Η αναπνοή επηρεάζει πολύ περισσότερα από όσα φανταζόμαστε. Ο σωστός τρόπος αναπνοής συνδέεται άμεσα με την υγεία, δες με ποιον τρόπο και πώς μπορείς να αναπνέεις σωστά.
γράφει:
Αναπνοή. Κάτι τόσο απλό και αυτονόητο, που τις περισσότερες φορές το θεωρούμε δεδομένο. Κι όμως, ο τρόπος που αναπνέουμε μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στη σωματική και ψυχική μας υγεία.
Από τις αρχαίες πρακτικές της Ανατολής μέχρι τα ευρήματα της σύγχρονης επιστήμης, η σωστή αναπνοή αναδεικνύεται ως ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία ευεξίας.
Στην ινδική φιλοσοφία και το Yoga, η αναπνοή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια του «Prana», δηλαδή της ζωτικής ενέργειας. Οι τεχνικές ελέγχου της αναπνοής, γνωστές ως Pranayama, δεν είναι απλώς τρόποι για να ρυθμίσει κανείς τον αέρα που εισπνέει και εκπνέει. Αποσκοπούν στη ρύθμιση και την ενίσχυση της ίδιας της ενέργειας του σώματος και του νου.
Οι ασκήσεις αυτές διδάσκονται εδώ και αιώνες ως βασικό κομμάτι του διαλογισμού, βοηθώντας τον ασκούμενο να φτάσει σε καταστάσεις βαθιάς χαλάρωσης και διαύγειας, όπως το λεγόμενο «Samadhi» – μια κατάσταση πλήρους επίγνωσης και ηρεμίας.
Τα τελευταία χρόνια, η επιστήμη – ειδικότερα ο κλάδος της Νευροεπιστήμης της Ενσυνειδητότητας – στρέφει όλο και περισσότερο την προσοχή της στις πρακτικές διαλογισμού και αναπνοής. Πολλές μελέτες μάλιστα επιβεβαιώνουν αυτό που οι παραδόσεις της Ανατολής γνώριζαν εδώ και αιώνες: η σωστή αναπνοή δεν επηρεάζει μόνο το σώμα, αλλά και το μυαλό.
Οι τεχνικές αργής και ελεγχόμενης αναπνοής, είτε προέρχονται από το Yoga (Pranayama) είτε από δυτικές πρακτικές όπως το biofeedback και η χαλάρωση, έχουν συσχετιστεί με:
* Μείωση του στρες και του άγχους
* Βελτίωση της καρδιακής μεταβλητότητας (HRV), ένδειξη καλύτερης λειτουργίας του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος
* Αύξηση των κυμάτων άλφα στον εγκέφαλο, που σχετίζονται με ήρεμη εγρήγορση
* Μείωση των κυμάτων θήτα, που συνδέονται με περισπασμό και άγχος
* Βελτίωση της συναισθηματικής σταθερότητας και της ψυχολογικής ευεξίας
Μάλιστα, η αργή αναπνοή γύρω στους 6 κύκλους το λεπτό φαίνεται να προσφέρει τα μεγαλύτερα οφέλη.
Το ενδιαφέρον είναι ότι, πέρα από τη χαλάρωση, η σωστή αναπνοή μπορεί να έχει και θεραπευτικό ρόλο σε καταστάσεις όπως:
* Υπέρταση
* Άσθμα
* Αϋπνία
* Καταθλιπτικές τάσεις
* Χρόνιο άγχος
Αν και τα ευρήματα αυτά είναι ενθαρρυντικά, η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι χρειάζεται ακόμη περισσότερη έρευνα για να κατανοηθούν πλήρως οι φυσιολογικοί μηχανισμοί που συνδέουν την αναπνοή με την υγεία.
Στη Δύση, οι τεχνικές αναπνοής χρησιμοποιούνται κυρίως για θεραπευτικούς σκοπούς, απογυμνωμένες από θρησκευτικά ή φιλοσοφικά πλαίσια.
Ασκήσεις όπως η διαφραγματική αναπνοή, η ελεγχόμενη (paced breathing) ή η αναπνοή 4-7-8, γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς για τη διαχείριση του στρες και τη βελτίωση της καθημερινότητας.
Κοινό σημείο όλων αυτών; Η συνειδητή επιβράδυνση και εστίαση στην αναπνοή.
Ακόμα και λίγα λεπτά πρακτικής την ημέρα μπορούν να μειώσουν την ένταση, να σε βοηθήσουν να κοιμηθείς καλύτερα και να λειτουργήσεις πιο ήρεμα και αποδοτικά μέσα στη μέρα.
Αν θες να δεις στην πράξη τα οφέλη της σωστής αναπνοής, μπορείς να ξεκινήσεις με δύο πολύ απλές, αλλά αποδεδειγμένα αποτελεσματικές τεχνικές:
Ιδανική για χαλάρωση πριν τον ύπνο ή για στιγμές άγχους.
Πώς την κάνεις:
Κάθισε ή ξάπλωσε αναπαυτικά.
Πάρε εισπνοή από τη μύτη για 4 δευτερόλεπτα.
Κράτησε την αναπνοή για 7 δευτερόλεπτα.
Βγάλε αργά τον αέρα από το στόμα για 8 δευτερόλεπτα.
Επανάλαβε για 4-8 κύκλους.
Βοηθά στην ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού συστήματος και χαμηλώνει παλμούς και πίεση.
Πώς την κάνεις:
Εισπνοή από τη μύτη για 5 δευτερόλεπτα.
Εκπνοή από τη μύτη ή το στόμα για 5 δευτερόλεπτα.
Κράτησε αυτόν τον ρυθμό (6 κύκλοι ανά λεπτό) για 5-10 λεπτά.
