Χρυσαφένιες αμμουδιές, μυστηριακά δρακόσπιτα φωλιασμένα σε βουνοπλαγιές, συναρπαστικά μονοπάτια και μεσαιωνικά κάστρα. Εσύ ακόμα να περάσεις απέναντι;
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Μια ωρίτσα μακριά από το λιμάνι της Ραφήνας, η Κάρυστος είναι από τα μέρη εκείνα που νομίζεις πως τα ξέρεις –έμφαση στο νομίζεις. Μια δυο μονοήμερες για μπάνιο μπορεί να έχεις πεταχτεί, κάτι για το μάρμαρο και για το κάστρο της το απόρθητο έχει ίσως πάρει το αυτί σου. Δεν τελειώνει όμως εκεί. Ο νοτιότερος δήμος της Εύβοιας κρύβει φυσικές ομορφιές, αρχέγονα τοπία, απάτητα μονοπάτια, κρυφές παραλίες, μυστηριακά δρακόσπιτα και εκπλήξεις που φτάνουν και περισσεύουν για να γεμίσουν ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο, ή ακόμα και μια εβδομάδα διακοπών.
Εν αρχή ην η πόλη
Η πρωτεύουσα του δήμου Καρύστου είναι μια μικρή κωμόπολη 5.000 κατοίκων απλωμένη πλάι στη θάλασσα και στεφανωμένη από ένα κάστρο που δεν έπεσε σε μάχη ποτέ. Άλλαξε χέρια πολλές φορές, έγινε βυζαντινό, ενετικό, φράγκικο, οθωμανικό, πάντα όμως στα χαρτιά, ανά τους αιώνες παρέμεινε απόρθητο. Το Κοκκινόκαστρο, ή Castello Rosso, το έχτισαν οι Λομβαρδοί το 1216, και πήρε το όνομά του από τον κοκκινωπό σχιστόλιθο της περιοχής με τον οποίο χτίστηκε, και ο οποίος μέχρι σήμερα αντανακλά εκεί γύρω στο ηλιοβασίλεμα μια λάμψη μαγική. Το κάστρο είναι επισκέψιμο χωρίς ωράριο και χωρίς εισιτήριο, η δε θέα από τα πλακόστρωτα που ανηφορίζουν προς την κορυφή του γίνεται καθώς ανεβαίνεις όλο και πιο εντυπωσιακή.
Η Κάρυστος είναι μια πόλη σχετικά καινούρια, χτίστηκε κατά διαταγή του βασιλιά Όθωνα μετά την απελευθέρωση, πράγμα που είναι σήμερα εμφανές στο τέλειο οικοδομικό σύστημα με τα απόλυτα τετράγωνα και τους παράλληλους δρόμους. Η Ιστορία, ωστόσο, της περιοχής ξεκινά πολύ νωρίτερα, για την ακρίβεια 3.000 χρόνια πριν, όπως θα μάθεις σε μια άκρως ενδιαφέρουσα ξενάγηση στο Κτήμα Μοντοφώλι, που αποτελεί μοναδική περίπτωση οινοποιείου μέσα σε αρχαιολογικό χώρο –και όχι οποιονδήποτε αρχαιολογικό χώρο, την Παλαιά Χώρα της Καρύστου. Ακόμα όμως και καθόλου λάτρης της Ιστορίας να μην είσαι, αξίζει να κλείσεις μια επίσκεψη στο κτήμα, για να δοκιμάσεις το εκπληκτικό λιαστό κρασί Κτήμα Μοντοφώλι, ένα blend από Ασύρτικο, Αθήρι, Αηδάνι και Λιάτικο που παλαιώνει για πέντε χρόνια σε δρύινα βαρέλια.
Στα αξιοθέατα της Καρύστου περιλαμβάνεται επίσης ένα μικρό αλλά άκρως ενδιαφέρον Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο θα δεις μεταξύ άλλων ένα… άσεμνο αρχαίο γκράφιτι που διαψεύδει πανηγυρικά όσους τείνουν να πιστεύουν πως οι αρχαίοι ημών ήταν κομμάτι βαρετοί. Ένα εντυπωσιακό άγαλμα της Αφροδίτης, πολλές επιτύμβιες στήλες, αρχαία νομίσματα και άλλα ενδιαφέροντα ευρήματα από τις ανασκαφές στην περιοχή συμπληρώνουν τη συλλογή και αφηγούνται μια ιστορία που ξεκινά πάνω από χίλια χρόνια προτού χτιστεί η Ακρόπολη (για να βάζουμε τα πράγματα σε μια προοπτική).
Την πιο πρόσφατη Ιστορία του τόπου, τα τελευταία 200 χρόνια που συνήθως αγνοούμε για τα μάτια της μακρινής αρχαιότητας, θα την μάθεις στο εκπληκτικό Λαογραφικό Μουσείο που δημιούργησε και διαχειρίζεται ο Σύλλογος Γυναικών Μαρμαρίου. Σε ένα σπίτι 110 χρόνων, θα δεις να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σου οι δύο προηγούμενοι αιώνες, μέσα από αντικείμενα που περιλαμβάνουν μαγειρικά σκεύη, ρούχα, παπούτσια, παραδοσιακές φορεσιές, χειροποίητα υφαντά, ακόμα και νυφικά εσώρουχα ειδικά σχεδιασμένα για την πρώτη νύχτα του γάμου (ναι δεν κάνουμε πλάκα, υπάρχει μια πικάντικη ιστορία εδώ, την οποία όμως θα σε αφήσουμε να ακούσεις λάιβ στην καταπληκτική ξενάγηση στο μουσείο).
Μιλώντας για το Μαρμάρι…
Ένα τέταρτο έξω από την Κάρυστο, ή 13 χιλιόμετρα αν προτιμάς, το Μαρμάρι είναι ένα γλυκύτατο παραθαλάσσιο χωριό περίπου 2.500 κατοίκων, με μια παραλιακή περαντζάδα ό,τι πρέπει για απογευματινές βόλτες με φόντο τα ακατοίκητα νησάκια των Πεταλιών που χρυσαφίζουν στο ηλιοβασίλεμα. Τα Δωδεκάνησα της Εύβοιας, όπως τα αποκαλούν, φιλοξενούσαν κάποτε τα θερινά ανάκτορα του Βασιλιά Γεώργιου Α’, και σήμερα κρύβουν εξωτικούς κολπίσκους, φαντασμαγορικές αμμουδιές, και αρχαία ναυάγια τα οποία μπορείς να εξερευνήσεις κάνοντας scuba diving ή snorkeling (κατάδυση με μπουκάλες στον βυθό ή κολύμπι στην επιφάνεια με μάσκα και αναπνευστήρα, για τους μη εξοικειωμένους με την ορολογία). Μονοήμερες εκδρομές από την Κάρυστο για μπάνιο και καταδύσεις στους Πεταλιούς διοργανώνει το Dikelas Dive Center.
Η ιδιαίτερη περίπτωση των Στύρων
Στον βορρά του δήμου Καρύστου, τα Νέα Στύρα είναι το λιμανάκι όπου θα σε φέρει σε 45 λεπτά το πλοίο από την Αγία Μαρίνα του Μαραθώνα. Φημισμένα για τα ψαροταβερνάκια τους, που σερβίρουν τα ολόφρεσκα ψάρια του ευβοϊκού πλάι στην θάλασσα που λαμπυρίζει, τα Στύρα έχουν την ιδιαιτερότητα να βρίσκονται στο στενότερο σημείο της Εύβοιας, πράγμα που σημαίνει ότι σε 10 λεπτά μπορείς να βρεθείς από τις αμμουδιές του ευβοϊκού να βουτάς στα κρυστάλλινα νερά του Αιγαίου. Στις «οπωσδήποτε» σημείωσε, από την πλευρά του Αιγαίου, τον Λιμνιώνα (ή Γιαννίτσι) και τον Χάρακα, και το Νημποριό από την πλευρά του Ευβοϊκού.
Οι λάτρεις της πεζοπορίας θα βρουν τον παράδεισό τους στο μονοπάτι που ξεκινά από τα Άνω Στύρα, ανεβαίνει στο κάστρο των Αρμένων, περνά από το εγκαταλελειμμένο χωριό Κελλιά και καταλήγει στην παραλία του Χάρακα. Η συνολική διαδρομή έχει μήκος 30 χιλιόμετρα πήγαινε-έλα. Αν το λέει η περδικούλα σου, μια φορά τον χρόνο διοργανώνεται εδώ το Armeno Gate Trail Race, βάλε υπενθύμιση να δηλώσεις συμμετοχή για του χρόνου τον Μάιο.
Τα σπίτια των δράκων
Λόγος από μόνος του να έρθεις στα Στύρα είναι τα φημισμένα δρακόσπιτα: Φωλιασμένα σε μια από τις πλαγιές του βουνού που λέγεται Κλιόσι, με φαντασμαγορική θέα στα καταπράσινα τοπία γύρω τους, τα τρία υποβλητικά δρακόσπιτα των Στύρων χρονολογούνται από τον 8ο αιώνα π.Χ. Το φοβερό με τα Δρακόσπιτα εν γένει είναι ότι δεν ξέρουμε ούτε ποιοι, ούτε γιατί τα έχτισαν. Τα λέμε δρακόσπιτα επειδή οι πέτρες από τις οποίες χτίστηκαν είναι γιγάντιες, και στη συλλογική μας φαντασία αυτό δεν μπορεί να σημαίνει παρά μονάχα ένα πράγμα: ότι τα έφτιαξαν δράκοι. Στην πραγματικότητα, η επικρατέστερη από τις θεωρίες που έχουν προταθεί για την χρήση τους, τα θέλει κάποιου είδους ναούς, που πιθανόν να χρησίμευαν και ως φρυκτωρίες για να μεταδίδουν μέσω σημάτων καπνού σημαντικά μηνύματα, σαν εκείνο που έλεγε ότι η Τροία έπεσε μετά από 10 χρόνια μάχης, και για το οποίο ξέρουμε από τον Όμηρο ότι έφτασε ταχύτατα από τα μικρασιατικά παράλια στην Πελοπόννησο.
Για να φτάσεις στα δρακόσπιτα μπορείς είτε να ακολουθήσεις το 4 χιλιομέτρων μονοπάτι που ξεκινά από την πλατεία των Άνω Στύρων, ανεβαίνει στον δροσερό πλατανότοπο της Μεγάλης Βρύσης, και εν συνεχεία ανηφορίζει τον λόφο, είτε να οδηγήσεις ως το πλάτωμα όπου αφήνεις το αυτοκίνητο και συνεχίζεις σε ένα ανηφορικό αλλά βατό μονοπάτι 150 μέτρων.
Πού θα βουτήξουμε;
Πέρα από τις παραλίες των Στύρων που αναφέραμε προηγουμένως, σημείωσε επίσης στις «οπωσδήποτε» τη Μεγάλη Άμμο στο Μαρμάρι, την απίθανη παραλία στην οποία καταλήγει το Φαράγγι του Αγίου Δημητρίου που θα ενθουσιάσει και τους λάτρεις της πεζοπορίας, και την Αγία Παρασκευή που έχει σαφώς ευκολότερη πρόσβαση. Φανταστική αμμουδιά, και επίσης εύκολη πρόσβαση, έχει και η παραλία που λέγεται Ποτάμι, ενώ προσβάσιμη είτε από μονοπάτι 5 χιλιομέτρων είτε διά θαλάσσης, και ξακουστή για τις σπηλιές και τα συγκλονιστικά νερά της, είναι η Αρχάμπολη, στην οποία αν βαριέσαι να περπατάς θα έρθεις από την Κάρυστο με τα βαρκάκια του Dikelas Dive Center.
Πού (και τι) θα φάμε
Τα ψάρια του Ευβοϊκού συναγωνίζονται σε φήμη τα κοψίδια που έδωσαν στην Εύβοια το όνομά της ήδη από την αρχαιότητα (ευ+βους, ήτοι καλά μοσχάρια, το ήξερες, δεν το ήξερες, όλα εμείς πρέπει να σου τα λέμε). Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όπου και να κάτσεις για φαγητό, απογοητευμένος/η αποκλείεται να φύγεις, αλλά αν επιμένεις για συστάσεις σημείωσε για καταπληκτικά μαγειρευτά το Cavo d’ Oro στην Κάρυστο (στα sos το χουνκιάρ μπεγιεντί και το κοτόπουλο στο φούρνο με πατάτες), για ζουμερά κοψίδια και τοπική κουζίνα τον Πλάτανο στο Παραδείσι (μην χάσεις το κοντοσούβλι και τις βουτυράτες κουρκουμπίνες, παραδοσιακό χειροποίητο ζυμαρικό) και για τέλεια θαλασσινά πλάι στο κύμα το Παραμύθι της Αντωνίας στο Μαρμάρι.
Ειδική μνεία, και στάση επιπέδου «μην φύγεις από εδώ αν δεν…» οι Δειπνοσοφιστές, που απλώνουν τα τραπέζια τους κάτω από τα πλατάνια της Μεγάλης Βρύσης στα Άνω Στύρα, και σερβίρουν τσιπουράκια, χειροποίητους μεζέδες και κουβέντα, ενίοτε συνοδεία ζωντανής μουσικής και πάντα αστείρευτου κεφιού.
Πού θα μείνουμε
Στα ευρύχωρα, φωτεινά και σούπερ περιποιημένα δωμάτια του Ξενοδοχείου Αλυκές στο Μαρμάρι, που αγναντεύουν από τα μπαλκόνια τους την θάλασσα (70€ το δίκλινο με φανταστικό πρωινό για τον Ιούλιο). Επίσης στο Μαρμάρι, εξαιρετική επιλογή αποτελεί το Marmari Bay, τα στιλάτα δωμάτια του οποίου αγκαλιάζουν μια εντυπωσιακή πισίνα. Οι τιμές τους ξεκινούν επίσης από 70€ το δίκλινο με πρωινό για τον Ιούλιο. Και τέλος, αν το μπάτζετ και η περίσταση το σηκώνουν, καταπληκτική επιλογή είναι οι βίλες που νοικιάζονται μέσα στο Κτήμα Μοντοφώλι, γιατί πού αλλού θα έχεις την ευκαιρία να μείνεις μέσα σε μια αρχαία πόλη; Οι τιμές για τον Ιούλιο ξεκινούν από 430€ με πρωινό για τη βίλα που φιλοξενεί έως και 6 άτομα.
Πώς θα πάμε εκεί;
Από τη Ραφήνα θα φτάσεις με πλοίο στο Μαρμάρι σε μία ώρα, με τις τιμές των ακτοπλοϊκών στα 11€ το άτομο και 25€ για το αυτοκίνητο one way. Εναλλακτικά, από την Αγία Μαρίνα του Μαραθώνα το πλοίο θα σε φέρει σε 45 λεπτά στα Νέα Στύρα, με 5€ το άτομο και 18€ για το αυτοκίνητο.
