Crash test στις δίαιτες «της μόδας»

Έχετε ακούσει για την «παλαιολιθική» δίαιτα; Θα δοκιμάζατε να χάσετε βάρος με ορμόνη εγκυμοσύνης; Οι τελευταίες τάσεις στις δίαιτες υπόσχονται και υγεία και απώλεια κιλών. Είναι, όμως, ασφαλείς; Το in2life μιλά με τους ειδικούς και αποκωδικοποιεί τα diet trends των καιρών μας.
Crash test στις δίαιτες «της μόδας»
του Γιώργου Κόκουβα

Μία στις δύο γυναίκες αισθάνεται πως βρίσκεται μόνιμα σε δίαιτα
, λέει πρόσφατη έρευνα. Καθόλου τυχαίο, όταν οι νέες δίαιτες ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και υπόσχονται ταχεία απώλεια βάρους. Κάθε άνθρωπος με περιττά κιλά νιώθει την ελπίδα του να ζωντανεύει και είναι έτοιμος να δοκιμάσει κάθε νέα διατροφική στρατηγική για να τα ξεφορτωθεί.

Μέχρι πού μπορεί να φτάσει όμως; Θα γυρνούσε στην παλαιολιθική εποχή; Θα έκανε ενέσεις με ορμόνη από τα ούρα εγκύου γυναίκας; Θα δοκίμαζε να μπει στο σκληρό και επικίνδυνο πρόγραμμα του Atkins; Πολλοί φαίνεται να απαντούν καταφατικά. Το ζήτημα είναι αν όλα αυτά είναι ασφαλή, και αν, φυσικά, έχουν αποτέλεσμα. To in2life βάζει κάτω από το μικροσκόπιο όλα τα πρόσφατα diet trends και ζητά από την κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο, κ. Κάλλια Γιαννιτσοπούλου τα διατροφικά… φώτα της.

Η δίαιτα HCG
Όταν ακούσαμε περί τίνος πρόκειται κοντοσταθήκαμε. Γίνεται μια συγκεκριμένη ορμόνη που συναντάται στα ούρα των εγκύων γυναικών να καίει το λίπος σας; Όσο αποκρουστικό κι αν ακούγεται, αυτό «ευαγγελίζεται» η δίαιτα του πρωτοκόλλου HCG (human chorionic gonadotropin). Μερικές σταγόνες ή ενέσεις από το «μαγικό υγρό» συν κάποιες αυστηρές οδηγίες, που περιλαμβάνουν μεγάλη κατανάλωση νερού, περπάτημα και συγκεκριμένο, αλλά γενναιόδωρο διατροφολόγιο, υπόσχονται να γλιτώσουν την ζυγαριά σας από το άχθος μέχρι και ενός κιλού την ημέρα. Δεν είναι απορίας άξιο που η λέξη HCG αποτέλεσε το δημοφιλέστερο google search στον τομέα της διατροφής για το 2010.

Η εταιρία που «έριξε» την HCG δίαιτα στην αγορά ισχυρίζεται στο επίσημο site της πως η μέθοδος έχει σίγουρα αποτελέσματα και η σχετική ουσία είναι απόλυτα ασφαλής, χωρίς να επηρεάζει στο παραμικρό τις υπόλοιπες λειτουργίες του οργανισμού. Από την δίαιτα, όμως, αποκλείονται αυτόματα οι κάτω των 16, οι γυναίκες που στοχεύουν σε εγκυμοσύνη το συγκεκριμένο διάστημα και όλες οι γυναίκες κατά την διάρκεια της έμμηνης ρύσης τους.

«Αυτή η μέθοδος είναι υπό αμφισβήτηση. Δεν υπάρχουν ερευνητικές μελέτες που να πιστοποιούν την ασφάλεια της», μας λέει η διαιτολόγος κ. Κάλλια Γιαννιτσοπούλου. «Συν τοις άλλοις επιτρέπει μόνο 500 θερμίδες ημερησίως, που είναι πολύ λίγες εκ των πραγμάτων», συμπληρώνει, κάνοντάς μας να καταλάβουμε πως δεν πρέπει να ενθουσιαζόμαστε εύκολα με δίαιτες «της μόδας» που υπόσχονται εύκολες λύσεις. 

Η «παλαιολιθική» δίαιτα 
Με άλλα λόγια, διατροφή κατά τα πρότυπα των πολύ μακρινών προγόνων μας. Η νέα αυτή διατροφική τάση υποστηρίζει πως το DNA του ανθρώπου έχει αλλάξει μόνο κατά 0,05% από την παλαιολιθική εποχή μέχρι σήμερα. Ο μεταβολισμός του είδους μας δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει, πως μπορεί ο άνθρωπος να ανακάλυψε την γεωργία και την καλλιέργεια της γης, αλλά ο μεταβολισμός του δεν έχει προσαρμοστεί στις τροφές που προκύπτουν από αυτές.

Επομένως, τι καλύτερο για τον μεταβολισμό μας, λένε οι «παλαιολιθικοί» διαιτολόγοι, από το να τρώμε ό,τι μπορούσε να καταναλωθεί και στην εποχή του λίθου. Ζωικό κρέας και φρούτα από τα δέντρα, όσο πιο «κοντά στην φύση» γίνεται, είναι η ιδανική τροφή, ενώ από την καθημερινότητά μας πρέπει να βγάλουμε δια παντός τα δημητριακά, τα όσπρια, τους βολβούς και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αφού μπορούσαν χωρίς αυτά οι πρόγονοί μας, μπορούμε κι εμείς, λέει η θεωρία. «Η παλαιολιθική δίαιτα είναι περιοριστική και ακραία», σημειώνει η κ. Γιαννιτσοπούλου για την «επιστροφή» στην λίθινη εποχή. «Ταυτόχρονα, δεν αποφέρει τα απαιτούμενα οφέλη», λέει. Ο οργανισμός μας χρειάζεται τα θρεπτικά στοιχεία από περισσότερα τρόφιμα για να είναι υγιής.

Η vegetarian διατροφή
Αν και χωρίζονται σε πολλές υποκατηγορίες, οι vegetarians είναι κατά κύριο λόγο όσοι προτιμούν τρόφιμα που δεν προέρχονται από ζώα, είτε άμεσα είτε ως παράγωγα προϊόντα. Η κυριότερη ομάδα vegetarians θέτει ως εξαιρέσεις στον παραπάνω κανόνα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το μέλι και τα αυγά. Με άλλα λόγια, αυτή η διατροφική πρόταση είναι μάλλον το διαμετρικά αντίθετο της προηγούμενης, η οποία πρεσβεύει την επιστροφή στο κρεατοφαγικά ένστικτά μας και την αποφυγή των καλλιεργήσιμων λαχανικών.

Σύμφωνα με μελέτες, όσοι ασπάζονται την χορτοφαγική δίαιτα νιώθουν σε βάθος χρόνου μεγαλύτερη ευεξία και έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής από όσους καταναλώνουν κρέας. Μπορεί, όμως, ο ανθρώπινος οργανισμός να εξασφαλίσει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία χωρίς την ζωική πρωτεΐνη; Σε αντίθεση με την ακραία παλαιολιθική δίαιτα, «η φυτοφαγική διατροφή αν εφαρμοστεί με καθοδήγηση διαιτολόγου μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη και υγιεινή» μας επισημαίνει η κλινική διαιτολόγος.

Η δίαιτα Άτκινς
Η περιβόητη αυτή δίαιτα που μετρά δεκαετίες, αλλά γνώρισε τεράστια δημοτικότητα το 2003, παραμένει ακόμη ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα συζήτησης των διαιτητικών forum. Είχε επιτυχία επειδή παρείχε μια καλή εξήγηση για το πώς χάνονται γρήγορα τα κιλά. Λιγότερη –έως καθόλου- κατανάλωση υδατανθράκων προκαλεί μείωση της γλυκόζης στον οργανισμό, ο οποίος αναγκάζεται να κάψει λίπος, ενώ όλες αυτές οι αλλαγές ενεργοποιούν τον μεταβολισμό (δείτε πιο αναλυτικά την μέθοδο Atkins εδώ). Παράλληλα, η ελευθερία στις ποσότητες κατανάλωσης κάποιων υλικών έδωσαν ελπίδα στην πείνα χιλιάδων διαιτόπληκτων που αποφάσισαν να την ακολουθήσουν. Συμπίπτει, όμως, η καλή της φήμη με τα οφέλη για την υγεία μας;

«Η Atkins οδηγεί μεν σε γρήγορη απώλεια βάρους, ωστόσο η σύσταση του απολεσθέντος βάρους δεν είναι καλή (δεν χάνεται καλό ποσοστό λίπους)», μας λέει η κ. Γιαννιτσοπούλου, βάζοντας τα πράγματα στην θέση τους. «Κυρίως οδηγεί σε αφυδάτωση και ελάττωση της μυϊκής μάζας, και κατά συνέπεια μείωση του μεταβολισμού μακροπρόθεσμα», συμπληρώνει.

«The Zone» 
Η δίαιτα της «ζώνης» καθορίζει πλήρως το είδος τροφής που θα καταναλώνετε: κάθε γεύμα σας πρέπει να ισορροπεί, αποτελούμενο κατά το 40% από υδατάνθρακες, κατά 30% από λιπαρά και κατά 30% από πρωτεΐνη. Αυτή η αναλογία υπόσχεται να σας φέρει στα… ίσια σας, ενώ ταυτόχρονα δίνει έμφαση στην ρύθμιση των επιπέδων ινσουλίνης στον οργανισμό σας, ώστε να ελέγχετε καλύτερα το βάρος σας.

Την δίαιτα «σκαρφίστηκε» ο Dr. Barry Spears και ακολουθεί τις εξής αρχές:
- Η «Ζώνη» δεν σημαίνει λιγότερες θερμίδες, αλλά διαφορετικά τρόφιμα.
- Ξεκινάτε με τροφές χαμηλές σε λιπαρά και συνεχίζετε με «καλούς υδατάνθρακες», και λιπαρά όπως του ελαιόλαδου και του αβοκάντο.
- Το πρώτο σας γεύμα ή σνακ πρέπει να ληφθεί το αργότερο μία ώρα αφότου ξυπνήσετε.
- Τα διαλείμματα μεταξύ των γευμάτων είναι της τάξης των 4-6 ωρών, ενώ το σνακ πρέπει να καταναλώνεται περίπου 2,5 ώρες πριν το επόμενο γεύμα.
- Πριν από κάθε γεύμα, αξιολογείτε το πόσο πεινασμένοι νιώθετε. Αν δεν πεινάτε και το μυαλό σας είναι καθαρό, τότε «είστε στην Ζώνη».

Ρωτήσαμε την ειδικό να μας πει αν τελικά αυτή η αναλογία (40% υδατάνθρακες, 30% λιπαρά και 30% πρωτεΐνες) είναι η ιδανική για τον οργανισμό μας. Η απάντησή της; «Οχι, η διατροφή αυτή είναι πρωτεϊνική με χαμηλότερα ποσοστά υδατανθράκων από το κανονικό», λέει και συνεχίζει: «Το φυσιολογικό ποσοστό υδατανθράκων στην διατροφή μας είναι 50-60%».

Η δίαιτα των 17 ημερών
Πόσος χρόνος χρειάζεται για να φτάσετε στον στόχο σας; Κάτι παραπάνω από δύο εβδομάδες, διατείνεται η συγκεκριμένη δίαιτα. Το σχέδιο των 17 ημερών πρεσβεύει την δημιουργία «θερμιδικών κύκλων», οι οποίοι «μπερδεύουν» τον μεταβολισμό, θέτοντάς τον σε εγρήγορση. Οι τέσσερις κύκλοι προς την επιτυχία είναι οι εξής: Πρώτον, λιγότεροι υδατάνθρακες. Δεύτερον, αναμονή για να κάνει «reset» ο μεταβολισμός σας. Τρίτον, μπαίνουν στο διαιτολόγιο οι «καλοί» υδατάνθρακες και τέταρτον, συνδυάζετε όλα τα παραπάνω.

Μπορεί οι 17 ημέρες να είναι αρκετές για να σας πείσουν να πετάξετε από το τραπέζι σας το junk food και τους λοιπούς υδατάνθρακες, αλλά μαζί πετάτε και τις χρήσιμες βιταμίνες, το ασβέστιο και τις ίνες που διαθέτουν τα τρόφιμα με βάση τους υδατάνθρακες. Αξίζει, λοιπόν, τον κόπο;

«Δεν υπάρχει δίαιτα τυφλοσούρτης», μας λέει η κ. Γιαννιτσοπούλου. Μπορεί η κάθε δίαιτα να υπόσχεται αποτελέσματα σε όλους, αλλά ταιριάζει στον καθένα; «Οι διατροφικές ανάγκες διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, την κατάσταση της υγείας αλλά και την φυσική δραστηριότητα του κάθε ατόμου», καταλήγει η ειδικός. Με άλλα λόγια, καλές οι δίαιτες, αλλά δεν λαμβάνουν υπόψη τα προσωπικά σας χαρακτηριστικά. Η διατροφή μας πρέπει να βασίζεται στις ανάγκες του οργανισμού μας και οι δίαιτες εξπρές, τα σκευάσματα με ορμόνες και οι «φρέσκες διαιτητικές ιδέες» της νέας δεκαετίας δεν αλλάζουν σε τίποτα το γεγονός πως μόνο ο οργανισμός σας μπορεί να καθορίσει ποια διατροφή πρέπει να ακολουθήσετε.

Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v