Διατροφικοί μύθοι: 5 παρανοήσεις που... κληρονομήσαμε

Το "ένα μήλο την ημέρα..." ήταν σωστό. Το επιβεβαίωσαν έρευνες επί ερευνών, ότι η λαϊκή θυμοσοφία σε αυτήν τουλάχιστον την περίπτωση δεν έκανε λάθος. Έκανε, όμως, σε άλλες. Πόσες φορές, για παράδειγμα, δεν έχετε ακούσει ή/και την περίφημη συζήτηση περί σατανικών συνδυασμών, που θα σας παχύνουν ως διά μαγείας; Σύμφωνα με αυτήν την θεωρία, η "μεσογειακή λεκάνη" οφείλεται στην τάση των λαών της Νοτίου Ευρώπης να σερβίρουν τα κρέατά τους με υδατάνθρακες -πατάτες, ρύζι ή μακαρόνια- ενώ οι Βορειοευρωπαίοι το τρώνε "σκέτο" (sic) γι' αυτό είναι αδύνατοι.

Υπάρχουν διατροφικοί μύθοι τόσο διαδεδομένοι, που κληρονομούνται από γενιά σε γενιά, και δεν καταρρίπτονται παρά μόνο αφού περάσουν χρόνια και αποδειχθούν λανθασμένοι από σειρά ερευνών -διότι μία έρευνα δεν είναι ποτέ επαρκής για να σβήσει από το μυαλό τα λόγια της "σοφής γιαγιάς, που κάτι ήξερε, στο κάτω κάτω έζησε εκατό χρόνια". Ο καθηγητής φυσικής αγωγής και σύμβουλος διατροφής Παντελής Αντωνίου επιχειρεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, ξεκαθαρίζοντας πέντε διατορφικούς μύθους που μας κληροδότησαν οι γονείς ή ακόμη κι οι παππούδες μας. Δεν θα είναι εύκολο...

Η πορτοκαλάδα ανεβάζει την πίεση
Ίσως θυμάστε από πολύ μικρή ηλικία την γιαγιά σας να λέει ότι δεν κάνει να φάει πορτοκάλι γιατί έχει πίεση. Από την άλλη, κάθε φορά που κάποια δεσποινίδα έπεφτε ημιλυπόθυμη στην τάξη λόγω χαμηλής πίεσης, της έφερναν και μια πορτοκαλάδα για να "της την ανεβάσουν". Στην πραγματικότητα, το στοιχείο που ευθύνεται για την υψηλή πίεση είναι το νάτριο, το οποίο βρίσκεται σε μηδαμινή ποσότητα στην πορτοκαλάδα. Αντίθετα, τα πορτοκάλια και ο φυσικός χυμός τους μάλλον μειώνουν την πίεση παρά την αυξάνουν, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε κάλιο. Η πορτοκαλάδα, λοιπόν, δεν θα πρέπει να αποφεύγεται από ανθρώπους που έχουν τέτοιου είδος προβλήματα, καθώς λειτουργεί ευεργετικά.

Κρέας και άμυλο: Ο συνδυασμός που παχαίνει
Το κρέας με τα μακαρόνια είναι από τους συνδυασμούς που θεωρούνται "απαγορευμένοι". Το πιο συχνό διατροφικό λάθος που έχει αναγκάσει πολλούς ανθρώπους να δοκιμάσουν μονοφαγικές δίαιτες προκειμένου να χάσουν βάρος. Η παρερμηνεία αυτή φαίνεται πως ξεκινά από το γεγονός πως τόσο το άμυλο όσο και η πρωτεΐνη αποτελούν σύνθετα συστατικά που ο οργανισμός καθυστερεί να πέψει. Ωστόσο, η αύξηση ή η απώλεια βάρους εξαρτώνται αποκλειστικά από το ισοζύγιο ενέργειας και όχι από την ποιότητα ή κάποιον "μαγικό" συνδυασμό των θρεπτικών συστατικών. Τα μακαρόνια με το κρέας σε συνδυασμό με τη σάλτσα που πολλές φορές τα συνοδεύει, πράγματι, μπορεί να είναι ένα πιάτο με αρκετές θερμίδες στο σύνολό του. Ανάλογες θερμίδες, ωστόσο, μπορεί προσλάβει κάποιος αν φάει... φασολάκια σε ποσότητα που να δίνει αντίστοιχες θερμίδες.

Σπανάκι για "σιδερένια" μπράτσα
"Φάε όλο το σπανάκι σου για να γίνεις δυνατός σαν τον Ποπάυ. Το σπανάκι έχει σίδηρο". Πόσες μάχες δεν έχουν δώσει οι μανάδες μας για να αδειάσουμε το πιάτο μας! Ευτυχώς, ο σύμμαχος αυτής της προσπάθειας βρισκόταν στα κόμικς διευκολύνοντας την κατάσταση. Κι όμως, η θεωρία των παιδικών μας χρόνων ότι το σπανάκι είναι πολύ πλούσιο σε σίδηρο οφείλεται σε κάποια αρχική λανθασμένη μέτρηση. Στη θεωρία αυτή βασίστηκε ο Ποπάυ και ξεδιπλώθηκε ο μύθος. Ποια είναι η αλήθεια; Τα φασόλια περιέχουν 3,7mg/ 100 γρ., το σπανάκι έρχεται δεύτερο με 3,6 mg/ 100 γρ, ενώ τελευταίες, ποιος να το πίστευε, είναι οι φακές με 3,3 mg/ 100γρ. Την πρωτιά, ωστόσο, φαίνεται να κατέχουν τα πράσα, που περιέχουν 7,6 mg/ 100 γρ. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί, άραγε, τον Ποπάυ να τρώει πράσα και μετά να νικάει τους κακούς; Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως ο σίδηρος των φυτικών τροφών (μη αιμικός σίδηρος) απορροφάται σε πολύ μικρό ποσοστό. Για να αυξήσετε την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου, φροντίστε να συνοδεύετε τα αντίστοιχα γεύματά σας με μια πηγή βιταμίνης C, όπως ένα φυσικό χυμό πορτοκάλι ή ένα χυμό με έξτρα βιταμίνη C.

"Μη βάζεις ζάχαρη στο γάλα σου, παχαίνει, αν θες βάλε μέλι…"
Πολλές φορές στην παιδική ηλικία οι γονείς παρότρυναν να χρησιμοποιούμε μέλι αντί για ζάχαρη, επειδή αφενός είναι πιο υγιεινό και αφετέρου έχει λιγότερες θερμίδες από τη ζάχαρη. Πράγματι, το μέλι φαίνεται να είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, όπως κάποια ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, αν και η ποσότητα που δίνει ένα κουταλάκι μέλι είναι τόσο μικρή που δε διαφοροποιεί σημαντικά τις προσλαμβανόμενες βιταμίνες στο σύνολο της ημέρας. Όσο για τις θερμίδες; Τίποτα. Το μέλι στην πραγματικότητα έχει περισσότερες θερμίδες από τη ζάχαρη, 64 αντί 46 ανά κουταλιά. Το πλεονέκτημά του είναι ότι είναι πιο γλυκό, άρα με μικρότερη ποσότητα μελιού έχουμε την ίδια γλυκιά γεύση. Πόσο εύκολα, όμως, μπορούμε να έχουμε μια κοφτή κουταλιά μέλι;

Δώσε αίμα, πιες… χυμό πορτοκάλι
Μια από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις είναι η συνήθεια να πίνει κάποιος πορτοκαλάδα, αφού έχει δώσει αίμα. Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι η πορτοκαλάδα ανεβάζει τον αιματοκρίτη και βοηθά στην αποκατάσταση του όγκου του αίματος που έφυγε από τον οργανισμό μας. Η αλήθεια είναι ότι το ίδιο θα συνέβαινε αν πίναμε απλά… νεράκι. Στην πραγματικότητα, τα κύτταρα και τα στοιχεία που βρίσκονται διαλυμένα στο αίμα αποκαθίστανται περίπου σε 3-4 εβδομάδες μετά την αιμοδοσία. Η παρανόηση γίνεται επειδή στον δότη προσφέρεται πορτοκαλάδα, κάτι που έχει να κάνει περισσότερο με ψυχολογικούς (η πορτοκαλάδα ενισχύει τον οργανισμό μας, περιέχει βιταμίνη C κ.α) παρά με ουσιαστικούς λόγους.

Πηγή: Iatronet.gr