Τι είναι οι λέσχες ανάγνωσης (και γιατί να πας)
Τι γίνεται σε μια λέσχη ανάγνωσης, πού θα τις βρεις, γιατί να πάρεις μέρος, πώς θα ξεκινήσεις και όλα όσα θέλεις να ξέρεις ως πρωτάρης.
της Ηρώς Κουνάδη
Έχεις ακούσει που λένε πως ένα βιβλίο που το διαβάζουν δέκα άνθρωποι είναι δέκα διαφορετικά βιβλία; Την πρώτη φορά που θα πας σε μια λέσχη ανάγνωσης θα το δεις αυτό να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια σου –σε σημείο να μην το πιστεύεις. Κι αυτός είναι ένας από τους καλύτερους λόγους να συμμετάσχεις σε μια λέσχη ανάγνωσης. Αλλά έχουμε κι άλλους.
Τι ακριβώς είναι οι λέσχες ανάγνωσης;
Μην το ακούς έτσι και φαντάζεσαι ότι κάθεσαι κάπου και ακούς κάποιον να διαβάζει ένα βιβλίο. Αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι επιλέγεται κάθε φορά ένα βιβλίο –κατά κανόνα ένα τον μήνα, αλλά η συχνότητα ποικίλλει ανάλογα με τη λέσχη– το οποίο το διαβάζουν όλα τα μέλη της λέσχης ο καθένας στον χρόνο και στον χώρο του, και μετά συναντιούνται κάπου για να το συζητήσουν. Συνήθως υπάρχει ένας συντονιστής, που λέει δυο-τρία εισαγωγικά πράγματα για το βιβλίο ή/και τ@ν συγγραφέα, και μετά ξεκινά την κουβέντα με μια ερώτηση –περισσότερες δεν χρειάζονται, η κουβέντα παίρνει φόρα και κυλάει μετά από μόνη της. Ειδικά τα βιβλία που διχάζουν, αυτά που κάποιοι τα λατρεύουν και άλλοι τα μισούν, κάνουν τις πιο ωραίες συζητήσεις.
Και τι παραπάνω να πω δηλαδή, πέρα από το μ’ άρεσε/ δεν μ’ άρεσε;
Αυτό είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που θα σε μάθει μια λέσχη ανάγνωσης: Να εντοπίζεις τι ήταν αυτό που σου άρεσε, γιατί αγάπησες το συγκεκριμένο βιβλίο, και τι σημαίνει αυτό για σένα (αυτό το τελευταίο δεν χρειάζεται να το μοιραστείς, αλλά είναι μια πολύ χρήσιμη γνώση για τον εαυτό σου).
Πέρα από αυτό, υπάρχουν ένα σωρό πράγματα να συζητηθούν γύρω από ένα βιβλίο: Οι ήρωές του ας πούμε, το τι τους κάνει συμπαθητικούς/ αντιπαθητικούς/ κατανοητούς, οι επιμέρους σκηνές του βιβλίου, οι ομοιότητες και οι αναφορές σε άλλα βιβλία (εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πληροφορία για πρωτάρηδες, που δεν θα τις αναγνώριζαν μόνοι τους) και οι συμβολισμοί που βλέπει ο καθένας στην ιστορία. Ειδικά αυτό το τελευταίο είναι ένα από τα πιο απολαυστικά σημεία της συζήτησης: Δεν θα το πιστεύεις πόσα διαφορετικά πράγματα σκέφτονται διαφορετικοί άνθρωποι που διαβάζουν το ίδιο πράγμα. Με κάποια θα ταυτιστείς, άλλα θα σου φανούν λογικά παρ’ όλο που δεν τα σκέφτηκες, και κάποια θα ακούγονται συναρπαστικά παράλογα.
Κι αν πω βλακείες και γίνω ρεζίλι σε 10 αγνώστους;
Κατ’ αρχάς, αν είσαι πολύ ντροπαλός/η κανείς δεν σε υποχρεώνει να μιλήσεις. Μπορείς να κάνεις απλώς μια γενική ερώτηση (τύπου «σας φάνηκε αισιόδοξο ή απαισιόδοξο το πνεύμα του βιβλίου;» ή «πώς ερμηνεύσατε την τάδε σκηνή;» ή «ποιος ήταν ο αγαπημένος σας χαρακτήρας;») και όλοι θα χαρούν να πουν τη γνώμη τους, ή μπορείς ακόμα απλούστερα να ξεκαθαρίσεις εξ αρχής ότι είναι η πρώτη σου φορά και ντρέπεσαι να μιλήσεις, ήρθες απλά να παρακολουθήσεις.
Το κλίμα είναι πάντως ανάλαφρο και φιλικό, οπότε δεν χρειάζεται καθόλου να αγχώνεσαι. Για να χαλαρώσεις ακόμα περισσότερο, μπορείς να διαλέξεις για πρώτη φορά να πας σε μια λέσχη που συζητάει ένα βιβλίο ελαφρύ, έτσι ώστε να μην αγχωθείς που δεν (θεωρείς ότι) έχεις ακόμα την αναγνωστική επάρκεια για να σχολιάσεις, ας πούμε, τον Προυστ.
Δώσε μου άλλους 5 καλούς λόγους να πάω σε λέσχη ανάγνωσης
- Είναι ένας καλό κίνητρο για να διαβάσεις τουλάχιστον ένα βιβλίο τον μήνα, αντί να ξενυχτάς κάθε βράδυ σκρολάροντας στα social media.
- Θα γνωρίσεις ενδιαφέροντες ανθρώπους, που μπορεί στην πορεία να γίνουν φίλοι σου.
- Θα εξασκηθείς στο να κάνεις καλύτερες συζητήσεις, όχι μόνο για τα βιβλία, αλλά και για κάθε μορφή τέχνης γενικότερα –για τις ταινίες ή τα θέατρα που βλέπεις, ας πούμε.
- Θα ξεφύγεις ένα απόγευμα από την ζοφερή πραγματικότητα, για την οποία κατά πάσα πιθανότητα καταλήγεις να συζητάς κάθε φορά που βγαίνεις για καφέ με τους φίλους σου.
- Θα ανακαλύψεις νέα ενδιαφέροντα αναγνώσματα, που τυχαία μπορεί να μην έπεφταν στα χέρια σου ποτέ.
Άντε με πείσατε, πού να απευθυνθώ;
Λέσχες ανάγνωσης διοργανώνουν πολλά βιβλιοπωλεία και δημοτικές βιβλιοθήκες, αλλά και μεμονωμένα άτομα στη γειτονιά σου. Κάνε στο google μια αναζήτηση «λέσχη ανάγνωσης [όνομα περιοχής που μένεις]» και θα βρεις σίγουρα πολλά αποτελέσματα. Εμείς προτείνουμε ανεπιφύλακτα την λέσχη ανάγνωσης του βιβλιοπωλείου Booktalks στο Παλαιό Φάληρο, που κάνει δύο συναντήσεις τον μήνα, μία στον χώρο του café-βιβλιοπωλείου τους και μία online μέσω Zoom (το βιβλίο που συζητιέται είναι το ίδιο και στις δύο, ένα τον μήνα δηλαδή).
Άλλες προτάσεις είναι η Λέσχη Ανάγνωσης Συνάντηση, του βιβλιοπωλείου Λεμόνι, που συναντιούνται μία φορά τον μήνα σε café του Θησείου, η Λέσχη Ανάγνωσης Αστυνομικής Λογοτεχνίας Θεσσαλονίκης που συναντιέται διαδικτυακά κι αυτή μια φορά τον μήνα, οι λέσχες ανάγνωσης των Εκδόσεων Μεταίχμιο που πραγματοποιούνται διαδικτυακά και χωρίζονται ανά θεματική (κλασική λογοτεχνία, αστυνομικά μυθιστορήματα, σύγχρονη πεζογραφία και μη λογοτεχνικά βιβλία), η λέσχη ανάγνωσης της σούπερ δραστήριας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κορωπίου, το Bookworm.gr που έχει επέλεξει για τον Μάρτιο κάτι εξαιρετικά επίκαιρο, και η Λέσχη Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής που κάνει επίσης διαδικτυακές συναντήσεις μέσω Zoom. Η συμμετοχή σε όλες τις παραπάνω λέσχες είναι δωρεάν.
Έχεις ακούσει που λένε πως ένα βιβλίο που το διαβάζουν δέκα άνθρωποι είναι δέκα διαφορετικά βιβλία; Την πρώτη φορά που θα πας σε μια λέσχη ανάγνωσης θα το δεις αυτό να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια σου –σε σημείο να μην το πιστεύεις. Κι αυτός είναι ένας από τους καλύτερους λόγους να συμμετάσχεις σε μια λέσχη ανάγνωσης. Αλλά έχουμε κι άλλους.
Τι ακριβώς είναι οι λέσχες ανάγνωσης;
Μην το ακούς έτσι και φαντάζεσαι ότι κάθεσαι κάπου και ακούς κάποιον να διαβάζει ένα βιβλίο. Αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι επιλέγεται κάθε φορά ένα βιβλίο –κατά κανόνα ένα τον μήνα, αλλά η συχνότητα ποικίλλει ανάλογα με τη λέσχη– το οποίο το διαβάζουν όλα τα μέλη της λέσχης ο καθένας στον χρόνο και στον χώρο του, και μετά συναντιούνται κάπου για να το συζητήσουν. Συνήθως υπάρχει ένας συντονιστής, που λέει δυο-τρία εισαγωγικά πράγματα για το βιβλίο ή/και τ@ν συγγραφέα, και μετά ξεκινά την κουβέντα με μια ερώτηση –περισσότερες δεν χρειάζονται, η κουβέντα παίρνει φόρα και κυλάει μετά από μόνη της. Ειδικά τα βιβλία που διχάζουν, αυτά που κάποιοι τα λατρεύουν και άλλοι τα μισούν, κάνουν τις πιο ωραίες συζητήσεις.
Και τι παραπάνω να πω δηλαδή, πέρα από το μ’ άρεσε/ δεν μ’ άρεσε;
Αυτό είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που θα σε μάθει μια λέσχη ανάγνωσης: Να εντοπίζεις τι ήταν αυτό που σου άρεσε, γιατί αγάπησες το συγκεκριμένο βιβλίο, και τι σημαίνει αυτό για σένα (αυτό το τελευταίο δεν χρειάζεται να το μοιραστείς, αλλά είναι μια πολύ χρήσιμη γνώση για τον εαυτό σου).
Πέρα από αυτό, υπάρχουν ένα σωρό πράγματα να συζητηθούν γύρω από ένα βιβλίο: Οι ήρωές του ας πούμε, το τι τους κάνει συμπαθητικούς/ αντιπαθητικούς/ κατανοητούς, οι επιμέρους σκηνές του βιβλίου, οι ομοιότητες και οι αναφορές σε άλλα βιβλία (εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πληροφορία για πρωτάρηδες, που δεν θα τις αναγνώριζαν μόνοι τους) και οι συμβολισμοί που βλέπει ο καθένας στην ιστορία. Ειδικά αυτό το τελευταίο είναι ένα από τα πιο απολαυστικά σημεία της συζήτησης: Δεν θα το πιστεύεις πόσα διαφορετικά πράγματα σκέφτονται διαφορετικοί άνθρωποι που διαβάζουν το ίδιο πράγμα. Με κάποια θα ταυτιστείς, άλλα θα σου φανούν λογικά παρ’ όλο που δεν τα σκέφτηκες, και κάποια θα ακούγονται συναρπαστικά παράλογα.
Κι αν πω βλακείες και γίνω ρεζίλι σε 10 αγνώστους;
Κατ’ αρχάς, αν είσαι πολύ ντροπαλός/η κανείς δεν σε υποχρεώνει να μιλήσεις. Μπορείς να κάνεις απλώς μια γενική ερώτηση (τύπου «σας φάνηκε αισιόδοξο ή απαισιόδοξο το πνεύμα του βιβλίου;» ή «πώς ερμηνεύσατε την τάδε σκηνή;» ή «ποιος ήταν ο αγαπημένος σας χαρακτήρας;») και όλοι θα χαρούν να πουν τη γνώμη τους, ή μπορείς ακόμα απλούστερα να ξεκαθαρίσεις εξ αρχής ότι είναι η πρώτη σου φορά και ντρέπεσαι να μιλήσεις, ήρθες απλά να παρακολουθήσεις.
Το κλίμα είναι πάντως ανάλαφρο και φιλικό, οπότε δεν χρειάζεται καθόλου να αγχώνεσαι. Για να χαλαρώσεις ακόμα περισσότερο, μπορείς να διαλέξεις για πρώτη φορά να πας σε μια λέσχη που συζητάει ένα βιβλίο ελαφρύ, έτσι ώστε να μην αγχωθείς που δεν (θεωρείς ότι) έχεις ακόμα την αναγνωστική επάρκεια για να σχολιάσεις, ας πούμε, τον Προυστ.
Δώσε μου άλλους 5 καλούς λόγους να πάω σε λέσχη ανάγνωσης
- Είναι ένας καλό κίνητρο για να διαβάσεις τουλάχιστον ένα βιβλίο τον μήνα, αντί να ξενυχτάς κάθε βράδυ σκρολάροντας στα social media.
- Θα γνωρίσεις ενδιαφέροντες ανθρώπους, που μπορεί στην πορεία να γίνουν φίλοι σου.
- Θα εξασκηθείς στο να κάνεις καλύτερες συζητήσεις, όχι μόνο για τα βιβλία, αλλά και για κάθε μορφή τέχνης γενικότερα –για τις ταινίες ή τα θέατρα που βλέπεις, ας πούμε.
- Θα ξεφύγεις ένα απόγευμα από την ζοφερή πραγματικότητα, για την οποία κατά πάσα πιθανότητα καταλήγεις να συζητάς κάθε φορά που βγαίνεις για καφέ με τους φίλους σου.
- Θα ανακαλύψεις νέα ενδιαφέροντα αναγνώσματα, που τυχαία μπορεί να μην έπεφταν στα χέρια σου ποτέ.
Άντε με πείσατε, πού να απευθυνθώ;
Λέσχες ανάγνωσης διοργανώνουν πολλά βιβλιοπωλεία και δημοτικές βιβλιοθήκες, αλλά και μεμονωμένα άτομα στη γειτονιά σου. Κάνε στο google μια αναζήτηση «λέσχη ανάγνωσης [όνομα περιοχής που μένεις]» και θα βρεις σίγουρα πολλά αποτελέσματα. Εμείς προτείνουμε ανεπιφύλακτα την λέσχη ανάγνωσης του βιβλιοπωλείου Booktalks στο Παλαιό Φάληρο, που κάνει δύο συναντήσεις τον μήνα, μία στον χώρο του café-βιβλιοπωλείου τους και μία online μέσω Zoom (το βιβλίο που συζητιέται είναι το ίδιο και στις δύο, ένα τον μήνα δηλαδή).
Άλλες προτάσεις είναι η Λέσχη Ανάγνωσης Συνάντηση, του βιβλιοπωλείου Λεμόνι, που συναντιούνται μία φορά τον μήνα σε café του Θησείου, η Λέσχη Ανάγνωσης Αστυνομικής Λογοτεχνίας Θεσσαλονίκης που συναντιέται διαδικτυακά κι αυτή μια φορά τον μήνα, οι λέσχες ανάγνωσης των Εκδόσεων Μεταίχμιο που πραγματοποιούνται διαδικτυακά και χωρίζονται ανά θεματική (κλασική λογοτεχνία, αστυνομικά μυθιστορήματα, σύγχρονη πεζογραφία και μη λογοτεχνικά βιβλία), η λέσχη ανάγνωσης της σούπερ δραστήριας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κορωπίου, το Bookworm.gr που έχει επέλεξει για τον Μάρτιο κάτι εξαιρετικά επίκαιρο, και η Λέσχη Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής που κάνει επίσης διαδικτυακές συναντήσεις μέσω Zoom. Η συμμετοχή σε όλες τις παραπάνω λέσχες είναι δωρεάν.
