Χρωμόσωμα Υ: Όχι, οι άνδρες δεν θα εξαφανιστούν

Το χρωμόσωμα Υ θεωρείται συχνά ως το φαύλο σημείο του ανθρώπινου γονιδιώματος, ένα στοιχείο εξελικτικής παρακμής που σταδιακά φθείρεται και απειλεί την εξαφάνιση του ανδρικού φύλου. Αρκετά με τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Οι θεωρίες του επικείμενου αφανισμού των ανδρών είναι τουλάχιστον υπερβολικές, καθώς νέες έρευνες υποστηρίζουν ότι το ανδρικό χρωμόσωμα αποτελεί στην πραγματικότητα πηγή της εξέλιξης που αλλάζει ταχύτερα από κάθε άλλο σημείο του ανθρώπινου γενετικού κώδικα.

Στα περισσότερα θηλαστικά το φύλο του νεογνού καθορίζεται από τα χρωμοσώματα Χ και Υ. Τα θηλυκά έχουν δύο Χ και τα αρσενικά έχουν ένα Χ και ένα Υ –το Υ είναι αυτό που τα κάνει αρσενικά. Αρχικά το Υ ήταν πανομοιότυπο με το Χ, αλλά μέσα σε 300 εκατομμύρια χρόνια συρρικνώθηκε και αποτελεί πλέον το μικρότερο χρωμόσωμα του ανθρώπου.

Αυτό συνέβη γιατί το χρωμόσωμα Υ υπάρχει από μόνο του, και δεν μπορεί να ανταλλάξει γονίδια που θα το βοηθήσουν να διατηρήσει την ακεραιότητα του –όπως συμβαίνει με το χρωμόσωμα Χ. Η βαθμιαία αυτή παρακμή είχε οδηγήσει τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι σε περίπου 125.000 χρόνια το χρωμόσωμα Υ θα εξαφανιστεί εντελώς και ότι αυτό θα σημαίνει το τέλος των ανδρών –πιθανώς και της ανθρωπότητας.

Ωστόσο, σε νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Nature, ο Dr. David Page του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης -ο οποίος πρώτος εξέτασε την εξέλιξη του ανθρώπινου χρωμοσώματος Υ το 2003- εξέτασε τώρα την αλληλουχία του Υ των χιμπατζήδων και το συνέκρινε με αυτό των ανθρώπων. Οι διαφορές που βρήκαν οι επιστήμονες ανάμεσα στα δύο χρωμοσώματα ήταν μεγάλες (φτάνουν το 30%), παρόλο που το DNΑ των δύο θηλαστικών διαφέρει ελάχιστα. Το συμπέρασμα, όμως, της έρευνας είναι ότι το χρωμόσωμα Υ, τόσο στους χιμπατζήδες όσο και στον άνθρωπο, δεν φθίνει αλλά εξελίσσεται πολύ γρήγορα.

Ο Dr. Page σύγκρινε την διαδικασία εξέλιξης του χρωμοσώματος με ένα σπίτι υπό συνεχή ανακαίνιση. «Οι άνθρωποι ζουν μέσα στο σπίτι αλλά πάντα κάποιο δωμάτιο γκρεμίζεται και χτίζεται από την αρχή», εξήγησε ο Page. Αυτό, βέβαια, δεν ισχύει για όλο το γονιδίωμα, το οποίο μπορεί να αυτο-επισκευάζεται με την βοήθεια των γονιδίων, όπως είπαμε παραπάνω. Το Υ, αντίθετα, με την χρήση των γονιδίων βιώνει συχνές μεταλλάξεις, οι οποίες -με την σειρά τους- υπόκεινται σε έντονη επιλεκτική πίεση, λόγω του σημαντικού ρόλου του Υ στην παραγωγή σπέρματος. Θεωρητικά, οι επωφελείς προς το χρωμόσωμα Υ μεταλλάξεις πρέπει να είναι και αυτές που θα διατηρηθούν στην εξελικτική διαδικασία καθώς ενισχύουν την γονιμότητα, ενώ οι φθοροποιές θα πρέπει να αποβληθούν.

Καταλήγουν, δηλαδή, οι επιστήμονες ότι το Υ χρησιμοποιεί με πολύ έξυπνο τρόπο διαφορετικά εργαλεία από το υπόλοιπο γονιδίωμα που του επιτρέπουν όχι μόνο να επιβιώνει αλλά και να διατηρεί την ποικιλομορφία των γονιδίων του ανθρώπου. «Τα ευρήματα αυτά αποδεικνύουν ότι οι γνώσεις μας σχετικά με το χρωμόσωμα Υ ακόμα προοδεύουν».

Ε.Μ.
Πηγή: Timesonline.co.uk