7 βιβλιοδιαμαντάκια που λατρέψαμε μέσα στο 2021

Γράφει ο Σπύρος Σμυρνής

Η βιβλιοσοδειά του 2021 ήταν τόσο καλή που γέμισε τα ράφια μας με εξαιρετικούς τίτλους. Τώρα, στην εκπνοή της χρονιάς ξαναγυρνάμε σε κάποια βιβλία που δύσκολα θα μπορέσουμε να ξεχάσουμε.

Τόσο πολύ νερό, τόσο κοντά στο σπίτι του Ρέιμοντ Κάρβερ

(εκδ. Μεταίχμιο)

Αν δεν έχεις διαβάσεις ποτέ σου Κάρβερ, τότε αυτή η περίοδος φαντάζει ιδανική για να το ρίξεις στη μελέτη ενός από τους σημαντικότερους γραφιάδες των τελευταίων χρόνων.

Οι ιστορίες του Κάρβερ, γεµάτες κοφτερές λεπτοµέρειες, εικόνες και διαλόγους, αποκαλύπτουν µε µαεστρία τον πόνο, τη δυστυχία και, καµιά φορά, τον τρόµο που κρύβεται πίσω από το συνηθισµένο. Με οδυνηρή, αστεία οξύτητα, συλλαµβάνει τα ηλεκτρικά ρεύµατα και την απόγνωση που κυνηγούν τη ζωή των ανθρώπων και τη σφραγίζουν ανεξίτηλα. O Κάρβερ, ένας από τους µεγαλύτερους διηγηµατογράφους του 20ού αιώνα, αφηγείται τις ιστορίες του χωρίς να δείχνει φανερή συµπάθεια, χωρίς µελοδραµατισµούς, χρησιµοποιώντας τη γλώσσα που µιλούν οι ήρωές του, µε ειλικρίνεια και τρυφερότητα γι’ αυτές τις ραγισµένες καρδιές που κατοικούν στον κόσµο του.

Στη νέα έκδοση από το Μεταίχμιο θα βρεις συγκεντρωμένες τις τρεις κύριες συλλογές διηγηµάτων του συγγραφέα, Λοιπόν, θα πάψεις, σε παρακαλώ;, Αρχάριοι, Καθεδρικός ναός, που αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγµα του έργου του και του µοναδικού, ανεπιτήδευτου ύφους του.
Ο Κάρβερ απιθώνει τις λέξεις του στο χαρτί με έναν τρόπο αφοπλιστικό. Σκάβει βαθιά στο πετσί των ηρώων του και τους φορά μια ανθρώπινη υπόσταση με όλα τα χούγια καλά και κακά που φέρει η γενιά του μαζί με εκείνους που προσπάθησαν να σταθούν όρθιοι απέναντι στη λαίλαπα που ονομάζεται ζωή και μας κερνά καημούς, πίκρες, εθισμούς, ανομολόγητους έρωτες και πάνω από όλα θνητότητα.

101 ελληνικές ταινίες που πρέπει να πεθάνεις πριν δεις του Δημήτρη Κολιοδήμου
(εκδ. Οξύ)

Ο Δημήτρης Κολιοδήμος είναι μια κινητή κινηματογραφική εγκυκλοπαίδεια που ευτυχώς μπορεί και κυκλοφορεί ελεύθερη ακόμη ανάμεσά μας.

Στο παρόν βιβλίο υπερήφανα μας παρουσιάζει μία λίστα με τις κριτικές των πιο κακών ταινιών του ελληνικού κινηματογράφου. Ταινίες για τις οποίες –εσφαλμένα- άλλα περιμέναμε και τελικά… άλλα μας ήρθαν! Ταινίες την πλειονότητα των οποίων εκθείασαν οι κριτικοί, οδηγώντας μας στην κινηματογραφική αίθουσα, απλώς και μόνο για να αντιληφθούμε πόσο φρικτές τελικά είναι!

Και μη γελιέστε· οι κακές ταινίες είναι πολλές, πάρα πολλές. Περισσότερες απ’ όσες μπορεί κανείς να φανταστεί. Σίγουρα περισσότερες από όσες αναφέρονται σε τούτο το βιβλίο. Ενώ μέρα με την ημέρα, προστίθενται σ’ αυτές δεκάδες άλλες, απ’ όλα τα μέρη του κόσμου. Κάποιοι τις επισημαίνουν, πολύ πριν γίνουμε θεατές τους. Και τις απορρίπτουν, για να μη βρεθούμε εμείς στην παραπάνω άβολη και δυσάρεστη θέση.

Ο Κολιοδήμος είναι ανηλεής και πολύ καλά κάνει, περνώντας από την κριτική του πριονοκορδέλα όλα τα για κείνον κακώς κείμενα του ελληνικού κινηματογράφου. Περνά κυριολεκτικά γενιές δεκατέσσερις διάφορους Έλληνες δημιουργούς με σαρδόνιο χιούμορ, κηρύττοντας τον ανένδοτο απέναντι σε θολοκουλτουριάρηδες και λοιπούς wannabe κινηματογραφιστές.

O Λεβιάθαν Ξυπνά του Corey S.A. James
(εκδ. Anubis)

«Ο Λεβιάθαν Ξυπνά» του Corey S. A. James αφηγείται μια ιστορία του κοντινού μέλλοντος, όπου η ανθρωπότητα αποικεί τη Γη, τον Άρη και τη «Ζώνη Αστεροειδών», με την ιστορία των βασικών χαρακτήρων να τοποθετείται στη Ζώνη. Από τη μία ο Μίλερ, ένας κουρασμένος και χωρίς όρεξη αστυνομικός, ψάχνει μια κοπέλα (ένα πλουσιόπαιδο – επαναστάτη, που κανείς δεν θέλει στην πραγματικότητα να βρει) και από την άλλη ο Χόλντεν, ένας πρώην αξιωματικός του ναυτικού της Γης, πλέον υπεύθυνος ενός υδρομεταφορέα που προσπαθεί να κάνει το σωστό, χωρίς να κοστίσει τη ζωή του πληρώματός του. Όταν ο Χόλντεν βρει ένα φαινομενικά εγκαταλελειμμένο πλοίο να επιπλέει στη Ζώνη, θα έρθει αντιμέτωπος με κάτι, το οποίο θα ξεκινήσει έναν πόλεμο που θα μπορούσε να καταστρέψει ολόκληρο το σύστημα.

Η απόλυτη προσοχή στις λεπτομέρειες, η απρόσκοπτη εφαρμογή αυτών στην ιστορία όσο αυτή εξελίσσεται, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο η επιστήμη λειτουργεί σχεδόν σαν ένα μαγικό σύστημα φαντασίας, κάνει αυτό το βιβλίο ένα must-read για τους λάτρεις του είδους. Η ιστορία εξελίσσεται μπροστά στα μάτια των αναγνωστών, τόσο καθαρά γραμμένη και με ρυθμό παρόμοιο ταινίας του Χόλλυγουντ – μάλλον για αυτό και δε δίστασαν και να μετατρέψουν το βιβλίο στην τηλεοπτική σειρά The Expanse – , ενώ το τέλος σας αφήνει με την αγαπημένη σε όλους τους βιβλιόφιλους αγωνία για το επόμενο βιβλίο.

Γυρίζοντας το βλέμμα πίσω του Juan Gabriel Vásquez
(εκδ. Ίκαρος)

Στο τελευταίο του μυθιστόρημα, ο Κολομβιανός Juan Gabriel Vásquez, ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους λατινοαμερικανούς συγγραφείς, «γυρίζει το βλέμμα πίσω» στην νεότερη ιστορία της πατρίδας του, μέσα από τα βιώματα του σκηνοθέτη Sergio Cabrera και της οικογένειάς του.

Το 2016, με αφορμή ένα επαγγελματικό ταξίδι, ο σκηνοθέτης επιστρέφει στην Κολομβία εν μέσω θυελλωδών αναταραχών στην προσωπική, οικογενειακή και κυρίως, κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην οποία θα βρει την πατρίδα του. Αναπόφευκτα θα ανατρέξει στα γεγονότα που σημάδεψαν τον πατέρα του όσο εκείνος ζούσε: από τον καταστροφικό ισπανικό εμφύλιο και την εξορία της οικογένειας στην Αμερική, τα χρόνια τους στην Κίνα κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης και τελικά, την επιστροφή της οικογένειας στην Κολομβία, όπου εκείνος κι η αδελφή του έγιναν μέλη αντάρτικου επαναστατικού κινήματος.

Μέσα από την αριστουργηματική αφήγηση του Vásquez κι έπειτα από πολυετείς συνεντεύξεις που πραγματοποίησε με τον Sergio και την αδελφή του, o συγγραφέας φέρνει τον αναγνώστη σε επαφή με τους επαναστάτες και τις ιδέες τους σε δύο πολύ διαφορετικές χώρες και κουλτούρες και μας ανατριχιάζει κάθε φορά που θυμόμαστε πως ο πρωταγωνιστής του έχει όντως βιώσει τα όσα περιγράφονται και τα κατάφερε.

Ένας άντρας που τον λένε Ούβε του Fredrik Bachman
(εκδ. Κέδρος)

“Ένας άντρας που τον λένε Ούβε” είναι ο τίτλος του πρώτου μυθιστορήματος του Σουηδού Φρέντικ Μπάκμαν, μυθιστόρημα το οποίο αγαπήθηκε παγκοσμίως, μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες και μεταφέρθηκε με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη το 2015 στην ομότιτλη ταινία, αποσπώντας πολλά σημαντικά βραβεία και σπουδαίες κριτικές.

Στο βιβλίο ακολουθούμε τον ηλικιωμένο Ούβε, έναν άνθρωπο μοναχικό, στρυφνό και ιδιαίτερα περίεργο με τους γείτονες και τους ανθρώπους που τυχαίνει να συναναστραφεί. Λίγο πριν κλείσει τα 60 του χρόνια και έχοντας πάρει μια πολύ προσωπική απόφαση που κρατάει μυστικό από όλους, έρχεται αντιμέτωπος με μια ενδιαφέρουσα γνωριμία: μια νέα οικογένεια θα μετακομίσει ακριβώς δίπλα του και θα του αλλάξει όλη του την καθημερινότητα, μα στην τελική, θα του αλλάξει για πάντα τη ζωή. Ο Ούβε θα έχει σίγουρα νέους λόγους για να ενοχλείται, να γκρινιάζει και να εκνευρίζεται με τους γύρω του, αλλά στο τέλος, θα έχει ακόμη περισσότερους λόγους για να ζει.

Ο Μπάκμαν σε κάθε του βιβλίο φροντίζει να περιγράψει στο έπακρο τις προσωπικότητες και τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών του και το πρώτο του βιβλίο δεν αποτελεί εξαίρεση. Ρεαλιστική γραφή αλλά και περιγραφή, ο αναγνώστης καταλήγει να συμπαθεί τον παντελώς δύστροπο πρωταγωνιστή και συνάμα, να καταλαβαίνει λίγο καλύτερα τον όποιο δύστροπο μεσήλικα έχει συναντήσει στην πραγματική του ζωή.

Ο Ούβε μπαίνει βαθιά στην καρδιά όλων μας και σίγουρα αποτελεί έναν χαρακτήρα που θα θυμόμαστε για καιρό, αφού τελειώσουμε το βιβλίο. Ίσως μάλιστα, να ψάχνουμε να βρούμε το σπίτι του κάθε “Ούβε” στη δική μας γειτονιά.

Ένσταση του Graham Moore
(εκδ. Κλειδάριθμος)

Ο Κρεγκ έγειρε προς το μέρος της Μάγια και ψιθύρισε "τι θα διαλέξεις τελικά ψάρι ή κοτόπουλο;" εννοώντας αθώα ή ένοχη; Αθώα ή ένοχη για έναν φόνο τον οποίο δεν είχε διαπράξει και για τον οποίο βρισκόταν τώρα κατηγορούμενη.

Δέκα χρόνια πριν, η νεαρή τότε Μάγια Σιλ μαζί με άλλους έντεκα συμπολίτες της απαρτίζουν το σώμα των ενόρκων σε μία δίκη που συγκλονίζει και διχάζει όλη την Αμερική. Η δεκαπεντάχρονη Τζέσικα Σίλβερ εξαφανίζεται γυρνώντας στο σπίτι της μετά το σχολείο. Ο αφροαμερικανός καθηγητής της Μπόμπι Νοκ κατηγορείται ότι αφού σύναψε σεξουαλική σχέση μαζί της ,τη σκότωσε και εξαφάνισε το πτώμα της.

Τα αποδεικτικά στοιχεία ενοχής αδιάσειστα, μία απόφαση για όλους ¨εύκολη ¨ μέχρι η Μάγια να ψηφίσει "αθώος". Μετά από μήνες συνεδριάσεων η Μάγια καταφέρνει να πείσει και τους υπόλοιπους έντεκα και ο Μπόμπι αφήνεται ελεύθερος.

Στην δέκατη επέτειο αυτής της πολύκροτης δίκης, με την ευκαιρία των γυρισμάτων ενός ντοκιμαντέρ, οι ένορκοι συγκεντρώνονται ξανά στο ίδιο ξενοδοχείο όπως τότε ,μέχρι που ένας απ' αυτούς βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιο της Μάγια. Όλα τα στοιχεία οδηγούν στην ενοχή της, αλλά εκείνη ρίχνεται σε έναν αγώνα με το χρόνο ώστε να αποδείξει το αντίθετο βγάζοντας στο φως στοιχεία και μυστικά τα οποία την τρομάζουν.

Είναι δυνατό να έκανε τόσο λάθος;

Βαθιά κοινωνικό μυθιστόρημα το οποίο μέσα από την δικαστική πλοκή της ιστορίας, αναδεικνύει τη νοοτροπία των κοινωνικών στρωμάτων απέναντι στο ρατσισμό καθώς και την εκμετάλλευση μερίδας των ΜΜΕ στο κυνήγι της ίντριγκας, και του καλύτερου story.

Tα Τέσσερα Παράθυρα της Σίσσυ Μητσικώστα
(εκδ. Άνω Τελεία)

Αν κάτι με χαροποιεί το τελευταίο διάστημα είναι το γεγονός ότι πληθαίνουν οι ποιητικές φωνές στην Ελλάδα που έχουν κάτι να πουν. Μια εξ αυτών είναι κι η Σίσσυ Μητσικώστα η οποία δεν φοβάται να βουτήξει σε όσα κρύβουμε μέσα μας, βαφτίζοντας τα ανειπωτα. Δεν φοβάται να αναμετρηθεί μαζί τους και να τα στολίσει με λέξεις, κεντωντας πάνω τους ανομολόγητες σκέψεις που ευτυχώς τυπώθηκαν με μελάνι σε χαρτί γιατί κρύβουν μέσα τους στιγμές τόσο δυνατές που μπορούν να σηκώσουν αν χρειαστεί όλο το βάρος του κόσμου!

Να ψάξετε να βρείτε τα Τέσσερα Παράθυρα γιατί σας έχουν ανάγκη όσο τα έχετε κι εσείς. Δυνατό συγγραφικό ντεμπούτο λοιπόν κι αναμένουμε εναγωνίως το επόμενο.


Ο Μπράβος του Alan Trotter
(εκδ. Gutenberg)

Ας σταθούμε λίγο τώρα σε ένα ταραντινικό κομψοτέχνημα που βρήκε περίοπτη θέση στις λίστες με τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς για το 2021. Ο Μπράβος του Alan Trotter είναι ένα εθιστικό βιβλίο που δεν μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από τις σελίδες του.

Το στόρι λίγο πολύ είναι το παρακάτω: Σε μια πόλη γεμάτη απατεώνες και κακοποιούς, ο μπράβος Μποξ και ο συνεργάτης του δέρνουν και μαχαιρώνουν κατά παραγγελία. Κάποιο βράδυ, σ’ ένα τραπέζι πόκερ, συναντούν έναν συγγραφέα «της κακιάς ώρας» και έναν μυστηριώδη ντετέκτιβ οι οποίοι τους εμπλέκουν σε μια ιστορία αποτρόπαιης βίας, που αφήνει πίσω της αμέτρητα πτώματα.

Πρόκειται για ένα εύφλεκτο συγγραφικό αριστούργημα που ισορροπεί με το ένα πόδι στην pulp λογοτεχνία και με το άλλο σε μια δυστοπικά κινηματογραφίκη, σχεδόν Black Mirror πραγματικότητα σερβίροντάς μας ισόποσες δόσεις σασπένς, ρυθμού, σπαρταριστών διαλόγων και κατάμαυρου χιούμορ. Must read δίχως πολλά πολλά.