Καρκίνος δέρματος: Οι κίνδυνοι, η πρόληψη και η προστασία

Ετοιμάζεστε για ατελείωτες ώρες ηλιοθεραπείας και χαλάρωσης στην παραλία; Στο πρώτο λέμε «όχι» αλλά στο δεύτερο «ναι», καθώς όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν πως ο καρκίνος του δέρματος σχετίζεται μεν με ελάττωμα στο DNA, όμως προκαλείται με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, κάθε χρόνο 60.000 άνθρωποι χάνουν την ζωή τους εξαιτίας μεγάλης έκθεσης σε υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία προκαλεί μελάνωμα, την πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος.

Τι είναι ο καρκίνος του δέρματος
Ο καρκίνος του δέρματος είναι μια κακοήθης νεοπλασία, η οποία αναπτύσσεται στην επιδερμίδα (το εξωτερικό στρώμα του δέρματος) και έτσι τα συμπτώματά της είναι συνήθως ορατά. Το 85% των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος οφείλονται σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Σύμφωνα με την πλαστικό χειρούργο κ. Λουίζα Μιχαλάκη, υπάρχουν δύο βασικές μορφές καρκίνου του δέρματος:

Ο βασικοκυτταρικός καρκίνος: Εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και μάλιστα στο πρόσωπο. Αντιμετωπίζεται χειρουργικά, με αφαίρεση του καρκινώματος και βιοψία. Όταν η βιοψία επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για βασικοκυτταρικό καρκίνωμα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και η θεραπεία έχει ολοκληρωθεί. Είναι, όμως, σημαντικό, αν το άτομο παρουσιάσει κάποιο νέο σημάδι στο μέλλον να επισκεφθεί και πάλι κάποιον ειδικό. Αν, ωστόσο, η βιοψία δείξει ότι πρόκειται για ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα χρειάζεται περισσότερη προσοχή από τους ειδικούς, καθώς η πορεία του μπορεί να είναι πιο βαριά.

Το μελάνωμα: Είναι μια πολύ πιο σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος, η οποία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αύξηση. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, είτε πάνω στο δέρμα το οποίο πριν ήταν υγιές, είτε σε σημείο όπου προϋπάρχει κάποια ελιά. Γι’αυτό αν δούμε είτε ένα σκουρόχρωμο σημάδι στο δέρμα είτε κάποια ελιά που κατά διαστήματα αλλάζει (που μεγαλώνει, σκουραίνει, αιμορραγεί ή προκαλεί πόνο) θα πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα είτε σε δερματολόγο είτε σε πλαστικό χειρουργό.

Η σωστή αντιμετώπιση και σ’αυτήν την περίπτωση είναι η χειρουργική αφαίρεση και η βιοψία. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της βιοψίας, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω εξετάσεις, συμπληρωματική χειρουργική επέμβαση ή και χημειοθεραπεία.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Σύμφωνα με τον πλαστικό χειρουργό κ. Ευάγγελο Μπελλώνια, από τον καρκίνο του δέρματος κινδυνεύουν περισσότερο όσοι:
-Έχουν ανοιχτόχρωμα δέρμα και φακίδες
-Έχουν ανοιχτόχρωμα μάτια και μαλλιά
-Έχουν ελιές
-Έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
-Εργάζονται ή αθλούνται σε εξωτερικούς χώρους για μεγάλο μέρος της ημέρας
-Ζουν σε περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια
-Έχουν λάβει θεραπευτική αγωγή με ακτινοβολία για εφηβική ακμή

Αυτοέλεγχος και πρόληψη
Πριν ακόμα ξεκινήσετε τα καλοκαιρινά σας μπάνια κάντε μία εξονυχιστική αυτοεξέταση του δέρματός σας, και επαναλάβετέ την τακτικά κατά την διάρκεια των διακοπών σας, ως εξής:
Σταθείτε μπροστά σε έναν ολόσωμο καθρέφτη και ελέγξτε το μπροστινό και πίσω μέρος του σώματός σας. Στη συνέχεια σηκώστε τα χέρια σας και επιθεωρήστε τα πλαϊνά του.
Λυγίστε τους αγκώνες και εξετάστε όλο το μήκος των χεριών και παλαμών. Ελέγξτε το μπροστά και πίσω μέρος των ποδιών σας, το πάνω και κάτω μέρος της πατούσας, αλλά και ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών.

Επίσης, εξετάστε το πίσω μέρος του λαιμού και του κεφαλιού σας και ζητήστε από κάποιον να μετακινήσει τα μαλλιά σας και να ελέγξει το κεφάλι σας.

Παράλληλα, φροντίστε να λαμβάνετε όλα τα γνωστά προληπτικά μέτρα όταν εκτίθεστε στον ήλιο: Αποφύγετε την έκθεση μεταξύ 10.00 – 16.00, όταν εκτίθεστε στον ήλιο φοράτε ρούχα που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του σώματος, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Και φυσικά, απλώνετε πάντα αντηλιακή κρέμα, με δείκτη προστασίας τουλάχιστον 15, που προστατεύει από τις ακτίνες UVA και UVB, πριν ακόμα εκτεθείτε στον ήλιο. Επαναλαμβάνετε την επάλειψη σε τακτά χρονικά διαστήματα ή όταν ιδρώνετε πολύ.

Τέλος, ακόμα περισσότερο προσεκτικοί πρέπει να είστε με την πρόληψη στα παιδιά. Οι ειδικοί τονίζουν πως η αποφυγή σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων στην παιδική ηλικία εξασφαλίζει στο παιδί κατά 78% ελάττωση του κινδύνου για δερματικό καρκίνο στη μετέπειτα ζωή του.

Επιμέλεια: Έλενα Μπούλια