Ο ήλιος και... τα μάτια σας: Συμβουλές καλοκαιρινής προστασίας

του Αναστάσιου Κανελλόπουλου (*)

Πηγή: Iatronet.gr

Πόσο σημαντική είναι η έκθεση των ματιών μας στον ήλιο τους καλοκαιρινούς μήνες;
Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία, προδιαθέτει:
Στις αντιαισθητικές ρυτίδες από ακτινική βλάβη της ελαστίνης στο δέρμα.
Σε προνεοπλασιακές αλλοιώσεις του δέρματος, την ακτινική κεράτωση για παράδειγμα.
Σε κακοήθεις νεοπλασίες όπως είναι το βασικό κυτταρικό καρκίνωμα που είναι συχνό κυρίως στο κάτω βλέφαρο.
Το μελάνωμα, μια πιο σπάνια αλλά πολύ πιο κακοήθη νεοπλασία που σχετίζεται με έντονη έκθεση στον ήλιο, είναι πιθανόν να εμφανιστεί επίσης στα βλέφαρα σε ασθενείς που έχουν προδιάθεση και που έχουν παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.
Σε σχηματισμό καταρράκτη στην τρίτη ηλικία
Σε αυξημένο ρίσκο για εκφύλιση ωχράς κηλίδας στην Τρίτη ηλικία
Πώς θα προστατέψουμε τα μάτια μας;

Χρειάζεται λοιπόν αντηλιακή αγωγή μεγάλου δείκτη στο δέρμα των βλεφάρων και συνήθως συνιστώνται αντηλιακά μεγάλης προστασίας με δείκτη πάνω από 15. Χρειάζονται γυαλιά καλής ποιότητας με φίλτρο για τις υπεριώδεις Α και Β.

Yπάρχει περίπτωση μερικά αντηλιακά να προκαλέσουν αλλεργία;
Μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία στο δέρμα των βλεφάρων και επίσης η χρήση οποιασδήποτε αλοιφής ή λαδιού στα βλέφαρα έχει σαν αποτέλεσμα, τελικά, η ουσία αυτή να βρεθεί και μέσα στο μάτι. Έτσι θα πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί για την ποιότητα και την καθαρότητα των αντηλιακών που χρησιμοποιούμε, γιατί αργά ή γρήγορα θα βρεθούν και μέσα στο μάτι και πιθανόν να μεταφέρουν και μικρόβια.

Οι χρήστες φακών επαφής μπορούν να συνεχίσουν να τους χρησιμοποιούν ακόμα και στη θάλασσα;
Η χρήση των φακών επαφής στη θάλασσα δεν είναι επικίνδυνη. Οι φακοί επαφής μπορούν να φορεθούν στη θάλασσα με ασφάλεια. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η πιθανότητα να χαθεί ο φακός αν ανοίξουν τα μάτια μέσα σ’ αυτή. Αν η μυωπία, υπερμετρωπία ή ο αστιγματισμός που έχει αυτό το άτομο είναι πολύ αυξημένη, μπορεί να βρεθεί στη δύσκολη θέση να μην έχει αρκετά καλή όραση για να συνεχίσει τη δραστηριότητά του ή για να μπορέσει να επιστρέψει στο ζητούμενο σημείο στην παραλία.

Η θάλασσα δεν φέρει κίνδυνο για μολύνσεις;
Το νερό της θάλασσας γενικά δεν έχει σημαντικό αριθμό μικροβιακών σωματιδίων και δεν φέρει κίνδυνο για μολύνσεις, εκτός εάν έχει καθοριστεί κάποια συγκεκριμένη παραλία ή πλαζ ως μη κατάλληλη για κολύμβηση.

Το ίδιο ισχύει και για τις πισίνες ή και λίμνες;
Όχι, δεν ισχύει. Καθώς αυτά τα νερά είναι πιο στάσιμα υπάρχει κίνδυνος εκκόλαψης μικροοργανισμών, οι οποίοι μπορούν να μεταφερθούν στους φακούς επαφής και ανάλογα στον κερατοειδή, προκαλώντας πιθανόν κάποιες σοβαρές λοιμώξεις.

Η πιο σοβαρή λοίμωξη είναι αυτή της ακανθαμοιβάδας. Η ακανθαμοιβάδα δεν είναι μικρόβιο, είναι πρωτόζωο, ένας μικρός δηλαδή οργανισμός ο οποίος ζει σε στάσιμα νερά και μπορεί να επιμολύνει τους φακούς επαφής και τον κερατοειδή αν χρήστες φακών επαφής κολυμπούν με ανοιχτά τα μάτια. Βέβαια, η γνώση και αντιμετώπιση της ακανθαμοιβάδας τα τελευταία 10 χρόνια έχει προωθήσει πολύ καλύτερης αποτελεσματικότητας χημικά για τον καθαρισμό των πισινών και ο κίνδυνος έχει μειωθεί σημαντικά.

Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να βγάλετε τους φακούς επαφής;
Μετά από την χρήση τους σε θαλασσινό νερό, και επειδή το θαλασσινό νερό έχει περισσότερο αλάτι από την επιφάνεια των δακρύων, αφυδατώνονται οι φακοί επαφής και αγκαλιάζουν πιο σφιχτά τον κερατοειδή. Αυτό φέρει ένα μικρό κίνδυνο, ότι αν αφαιρεθούν οι φακοί επαφής αμέσως μόλις βγούμε από την θάλασσα μπορεί να προκληθεί κάποιο επιθηλιακό έλλειμμα στον κερατοειδή, κάποια δηλαδή "γρατζουνιά". Άρα, βγαίνοντας από την θάλασσα πρέπει να μείνουμε με τους φακούς επαφής τουλάχιστον για 10-15 λεπτά, έτσι ώστε να επανέλθει η οσμωτική ισορροπία των φακών και των δακρύων.

Υπάρχει εποχή έξαρσης μυκητιάσεων στην χώρα μας;
Στη χώρα μας, και ιδιαίτερα μεταξύ των μηνών Μαΐου και Σεπτεμβρίου, υπάρχει αύξηση των κρουσμάτων μυκητιάσεων που ευνοούνται από αυτές τις καιρικές συνθήκες. Οι μυκητιάσεις είναι πολύ σοβαρές μολύνσεις του κερατοειδή, γιατί δεν ανταποκρίνονται σε αντιβιοτική αγωγή και χειροτερεύουν με τη χρήση κορτιζόνης. Η άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση είναι και εδώ η καλύτερη λύση.

Ποιοι επωφελούνται το καλοκαίρι;
Συνήθως σε άτομα που πάσχουν από ξηροφθαλμία, βλεφαρίτιδα και ροδόχρου ακμή τους μήνες του καλοκαιριού και ειδικά εάν βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, βελτιώνονται σημαντικά τα συμπτώματά τους. Αυτό συμβαίνει ειδικά αν η δίαιτά τους είναι λιτή σε φαγητά και μπαχαρικά. Μερικοί παράγοντες που βοηθούν είναι η μείωση του στρες, η συχνή κολύμβηση στο υγιεινό και το υπερωσμωτικό περιβάλλον της θάλασσας, η διαφορά θερμοκρασίας και ίσως και η αλλαγή της δίαιτας το καλοκαίρι.

Ποια είναι η καλύτερη λύση για τα μάτια μας το καλοκαίρι;
Η προστασία των ματιών μας από καλής ποιότητας γυαλιά που ‘μπλοκάρουν’ την υπεριώδη ακτινοβολία είναι σημαντική. Συμβουλευτείτε λοιπόν τον οπτικό σας και τον οφθαλμίατρο πριν κάνετε τα πρώτα σας μπάνια.

(*) Ο κ. Κανελλόπουλος είναι Χειρουργός - Οφθαλμίατρος