Στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής, γραμμένα με χιούμορ αλλά και προχειρότητα πολλές φορές σε μία σειρά διηγημάτων που τελικά αφήνουν γλυκόπικρη γεύση στον αναγνώστη.
Παλαιότερο των 360 ημερών
Έχετε δει διάγραμμα σεισμικής δόνησης; Η γραμμή είναι έντονη, αυξομειώνεται συνεχώς, κάνει τις απότομες κορυφώσεις της κι έπειτα γκρεμίζεται το ίδιο αιφνίδια, καθώς η βελόνα ταλαντεύεται με ταχύτητα ανάμεσα στο ναδίρ της και το ζενίθ της.
Την ίδια αίσθηση αφήνει η συγγραφική τέχνη του Χρήστου Χωμενίδη. Κλήθηκε «ο νέος Καραγάτσης» για την αφηγηματική δεινότητά του, αλλά συνάμα και για τον τρόπο χειρισμού των θεμάτων του. Το “Σοφό παιδί” αποτέλεσε την εκτίναξη των μετοχών του, ενώ μετά έκανε αίσθηση πιο πολύ με την τηλεοπτική του παρουσία και με τη σπιρτάδα των εμφανίσεών του παρά με τη λογοτεχνική του επιτυχία. Το προπέρσινό του μυθιστόρημα “Λόγια φτερά” απέσπασε αμφίθυμα σχόλια, αλλά τουλάχιστον έδειξε πως ο καλός Χωμενίδης είναι κάπου εδώ.
Η παρούσα συλλογή διηγημάτων γυρίζει πίσω στην εποχή που έγραφε τη «Φωνή» (1998) και στα μετέπειτα έργα του∙ σ’ αυτήν βλέπουμε τα χωμενίδεια γνωρίσματα, πολλά από τα οποία δεν τον κολακεύουν αλλά δείχνουν ευκολία, κυριολεκτικά ως προς την ταχύτητα και μεταφορική ως προς την προχειρότητα, στη γραφή του, μια άνεση που δεν επιβάλλει τα συγγραφικά προτερήματά του στη συνείδηση του αναγνώστη: κατά βάση πρόκειται για στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής, ιδωμένα με ιδιαίτερο τρόπο, θεωρημένα με το πρίσμα της γκροτέσκας, χιουμοριστικής ή ανατρεπτικής τού συγγραφέα σκοπιάς. Πάνω σ’ αυτά γράφει μια σκόπιμα τραβηγμένη ιστορία, πολύ ειρωνική και συχνά παρωδιακή, η οποία δείχνει τις διαφωνίες του σε συνήθειες των Νεοελλήνων, σε μοτίβα της ζωής μας, σε παγιωμένες αντιλήψεις που σηκώνουν πολλή συζήτηση και είναι ευεπίφορες σε σκωπτικά σχόλια.
Οι επιφυλάξεις έγκεινται καταρχάς στο αφηγηματικό ξεφούσκωμα κάθε διηγήματος που στο τέλος εκρήγνυται σε ένα πυροτέχνημα, τόσο απογοητευτικό, σε σχέση με τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει, τόσο ανούσιο σε σχέση με τη δυναμική που κανείς φανταζόταν. Ο Χωμενίδης δείχνει να ξέρει να πιάνει τον σφυγμό της ασθενούσας κοινωνίας μας, αλλά όταν τον περνάει στο χαρτί αντέχει όσο στήνει μεγαλεπήβολα και έντεχνα ακραία επεισόδια, τα οποία καταρρέουν από την έλλειψη νομοτελειακής στόχευσης.
Κλείνω με ένα διήγημα που ενείχε μια σαφή ιδεολογική αντίστιξη: «Το τελευταίο τσιγάρο» αντιπαραθέτει την ευθανασία με τη θανατική ποινή και καταδεικνύει έτσι τις αντιφάσεις του σύγχρονου πολιτισμού. Το τέλος του, παρότι υποτονικό, στηρίζει το ως εκεί εγχείρημα και καταξιώνει τη ματιά που θέλει τον σημερινό άνθρωπο να είναι ορθολογικά πεπεισμένος ότι όσα φρικτά κάνει είναι και ηθικά. Το διήγημα «Μάρκος και Τατιάνα» ξεχωρίζει για το αναμενόμενο αλλά σοφά καθοδηγούμενο τέλος-του.
Ο blogger Πατριάρχης Φώτιος
Χρήστος Χωμενίδης “Στη Δευτέρα Παρουσία ας μας βάλουν απουσία” Εκδόσεις Πατάκη 2010 σελίδες: 270 τιμή: €14,13