Απιστία: 9 καθημερινές απόψεις δίνουν απαντήσεις

της Έλενας Μπούλια

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάποια στιγμή βρεθεί σε σχέσεις που κλονίζονται εξαιτίας της απιστίας, είτε αυτή προέρχεται από εμάς τους ίδιους ή από το σύντροφό μας, ή ακόμα και από τους δύο. Οι άνθρωποι τείνουμε να δημιουργούμε σχέσεις προσδοκώντας (και απαιτώντας πολλές φορές) από το έτερον ήμισυ σεξουαλική μονογαμία. Η απιστία, ωστόσο, μπορεί να έχει πολλές μορφές, να είναι εγκεφαλική, συναισθηματική.

Σε κάθε περίπτωση, τα όρια που θέτουμε στον εαυτό μας και στη σχέση μας σε θέματα απιστίας, μπορούν να είναι όσο ελαστικά αποφασίσουμε εμείς οι ίδιοι να είναι, με αποτέλεσμα η προσωπική μας περίπτωση «απιστίας» να κρίνεται μέσα στα συγκεκριμένα πλαίσια. Αν για παράδειγμα ένα ζευγάρι έχει συμφωνήσει να φλερτάρει και με άλλα άτομα, αυτό δε μπορεί να θεωρηθεί απιστία. ‘Η μπορεί;

Τέτοια και άλλα ερωτήματα περί απιστίας στη σχέση καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος των τακτικών μας συζητήσεων με τους φίλους και τους συναδέλφους-φίλους και οι απαντήσεις καθώς και τα συμπεράσματα τα οποία προκύπτουν είναι άκρως ενδιαφέροντα. Με διάθεση, λοιπόν, να το συζητήσουμε και όχι να κάνουμε υποδείξεις, διεξάγαμε, σήμερα μία ακόμα έρευνα γραφείου και καλέσαμε τους συναδέλφους του In2life να απαντήσουν στις εξής ερωτήσεις: Πώς αντιδράμε στην περίπτωση της απιστίας; Πότε λέμε «τέλος» στη σχέση; Πόσο εύκολο είναι να συγχωρήσουμε ή ακόμα και να ξεχάσουμε το γεγονός;

Οι απαντήσεις τους; Με χιούμορ, διάθεση αυτοκριτικής και μεγάλες δόσεις ειλικρίνειας, διαφέρουν μεν ανάλογα με το φύλο, αλλά δείχνουν να καταλήγουν σε ένα κοινό συμπέρασμα: Πως όταν στη σχέση εισβάλει η απιστία, τότε μάλλον αυτή οδηγείται στη λήξη της…

Γυναίκες

* «Η απιστία είναι ένα γεγονός που μπορεί να συμβεί σε όλους ανεξαιρέτως και το πιστεύω αληθινά. Στην περίπτωση που ενώ είμαι σε σχέση μου γυαλίσει κάποιος και μου βγάλει καθαρά σεξουαλικά ένστικτα, μπορεί να ενδώσω, όμως μπορεί και όχι διότι μετά ως άνθρωπος, επειδή αγαπάω το σύντροφό μου θα δυσκολευτώ πολύ με τις τύψεις. Το να του το πω ούτε γι'αστείο καθώς αν δε σήμαινε τίποτε, δεν υπάρχει λόγος να χαλάσει η σχέση. Την απιστία τη χωρίζω σε δυο περιπτώσεις, να γίνεται λόγω έρωτα ή λόγω καθαρού πόθου. Στην πρώτη περίπτωση θα ήθελα να το ξέρω και αν είμαι παντρεμένη ή και όχι να μου πει στα ίσα αν είναι ερωτευμένος και θέλει να χωρίσουμε. Αν τώρα ήταν ξεπέτα, θα προτιμούσα να μην το ξέρω. Αν το μάθαινα, ανάλογα με την αντίδρασή του και τη συμπεριφορά του θα αποφάσιζα να το λήξω ή όχι. σίγουρα θα χρειαζόταν πολύ δουλειά η σχέση πάλι για να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη, όμως δε θεωρώ την απιστία γεγονός που «ντεφάκτο» οδηγεί στο χωρισμό. Παίζουν ρόλο, για μένα, τα αίτια, η συμπεριφορά και τα αισθήματα του άλλου.»

* «Υποθέτω ότι λέμε «τέλος» και στις δύο περιπτώσεις. Είτε οι άπιστοι είμαστε εμείς, γεγονός το οποίο αποδεικνύει ότι ο σύντροφός μας δεν μπορεί να μας «καλύψει» σε αρκετά σημεία και όχι κατ’ ανάγκη μόνο στο σεξ, είτε ο άπιστος είναι ο σύντροφος. Βέβαια στη δεύτερη περίπτωση πιθανώς το «τέλος» να λέγεται με λιγότερη άνεση, αλλά με μεγαλύτερη «κάλυψη» - ξέρετε τώρα φίλους να μας παρηγορούν, να μας τονώνουν και όλα τα συναφή – καθώς ως απατημένοι είμαστε και τα θύματα. Πάντως στην περίπτωση κατά την οποία, υπάρχει, μεν, απιστία, αλλά εμείς δεν το ξέρουμε, τότε μάλλον κοιμόμαστε ήσυχοι, καθώς όπως λέει και ο λαός ‘ο κερατάς το μαθαίνει πάντα τελευταίος’.»
 
* «Απιστία ε? Μεγάλο θέμα…

Νομίζω ότι τα πάντα εξαρτώνται από τρεις παράγοντες: την ηλικία, τον χαρακτήρα και πόσο πραγματικά σε ενδιαφέρει ο σύντροφός σου. Για να μην μιλήσω γενικά θα σου πω από δική μου εμπειρία. Σε μικρή ηλικία, η απιστία αποτελούσε μικρό παράπτωμα, από τη στιγμή που δεν δημιουργούσε πρόβλημα στη σχέση μου. Δηλαδή, όπως έλεγα τότε «κάνε ό,τι θέλεις, αρκεί να μην με ρίχνεις για χάρη της άλλης» (ω, ναι, έτσι σκεφτόμουν). Οι απέλπιδες προσπάθειες του τότε συντρόφου να με πείσει πως στο κεφάλι μου δεν έχει φυτρώσει κάτι, δεν ήταν επιτυχημένες, αφού (λόγω διαίσθησης και όχι απτών αποδείξεων) ήξερα τι γινόταν πίσω από την πλάτη μου. Δεν με πείραζε όμως, διότι ήμουν «ανοικτόμυαλη». Ωστόσο, όταν κάποτε υπέπεσα κι εγώ στο αμάρτημα, φρόντισα να ενημερώσω τον τότε σύντροφο και να λήξει η σχέση.

Στη δεύτερη, σημαντική, σχέση, τα πράγματα ήταν λίγο διαφορετικά. Αν και εξακολουθούσαν να έχω την άποψη «κάνε ότι θέλεις», ωστόσο πρασίνιζα από την ζήλια μου και στεναχωριόμουν για ό,τι γινόταν, χωρίς όμως να διεκδικώ κιόλας τα «κεκτημένα» μου. Βλέπεις, ήμουν τόσο ερωτευμένη με τον τύπο που το μόνο που με ένοιαζε είναι κάπου να υπάρχει έστω και ελάχιστος χώρος για μένα στη ζωή του. Η συγκεκριμένη σχέση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «αρρωστημένη» (αντικειμενικά μιλώντας), η οποία έληξε μετά από χρόνια, αφού πλέον σιχάθηκα τον ίδιο μου τον εαυτό για τα μαρτύρια στα οποία τον υπέβαλα. Εκεί κατάλαβα ότι όποιος αγαπάει πραγματικά ΔΕΝ παιδεύει και δεν σε κάνει να κλαις.

Τώρα, σε μεγαλύτερη ηλικία, με πιο «πηγμένο» μυαλό, περισσότερες εμπειρίες αλλά και παντρεμένη όντας, λέω ότι δεν συγχωρώ την απιστία. Θα εκτιμούσα αν ο σύζυγος (που ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει τέτοια δείγματα) μου το έλεγε ευθέως, ωστόσο θα χώριζα. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Όσον αφορά εμένα, εκτιμώ πως αν είχα ακόμα την ανάγκη να «γευθώ» και άλλες απολαύσεις σε αυτή τη ζωή, θα φρόντιζα να μείνω ελεύθερη. Μπορεί να μην είμαι τόσο ανοιχτόμυαλη όσο ήμουν σε μικρότερη ηλικία, όμως εξακολουθώ να θεωρώ άδικο να βάζεις στον άλλον σε διαδικασίες και δοκιμασίες, αφού δεν έχεις 'τίμιο σκοπό'.»

* «Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί κάποιος να απατάει ή να απατήσει τον σύντροφό του. Κάποιοι μόνο από αυτούς είναι οι εξής:

- να μην τον ικανοποιεί η σχέση του και να μην το έχει καταλάβει
- να μην τον ικανοποιεί η σχέση του και από ανασφάλεια να φοβάται να πάει παρακάτω
- να έχει χαμηλή αυτό-εκτίμηση και μέσα από αυτόν τον τρόπο να επιζητά συνεχώς επιβεβαίωση
- να είναι σεξιστής, σεξομανής και όλα τα παράγωγα του σεξ
- να μην έχει μάθει να σέβεται τον εαυτό του και κατ’ επέκταση ούτε τον σύντροφό του
- να έχει λανθασμένη αντίληψη για το τι σημαίνει «σχέση» - «συντροφικότητα» και όλα τα συναφή
- να «έτυχε»!

Αν ο σύντροφός μου «τύχαινε» να με απατήσει και αυτό ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός, το οποίο δεν σήμαινε κάτι γι’ αυτόν ή για τη σχέση μας, τότε δεν θα ήθελα να το μάθω. Μια τέτοια αποκάλυψη θα με πλήγωνε και θα με θύμωνε (άλλωστε και ο θυμός δεν είναι τίποτε άλλο από καταπιεσμένος πόνος). Αν τώρα με απατούσε συστηματικά ή έστω μεμονωμένα, αλλά για έναν από όλους τους παραπάνω λόγους, τότε σίγουρα θα ήθελα να το συζητήσει μαζί μου. Πολλές φορές μια τέτοια «στραβή», μπορεί να αποτελέσει «πολύ καλή περίπτωση» για να εξελιχθεί μία σχέση. Να ανοιχτούν οι δύο σύντροφοι, να γνωρίσουν καλύτερα ο ένας τον άλλο, να δουν μαζί τι δεν πάει καλά στη σχέση τους και να την εξελίξουν. Αυτό βέβαια πάντα εξαρτάται από την ωριμότητα, με την οποία θα αντιμετωπίσουν την εν λόγω κατάσταση και οι δύο. Σε κάθε περίπτωση, με έναν άνθρωπο που θα με απατούσε, δεν θα ερχόταν να το συζητήσουμε και δεν θα καταλάβαινε ότι με αυτό που κάνει δεν σέβεται εμένα, τον εαυτό του και τη σχέση μας, δεν θα μπορούσα να έχω «καμία σχέση». Δεν θεωρούμαι εγωίστρια, αλλά ο έρωτας αποτελεί από μόνος του εγωιστικό συναίσθημα. Ποιος θέλει να μοιράζεται τον σύντροφό του; Όποιος δεν έχει πρόβλημα με αυτό, τότε σίγουρα δεν είναι ακόμη ώριμος για μια υγιή και συντροφική σχέση!»

* «Η αλήθεια είναι πως πολύ εύκολα λέμε «αν με απατούσε θα τον/ την χώριζα» πριν μας συμβεί το «μοιραίο» αλλά πολύ σπάνια εμμένουμε σε αυτήν την πεποίθηση χωρίς δεύτερη σκέψη αν τελικά, όντως, συμβεί. Από το αν είσαι ερωτευμένος ή εγωιστής ή και τα δύο μέχρι το αν το έχεις κάνει ή θα το έκανες κι εσύ σε μια αντίστοιχη περίπτωση, πολλά είναι αυτά που παίζουν το ρόλο τους στην απόφαση. Και ο χωρισμός, ειδικά σε πολύ μακροχρόνιες σχέσεις, δεν είναι απόφαση στιγμής ούτε εξίσωση του τύπου απιστία ίσον χωρισμός/ διαζύγιο. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως και η αντίθετη απόφαση, μένουμε μαζί παρά την απιστία, θα ήταν απαραίτητα «βιώσιμη» λύση, καθότι λίγοι είναι οι απολύτως άνετοι με αυτό το θέμα –εκείνοι δηλαδή που δε θα έμπαιναν στον πειρασμό να το θυμούνται, να το αναφέρουν και να «εκδικούνται» τον απιστήσαντα λεκτικά ή πρακτικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Οπότε… μάλλον μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα το βλέπω εγώ, παλιοκατάσταση που θα έπρεπε να αποφεύγεται. Αν σου γυαλίσει κάποιος άλλος χώρισε και πήγαινε με τον άλλον. Απόλυτο, αλλά ειλικρινέστερο. Και απλούστερο.»
 
Άνδρες

* «Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ουδεμία απόδειξη ότι η απιστία είναι κάτι το ασύμβατο με την ανθρώπινη ύπαρξη, η βαρύτητα που της δίνεται είναι μόνο κοινωνική. Το αν μια απιστία θα έπρεπε να γίνει η αιτία τερματισμού μιας σχέσης νομίζω ότι εξαρτάται από το τι έχει αποφασίσει το ζευγάρι να ισχύει. Η αποκλειστικότητα έχει από κοινού τεθεί ως προϋπόθεση ή γίνεται αποδεκτό ότι σε μια μακροχρόνια σχέση ο κάθε ένας είναι φυσιολογικό να επιθυμήσει ερωτικά και άλλον/άλλους ανθρώπους; Το αν τελικά μια απιστία γίνει αιτία τερματισμού μιας σχέσης, ασχέτως του αν «θα έπρεπε», εξαρτάται από το σε ποια κατάσταση βρίσκεται ήδη η σχέση αυτή. Άποψή μου είναι πως, ακριβώς επειδή κοινωνικά ισχύει το δόγμα της αποκλειστικότητας ως ο ευκολότερος τρόπος για να πιστοποιηθεί η αφοσίωση, συνήθως όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει δύσκολα μπορεί να κρατηθεί σε ορθολογικά επίπεδα και να κινηθεί στην θεωρητικά άρτια ιδέα περί πολυγαμίας, ερωτικού πλουραλισμού κλπ κλπ και καταλήγει -στο μυαλό του απιστούντος κυρίως- να σημαίνει την αρχή ενός τέλους. Ως τελευταία παρατήρηση θέλω να διαχωρίσω την ιδέα της «απιστίας» από εκείνη της «απάτης» αφού στην πρώτη περίπτωση απλώς ακολουθεί κανείς τις επιθυμίες του, ενώ στη δεύτερη με δόλο παρουσιάζει στο έτερό του ήμισυ πλαστές αλήθειες.»

* «Όταν δεν αποκαλυφθεί, δεν αποτελεί συνήθως αντικείμενο χωρισμού παρά μόνον αν ο/η άπιστος/η αποφασίσει ο ίδιος να τινάξει την επίσημη σχέση στον αέρα γιατί προτιμά την άλλη σχέση. Συνήθως αν αποκαλυφθεί δημιουργεί ρήγμα εμπιστοσύνης- τουλάχιστον αν δεν αποκαλυφθεί από τον ίδιο τον άπιστο/η. Και σε αυτή την τελευταία περίπτωση τα πράγματα είναι συνήθως δύσκολα, διότι δημιουργεί ανασφάλειες και αγωνίες.

Η αντιμετώπιση της απιστίας εξαρτάται από το βάθος της σχέσης. Aν είναι πολύ ουσιαστική και ανάμεσα σε σοβαρούς ανθρώπους που θέλουν να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία, είτε -αντιδιαμετρικά- αν είναι ο γάμος συμβατικός οπότε συνεχίζεται για άλλους λόγους (οικονομικούς, κοινωνικούς, παιδιά κ.λ.π.), είτε γιατί ο άπιστος έχει τον άλλο από κάτω και πρακτικά εκείνος/η κάνει ότι θέλει και ο άλλος άνθρωπος απλά… υπομένει.

Κατά τη γνώμη μου η αποκάλυψη μιας απιστίας, ιδίως αν είναι ακούσια, από την πλευρά του άπιστου/ης, αποτελεί πολύ σοβαρό λόγο διαζυγίου. Ωστόσο αν δεν το αντιμετωπίσει κάποιος στην πράξη, δύσκολα μπορεί να πει τι «θα έκανε» τα λόγια είναι εύκολα, η πράξη πιο δύσκολη. Σε περίπτωση … υποτροπής πάντως το διαζύγιο κατά την άποψη μου είναι… δεδομένο.»

* «Το θέμα είναι γιατί φτάνει κάποιος στην απιστία: πλήξη, «ανοησία» της στιγμής, αντικειμενικό πρόβλημα στη σχέση; Όποιο και να ‘ναι απ’ αυτά, δύσκολα μπορείς να αντιμετωπίσεις και να συμπεριφερθείς στον άλλο με τον ίδιο τρόπο, εκτός αν διαθέτεις μεγάλη δόση κυνικότητας (όχι απλώς ψυχρής λογικής, κυνικότητας). Νομίζω ότι το πιο υγιές είναι το «τέλος» εξ αρχής: προλαμβάνει τον κυκεώνα των εξηγήσεων και των εξαρτήσεων που προκύπτουν με μαθηματική ακρίβεια. Απλά, όσο πιο μακροχρόνια είναι η σχέση, τόσο πιο δύσκολα (με την έννοια της υψηλής συναισθηματικής κ.λπ. επένδυσης) λέγεται το ‘συγχωρεμένος/η και γεια χαρά’.»

* «Η απιστία του άλλου αποτελεί συνήθως αιτία χωρισμού κι αυτό μόνο εάν δημοσιοποιηθεί. Στο «τέλος» φτάνουμε δυστυχώς, όταν δεν μπορούμε άλλο να είμαστε μακριά από τον «παράνομο» αγαπημένο. Η απιστία όμως και πάλι δεν είναι η αιτία, η βαρεμάρα και η έλλειψη ερωτικής διάθεσης είναι. Πότε λέμε ποιο εύκολα «τέλος»; Ο «ένοχος» ποτέ δε διευκολύνεται, ούτε πριν, ούτε μετά το χωρισμό. Το «θύμα», τι να λέμε τώρα… Όσο για το αν είναι εύκολο να συνεχίσουμε μία σχέση μετά την απιστία; Πανεύκολο: για τους Σουηδούς.»