«Να κάτσω σπίτι μου να κάνω τι; Να απολαύσω τη σύνταξή μου;»

Οι δικοί μου ήταν όλοι ηθοποιοί, ο πατέρας κι η μητέρα μου, οι θείοι και οι θείες μου, οι πάντες. Μικρός ακόμα τους είχα ακολουθήσει στα μπουλούκια, μετά την Κατοχή. Με έβαζαν πάνω στην σκηνή να παίξω, ήμουν και ψηλό παιδί, έδειχνα μεγαλύτερος και μπορούσα να πω και δύο κουβέντες παραπάνω.

Ημασταν και παιδιά ανερμάτιστα, μετά την Κατοχή, ούτε σπουδές ούτε τίποτα, τα σχολεία χάλια. Είχα δουλέψει σε εργοστάσια, σε βαλιτσάδικα, με πλαστικά κουμπιά, σε κοσμηματοπωλεία, πήγα και νωρίς στρατιώτης, εθελοντής, σμηνίτης, για να φορέσω την ωραία στολή με το γραβατάκι. Δεν είχαμε όμως καμιά κουλτούρα. Τότε οι οικογένειες δεν προσπαθούσαν να μορφώσουν τα παιδιά τους αλλά να τα ταΐσουν. Ημασταν διαλυμένοι. Κάναμε ό,τι μας κατέβαινε. Ονειροπολούσαμε.

Θυμάμαι μια μέρα, ήμουν στην πόρτα με την μάνα μου, βγαίναμε έξω, το σπίτι διώροφο. Σταματάει εκεί στην πόρτα και μου λέει “θέλεις να γίνεις ηθοποιός”, και της απαντάω “ναι”. Χωρίς να ξέρω τι μου γίνεται, είπα το ναι. Ημουν περίπου 18-19. “Τότε να βρω μια σχολή”, μου είπε και με πήγε στην σχολή Κουνελάκη. Πήγα μια φορά και δεν ξαναπήγα. Επειδή μ΄άρεσαν κι οι μουσικές και τα τραγούδια, η μητέρα μου έκανε πολύ οπερέτα, πήγα στην σχολή του Μουζενίδη που έκανε μουσικό θέατρο. Πρέπει να ήταν και η Κατερίνα Γώγου στην σχολή και κάποιοι που έγιναν μετέπειτα αστέρια στην όπερα. Εκεί ήταν κι ένας δάσκαλος που μου είπε ότι θα έχω ένα μεγάλο πρόβλημα, δεν θα ξέρω που να βάλω τα χέρια μου. Ταλέντο, όχι, δεν μου είπε αν έχω.

Η ηλικία ακολουθεί ένα περίεργο δρόμο. Πολλές φορές οι άνθρωποι βλέπουν μία σκάλα και σκέφτονται πώς θα την ανέβουν. Εγώ δεν το σκέφτομαι, ανεβαίνω. Μεγαλώνοντας νομίζω πως ωρίμασα. Δεν θέλω να γυρίσω πίσω, γιατί φοβάμαι πως θα χάσω το μπρος, το μέλλον, όσο μέλλον υπάρχει. Έχω γράψει και ένα βιβλίο που αναφέρεται σε αυτό. Υπάρχουν πράγματα που έχουν γίνει και έχουν εντυπωθεί μέσα μας και τα παραμερίζουμε, ώστε να μπορέσουμε να ζήσουμε.

Με αγκαλιάζουν, με φιλάνε. Ήταν το μεγαλύτερο κέρδος, περισσότερο και από την άνοδό μου στο θέατρο. Ήμουν πολύ τυχερός γιατί έπαιξα σε ταινίες πολύ καλές και δικαιώθηκαν στη συνέχεια που βγήκαν στη τηλεόραση. Σε αυτά χρωστάω την αγάπη του κόσμου αλλά αυτές με δικαίωσαν κιόλας. Έγιναν εκλεκτές.

Δεν έχω φοβηθεί ποτέ τη σκηνή, έχω τρακαριστεί πολλές φορές όμως. Έχω έναν μόνιμο εφιάλτη γύρω από το θέμα. Βλέπω στον ύπνο μου πως είμαι στο κέντρο της σκηνής δίχως να ξέρω τι θα πω, έχοντας ξεχάσει τα λόγια μου. Στο πέρασμα του χρόνου το τρακ έφυγε. Οι παλιοί έλεγαν πως όσο τρακ έχεις πριν βγεις στη σκηνή τόσο μεγαλύτερος ηθοποιός είσαι. Δεν το πιστεύω αυτό. Όταν κατέχεις αυτό που πρέπει να κάνεις, όταν το έχεις καταπιεί, τότε δεν υπάρχει κάτι να σε σταματήσει. 

Δεν μου αρέσει ο βεντετισμός. Δεν μου αρέσει η υπεροψία. Δεν είπα ποτέ: «Εγώ είμαι πάνω απ’ όλους». Πρέπει να έχω αυτό που είχε ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Ενώ ήταν μεγάλη φυσιογνωμία είχε μια λεπτή σεμνότητα, μια ντροπή, δεν προέβαλλε τον εαυτό του. Απλότητα, η λέξη που συνοψίζει την αγάπη του κόσμου στο πρόσωπό μου. Μπορώ να πάω στη λαϊκή αγορά και να έχω σχέση με όλους. Το απολαμβάνω αυτό.

Θεωρώ πως όλοι εκείνοι που διεκδικούν διακαώς την προσοχή του κόσμου τελικά  δεν έχουν την καλλιτεχνική αξία που πιστεύουν. Πιστεύω ότι ένας άνθρωπος που είναι άξιος και πιστεύει στον εαυτό του παραμένει σεμνός.

Έχω αφήσει πίσω μου όλο το παρελθόν. Πιστεύω πάντα ότι πρέπει να κοιτάζω μπροστά. Με ενδιαφέρουν το παρόν και το μέλλον. Όσο μέλλον υπάρχει. Το παρελθόν έχει λάθη, παρατυπίες, πράγματα που δεν θέλω να σκέφτομαι. Αναρωτιέμαι καμιά φορά, ο άνθρωπος που είμαι τώρα, πώς έκανα αυτά τα λάθη τότε. Και στη δουλειά.

Ποτέ δεν ήμουν άνθρωπος να εκφράζω τα παράπονά μου. Μακριά από μένα αυτά. Απλώς, είναι απορίας άξιο. Δεν με αφορά και πολύ. Εμένα, τα θεμέλιά μου, η ζωή μου, το χτίσμα μου είναι το θέατρο. Αυτοί οι χιλιάδες θεατές που η αποδοχή τους είναι πραγματικά συγκινητική.

Το χειρότερο από όλα είναι η πάλη με τον εαυτό σου για τη θρησκεία. Εγώ τη νιώθω έντονα, πολύ έντονα. Όταν ζητάς βοήθεια από τον Θεό, υπάρχει μια δεύτερη φωνή μέσα σου, που σου λέει “Tι μπούρδες είναι αυτές;”. Αυτή την πάλη προσπαθώ να τη διώξω.

Ο καθένας πιστεύει αυτό που θέλει και είναι δικαίωμά του. Ο Θεός είναι μέσα στην ψυχή μας. Δε χρειάζεται προσκυνήματα, γονατίσματα. Αυτή είναι μια δική μου φιλοσοφία. Γι’ αυτό είναι πολύ προσωπικό θέμα. Τον Θεό δεν τον ενδιαφέρει να πιστεύεις, αλλά να είσαι καλός άνθρωπος, να μην ξυπνάς με μοχθηρία. Κοιμάμαι πάρα πολύ ήσυχα τα βράδια. Όταν έχω αδικήσει, δεν αισθάνομαι καθόλου καλά.

Στην ουσία κανείς δεν ξέρει λεπτομέρειες για τη ζωή μου. Ποτέ μου δεν τις πρόβαλλα, γιατί δε μου άρεσε να τις προβάλλω. Είναι προσωπικά δεδομένα που δεν καταλαβαίνω γιατί να μη μπορούν να γίνουν σεβαστά. Δεν ξέρω, ίσως να είμαι εγώ ο περίεργος. Εμένα, όμως, δε με ενδιαφέρει να βάλω το μάτι μου στην κλειδαρότρυπα. Από που κι ως που να με ενδιαφέρει;

Να κάτσω σπίτι μου να κάνω τι; Να απολαύσω τη σύνταξή μου; Μα αστειεύεστε; Ένας καλλιτέχνης που έβαλε μέσα στο αίμα του το θέατρο, έχει μια τρομερή εξάρτηση από αυτό. Είναι κάτι που δεν κόβεται. Δε μπορεί να διανοηθεί τη ζωή του χωρίς αυτό. Αν κόψεις ένα ναρκωτικό, σώζεται η ζωή σου. Αν ένας ηθοποιός κόψει το θέατρο, θα μαραζώσει, θα πεθάνει, θα σβήσει η ψυχή του. Δε μπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου καθισμένο μπροστά στην τηλεόραση, με τις πυτζάμες, να τρως νωρίς το φαγητό σου και να πέφτεις για ύπνο. Ούτε μία μέρα δεν έχω φανταστεί αυτό το πράγμα. Δεν μπορεί να περάσει καν από το μυαλό μου.

Όταν ήμουν παιδί, ξέρετε, είχα ένα χάρισμα που με ακολουθεί μέχρι σήμερα. Μάζευα τους πιτσιρικάδες, τις παρέες μου, και τους έλεγα φανταστικές ιστορίες. Και τους άρεσε. Το παρατσούκλι που μου βγάλανε ήταν «ο Φαντασίας». Ωραίο, ε; Τους έλεγα πράγματα περίεργα. Μάλιστα, είχα σκαρφιστεί την εξής ιστορία: ότι σε μία αποθήκη του σπιτιού μου, κάτω από τις σκάλες, υπήρχε ένα πλάσμα από άλλο πλανήτη. Σαν τον E.T. δεν μοιάζει αυτή η ιστορία;

Η ζωή μου – και ίσως έτσι να είναι όλων των ανθρώπων, εγώ μπορώ να μιλήσω όμως για μένα – υπήρξε ένα απίστευτο σκαμπανέβασμα. Βρίσκόμουν δηλαδή διαρκώς από το ζενίθ στο ναδίρ, πάνω-κάτω. Λένε, μάλιστα, ότι έτσι είναι γενικά το ζώδιο του Σκορπιού. Δεν ξέρω, δεν πολυπιστεύω στα ζώδια. Πάντως εκεί που έλεγα «ευχαριστώ θεέ μου», την επόμενη στιγμή έλεγα «βοήθα παναγιά».

Τα αποσπάσματα προέρχονται από συνεντεύξεις του ηθοποιού με την Ελένη Μενεγάκη για την εκπομπή Ελένη, τη Μυρτώ Λοβέρδου για το bovary.gr, τον Γιάννη Παναγόπουλο και Κώστα Ζήση στο fragilemag.gr, τον Χρήστο Τζιάφα για την Αυγή, τον Θεοδόση Μίχο για το popaganda.gr την Αθηναΐδα Νέγκα για την εκπομπή Καλύτερα Αργά και από το ένθετο Secret των Παραπολιτικών