Διαβάσαμε: Το Μεγάλο Σχέδιο του Wolfgang Schorlau

της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

Τίποτε δεν προδικάζει εξαρχής γι’ αυτά που θα διαβάσεις στις σελίδες του βιβλίου του Βόλφγκανγκ Σορλάου, “Το μεγάλο σχέδιο”. Ούτε η σύντομη περίληψη στο οπισθόφυλλο υποψιάζει. Μοιάζει να είναι στο ξεκίνημα μια αστυνομική υπόθεση που καλείται να εξιχνιάσει ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Γκέοργκ Ντένγκλερ. Την απαγωγή της οικονομολόγου Άννας Χάρτμαν και συνεργάτη του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Όμως, με φόντο αυτήν την ιστορία ο Σορλάου βρίσκει την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τις ευθύνες της Γερμανίας για την ελληνική κρίση και την αποδόμηση από τα γερμανικά ΜΜΕ του “τεμπέλη” και “χαραμοφάη” Έλληνα, αλλά και παλιότερα, για τη σφαγή στο Δίστομο, το κατοχικό δάνειο που δόθηκε και ποτέ δεν επεστράφη, για την καταλήστευση χρημάτων και πόρων από τις δυνάμεις κατοχής. Και το κάνει με έναν τρόπο που δεν θα περίμενε κανείς από έναν Γερμανό πολίτη. Ούτε μία στιγμή δεν δίνει άλλοθι στη στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα, τόσο την περίοδο της Κατοχής όσο και για την προέλευση και τη δημιουργία της ελληνικής κρίσης. Τόσο που αναρωτιέσαι, μήπως έχει μακρινές...ελληνικές ρίζες.

Ο Σορλάου στήνει μια μυθιστορηματική δράση, με στιβαρή δομή, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ως την τελευταία σελίδα. Με συνεχείς ανατροπές, αντάξιες ενός θρίλερ.

Το δέσιμο των ελληνικών γεγονότων γίνεται έντεχνα και καλογραμμένα με τη βασική ιστορία, δηλαδή, την εξιχνίαση της απαγωγής της Άννας Χάρτμαν. Δεν διαβάζεις ψυχρές οικονομικές αναλύσεις (που ενδεχομένως θα κούραζαν) για το πώς μπήκε η Ελλάδα στο ευρώ, πώς έγινε εύκολο “θύμα” της κερδοσκοπίας των διεθνών χρηματαγορών, πώς αποφασίσθηκε η “διάσωση” της και ποιοι τσέπωσαν εντέλει τα δισεκατομμύρια που προορίζονταν για τη “σωτηρία” της. Παρά το γεγονός ότι η αναφορά σε όλα αυτά τα στοιχεία ήταν το απόσταγμα έρευνας ενός χρόνου για τον Σορλάου, ο οποίος παραθέτει εκτενή βιβλιογραφία για όλες τις επίσημες πηγές που χρησιμοποίησε (και ελληνικές) στο τέλος του βιβλίου. Και το ένα (το αστυνομικό στόρι) και το άλλο (η ελληνική κρίση) διατηρούνται σε μια ισορροπημένη αφήγηση, που, εκτός από αναγνωστική απόλαυση, δίνει την ευκαιρία μιας σφαιρικής ενημέρωσης για πολλά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την “καρδιά” της ελληνικής κρίσης. Και τον κρίσιμο ρόλο της Ε.Ε. της Γερμανίας, αλλά και Ελλήνων πρωταγωνιστών που εμπλέχθηκαν διαχρονικά στο πώς φτάσαμε στο σήμερα. Και έχει σημασία ότι όλα αυτά δεν τα γράφει Έλληνας συγγραφέας, αλλά Γερμανός, που αν μη τι άλλο, υπογραμμίζει την αποστασιοποιημένη ματιά.

Γινόμαστε, λοιπόν, κοινωνοί πολλών και ενδιαφερόντων στοιχείων:

• Για το ό,τι η Ελλάδα είχε πάρει “κόκκινη κάρτα” στις 2 Μαΐου 1998 για την είσοδο της στην Ευρωζώνη, γιατί δεν πληρούσε τα κριτήρια της Συμφωνίας του Μάαστριχτ, με Καγκελάριο της Γερμανίας τον Χέλμουτ Κολ. Μια απόφαση που δεν άρεσε στον κόσμο των γερμανικών επιχειρήσεων.
• Ένα χρόνο μετά χάνει τις εκλογές ο Κολ και αναλαμβάνει Καγκελάριος ο Γκέρχαρντ Σρέντερ, που φροντίζει για τη χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας, συντασσόμενος με τις απαιτήσεις των τραπεζών και του κεφαλαίου. Λαμβάνεται νέα απόφαση για την Ελλάδα, “διορθώνεις τα οικονομικά σου μεγέθη και γίνεσαι δεκτή”.
• Για το πώς δόθηκε στην Ελλάδα δάνειο, υπό μορφή swaps, από την Goldman Sachs, σε συνεργασία με την J.P. Morgan και την UBS, που μείωσε σε χρόνο-ρεκόρ τα χρέη της. Την ιδέα του δανείου είχε ο Μάριο Ντράγκι, μεγαλοστέλεχος, τότε, της Goldman Sachs, ενώ διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος. Γίνεται έτσι δεκτή στη ζώνη του ευρώ το 2001.
• Για το ό,τι υπήρξε και μια υπόγεια συναλλαγή για το θέμα αυτό, ο νατοϊκός πόλεμος κατά της Σερβίας και η ανάγκη των συμμάχων να χρησιμοποιήσουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
• Για την πιστοληπτική απαξίωση της Ελλάδος, στη συνέχεια, από τα κερδοσκοπικά παιχνίδια των hedge funds, που την οδήγησαν στην αδυναμία εξυπηρέτησης των χρεών της, με τα ομόλογα της να έχουν γίνει “σκουπίδια” και τη συνακόλουθη πορεία προς τη χρεωκοπία.
• Για τη ληστρική κερδοσκοπία των αγορών και των “λύκων” της Γουόλ Στριτ κατά του ευρώ και πώς η Ελλάδα επιλέχθηκε ως μοχλός για την απαξίωση του ευρωπαϊκού νομίσματος, καθώς θεωρήθηκε αδύναμος κρίκος.
• Για το πώς και το γιατί αποφασίσθηκε η “σωτηρία” της, με τον κ. Ντράγκι να βρίσκεται πια επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στην οποία είχε μετακινηθεί ως αντιπρόεδρος ο κ. Παπαδήμου (για να γίνει στη συνέχεια και Πρωθυπουργός).

Όλα αυτά με ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, παράλληλα με τις φρικαλεότητες του Γ' Ράϊχ στην Κατοχή, που υποχρέωσαν έναν ολόκληρο λαό σε πείνα και εξαχρείωση, για να μπορούν να τροφοδοτούνται τα γερμανικά στρατεύματα. Αλλά και για το κατοχικό δάνειο που αναγκάσθηκε να δώσει στους Γερμανούς η Ελλάδα, δεν αποπληρώθηκε ποτέ και δεν θα αποπληρωθεί, χάρη σε νομικά τερτίπια που “κλείδωσε “ η μεταπολεμική Γερμανία. Το πιο συγκλονιστικό, όμως, γεγονός του βιβλίου είναι η περιγραφή της σφαγής στο Δίστομο. Που έγινε ψυχρά και κυνικά, όπως περιγράφει ο συγγραφέας.

“Το μεγάλο σχέδιο”, που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το Φθινόπωρο του 2019, ένα χρόνο μετά την έκδοση του στη Γερμανία, είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από όλους μας. Θα γίνουμε σοφότεροι για πολλά πράγματα που αγνοούμε.

Ο Βόλφγκανγκ Σορλάου ασχολήθηκε με τη συγγραφή στα 50 του. Ως τότε ήταν μάνατζερ στη βιομηχανία ηλεκτρονικών υπολογιστών. Κατάφερε να κάνει μάλιστα το όνειρο του πράξη, με επιτυχία. Τα βιβλία του γίνονται μπεστ σέλερ. Μέχρι στιγμής έχει γράψει οχτώ, με ήρωα τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Γκέοργκ Ντένγκλερ και το 2006 τιμήθηκε με το Γερμανικό Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας. Στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Angelus Novus, κυκλοφορούν, επίσης, τα “Ξένα Νερά” και “Η συνωμοσία του Μονάχου”.