10 πράγματα που δεν ήξερες για τον Τόλκιν
Ο μεγαλύτερος παραμυθάς του 20ου αιώνα γεννήθηκε μια μέρα σαν κι αυτή, στις 3 Ιανουαρίου του 1892.
Ο Τζον Ρόναλντ Ρόιελ Τόλκιν θα μας θύμωνε λιγάκι για αυτές τις δύο γραμμές κάτω από τον τίτλο μας. Δεν θεωρούσε, βλέπεις, τον εαυτό του παραμυθά. Απορούσε με την επιτυχία του Χόμπιτ και του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, θεωρούσε το λογοτεχνικό του έργο πολύ κατώτερο του ακαδημαϊκού, και απογοητευόταν όταν διαπίστωνε πως υπάρχει κόσμος που τον γνωρίζει πρωτίστως (ή και μόνο) ως λογοτέχνη.
Φιλόλογος, ακαδημαϊκός, συγγραφέας και ποιητής, ο Τόλκιν δίδασκε αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, από το 1925 ως το 1945.
Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παίρνοντας μέρος μεταξύ άλλων σε μια από τις φονικότερες μάχες του, την περίφημη Μάχη του Σομμ. Το αντιπολεμικό αίσθημα που διαπνέει όλες του τις ιστορίες προέρχεται από τις εμπειρίες του στο Δυτικό Μέτωπο, που ποτέ δεν ρομαντικοποίησε.
Έφτιαξε τις ιστορίες και τους χαρακτήρες του Χόμπιτ και του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών για να υποστηρίξουν τις γλώσσες που είχε φτιάξει, και όχι το ανάποδο (τις γλώσσες για να υποστηρίξουν τις ιστορίες) όπως πιστεύει πολύς κόσμος.
«Για μένα το όνομα έρχεται πρώτο, και η ιστορία ακολουθεί» γράφει σε ένα από τα γράμματά του. «Θα προτιμούσα να έγραφα στη γλώσσα των ξωτικών. Άφησα, όμως, στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, τόση “γλώσσα” όση πίστευα ότι οι αναγνώστες θα μπορούσαν να χωνέψουν. Ούτως ή άλλως, για μένα είναι εν πολλοίς μια σπουδή επάνω στην “αισθητική γλωσσολογία” όπως απαντώ συχνά στον κόσμο που με ρωτά “περί τίνος πρόκειται”».
Εκτός του να φτιάχνει γλώσσες από το μηδέν, έκανε επίσης σπουδαία δουλειά για την ανακατασκευή και την διάσωση (σε μορφή γραπτών κειμένων) νεκρών γλωσσών όπως τα Μεσαιωνικά Ουαλικά και τα Λομβαρδικά. Το ποίημά του Bagmä Blomä (Λουλούδι των Δέντρων) ήταν το πρώτο κείμενο που γράφτηκε στην γοτθική γλώσσα μια χιλιετία αφότου αυτή σταμάτησε να μιλιέται.
Μισούσε τους Ναζί όσο εκείνοι τον λάτρευαν. Η ακαδημαϊκή δουλειά του επάνω στην αρχαία σκανδιναβική γλώσσα και την γερμανική ιστορία ενθουσίαζε τα παιδιά του Χίτλερ, που είχαν ψύχωση με την αναβίωση του αρχαίου γερμανικού πολιτισμού –όπως όλοι οι εθνικιστές.
Ο Τόλκιν, όμως, αρνήθηκε την γερμανική μετάφραση του έργου του, όταν ο υποψήφιος εκδότης του, που έπρεπε να συμμορφωθεί με τον νόμο των Ναζί, του ζήτησε να πιστοποιήσει ότι ανήκε στην άρια φυλή. Έγραψε, μάλιστα, στην απάντησή του ότι τον στεναχωρούσε ιδιαίτερα το γεγονός πως δεν είχε Εβραίους προγόνους.
Οι λάτρεις των συμπτώσεων (κι ακόμα περισσότερο όσοι πιστεύουν πως δεν υπάρχουν συμπτώσεις) ενθουσιάζονται με το εξής: Ο Τόλκιν πέθανε το 1973. Και αν αυτοί σου φαίνονται τυχαίοι αριθμοί, κοίτα τους από δεξιά προς τα αριστερά και σκέψου: «3 δόθηκαν στα ξωτικά, 7 στους προπάτορες των νάνων, 9 στους άρχοντες των ανθρώπων, 1 κράτησε ο Μαύρος Άρχοντας, που βασιλεύει στα σκοτάδια, στης Μόρντορ τη γη, που ζουν οι Σκιές…».
Από εδώ και κάτω τα ξέρεις.
Φιλόλογος, ακαδημαϊκός, συγγραφέας και ποιητής, ο Τόλκιν δίδασκε αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, από το 1925 ως το 1945.
Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παίρνοντας μέρος μεταξύ άλλων σε μια από τις φονικότερες μάχες του, την περίφημη Μάχη του Σομμ. Το αντιπολεμικό αίσθημα που διαπνέει όλες του τις ιστορίες προέρχεται από τις εμπειρίες του στο Δυτικό Μέτωπο, που ποτέ δεν ρομαντικοποίησε.
Έφτιαξε τις ιστορίες και τους χαρακτήρες του Χόμπιτ και του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών για να υποστηρίξουν τις γλώσσες που είχε φτιάξει, και όχι το ανάποδο (τις γλώσσες για να υποστηρίξουν τις ιστορίες) όπως πιστεύει πολύς κόσμος.
«Για μένα το όνομα έρχεται πρώτο, και η ιστορία ακολουθεί» γράφει σε ένα από τα γράμματά του. «Θα προτιμούσα να έγραφα στη γλώσσα των ξωτικών. Άφησα, όμως, στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, τόση “γλώσσα” όση πίστευα ότι οι αναγνώστες θα μπορούσαν να χωνέψουν. Ούτως ή άλλως, για μένα είναι εν πολλοίς μια σπουδή επάνω στην “αισθητική γλωσσολογία” όπως απαντώ συχνά στον κόσμο που με ρωτά “περί τίνος πρόκειται”».
Εκτός του να φτιάχνει γλώσσες από το μηδέν, έκανε επίσης σπουδαία δουλειά για την ανακατασκευή και την διάσωση (σε μορφή γραπτών κειμένων) νεκρών γλωσσών όπως τα Μεσαιωνικά Ουαλικά και τα Λομβαρδικά. Το ποίημά του Bagmä Blomä (Λουλούδι των Δέντρων) ήταν το πρώτο κείμενο που γράφτηκε στην γοτθική γλώσσα μια χιλιετία αφότου αυτή σταμάτησε να μιλιέται.
Μισούσε τους Ναζί όσο εκείνοι τον λάτρευαν. Η ακαδημαϊκή δουλειά του επάνω στην αρχαία σκανδιναβική γλώσσα και την γερμανική ιστορία ενθουσίαζε τα παιδιά του Χίτλερ, που είχαν ψύχωση με την αναβίωση του αρχαίου γερμανικού πολιτισμού –όπως όλοι οι εθνικιστές.
Ο Τόλκιν, όμως, αρνήθηκε την γερμανική μετάφραση του έργου του, όταν ο υποψήφιος εκδότης του, που έπρεπε να συμμορφωθεί με τον νόμο των Ναζί, του ζήτησε να πιστοποιήσει ότι ανήκε στην άρια φυλή. Έγραψε, μάλιστα, στην απάντησή του ότι τον στεναχωρούσε ιδιαίτερα το γεγονός πως δεν είχε Εβραίους προγόνους.
Οι λάτρεις των συμπτώσεων (κι ακόμα περισσότερο όσοι πιστεύουν πως δεν υπάρχουν συμπτώσεις) ενθουσιάζονται με το εξής: Ο Τόλκιν πέθανε το 1973. Και αν αυτοί σου φαίνονται τυχαίοι αριθμοί, κοίτα τους από δεξιά προς τα αριστερά και σκέψου: «3 δόθηκαν στα ξωτικά, 7 στους προπάτορες των νάνων, 9 στους άρχοντες των ανθρώπων, 1 κράτησε ο Μαύρος Άρχοντας, που βασιλεύει στα σκοτάδια, στης Μόρντορ τη γη, που ζουν οι Σκιές…».
Από εδώ και κάτω τα ξέρεις.
