Οι πιο καταπιεστικές χώρες του κόσμου για τις γυναίκες

Στις 16 Σεπτεμβρίου η αστυνομία των ηθών στο Ιράν συνέλαβε και ξυλοκόπησε χωρίς έλεος την 22χρονη Μαχσά Αμίνι, επειδή φαίνονταν τα μαλλιά της έξω από την μαντήλα της. Λίγες ώρες αργότερα η Μαχσά εξέπνευσε στο νοσοκομείο που είχε διακομιστεί. Η Μαχσά η οποία συνελήφθη ενώ επισκεπτόταν την οικογένειά της στην Τεχεράνη έγινε σύμβολο αγώνα για χιλιάδες γυναίκες που βγήκαν στους δρόμους κρατώντας φωτογραφίες της. Έκτοτε σε πολλές ιρανικές πόλεις μαίνονται διαδηλώσεις με δεκάδες ανθρώπους να έχουν χάσει έως τώρα τη ζωή τους.

Η δολοφονία της Μαχσά άνοιξε πάλι την κουβέντα για τα δικαιώματα των γυναικών σε όλον τον κόσμο κι εμείς ψάξαμε και βρήκαμε τι συμβαίνει σε πολλές χώρες του κοσμού, οι οποίες συστηματικά κι αδιακρίτως καταπατούν βασικά δικαιώματα των γυναικών.

Στατιστικά στοιχεία

Την ίδια ώρα που οι Ιρανές γυναίκες έχουν βγει στους δρόμους τα στατιστικά που προκύπτουν παγκοσμίως για τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών, είναι τουλάχιστον ανησυχητικά:

1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό της.

1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού

40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας

500.000 με 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.

Ας δούμε πιο συγκεκριμένα τι ισχύει ανά χώρα:

Τι συμβαίνει στο Ιράν;

Σύμφωνα με τον τελευταίο Δείκτη Ανισότητας Φύλου του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, το Ιράν κατέχει την 143η θέση (σε σύνολο 155 χωρών) στα θέματα των δικαιωμάτων των γυναικών. 

Το άρθρο 683 του ποινικού κώδικα του Ιράν αναφέρει χαρακτηριστικά ότι για τις γυναίκες που δεν φορούν σωστά το χιτζάμπ προβλέπεται φυλάκιση από 10 μέρες ως 2 μήνες και πρόστιμο που κυμαίνεται από 50.000 (περίπου 1,20€ που είναι πολύ σημαντικό ποσό ωστόσο με βάση την καθημρινότητα στο Ιράν) ως 500.000 ριάλ. 

Το πλέον φρικιαστικό είναι το γεγονός ότι στο Ιράν έχουν λάβει χώρα οι περισσότερες εκτελέσεις γυναικών στον κόσμο. Ο σοκαριστικός αριθμός τους φτάνει τις 223 και αφορά το διάστημα 2000-2022. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Ιούλιο εκτελέστηκαν 3 γυναίκες, ενώ άλλες 6 είχαν απαγχονιστεί από τις αρχές του χρόνου. Είχαν καταδικαστεί γιατί σκότωσαν τους βίαιους συζύγους τους, αφού προηγουμένως είχαν εξαναγκαστεί από τις οικογένειες τους να παντρευτούν- κάποιες παιδιά ακόμη.

Όλα αυτά υπό την ανοχή του σκληροπυρηνικού Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί ο οποίος έχει δώσει πλήρη ελευθερία στην αστυνομία ηθών. Η Γκαστ ε Ερσάντ, η Περιπολία Καθοδήγησης –της αστυνομίας των ηθών- όπως είναι το ακριβές της όνομα, είναι η εξέλιξη αυτών των Επιτροπών της Ισλαμικής Επανάστασης, που ολοκληρώθηκε από τον Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ, τον υπερ-συντηρητικό εκλεγμένο πρόεδρο του Ιράν από το 2005 ως το 2013.

Λειτουργούν σαν κανονικό αστυνομικό σώμα ενώ φέρουν ειδικές στολές, ειδικά οχήματα (μίνι-βαν) και εδράζονται σε ειδικά κτίρια, όπου βρίσκονται και τα κρατητήριά τους. Είναι μάλιστα υπόλογοι στον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη του Ιράν, που βρίσκεται πάνω από κάθε πολιτική εξουσία.

Παρότι δεν φέρουν όπλο όσοι συμμετέχουν στην αστυνομία ηθών, έχουν συμμετέχει σε πάμπολλες επιθέσεις με τη χρήση βίας (χαστούκια, κλωτσιές, μπουνιές αλλά και ραβδιά, τα οποία χρησιμοποιούν από μόνοι τους χωρίς να ελέγχονται από κάποιον) εναντίον γυναικών.

Αφγανιστάν

Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν τον Αύγουστο του 2021 και παρά τις αρχικές δημόσιες δεσμεύσεις για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών, η ηγεσία της χώρας εφαρμόζει πολιτικές σημαντικών διακρίσεων που παραβιάζουν κατάφορα τα δικαιώματά τους.

Έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής από γυναίκες που διαμαρτύρονται κι αντίστοιχες οργανώσεις συστηματικές παρενοχλήσεις, παράνομες κρατήσεις-”συλλήψεις”, περίεργες εξαφανίσεις, σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια. Αντίστοιχα, στην ίδια έκθεση υπογραμμίζεται ρητά ότι τα ποσοστά παιδικών, πρόωρων και αναγκαστικών γάμων στο Αφγανιστάν έχουν αυξηθεί κατά πολύ από τότε που ξαναβρέθηκαν οι Ταλιμπάν στην εξουσία.

Τουρκία

Η απόφαση της Τουρκίας τον Ιούλιο του 2021 να αποσυρθεί από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας ήταν από τις πλέον ντροπιαστικές που έλαβε ποτέ η κυβέρνηση Ερντογάν ειδικά όταν μιλάμε για μια χώρα που το 2020 είχε τουλάχιστον 300 δολοφονημένες γυναίκες. 

H Τουρκία είναι η πρώτη και μοναδική χώρα στο Συμβούλιο της Ευρώπης που αποχωρεί από μια διεθνή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τριάντα τέσσερις από τις 47 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν υπογράψει και έχουν κυρώσει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.

Η έμφυλη βία στη Νότια Αφρική

Η Νότια Αφρική παρουσιάζει 5 φορές μεγαλύτερα ποσοστά βίας εις βάρος των γυναικών, σε σύγκριση με τον διεθνή μέσο όρο, σύμφωνα με τη Bernadine Bachar, Διευθύντρια του Saartjie Baartman Centre for Women and Children (SBCWC). Περισσότεροι από 100 βιασμοί καταγράφονται καθημερινά και μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τρεις ώρες, σύμφωα με τα επίσημα στοιχεία. Μεταξύ του Ιουλίου και του Σεπτεμβρίου οι βιασμοί αυξήθηκαν κατά 7,1%, με 9.556 περιπτώσεις να καταγγέλλονται.

Σαουδική Αραβία

Στη Σαουδική Αραβία βρίσκει εξαιρετικά αυστηρή εφαρμογή ο ισλαμικός νόμος της Σαρία. Μια γυναίκα, σύμφωνα με τη Σαρία, δεν μπορεί να βγει έξω από το σπίτι χωρίς τη συνοδεία ενός άνδρα, πατέρα, αδελφού, κάποιες φορές γιου, δεν έχει δικαίωμα να επιλέξει τον σύντροφό της, η μαρτυρία της στο δικαστήριο έχει τη μισή αξία από τη μαρτυρία ενός άνδρα, ενώ, σε περίπτωση διαζυγίου, στις ελάχιστες φορές που τα παιδιά είναι υπό την επιμέλεια της μητέρας, τα κορίτσια στα 7 τους χρόνια υποχρεωτικά πηγαίνουν στον πατέρα, ενώ τα αγόρια στα 9 τους χρόνια έχουν δικαίωμα να επιλέξουν.

Πρόσφατα γυναίκα υπήκοος της Σαουδικής Αραβίας καταδικάστηκε εκτίσει 34 χρόνια κάθειρξη επειδή προέβαινε μέσω Twitter σε επικριτικά σχόλια για την κυβέρνηση του βασιλείου ξεσηκώνοντας κύμα παγκόσμιας διαμαρτυρίας. 

Ινδία

Τα στοιχεία σε ολόκληρη τη χώρα δείχνουν ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο των παντρεμένων Ινδών γυναικών έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία από τους συζύγους τους.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το National Crime Records Bureau της Ινδίας, περισσότερες από 28.000 περιπτώσεις υποτιθέμενης σεξουαλικής επίθεσης κατά ανηλίκων αναφέρθηκαν το 2020. 

Μάλιστα έρευνα που διεξήχθη έδειξε ότι το 52 % των Ινδών γυναικών ηλικίας 15-49 ετών πιστεύει ότι ένας άντρας δικαιούται να χτυπήσει και να κακοποιήσει τη σύζυγό του για τουλάχιστον έναν από αυτούς τους λόγους: η γυναίκα βγαίνει από το σπίτι χωρίς να ενημερώσει τον σύζυγό της, ο άντρας πιστεύει ότι παραμελεί τα παιδιά της, μαλώνει μαζί του, αρνείται να κάνει σεξ μαζί του, δεν μαγειρεύει σωστά φαγητό, την υποψιάζεται ότι είναι άπιστη ή αισθάνεται ότι δεν σέβεται τα πεθερικά της.

Πακιστάν

Ο Δείκτης Γυναικών, Ειρήνης και Ασφάλειας κατατάσσει τη χώρα στην 167η από τις 170. Αναφέρει μάλιστα σε δημοσίευμα του 2022 χαμηλά επίπεδα οικονομικής ένταξης για τις γυναίκες (7% μόνο έχουν μισθό ή εισόδημα), λίγο λιγότερο από τέσσερα χρόνια εκπαίδευσης, ποσοστό απασχόλησης λίγο πάνω από 21%, ένα σύνολο κοινωνικών κανόνων και νομικών πλαισίων που εισάγει σε μεγάλο βαθμό διακρίσεις και υψηλά περιστατικά βίας.

Σιέρα Λεόνε- Νότιο Σουδάν

Στη Σιέρα Λεόνε ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι κοινός στο 90% των γυναικών και των κοριτσιών ηλικίας 15-49 ετών. Την ίδια ώρα οι γυναίκες στο Νότιο Σουδάν βρίσκονται αποκλεισμένες από τη λήψη αποφάσεων και την πολιτική δραστηριότητα, ενώ δεν έχουν δικαιώματα πόρων και ιδιοκτησίας γης.

Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

Σοκαριστικά μοιάζουν τα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι το 37% των γυναικών από το Κονγκό παντρεύτηκαν πριν από τα 18α γενέθλιά τους και για κάθε 1.000 κορίτσια στη ΛΔΚ, 124 θα γίνουν μητέρες μεταξύ 15 και 19 ετών. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό κατατάχθηκε στην 163η από τις 170 στον Δείκτη WPS 2021 και στην 150η από τις 162 στον Δείκτη Ανισότητας των Φύλων του ΟΗΕ για το 2020.