Τι αλλάζει για τους οδηγούς άνω των 70 ετών στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Μπορεί να κυκλοφορεί με τον παραπλανητικό τίτλο «τέλος η οδήγηση για τους 70άρηδες, με οδηγία της ΕΕ», στην πραγματικότητα όμως η σημερινή είδηση αφορά απλώς το ότι συζητιούνται αλλαγές στην ανανέωση των διπλωμάτων οδήγησης για όσους είναι από 70 χρονών και πάνω.

Τι αλλαγές είναι αυτές; Οι υποχρεωτικές ιατρικές εξετάσεις, η συχνότητα και ο τρόπος που θα γίνονται, και ενδεχομένως η επανάληψη της πρακτικής εξέτασης ανά ορισμένα χρόνια.

Τίποτα δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα: Αυτό που συνέβη, είναι ότι στην Ολομέλεια της Ευρωβουλής κατατέθηκε σήμερα πρόταση για την αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις Άδειες Οδήγησης, κατόπιν εξέτασης της σχετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (της Κομισιόν, που λέμε στην καθομιλουμένη).

Αν δεν θυμάσαι τι κάνει η Ευρωβουλή και τι η Κομισιόν, φρεσκάρισμα μνήμης εδώ - Τι ακριβώς κάνει το Ευρωκοινοβούλιο, και γιατί να πας να ψηφίσεις

Αν σε ενδιαφέρει να την δεις αναλυτικά, η πρόταση που κατατέθηκε στην Ευρωβουλή είναι εδώ, και μεταφρασμένη στα ελληνικά λέει τα εξής:

Αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Άδειες Οδήγησης

Στο πλαίσιο της στρατηγικής "Vision Zero" (μηδενικοί θάνατοι στους δρόμους της ΕΕ έως το 2050) και της ευρωπαϊκής στρατηγικής για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Άδειες Οδήγησης. Στόχος είναι η εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της βελτίωσης της οδικής ασφάλειας για όλους τους χρήστες του δρόμου, της διασφάλισης της ελευθερίας μετακίνησης και της μείωσης του διοικητικού φόρτου μέσω της εναρμόνισης των διαδικασιών στα κράτη μέλη.

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού (TRAN) ενέκρινε την έκθεσή της στις 7 Δεκεμβρίου 2023, και τα Μέλη αναμένεται να συμφωνήσουν στη θέση του Κοινοβουλίου κατά τη δεύτερη ολομέλεια του Φεβρουαρίου 2024, γεγονός που θα επιτρέψει στους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου να ξεκινήσουν συζητήσεις με το Συμβούλιο σχετικά με την πρόταση.

Ιστορικό

Το 2022, πάνω από 20.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ, με την πλειονότητα των θυμάτων να είναι ευάλωτοι χρήστες: πεζοί, ποδηλάτες, καθώς και χρήστες σκούτερ και μοτοσυκλετών. Αν και οι νεαροί οδηγοί αποτελούν μόλις το 8% του συνόλου, ευθύνονται για το ένα πέμπτο των θανατηφόρων συγκρούσεων. Το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την οδική ασφάλεια (2021-2030) εντάσσεται στη στρατηγική "Vision Zero", που στοχεύει σε μηδενικούς θανάτους μέχρι το 2050.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτούνται αυστηρότερες προϋποθέσεις για την έκδοση και ανανέωση αδειών οδήγησης (όπως έλεγχος σωματικής και ψυχικής καταλληλότητας, δοκιμαστικές περίοδοι και συνοδευόμενη οδήγηση για νέους οδηγούς), ενώ οι προϋποθέσεις αυτές πρέπει να εναρμονιστούν σε όλη την ΕΕ.

Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Την 1η Μαρτίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση της Οδηγίας για τις Άδειες Οδήγησης. Σύμφωνα με την Επιτροπή, θα πρέπει να θεσπιστεί ένα πανευρωπαϊκό σύστημα για νέους οδηγούς, το οποίο θα περιλαμβάνει αυστηρότερες προϋποθέσεις κατά τα δύο πρώτα έτη οδήγησης, καθώς και υποχρεωτική συνοδευόμενη οδήγηση για όσους αποκτούν άδεια στα 17 έτη. Η εκπαίδευση και οι εξετάσεις οδήγησης πρέπει να εναρμονιστούν σε όλη την ΕΕ ώστε να προετοιμάζουν καλύτερα τους οδηγούς για πραγματικές συνθήκες κυκλοφορίας, ιδιαίτερα για εκείνες που περιλαμβάνουν ευάλωτους χρήστες. Η ασφαλής χρήση κινητού τηλεφώνου θα πρέπει επίσης να ενσωματωθεί στο πρόγραμμα εξετάσεων οδήγησης.

Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ψηφιακής ταυτότητας, θα πρέπει να αναπτυχθεί και να διατεθεί στους οδηγούς μια ψηφιακή (κινητή) άδεια οδήγησης. Οι άδειες οδήγησης κατηγορίας Α και Β θα πρέπει να έχουν ισχύ 15 ετών έως την ηλικία των 70 ετών, και μετά από αυτή την ηλικία να ανανεώνονται κάθε 5 χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την εισαγωγή υποχρεωτικού ελέγχου φυσικής και ψυχικής καταλληλότητας μέσω αυτοαξιολόγησης, η οποία θα λειτουργεί ως φίλτρο για ιατρική εξέταση.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Η Επιτροπή TRAN υιοθέτησε την έκθεσή της στις 7 Δεκεμβρίου 2023. Ενώ εγκρίνει τα βασικά σημεία της πρότασης (π.χ. αυστηρότερους κανόνες για νέους οδηγούς, εισαγωγή ψηφιακής άδειας οδήγησης ως ισότιμης με την έντυπη), προτείνει ορισμένες τροποποιήσεις.

Η Επιτροπή TRAN αντιτίθεται στην αυτοαξιολόγηση της καταλληλότητας των οδηγών που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ζητά ο έλεγχος της φυσικής και ψυχικής καταλληλότητας να πραγματοποιείται μέσω ιατρικής εξέτασης κατά την απόκτηση ή την ανανέωση της άδειας οδήγησης.

Για την αντιμετώπιση της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών βαρέων οχημάτων, η έκθεση προτείνει τη μείωση της ελάχιστης ηλικίας για τις άδειες οδήγησης λεωφορείων, πούλμαν και φορτηγών:
- 18 ετών, εφόσον ο οδηγός διαθέτει πιστοποιητικό επαγγελματικής ικανότητας (CPC),
- 21 ετών, εάν δεν διαθέτει CPC,
- 17 ετών, στην περίπτωση συνοδευόμενης οδήγησης.

Εκτός από τους ευάλωτους χρήστες και τη χρήση κινητού τηλεφώνου, οι εξετάσεις οδήγησης θα πρέπει να περιλαμβάνουν και έλεγχο ετοιμότητας για δύσκολες καιρικές συνθήκες.