Διαδικτυακές απάτες που πιστέψατε κι εσείς

Θυμάστε τα γατάκια μπονζάι που μεγάλωναν σε σχήμα βάζου μαρμελάδας ως αποτέλεσμα κάποιου ανατριχιαστικού πειράματος; Τα κινητά που τηγάνιζαν αυγά και έψηναν ποπ κορν με την ακτινοβολία τους; Τα mentos που σκότωσαν δύο παιδιά στη Βραζιλία που είχαν τη φαεινή ιδέα να τα συνδυάσουν με Coca Cola; Τον καρχαρία που ακολουθούσε τον ψαρά που του είχε σώσει τη ζωή; Θα σας στεναχωρήσουμε πολύ αν σας πούμε ότι, όπως ακριβώς ο νιγηριανός επιχειρηματίας που θέλει να σας μεταβιβάσει το μισό της περιουσίας του αν τον βοηθήσετε να τη μεταφέρει σε έναν ευρωπαϊκό λογαριασμό και τα sex videos της Angelina και της Britney, τίποτα από τα παραπάνω δεν ήταν αληθινό;

Από το ότι μπορείτε να καλέσετε την αστυνομία πληκτρολογώντας το pin σας ανάποδα αν κάποιος σας αναγκάσει να κάνετε ανάληψη από ATM μέχρι την ιστορία με το άρωμα που κακοποιοί έδιναν σε ανυποψίαστα θύματα να μυρίσουν, προσποιούμενοι ότι το πουλάνε, και το οποίο στην πραγματικότητα ήταν αιθέρας που αναισθητοποιούσε τον επίδοξο αγοραστή, τον οποίο στη συνέχεια λήστευαν/ βίαζαν/ απήγαγαν/ σκότωναν, αμέτρητοι αστικοί θρύλοι κυκλοφορούν ελεύθεροι ανά τον πλανήτη και καταφθάνουν καθημερινά στα mailboxes μας.

Πολλούς τους έχουμε πιστέψει, το παραδεχόμαστε. Όπως τις οδηγίες για το πώς μπορεί κανείς να ξεπεράσει ένα έμφραγμα όταν είναι μόνος, τις φήμες για τα ρατσιστικά σχόλια που υποτίθεται πως έκανε ο Tommy Hilfiger στο σόου της Oprah, το ότι η μοντέρνα απεικόνιση του Άι Βασίλη είναι δημιούργημα της Coca Cola Company, την ιστορική προσέγγιση του Άρη στη Γη που θα έκανε τον αυγουστιάτικο ουρανό να μοιάζει να έχει δύο φεγγάρια ή την εξαφάνιση της Ashley Flores.

Το γιατί κάποιος θα κυκλοφορούσε ένα mail στο οποίο να ισχυρίζεται ότι εξαφανίστηκε ένα παιδί που δεν υπάρχει, ή που απλά δεν έχει εξαφανιστεί, ειλικρινά μας διαφεύγει. Από την άλλη, όμως, οι τεράστιες δυνατότητες του internet πάντα αποτελούσαν πρόσφορο για εξερεύνηση έδαφος σε κάποιους με ολίγον μαύρη αίσθηση του χιούμορ και άπλετο ελεύθερο χρόνο στα χέρια τους –κάπως έτσι δεν άρχισαν να εξαπλώνονται και οι πρώτες επιδημίες ιών και Trojans;

Το γοητευτικό με τους αστικούς θρύλους είναι ότι συνήθως θέλουμε να τους πιστέψουμε –ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ιστορίες τρυφερές ή συγκινητικές, όπως εκείνη της τίγρης που θήλαζε τα γουρουνάκια επειδή είχε χάσει τα παιδιά της. Τα περισσότερα από αυτά τα mail που λαμβάνουμε καθημερινά γίνονται αντικείμενο συζήτησης στους διαδρόμους του γραφείου, ή ακόμα και τα απογεύματα, έξω από αυτό. Καθότι, σε αντίθεση με τα spam που διαφημίζουν επιμηκυντές πέους ή το νέο xxx βίντεο της Paris Hilton, τα συγκεκριμένα mail προέρχονται συνήθως από φίλους που μας τα προώθησαν, άρα δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητήσουμε τη γνησιότητά τους, δε διστάζουμε να κάνουμε κι εμείς το ίδιο και μάλιστα σε κλάσματα δευτερολέπτου. Κάπως έτσι, οι θρύλοι διαιωνίζονται.

Τι το κακό υπάρχει σε αυτό; Απολύτως τίποτα, αν εξαιρέσει κανείς τα πλημμυρισμένα από υποσχέσεις τύπου «ο Bill Gates πληρώνει αν προωθήσεις αυτό το mail 40 φορές» inboxes μας και τη σπατάλη bandwidth στο κυβερνοσύμπαν –από τη στιγμή που αυτό δεν αντιστοιχεί σε σπατάλη νερού στον πραγματικό κόσμο, μάλλον δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα. Αρκεί, βέβαια, να μην την «πατήσουμε» από τα mail που ζητάνε να επιβεβαιώσουμε τους κωδικούς μας επειδή η τράπεζα ανανεώνει τις βάσεις δεδομένων της, να αγοράσουμε Viagra και Cialis δίνοντας τον αριθμό της πιστωτικής μας σε «ύποπτα» site και άλλα τέτοια προφανή.

Για καλό και για κακό, πριν προωθήσετε το επόμενο mail στους φίλους σας για να συγκινηθούν/ να χαρούν/ να υπογράψουν διαμαρτυρίες ή να «σώσουν τη ζωή τους» ρίξτε μια ματιά αν συμπεριλαμβάνεται στις λίστες των site που θα βρείτε αριστερά, στα «Σχετικά Links». Στο Hoax Slayer, που είναι κατά τη γνώμη μας και το καλύτερο εκ των τριών, θα βρείτε και τη λίστα με τα «αληθινά» mail που κυκλοφορούν, για να μη χάνετε πολύτιμο χρόνο στην αναζήτηση, ενώ το Hoax Busters παραθέτει και τα χαρακτηριστικά εκείνα που προδίδουν ότι το mail που μόλις λάβατε μάλλον είναι απάτη:

* Η διατύπωση δίνει την αίσθηση του επείγοντος μηνύματος και το κείμενο πλαισιώνεται από πολλά θαυμαστικά.
* Το «επείγον» του πράγματος επιβάλλει –και τονίζει– ότι το μήνυμα πρέπει να προωθηθεί σε όλους τους φίλους σας.
* Κάπου στο κείμενο υπάρχει η φράση «δεν πρόκειται για απάτη»
* Κάπου, επίσης, αναφέρονται ξεκάθαρα οι συνέπειες που θα έχετε αν δεν το προωθήσετε (θα σας κυνηγά κακή τύχη για 10 χρόνια, θα κλείσει ο λογαριασμός hotmail σας, θα είστε κακός άνθρωπος, θα σπάσετε την αλυσίδα που δεν έχει σπάσει εδώ και 100 χρόνια και πάει για ρεκόρ Γκίνες κλπ)
* Είναι, κατά πάσα πιθανότητα, γεμάτο από σύμβολα >>>>> που δε σημαίνουν τίποτα παραπάνω από το ότι πολλοί την πάτησαν και το προώθησαν πριν από εσάς –μην κάνετε το ίδιο.

Ηρώ Κουνάδη