Δύο Φλογερές Ιταλίδες ήρθαν για να μας αναστατώσουν

του Θόδωρου Λέλεκα

Η περιοχή της Απουλίας (Puglia) είναι πλούσια σε ιστορία και οινοπαραγωγική παράδοση. Η ζεστή και εύφορη περιοχή της Νοτίου Ιταλίας (σκεφτείτε την ως το «τακούνι» στην γνωστή μπότα του Ιταλικού χάρτη), κυρίως λόγω τοποθεσίας, κατοικήθηκε και κατακτήθηκε από ουκ ολίγους λαούς με ιστορία επεκτατικών και αποικιακών επιχειρήσεων: Ρωμαίοι, Σαρακηνοί, Νορμανδοί, Γάλλοι, Ισπανοί και, βεβαίως, Έλληνες, περάσαμε όλοι μέσα στους αιώνες από την περιοχή, αφήνοντας ο καθένας το δικό του στίγμα στην κουλτούρα, την λαογραφία αλλά και την γαστρονομία της.

Σήμερα η Puglia (προφέρεται Πούλια) είναι μία από τις πιο σημαντικές, ποσοτικά, οινοπαραγωγικές περιοχές της Ιταλίας. Ωστόσο, μεγάλο ποσοστό των κρασιών που παράγει χρησιμοποιείται είτε για «χαρμάνιασμα» (blending) με άλλα κρασιά, είτε στην παραγωγή Βερμούτ, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αλκοόλ. Παρότι η περιοχή κάθε άλλο παρά έλλειψη παρουσιάζει σε ποιοτικές γηγενείς ποικιλίες, ένα μόνο μικρό ποσοστό καλού κρασιού παράγεται και εμφιαλώνεται επί τούτου από μία μικρή μερίδα boutique οινοποιείων της περιοχής.

Ένα από αυτά είναι το οινοποιείο του Alberto Longo, που πήρε το όνομά του από τον ιδρυτή του, έναν αεικίνητο σύμβουλο-οινοποιό, που κάποια στιγμή αποφάσισε να σταματήσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε τρίτους και να βοηθήσει στην αναβίωση της ποιοτικής οινοποιίας της πατρίδας του, της Puglia. Εκεί αγόρασε και αναστήλωσε ένα από τα παλαιότερα οινοποιεία της περιοχής, επικεντρώθηκε στις γηγενείς της ποικιλίες και ξεκίνησε την παραγωγή και εμφιάλωση ποιοτικών κρασιών με ετικέτα που φέρει το όνομά του.

Δύο από τα κρασιά αυτά του Alberto Longo δοκιμάζουμε σήμερα. Μονοποικιλιακά και τα δύο, βασισμένα σε παλιές Ιταλικές ποικιλίες που ορισμένοι μερακλήδες όπως ο Longo προσπαθούν να ξαναφέρουν στην οινική μόδα. Επιπλέον ενδιαφέρον για εμάς παρουσιάζει το γεγονός ότι και οι δύο αυτές ποικιλίες φαίνεται να έχουν... αρχαιοελληνική ρίζα!

Η πρώτη ποικιλία, η λευκή της σημερινής δοκιμής, είναι η Falanghina (προφέρεται Φαλανγκίνα). Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι η Falanghina έφτασε στην Ιταλία από Ρωμαίους εμπόρους που την έφεραν από την Αρχαία Ελλάδα. Η αρχική της ονομασία δεν έγινε ποτέ γνωστή, η ποικιλία ωστόσο πήρε τελικά το όνομά της απο την ελληνική λέξη Φάλανξ (που χρησιμοποιούνταν και στα λατινικά), υποδηλώνοντας τον τρόπο καλλιέργειας του κλήματος, δεμένο πάνω σε ειδικό «παλούκι». Η Falanghina είναι ένα ευχάριστο ξηρό λευκό κρασί που οι κάτοικοι (αλλά και οι φίλοι των κρασιών) της Νοτίου Ιταλίας απολαμβάνουν είτε ως απεριτίφ, είτε ως κρασί συνοδείας των εδεσμάτων της ντόπιας κουζίνας, η οποία δεν έχει πολύ μεγάλες διαφορές από την Ελληνική και, πιο συγκεκριμένα, τη Νησιώτικη. Η Falanghina του Alberto Longo που δοκιμάσαμε έχει ως εξής:

Ονομασία: Le Fossette
Χρονιά/Εσοδεία: 2006
Ποικιλία/ες: Falanghina 100%
Παραγωγός: Alberto Longo
Ονομασία Προέλευσης/Ποιότητας: Puglia IGT Bianco
Περιοχή (Χώρα): Puglia, Ιταλία
Αλκοολικός Βαθμός: 13% a.b.v.
Ενδεικτική τιμή: 12.50 Ευρώ
Ένα κρασί με εντυπωσιακή μύτη που συντίθεται από καλοκαιρινά αρώματα άχυρου, λουλουδιών και λευκόσαρκων φρούτων. Στο στόμα έχει ισορροπημένη οξύτητα, ενώ τα αρώματα της μύτης εξελίσσονται και διαρκούν. Εντύπωση προκαλεί η όμορφη επίγευσή του που έχει νότες από φρέσκο ρόδι. Πρόκειται για ένα φρέσκο, ιδιαίτερα απολαυστικό καλοκαιρινό κρασί που μπορείτε να απολαύσετε μόνο του, με οποιοδήποτε πιάτο ψητού λευκού κρέατος (ιδανικό με καλοκαιρινές συνταγές με κοτόπουλο), ακόμα και με μία ποικιλία φρούτων. Φροντίστε μόνο να είναι αρκετά δροσερό, ιδανικά στους 10 βαθμούς Κελσίου. Ιδιαίτερα ικανοποιητική κρίνεται και η σχέση ποιότητας/τιμής στο συγκεκριμένο κρασί.

Η ερυθρή ποικιλία της σημερινής δοκιμής λέγεται Nero di Troia (Νέρο Ντι Τρόια), ενώ συχνά απαντάται και ως Uva di Τroia, όπου Uva είναι στα Ιταλικά το σταφύλι. Λέγεται ότι η περιοχή της Troia πήρε το όνομά της (όπως όλοι φανταζόμαστε) από την Αρχαία Τροία, όταν πέρασαν από εκεί ο Οδυσσέας με τον συμπολεμιστή του Διομήδη, μετά τη λήξη του Τρωικού Πολέμου. Το Nero di Troia θεωρείται μία από τις ποιοτικές ερυθρές ποικιλίες της Νοτίου Ιταλίας, η οποία όμως δεν έχει καταφέρει ακόμα να καθιερωθεί εμπορικά και εξαγωγικά. Το Nero di Troia του Alberto Longo που δοκιμάσαμε έχει ως εξής:

Ονομασία: Le Cruste
Χρονιά/Εσοδεία: 2005
Ποικιλία/ες: Nero di Troia 100%
Παραγωγός: Alberto Longo
Ονομασία Προέλευσης/Ποιότητας: Puglia IGT Rosso
Περιοχή (Χώρα): Puglia, Ιταλία
Αλκοολικός Βαθμός: 14% a.b.v.
Ενδεικτική τιμή: 20 Ευρώ
Αν σερβίρετε το κρασί αυτό στο τραπέζι, σας εγγυώμαι ότι θα συζητηθεί. Ανεξάρτητα από τα προσωπικά γούστα του καθενός, σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητο. Προτείνω να το μεταγγίσετε, ή τουλάχιστον να το αφήσετε ανοιχτό ή σερβιρισμένο για αρκετή ώρα, καθώς η εξέλιξη των αρωμάτων του καθώς οξυγονώνεται είναι εντυπωσιακή. Το χρώμα του είναι ένα όμορφο σκούρο ρουμπινί, ενώ στη μύτη αναδύονται (αρχικά ντροπαλά, στη συνέχεια πιο έντονα) αρώματα μπαχαρικών και άγουρων σκουρόχρωμων φρούτων. Οι ταννίνες του είναι ιδιαίτερα ευγενείς, ενώ το αρκετά υψηλό αλκοόλ του είναι όμορφα ομογενοποιημένο στη δομή του κρασιού και έτσι δεν ενοχλεί. Τα αρώματα στο στόμα εξελίσσονται πιο πιπεράτα και πικάντικα, ενώ χαρακτηριστική είναι η έντονη επίγευσή του που θυμίζει την ευχάριστη πικράδα της καψαλισμένης καραμέλας. Πριν κυκλοφορήσει, το κρασί αυτό έχει ωριμάσει σε Γαλλική δρυ για διάστημα μεταξύ 6 και 9 μηνών, ενώ στη συνέχεια έχει μείνει για άλλους 6 μήνες στο μπουκάλι για να «κάτσει».

Συνδυάστε το ιδανικά με μαγειρευτό κόκκινο κρέας, και μάλιστα με κόκκινη σάλτσα και μπαχαρικά. Αντίστοιχα, με μία ωραία μακαρονάδα Μπολωνέζ με κιμά. Προσοχή μόνο, αποφύγετε να το συνδυάσετε με πολύ αλμυρές γεύσεις (οπότε... με μέτρο το τριμμένο τυράκι πάνω στα μακαρόνια...) καθώς αυτό δεν συνίσταται λόγω του υψηλού του αλκοολικού τίτλου.

Τα δύο κρασιά της σημερινής δοκιμής σίγουρα ξεφεύγουν από τις συνηθισμένες κατηγορίες Ιταλικών κρασιών που βρίσκουμε σε κάβες ή εστιατόρια. Ως εκ τούτου, αξίζει να τα δοκιμάσετε, ειδικά αν είστε φαν των κρασιών της Ιταλίας γενικότερα. Θα τα βρείτε στην Κάβα Ανθίδης (Κολωνάκι, Μαρούσι, Γλυφάδα), η μητρική εταιρεία της οποίας τα εισάγει, καθώς και σε επιλεγμένα εστιατόρια και ξενοδοχεία.

Εις υγείαν!