –όποιος χάνει σε κάθε γύρο βγάζει ένα ρούχο, ή κάνει κάτι στον άλλο, δικό σας είναι το παιχνίδι, δικοί σας και οι κανόνες– ή αγοράστε online το Nookii, το «επιτραπέζιο ενηλίκων» με τις κάρτες που λένε στον κάθε παίκτη τι πρέπει να κάνει στον άλλο. Οι «εντολές» είναι χωρισμένες σε τρεις κατηγορίες, που τιτλοφορούνται “mmm”, “ooh” και “aah” με διαβάθμιση από τις πιο αθώες μέχρι τις πιο πικάντικες.
Να βάλετε το σεξ στο πρόγραμμά σας: Το λέγαμε και πρόσφατα: Μπορεί το προγραμματισμένο σεξ να είναι ξενέρωτο, αλλά η έλλειψή του είναι πολύ χειρότερη. Κι επίσης, ξενέρωτη είναι μόνο η αρχή –λίγα λεπτά αργότερα θα την έχετε ξεχάσει. Αν περιμένετε το Σαββατοκύριακο/ την χαλαρή μέρα στη δουλειά/ την κατάλληλη διάθεση/ την Πανσέληνο για να κάνετε αυθόρμητα την πρώτη κίνηση, καταλήγετε σε σχέσεις που χρειάζονται αναθέρμανση, διότι η σεξουαλική τους δραστηριότητα περιορίζεται σε δύο συνευρέσεις τον μήνα. Και το γεγονός αυτό σας αφήνει πολύ ελεύθερο χρόνο για να αναρωτιέστε «μήπως πρέπει να χωρίσω;» (και όλες τις λάθος ορμόνες που σας υπαγορεύουν τις λάθος απαντήσεις).
Οι Ισπανοί χρησιμοποιούν το ίδιο ρήμα για να δηλώσουν αυτά που στο μυαλό του μέσου ομιλητή της ελληνικής γλώσσας είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα: το «σ’ αγαπώ» και το «σε θέλω». Η αγγλική γλώσσα δεν έχει δύο διαφορετικές λέξεις για να υποδηλώσει τον έρωτα και την αγάπη –υπάρχει το “infatuation” για τον έρωτα, που όμως χρησιμοποιείται με ελαφρώς υποτιμητική χροιά, όπως θα λέγαμε «ενθουσιασμός».
Αν δεχτούμε ότι η γλώσσα που μιλάμε επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, θα μπορούσαμε να λύσουμε άπαξ και διά παντός ένα από τα βασικότερα προβλήματα των ανθρωπίνων σχέσεων, απλώς καταργώντας μια από τις δύο λέξεις;
Πιθανότατα όχι. Όπως και αν επιλέγεις να (μην) την ονομάζεις, η χημική αντίδραση του εγκεφάλου που κάνει τον κόσμο να μοιάζει καλύτερος απλώς και μόνο επειδή κατοικεί σε αυτόν το αντικείμενο του πόθου σου είναι η υπαρκτή και αποδεδειγμένη βιολογική εφαρμογή του σατανικού σχεδίου της μητέρας φύσης να μας κάνει να διαιωνίσουμε το είδος μας.
Το ότι αυτή η χημική αντίδραση κάποια στιγμή τελειώνει μπορεί να οφείλεται: α. στο ότι ο οργανισμός μας αμύνεται ενάντια στα σατανικά σχέδια του δημιουργού του, β. στο ότι η μητέρα φύση είναι λίγο άσπλαχνη, οπότε δεν την ενδιαφέρει αν σε στεναχωρήσει και λίγο προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς της, ή απλώς γ. στο ότι όλες οι χημικές αντιδράσεις κάποια στιγμή τελειώνουν.
«Να χαίρεστε που τελειώνει –θα είχαμε όλοι τρελαθεί αν δεν τελείωνε» μας έλεγε πρόσφατα η ψυχοθεραπεύτρια και οικογενειακή θεραπεύτρια Γεωργία Καραγιάννη, μιλώντας για αυτήν ακριβώς την χημική αντίδραση που προκαλεί ο έρωτας στον οργανισμό μας. Και όντως, αν το δεις με την ψυχρή αντικειμενικότητα κάποιου που έχει καιρό να μπλεχτεί με το πολύπλοκο συναίσθημα του έρωτα, δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστες καταστάσεις οι παλάμες που ιδρώνουν, η κομμένη αναπνοή, τα ξενύχτια πάνω από τηλέφωνα και οι αναβολές σε όλους τους υπόλοιπους τομείς της ζωής σου (ναι, το ότι τους ξεχνάς επειδή είσαι ερωτευμένος δεν σημαίνει ότι οι υπόλοιποι τομείς της ζωής σου παύουν να υπάρχουν). Θα έπρεπε όντως να χαιρόμαστε που περνάει.
Τελειώνουν οι σχέσεις όταν τελειώνει ο έρωτας;
Αν, όμως, το δεις υπό το πρίσμα του πανικού ένα πρωί που ξυπνάς και συνειδητοποιείς ότι δεν είσαι πια ερωτευμένος με τον άνθρωπο που κοιμάται δίπλα σου, ή του ακόμα μεγαλύτερου πανικού όταν τα συμπτώματα του έρωτα που είχες αρχίσει να ξεχνάς (τα έχουμε αναλύσει εκτενέστατα εδώ) σου τα προκαλεί κάποιος που δεν είναι η επί πενταετία σχέση σου, τότε αρχίζεις να ανησυχείς: Το ότι σου πέρασε ο έρωτας σημαίνει και ότι πρέπει να χωρίσεις; Και αν ο έρωτας περνάει πάντα, κι αυτό είναι κανόνας απαράβατος, αυτό σημαίνει ότι όλες οι σχέσεις είναι καταδικασμένες να αποτύχουν; Είναι όντως «αποτυχία» μιας σχέσης το τελείωμά της; Ή απλώς θα περάσεις όλη σου τη ζωή από τη μία σχέση στην άλλη, επειδή θα θέλεις και θα ξαναθέλεις να ερωτευτείς;
Προφανώς, απόλυτες απαντήσεις σε όλα αυτά δεν υπάρχουν. Ο έρωτας είτε θα εξαφανιστεί και θα πάψει να υπάρχει, είτε θα μετεξελιχθεί σε αγάπη, όπως λέγαμε και σε προηγούμενο δημοσίευμα περί έρωτος και άλλων δαιμονίων. Το κατά πόσο θα είσαι ευτυχισμένος και με την αγάπη «σκέτη», χωρίς τα έντονα συναισθήματα του έρωτα, εξαρτάται από μια πλειάδα παραγόντων που έχουν να κάνουν με τον χαρακτήρα σου, την ηλικία ή, όπως λέγαμε στην αρχή αυτού του κειμένου, ακόμα και με τη γλώσσα που μιλάς, αν αυτή δεν σε εξαναγκάζει σε διαχωρισμούς περίπλοκων εννοιών όπως ο έρωτας και η αγάπη.
Υπάρχει γιατρειά, δηλαδή;
Αν «γιατρειά» εννοείτε το να επιστρέψουν οι πεταλούδες στο στομάχι σας, ή να ξαναρχίσουν να ανεβαίνουν οι παλμοί σας κάθε φορά που θα βλέπετε τον εδώ και χρόνια σύντροφό σας, θα σας στεναχωρήσουμε, αλλά μάλλον όχι, δεν υπάρχει. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αναζωογονήσετε την σχέση σας και να πείσετε τον εαυτό σας ότι είστε μια χαρά και χωρίς έρωτες. Όπως αυτά:
Να κάνετε πράγματα που κάνατε παλιά: Τόσο παλιά, όσο όταν πρωτογνωριστήκατε. Να βγείτε ραντεβού στα ίδια μέρη που πηγαίνατε τότε, να περάσετε ένα βράδυ απλά μιλώντας (χωρίς ταινίες, βιβλία, υπολογιστές, YouTube και smartphones ανάμεσά σας), να βολτάρετε βράδυ στην πόλη χωρίς ιδιαίτερο προορισμό.
Να κάνετε πράγματα διαφορετικά: Δεν χρειάζεται να πάτε για bungee jumping (αν και η αδρεναλίνη είναι αφροδισιακή) αν δεν είστε περιπετειώδης τύπος, ή να δεσμευτείτε για εβδομαδιαία σεμινάρια αν δουλεύετε τρελά ωράρια σε πολυεθνική. «Διαφορετικό» μπορεί να είναι και το να οργανώσετε μαζί ένα πάρτι-έκπληξη για έναν κοινό φίλο, να δοκιμάσετε για πρώτη φορά μια εξωτική κουζίνα, να περπατήσετε σε μια γειτονιά που δεν έχετε ξαναπάει, να πάτε σε μια γκαλερί αν και δεν το συνηθίζετε.
Να κάνετε μαζί extreme (ή και όχι extreme) σπορ: Πέρα από την αδρεναλίνη (που είναι αφροδισιακή, τα είπαμε) το να λειτουργείτε σαν ομάδα κάνοντας, για παράδειγμα, κανό ή rafting ή να ανταγωνίζεστε μεταξύ σας, σε αθλήματα όπως το σκι ή η ποδηλασία θα σας φέρει πιο κοντά, αυξάνοντας παράλληλα τις ενδορφίνες σας, ήτοι τις ορμόνες που βοηθούν να βλέπετε τα πάντα θετικά. Τις ίδιες που αυξάνει και ο έρωτας.
Να παίξετε παιχνίδια: Δοκιμάστε οποιοδήποτε επιτραπέζιο ή παιχνίδι με κάρτες σας αρέσει, στην strip παραλλαγή του –όποιος χάνει σε κάθε γύρο βγάζει ένα ρούχο, ή κάνει κάτι στον άλλο, δικό σας είναι το παιχνίδι, δικοί σας και οι κανόνες– ή αγοράστε online το Nookii, το «επιτραπέζιο ενηλίκων» με τις κάρτες που λένε στον κάθε παίκτη τι πρέπει να κάνει στον άλλο. Οι «εντολές» είναι χωρισμένες σε τρεις κατηγορίες, που τιτλοφορούνται “mmm”, “ooh” και “aah” με διαβάθμιση από τις πιο αθώες μέχρι τις πιο πικάντικες.
Να βάλετε το σεξ στο πρόγραμμά σας: Το λέγαμε και πρόσφατα: Μπορεί το προγραμματισμένο σεξ να είναι ξενέρωτο, αλλά η έλλειψή του είναι πολύ χειρότερη. Κι επίσης, ξενέρωτη είναι μόνο η αρχή –λίγα λεπτά αργότερα θα την έχετε ξεχάσει. Αν περιμένετε το Σαββατοκύριακο/ την χαλαρή μέρα στη δουλειά/ την κατάλληλη διάθεση/ την Πανσέληνο για να κάνετε αυθόρμητα την πρώτη κίνηση, καταλήγετε σε σχέσεις που χρειάζονται αναθέρμανση, διότι η σεξουαλική τους δραστηριότητα περιορίζεται σε δύο συνευρέσεις τον μήνα. Και το γεγονός αυτό σας αφήνει πολύ ελεύθερο χρόνο για να αναρωτιέστε «μήπως πρέπει να χωρίσω;» (και όλες τις λάθος ορμόνες που σας υπαγορεύουν τις λάθος απαντήσεις).
