Χερόνα: Παραθαλάσσια, παραμυθένια... Πυρηναία

της Ηρώς Κουνάδη

Δεν ήμουν ποτέ φαν του βουνού. Το διασημότερο παγκοσμίως δίλημμα δε μου φάνηκε ποτέ δίλημμα. Ωραία μεν η φύση και τα δάση, αλλά ει δυνατόν να είναι δίπλα σε θάλασσα. Διότι αυτή είναι η ομορφιά του βουνού, έτσι; Η φύση και τα δάση. Αλλιώς, τι μπορεί να σε συγκινήσει σε ένα βουνό; Ποια εικόνα ενός υπερυψωμένου κομματιού γης να είναι συγκλονιστικότερη από τα τιρκουάζ νερά, τα αφρισμένα κύματα, τη θάλασσα που αλλάζει χρώμα ανάλογα με τις διαθέσεις του ουρανού; Αυτή ήταν η πάγια θέση μου, ως την πρώτη στιγμή που αντίκρισα τα Πυρηναία. Μπορούσα να παραδεχτώ ότι ίσως και να αναθεωρούσα, δέκα λεπτά αργότερα. Τόσο μου πήρε να μιλήσω.

Δεν είναι τόσο το ύψος τους που σου κόβει την ανάσα. Στην πλειοψηφία τους, δεν είναι πολύ ψηλότερα από τα βουνά που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στη Μεσόγειο. Είναι κατά κύριο λόγο οι άκρες της οροσειράς, που χάνονται κάπου ανάμεσα στην άχλη των συννέφων και τα όρια του ορίζοντα. 430 χιλιόμετρα σε μήκος, θαρρείς πως συνθέτουν τον φράχτη που κατασκεύασε, πριν από εκατομμύρια χρόνια, το χέρι ενός γίγαντα για να προστατεύσει το κάστρο του.

Μπορείς σχεδόν να φανταστείς μια δύναμη να τα βάζει στη σειρά, να τα τακτοποιεί λίγο ώστε να ξεπροβάλλουν κορυφές εδώ κι εκεί, να συνοφρυώνεται, να μουρμουρίζει «όχι, όχι έτσι» και να τους αλλάζει θέση μέχρι να πετύχει την ιδανική εικόνα. Μετά να πασπαλίζει χιονονιφάδες σε τυχαίες κορυφές, να απομακρύνεται και να κοιτά χαμογελώντας ικανοποιημένος το δημιούργημά του. Αν μετά έψαχνε ένα κομμάτι της Ευρώπης για να το τοποθετήσει, σίγουρα θα διάλεγε το βόρειο κομμάτι της Καταλονίας.

Θέλει κουράγιο να απαρνηθείς τη Βαρκελώνη την πρώτη φορά. Ειδικά όταν δεν έχεις ακούσει και πολλά για τον προορισμό σου, πέραν του ότι στην Costa Brava συγκεντρώνονται μερικές από τις καλύτερες παραλίες της Ιβηρικής χερσονήσου. Καθώς κατευθύνεσαι από την Gran Via προς τον αυτοκινητόδρομο, ακολουθώντας τις ταμπέλες που γράφουν Girona, μια έντονη παρόρμηση σε ωθεί να κάνεις αναστροφή και να γυρίσεις πίσω –ειδικά αν δεν έχεις αρκετές μέρες στη διάθεσή σου για να εφαρμόσεις το σχέδιο «αν δε μας αρέσει, γυρνάμε». Μετά αντικρίζεις για πρώτη φορά τα Πυρηναία, και ξεχνάς τα πάντα. Και μόνο γι’ αυτήν την εικόνα, αξίζει να αφιερώσεις χρόνο στη Βόρεια Καταλονία. Έστω κι αν μετά γυρίσεις πίσω.

Δε θα γυρίσεις. Γιατί θα έχεις προλάβει, μέχρι να ξεπεράσεις το δέος εκείνης της εικόνας, να φτάσεις στη Χερόνα. Όπου, ακόμη κι αν μέχρι αυτή τη στιγμή επιμένεις να σκέφτεσαι το αρχικό σχέδιο, θα κάνεις έστω μια στάση για καφέ ή φαγητό. Για να το κάνεις αυτό, θα πρέπει να αφήσεις το αυτοκίνητο, και να χαθείς στα σοκάκια της παλιάς της πόλης. Μέχρι να βγεις από εκεί, θα έχεις ξεχάσει πού ήθελες να πας. Αν όχι και από πού ήρθες.

Με Ιστορία που χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας, η Χερόνα είδε πέντε πολιτισμούς να περνάνε και να μένουν, πολιορκήθηκε 25 φορές από κατακτητές που ήθελαν απεγνωσμένα ένα κομμάτι της ομορφιάς, του πλούτου και της στρατηγικής της θέσης, πλούτισε και ευημέρησε ως Gerunda σε κομβικό σημείο της ρωμαϊκής Via Augusta που ένωνε τη Ρώμη με το ισπανικό Cadiz, πέρασε από τους Άραβες στον Καρλομάγνο το 785, για να ξαναπλουτίσει και να προοδεύσει από τον 9ο αιώνα και μετά, αφήνοντας κληρονομιά στην ανθρωπότητα μερικά από τα εντυπωσιακότερα κτίρια ρομανέσκ και γοτθικής αρχιτεκτονικής από εκείνη την περίοδο.

Περπατώντας στα λαβυρινθώδη καλντερίμια της παλιάς πόλης έχει την αίσθηση ότι από τη γωνία του δρόμου θα δεις να ξεπροβάλλουν ιππότες με πανοπλίες και δεσποσύνες με ογκώδη φορέματα –όχι μόνο γιατί είναι εντυπωσιακά καλοδιατηρημένη, αλλά και γιατί, μακράν του να αποτελεί ένα ακόμη τουριστικό κέντρο με μουσειακή αίσθηση, αποπνέει εκείνη τη χαρακτηριστική αίσθηση που θα περιέγραφε ιδανικά το οξύμωρο νωχελική ζωντάνια.

Τα περισσότερα από τα μεσαιωνικά της κτίρια κατοικούνται, πολύχρωμα γλαστράκια στολίζουν τα μπαλκόνια τους, και δίπλα στα μαγαζάκια με τα σουβενίρ –που είναι αρκετά διάσπαρτα και στο πλήθος που πρέπει ώστε να μη δημιουργούν τουριστικό φολκλόρ– στεγάζονται «καθημερινές» υπηρεσίες: δημαρχείο, φωτοτυπείο, βιβλιοπωλείο, ταχυδρομείο, τατουατζίδικο. Η ζωή όμως εδώ κυλά αργά, με τους ρυθμούς που εμπνέουν η ζωή μακριά από τη μηχανοκίνητη ταχύτητα, η μυρωδιά της Ιστορίας σε κάθε κατώφλι και ο ατμοσφαιρικός φωτισμός που παίρνει τη θέση του ήλιου τα απογεύματα.

Η «ακτογραμμή» της παλιάς πόλης, το σημείο στο οποίο ακουμπάει στον ποταμό Onyar είναι ίσως ένα από τα εντυπωσιακότερα κομμάτια της. Στενά λιθόκτιστα καλντερίμια οδηγούν στα γεφυράκια που τον διασχίζουν, κι από εδώ η θέα των πολύχρωμων κτιρίων που τον πλαισιώνουν φέρνει στο νου κάτι από Βενετία: ίσιες προσόψεις, χωρίς μπαλκόνια που προεξέχουν, βαμμένες σε funky χρώματα επιλεγμένα έτσι ώστε να δημιουργούνται αντιθέσεις αλλά όχι παραφωνίες, με τα πόδια τους να βουτούν στο ποτάμι, και τα κεφάλια τους να στεφανώνονται από το καμπαναριό του γοτθικού Καθεδρικού - συμβόλου της πόλης.

Για να τον θαυμάσετε από κοντά –αφού καταφέρετε να ξεκολλήσετε από το ποτάμι– θα σκαρφαλώσετε τα ανηφορικά σοκάκια και εν συνεχεία τα 86 σκαλοπάτια που τον χωρίζουν από το «γήινο» κομμάτι της πόλης, θυμίζοντας την αιώνια λαχτάρα της γοτθικής αρχιτεκτονικής να αγγίξει το θεό. Στο εσωτερικό του βρίσκεται το μεγαλύτερο σε πλάτος κλίτος γοτθικού ναού της Γηραιάς Ηπείρου (23 μέτρα) ενώ γύρω του απλώνεται ένα πανέμορφο πάρκο, που περισσότερο θα θυμίσει δάσος στους μη συνηθισμένους στην έκτασή του Βαλκάνιους, το οποίο περικλείει μερικά ακόμη ενδιαφέροντα αξιοθέατα, όπως τα κτισμένα τον 12ο αιώνα αραβικά λουτρά, και το γλυπτό της θρυλικής Μάγισσας, που υποτίθεται ότι πετούσε πέτρες στους χριστιανούς που πήγαιναν στις λειτουργίες.

Στην παλιά πόλη θα επισκεφθείτε, επίσης, τη ρομανέσκ εκκλησία του Sant Feliu, θα θαυμάσετε την πληθώρα των έργων του διασημότερου τέκνου της πόλης, του αρχιτέκτονα Rafael Masó i Valentí, που έζησε εδώ από το 1880 έως το 1935 και θεωρείται ένας από τους αντιπροσωπευτικότερους εκπροσώπους της art nouveau και του noucentisme, και θα χαθείτε στα στενά της εβραϊκής συνοικίας, αφουγκραζόμενοι τους θρύλους και τις παραδόσεις της. Ο κεντρικός της δρόμος, Carrer de la Força, αποτελεί τμήμα της ρωμαϊκής Via Augusta, ενώ στο αντίστοιχο Μουσείο της Ιστορίας των Εβραίων θα μάθετε περισσότερα για τα έργα και τις ημέρες της γειτονιάς και των ανθρώπων της πριν τον μεγάλο διωγμό του 1492. Το νεκροταφείο του Montjuic –«λόφος των Εβραίων» στα καταλανικά, αν σας θυμίζει κάτι είναι γιατί υπάρχει και στη Βαρκελώνη– αποτελεί κομμάτι του περίφημου Passeig Arqueològic, ή αρχαιολογικού περιπάτου, ενώ ο θρύλος θέλει ένα βόδι από χρυσάφι να έχει ταφεί εδώ.

Γυρνώντας και πάλι προς την πλευρά του ποταμού, η Rambla –μικρότερη και σίγουρα πολύ λιγότερο τουριστικά φολκλόρ από εκείνη της Βαρκελώνης– ο φαρδύς πεζόδρομος που «κυλά» παράλληλα με τον Onyar, είναι το ιδανικό σημείο για να χαλαρώσετε μετά από τόσο περπάτημα, παραγγέλνοντας churros (σκεφτείτε τηγανίτες, σε μακρόστενο σχήμα) και βουτώντας τα σε ζεστή σοκολάτα, κάτω από τη σκιά των δέντρων.

Όταν καταφέρετε να σηκωθείτε, θα περάσετε κάποιο από τα γεφυράκια του Onyar –ούτε το όνομα αυτού του ποταμού, που θυμίζει όνειρο, δε μοιάζει τυχαίο– προς το σύγχρονο κομμάτι της πόλης, το οποίο, αν και σίγουρα όχι το ίδιο γραφικό με το ιστορικό της κέντρο, αποπνέει την ίδια χαρά της ζωής που ελάχιστες μικρές πόλεις καταφέρνουν να αντιπαραβάλλουν στην απουσία πολυκοσμίας. Γι’ αυτό και μόνο (εντάξει, και για το γεγονός ότι διαθέτει και μερικά εξαιρετικά, πολύ φθηνότερα από εκείνα της μεσαιωνικής πόλης, εστιατόρια) αξίζει να το περπατήσετε.

Εκδρομές και εξορμήσεις
Περί τα 40 χιλιόμετρα βόρεια της Χερόνα, μια μικρή καταλανική πόλη, το Figueres, υποδέχεται σχεδόν καθημερινά ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών - θαυμαστών του διασημότερου τέκνου της: του Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech, πρώτου Μαρκησίου του Púbol, ή απλούστερα του Salvador Dalí, που γεννήθηκε και πέθανε εδώ, και άφησε κληρονομιά στη μικρή πόλη των 36.000 κατοίκων το Θέατρο – Μουσείο του, μία απόλυτα σουρεάλ δημιουργία που στεγάζει μεγάλο μέρος έργων δικών του, αλλά και της συντρόφου του, Gala.

Αν και το Μουσείο θα σας κρατήσει… αφοσιωμένους για πολλές ώρες, το Figueres είναι ιδανικό για ημερήσια εκδρομή από τη Χιρόνα. Πέραν του Μουσείου, διαθέτει δύο όμορφες πλατείες και ένα ζωντανό εμπορικό κέντρο, πράγμα που σημαίνει ότι μπορείτε να το περπατήσετε σχεδόν ολόκληρο σε ένα απόγευμα. Αν παρ’ όλα αυτά θέλετε να μείνετε, γύρω από την Plaza Mayor θα βρείτε πληθώρα εξαιρετικών ξενοδοχείων.

Οδηγώντας 25 ακόμη χιλιόμετρα προς τα βόρεια, πέραν του ότι θα αναπνεύσετε τον μυστηριακό αέρα των Πυρηναίων, θα βρεθείτε και στο γραφικό Cadaques. Κομψή παραθαλάσσια κωμόπολη –δε θα τολμούσε κανείς να την πει ψαροχώρι– που σχεδόν ακουμπά στα γαλλοϊσπανικά σύνορα, με αύρα αριστοκρατική, που οφείλει στην αίγλη που κέρδισε πριν από δύο δεκαετίες ως αγαπημένος προορισμός διακοπών πλουσίων και διασήμων, αλλά και γαλήνια, ειδικά την ώρα που ο ήλιος δύει και τα χρώματα του ουρανού μπλέκονται με το απέραντο γαλάζιο του ανοιχτού ορίζοντα –στον οποίο, όσο και να ψάξετε, δε θα διακρίνετε στεριά. Πολύ κοντά του βρίσκετε το Cap de Creus, το ανατολικότερο σημείο της Ισπανίας.

Εννοείται, βέβαια, πως πέραν του sight seeing και των μαθημάτων Ιστορίας, η ευρύτερη περιοχή εγγυάται βουτιές σε κρυστάλλινα νερά, σε μερικές εκ των δημοφιλέστερων και ομορφότερων παραλιών της χώρας. Αν και αξίζει να επεκτείνεται το road trip σας όσο περισσότερο γίνεται προκειμένου να ανακαλύψετε το δικό σας αγαπημένο, απάτητο ορμίσκο, μερικά από τα… μεγάλα ονόματα που πρέπει να αναζητήσετε είναι η Tossa de Mar, γραφικό παραθαλάσσιο χωριό, με μεσαιωνικό κομμάτι και όμορφη, μεγάλη αμμουδιά, και οι Calella de Palafrugell, Llafranc και Tamariu –και οι τρεις παραλίες πολύ κοντά στο Palafrugell, με την τρίτη να διεκδικεί την πρώτη θέση στη λίστα μας, καθότι είναι αυτή με το λιγότερο συνωστισμό και τα καθαρότερα νερά.

Λίγο βορειότερα, οι φαν των καταδύσεων κατευθύνονται στο L’ Estartit, απ’ όπου επιβιβάζονται στα καραβάκια για τον καταδυτικό παράδεισο των Νησιών Μέδες, που φιλοξενούν περισσότερα από 1.400 διαφορετικά είδη θαλάσσιας ζωής σε ένα λαβύρινθο από υποθαλάσσιες στοές και σπηλιές. Αν αντέχετε λίγο sight seeing ακόμα, πολύ κοντά στο L’ Estartit βρίσκεται το Empuries, το αρχαιοελληνικό λιμάνι Εμπόριον, όπου οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως τα ελληνικά και ρωμαϊκά μέρη της πόλης.

Πού θα μείνετε
Στη Χερόνα, δύο από τις καλύτερες επιλογές αποτελούν τα μεγάλα φωτεινά δωμάτια του το Hotel Peninsular, μιαν ανάσα από τον Onyar και την παλιά πόλη, σε τιμές που ξεκινούν από 72 ευρώ για το δίκλινο με πρωινό, και τα 15 ατμοσφαιρικά δωμάτια του 4 αστέρων Hotel Llegendes, στην καρδιά της παλιάς πόλης, σε τιμές που ξεκινούν από 99 ευρώ το δίκλινο δωμάτιο.

Αν αναζητάτε κάτι οικονομικότερο, η low cost αλυσίδα Sidorme διαθέτει ξενοδοχεία τόσο στη Χιρόνα όσο και στο Figueres, τα οποία προσφέρουν προσεγμένα δωμάτια, σε τιμές που ξεκινούν από 25 ευρώ το δίκλινο. Άλλη μια εξαιρετική επιλογή στο Figueres είναι το Hotel Rambla, το οποίο προσφέρει προσεγμένα δωμάτια με εξαιρετική θέα στην κεντρική πλατεία, σε τιμές που ξεκινούν από 66 ευρώ το δίκλινο.

Πού θα φάτε
Εξαιρετική τοπική, καταλανική κουζίνα θα δοκιμάσετε στη Χερόνα στα Casa Marieta (Plaça de la Independència 5-6) και La Penyora (C/Nou del Teatre 3), ενώ για εξαιρετικά tapas κατευθυνθείτε στα Tapa’t (C/Cort Reial 1) και El Museu de Vi (C/Cort Reial 4).

Οι λάτρεις της γαλλικής κουζίνας θα εκτιμήσουν το Le Bistrot (Pujada Sant Domènec 4) ενώ αν είστε από τους ενημερωμένους, gourmet αναγνώστες θα γνωρίζετε ήδη ότι πολύ κοντά στη Χερόνα, στο Roses, βρίσκεται και το αναγνωρισμένο ως καλύτερο εστιατόριο του κόσμου, το El Bulli του Ferran Adria.

Στο Cadaques, εξαιρετικές επιλογές για καταλανική κουζίνα με διεθνείς επιρροές αποτελούν τα Casa Nun (c/ Portitxó 6) και La Galiota (c/ Narcís Monturiol 9).

Πώς θα πάτε
Από Αθήνα, με απευθείας πτήση της Aegean, ή των low cost Vueling και Clickair, σε τιμές που ξεκινούν από 120 ευρώ μετ’ επιστροφής και φόρων, θα φτάσετε στη Βαρκελώνη. Από εκεί, ο καλύτερος τρόπος για να εξερευνήσετε την καταλανική ακτή και τις πόλεις της είναι να νοικιάσετε αυτοκίνητο και να φτιάξετε το δικό σας πρόγραμμα. Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε μόνο τη Χερόνα, ή μόνο έναν άλλο προορισμό, οικονομικότερη επιλογή αποτελεί το τραίνο –δείτε λεπτομέρειες για δρομολόγια και εισιτήρια στο site των Ισπανικών Σιδηροδρόμων.