Τι είναι, και τι δεν είναι, απιστία;

Το να απατάς είναι ανήθικο. Το να μην απατάς είναι ανόητο. Και είναι γνωστό πως η αιτία της ανηθικότητας είναι η ανοησία. Φαύλος κύκλος.
Δαυίδ Σαμόιλοφ, Ρώσος ποιητής

της Ηρώς Κουνάδη

«Εξαρτάται τι εννοείτε σεξ». Τα ημερολόγια δείχνουν 1999, και ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τον 42ο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών να εξηγεί ενώπιον ομοσπονδιακού δικαστηρίου το τελευταίο –και πιο αγαπημένο– ροζ σκάνδαλο του 20ου αιώνα. Ξεκίνα μια συζήτηση για το τι είναι και τι όχι σεξ, τι είναι και τι όχι απιστία, και μπορείς να αποπροσανατολίσεις οποιονδήποτε. Αν λειτούργησε με έναν ολόκληρο πλανήτη και έναν ολόκληρο πόλεμο, μπορεί να λειτουργήσει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες –ακόμη και σε ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο. Γιατί; Γιατί κανείς δεν θα έβαζε το χέρι του στην φωτιά ότι έχει την απόλυτη, αδιάψευστη, αντικειμενική απάντηση. Και γι’ αυτό είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις που μπορείς να κάνεις.

Μ’ απατάς, ή τζάμπα πίνω;

Δοκιμάστε να ρωτήσετε δέκα διαφορετικούς ανθρώπους σε ποιες περιπτώσεις θα θεωρούσαν ότι το έτερόν τους ήμισυ τους έχει απατήσει, και θα εισπράξετε δέκα διαφορετικές απαντήσεις. Μπορεί οι απόψεις να συγκλίνουν στο ότι μια παράλληλη σχέση είναι προφανώς απιστία, τι γίνεται όμως με πιο ελαφρά... στραβοπατήματα, όπως το φλερτ, το φιλί, το μεθυσμένο-σεξ-της-μιας-βραδιάς-που-δε-σημαίνει-τίποτα, το cyber sex ή τους ορισμούς του σεξ όπως τους έθεσε ενώπιον δικαστηρίου ο Bill Clinton;

Οι απαντήσεις που λάβαμε ποικίλλουν, από το πολύ συγκεκριμένο «οτιδήποτε πάνω από στοματικό σεξ είναι απιστία», μέχρι το πολύ αόριστο «απιστία είναι το να προδίδεις ό,τι υποτίθεται πως μοιράζεσαι με τον άλλο». Ο Μάνος, 26 χρονών, επί παραδείγματι, λέει ότι θα θεωρούσε απιστία «το φιλί, αλλά όχι το cybersex. Το σεξ της μια βραδιάς, αλλά όχι το αθώο φλερτ με έναν άγνωστο», ενώ η Χριστίνα, 30 ετών λέει ότι «απιστία είναι μόνο η καταφατική απάντηση στην ερώτηση ‘πήγες με άλλον/ άλλη;’ για τις γυναίκες και τους άνδρες αντιστοίχως. Φιλιά, προκαταρκτικά, στοματικό, cybersex και πειραματισμοί με το ίδιο φύλο δεν μετράνε». Μαζί της συμφωνεί και ο Γιάννης, 43 χρονών, που λέει ότι θα θεωρούσε απιστία το cybersex, αλλά όχι το να κάνει σεξ η κοπέλα του με γυναίκα.

«Σε τρεις περιπτώσεις δεν θεωρώ ότι υπάρχει απιστία: Όταν ο σύντροφός σου βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των εκατό χιλιομέτρων, όταν η σεξουαλική επαφή περιορίζεται στο στοματικό σεξ, και όταν κάνεις σεξ με πρώην» λέει η Μαίρη, 32 ετών. Από την πλευρά της, η Άννα, 25 χρονών, υποστηρίζει ότι θεωρεί απιστία «οτιδήποτε μπορεί να κάνει και να χάσει την εμπιστοσύνη μου. Η εμπιστοσύνη χτίζεται και χαλάει, αντίστοιχα, με μικρές πράξεις. Προσωπικά, θα χώριζα το σύντροφό μου αν καταλάβαινα ότι δεν με θέλει πια. Είτε αυτό σημαίνει φλερτ, είτε ομαδικό σεξ με τις κολλητές μου».



«Θεωρώ τον εαυτό μου συντηρητικό όσον αφορά το θέμα της απιστίας, αν και γενικότερα είμαι υπέρ της ερωτικής ελευθερίας. Από την άλλη, επειδή δέχομαι ότι υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις, δεν θεωρώ την απιστία «αμαρτία» στην σχέση απαραίτητα» λέει η Μαρίνα, 40 ετών. «Δηλαδή θεωρώ ότι μια γυναίκα παντρεμένη επί τριάντα χρόνια, ή ένας άνδρας αντίστοιχα, δεν θα ήταν κακό να κάνει ένα ξεστράτισμα για να ξεδώσει –το κακό βέβαια σχεδόν ποτέ, όσο καλά και να το υπολογίσουμε, δεν σταματάει εκεί, και μια εξωσυζυγική σχέση μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε καταστροφή.

»Τώρα, όσον αφορά το τι θεωρώ απιστία: Το φιλί, το σεξ, το cybersex είναι απιστία. Το «ελαφρύ» φλερτ είναι ωραιότατο πράγμα, συμβαίνει σε όλους και κάνει καλό. Το να χαμογελάσει το έτερον σου ήμισυ στον οδηγό του διπλανού αυτοκινήτου όταν δεν είσαι μέσα, περιλαμβάνεται στο αποδεκτό «ελαφρύ φλερτ». Όταν είσαι μέσα, είναι καφρίλα. Το να σκέφτεται ερωτικά κάποιον άλλο ακόμα και αν σταματάει στη σκέψη, είναι βλακεία. Ας πάει να το κάνει, να τελειώνει» καταλήγει.

Είμαι άπιστος, γιατρέ μου;

«Η απιστία ορίζεται διαφορετικά, και λιγότερο ή περισσότερο αυστηρά, ανάλογα με τις αξίες, τις περιστάσεις ζωής και την προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου» εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια – συμβουλευτική ψυχολόγος Χριστίνα Βλαχοπούλου. «Για τους περισσότερους ανθρώπους, απιστία μπορεί να θεωρηθεί κάθε κρυφή σκέψη, επιθυμία ή πράξη που –άσχετα με τη δυνατότητα πραγματοποίησής της– υποδηλώνει διάθεση για εξαπάτηση και συναισθηματική προδοσία απέναντι στον αποκλειστικό σύντροφο. Από τα λεγόμενα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών που βίωσαν την απιστία, όταν κάποιος τρίτος κυριαρχεί στις σκέψεις και τα συναισθήματα του συντρόφου, η απιστία
είναι πολύ πιο επώδυνη και σημαντική από μια καθαρά σωματική, σεξουαλική εμπειρία που αρχίζει και τελειώνει εκεί».



Είναι, τελικά, τόσο σημαντικό;

«Σε αυτό που φαίνεται να συμφωνούμε περισσότερο όλοι είναι ότι η απιστία κλονίζει την εμπιστοσύνη» εξηγεί η κ. Βλαχοπούλου. «Προκαλεί πόνο, θυμό και απογοήτευση καθώς συνδέεται με την απόρριψη, την έλλειψη σεβασμού και ειλικρίνειας. Το γιατί συμβαίνει και αν πρέπει να συγχωρείται σαν πράξη, δεν είναι μια ερώτηση που μπορεί να απαντηθεί με την ίδια απάντηση για όλες τις σχέσεις. Η απιστία δεν έχει να κάνει πάντα με κακή σχέση, συγκρούσεις και έλλειψη αγάπης. Υπάρχουν άνθρωποι που απατούν για να καλύψουν την ανάγκη που έχουν να επιβεβαιωθούν, να νιώσουν ότι αξίζουν και μετράνε ακόμα στο αντίθετο φύλο, από περιέργεια ή απλά επειδή η ευκαιρία ήταν εκεί».

«Αν μάθαινα πως ο σύντροφός μου πήγε για ένα βράδυ με μία άλλη γυναίκα (για τους δικούς του λόγους) αλλά ότι αυτό δεν άλλαξε τον τρόπο που αισθάνεται για εμένα, απλά ήθελε πολύ να το κάνει και δεν μπορούσε να αντισταθεί, μπορεί και να το δεχόμουν» λέει η Λένα, 30 χρονών. «Φυσικά θα προτιμούσα να μην το μάθω ποτέ. Το συζητήσαμε, μάλιστα, πρόσφατα, και αυτό μου είπε και εκείνος. Παλαιότερα δε θα μπορούσα καν να το διανοηθώ, αλλά πλέον έχω βάλει λίγο στην άκρη τα κοινωνικά "πρέπει" για να προηγηθούν τα προσωπικά "θέλω". Θα θεωρούσα απιστία, νομίζω, μόνο το να το έκανε επαναλαμβανόμενα ενώ ταυτόχρονα θα άλλαζε και η συμπεριφορά του απέναντί μου».

Ο Κωνσταντίνος, 37 ετών, επιμένει στην κοινωνική διάσταση του ζητήματος. «Το τι θεωρούμε απιστία», λέει, «είναι απόρροια της μονογαμικής μας κοινωνίας. Σε μια άλλου τύπου κοινωνία, όλα αυτά που συζητάμε τώρα θα ακούγονταν αστεία. Το πρόβλημα είναι πως δεν είναι εύκολο να απομονώσεις τις επιταγές αυτής της κοινωνίας από τα δικά σου πιστεύω, να ξεχωρίσεις πού αρχίζει το ένα και πού τελειώνει το άλλο, προκειμένου να καταλήξεις αν όντως σε μειώνει σαν άνθρωπο το ότι το έτερόν σου ήμισυ έχει και κάποιον άλλο σε εκτίμηση, ή αν σε ενοχλεί το ότι οι γύρω σου θα πίστευαν ότι σε μειώνει».