Το ιστορικό μυθιστόρημα στα καλύτερά του

Όποιος έχει διαβάσει βιβλίο της Μάρως Δούκα ξέρει τον έρωτα της με την ιστορία. Μπορεί να επωφελήθηκε από την άνοδο που είχε τα τελευταία χρόνια το ιστορικό μυθιστόρημα εντός και εκτός συνόρων ή μπορεί να ανακάλυψε αυτό που ήθελε πάντα να κάνει. Πάντως, το είδος της ταιριάζει γάντι.

Αυτό που κατά τη γν.ωμη μου είναι αξιοθαύμαστο είναι ότι ο λεπτός τρόπος με τον οποίο οι ήρωες της Δούκα αλληεπιδρούν με την ιστορία. Το είχα προσέξει και στον εξαιρετικό «Σκούφο από Πορφύρα» και το πρόσεξα και στο «Δίκιο είναι ζόρικο πολύ».

Στο «Δίκιο είναι ζόρικο πολύ» η πρωταγωνίστρια υφαίνει ένα χρονικό μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Ο τόπος είναι τα Χανιά πρωτίστως και η Κρήτη δευτερευόντως, ενώ ο χρόνος είναι βασικά οι μήνες που μεσολάβησαν από τη συνθηκολόγηση των Γερμανών έως την αποχώρηση της γερμανικής φρουράς από τα Χανιά, αλλά και ολόκληρη η κατοχή. Οδηγός στην αναζήτησή της αυτή είναι τα τετράδια- απομνημονεύματα του παππού της που έζησε από πρώτο χέρι την εποχή.

Το "Δίκιο" είναι ένα πολύ προσεκτικά δομημένο μυθιστόρημα που δεν υποκύπτει σε αναγνωστικές ευκολίες. Έχει τη δόση της ιστορίας που κατά τη γνώμη της συγγραφέως χρειάζεται, και όχι λιγότερη. Δεν ξεδιαλέγονται τα εντυπωσιακότερα highlights από την εξιστόρηση, αλλά περιλαμβάνονται και ιστορικές λεπτομέρειες που κάποιοι ίσως βρουν περιττές. Αυτοί οι κάποιοι όμως δεν θα είναι λάτρεις της ιστορίας.

Οι σύγχρονοι ήρωες του βιβλίου φαίνεται να περνούν σε δεύτερο πλάνο και το τιμόνι της πλοκής παίρνουν τα ιστορικά πρόσωπα και κυρίως οι ιστορικές περιστάσεις. Στα πολύ θετικά σημειώνουμε την διακριτική σύνδεση των χαρακτήρων με την ιστορία καθώς έτσι αποφεύγεται η προσπάθεια που συχνά καταβάλλεται στα ιστορικά μυθιστορήματα να πλεχθεί «με το ζόρι» το σήμερα με το παρελθόν.

Στο ίδιο μήκος κύματος και το τέλος του βιβλίου που δεν είναι ούτε grandioso, ούτε διδακτικό, ούτε γλυκανάλατο.

Μια και η συγγραφέας επιλέγει να δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στα ιστορικά γεγονότα εκείνης η εποχής, μοιραία θα κριθεί και για την αντικειμενικότητά της έναντι των γεγονότων, τα οποία ακόμη και σήμερα, δεν στερούνται πολιτικής φόρτισης. 

Αυτό που ίσως ξενίσει λοιπόν είναι ότι η εξιστόρηση της Μάρως Δούκα μεροληπτεί ξεκάθαρα υπέρ των αντάρτικων οργανώσεων της αριστεράς. Ξεκάθαρα, αλλά όχι ατεκμηρίωτα, καθώς τα περισσότερα από τα αναφερόμενα στοιχεία είναι προφανές ότι αποτελούν προϊόν προσωπικής έρευνας.

Σε κάθε περίπτωση, η συγγραφέας- είτε υπακούοντας στις πολιτικές της πεποιθήσεις, είτε στα πορίσματα της έρευνάς της- δεν κρατά ίσες αποστάσεις. Πρέπει άραγε να μας ενδιαφέρει αυτό; Ως αναγνώστες λογοτεχνίας προφανώς και όχι. Ως αναγνώστες ενός λογοτεχνίζοντος χρονικού όμως, ίσως ναι.

Γιατί όταν καταπιάνεσαι με την ιστορία θέλεις να ξέρεις πρωτίστως τι έγινε και μετά να καταλήξεις στο ποιος «είχε δίκιο»- έννοια οξύμωρη μπροστά στο χείμαρρο της ιστορίας.

Συμπερασματικά, «το Δίκιο είναι ζόρικο πολύ» είναι ένα πολύ καλό ιστορικό μυθιστόρημα. Πυκνογραμμένο, με στέρεους χαρακτήρες και οπωσδήποτε άποψη.

Δημήτρης Γλύστρας


Το Δίκιο Είναι Ζόρικο Πολύ
Εκδόσεις Πατάκη
σελίδες: 567
τιμή: 19,5 ευρώ