Γιατί έχει πάλι κορωνοϊό η Ευρώπη;
Τι έγινε πάλι ρε παιδιά; Δε λέγαμε πέρυσι τέτοια εποχή πως του χρόνου θα ‘ναι αλλιώς, πως θα έχουμε εμβόλια άρα θα τελειώσει; Γιατί δεν τέλειωσε;
της Ηρώς Κουνάδη
Δεν είναι μόνο στην Ελλάδα κάθε μέρα μαύρα τα μαντάτα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έβγαλε πριν από λίγες μέρες μια ανακοίνωση που έλεγε πως η Ευρώπη είναι ξανά στο μάτι του κυκλώνα, και πως χρειάζονται δραστικά μέτρα, αν δεν θέλουμε να θρηνήσουμε 700.000 επιπλέον ανθρώπους. Η σκέψη πως υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μείνουμε σχεδόν ένα εκατομμύριο λιγότεροι είναι τρομακτική. Σε συνδυασμό με την κούραση από κοντά δύο χρόνια πανδημίας και τον θυμό που σχεδόν όλοι έχουν με τις κυβερνήσεις τους, γίνεται εξοργιστική. Πώς φτάσαμε πάλι εδώ;
Με διάφορους τρόπους, είναι η σύντομη απάντηση. Ο πιο βασικός είναι πως όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στήριξαν τις εμβολιαστικές τους εκστρατείες σε μια υπόσχεση «ελευθερίας» που έκανε πολύ κόσμο να πιστέψει πως με το που εμβολιαστούμε θα κάψουμε τις μάσκες μας και θα γίνουμε άτρωτοι σούπερ ήρωες. Το σενάριο, όμως, δεν ήταν ποτέ αυτό.
«Τα εμβόλια κάνουν αυτό που υποσχέθηκαν ότι θα κάνουν: Αποτρέπουν την σοβαρή νόσηση, και κυρίως τον θάνατο» εξηγεί ο Hans Kluge, Περιφερειακός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, στον Guardian.
Κανείς ποτέ δεν είπε «κάνε εμβόλιο για να μην κολλήσεις». Το μήνυμα ήταν «κάνε εμβόλιο για να μην πεθάνεις». Αν τώρα σκέφτεσαι πως από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη, οι διαφημίσεις δεν έλεγαν αυτό, έλεγαν «παίρνουμε πίσω τις ζωές μας» και «προστατεύουμε τους ανθρώπους μας» (ξανά, από τον θάνατο, αλλά αυτό το παρέλειπαν) άδικο δεν έχεις.
«Τα εμβόλια είναι το πιο ισχυρό μας όπλο μόνο αν χρησιμοποιηθούν παράλληλα με προληπτικά μέτρα» προσθέτει ο κ. Kluge. Πού πήγαν τα προληπτικά αυτά μέτρα; Στη λήθη, τουλάχιστον μέχρι νεοτέρας, γιατί ο κόσμος κουράστηκε και γιατί η εκάστοτε κυβέρνηση έχει να ανησυχεί και για το πολιτικό της κόστος, οπότε κάτι πρέπει να δώσει σε αντάλλαγμα μπας κι εξισορροπήσει το κοινό αίσθημα που στρέφεται εναντίον της.
Πώς θα «παίρναμε πίσω τις ζωές μας»; Χαλαρώνοντας τα μέτρα, όχι επειδή οι εμβολιασμένοι δεν κολλάνε, αλλά επειδή στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν επιβαρύνουν τα Εθνικά Συστήματα Υγείας, δεν πλημμυρίζουν τις ΜΕΘ, και δεν πεθαίνουν σωρηδόν. Το θέμα είναι ότι «πήραμε πίσω τις ζωές μας» πριν βεβαιωθούμε πως οι εναπομείναντες χωρίς εμβόλιο, σε συνδυασμό με το μικρό μεν υπαρκτό δε ποσοστό εμβολιασμένων που τελικά καταλήγει στα νοσοκομεία, δεν ήταν τόσοι πολλοί ώστε να πλημμυρίσουν το κάθε ταλαιπωρημένο από αδιάντροπες περικοπές ΕΣΥ.
Θα κάνουμε μια παρένθεση εδώ και θα πούμε πως αν περιμένεις να φτάσεις στο σημείο του κειμένου που θα λέει πως φταίνε οι ανεμβολίαστοι/ οι συνωμοσιολόγοι/ οι 20χρονοι που μαζεύονταν στις πλατείες/ οι πλούσιοι που κάνανε κορωνοπάρτι σε βίλες ή γενικώς όποια ομάδα του πληθυσμού έχει γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος τη μέρα που διαβάζεις αυτές τις γραμμές, θα απογοητευτείς, οπότε είσαι ελεύθερος/η να μην συνεχίσεις. Το πρόβλημα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης είναι πάντα της διαχείρισης, και η ευθύνη δεν είναι ποτέ ατομική. Λυπόμαστε αν σε στεναχωρούμε.
Οπότε αλλάζουμε κυβερνήσεις και λύνουμε το πρόβλημα;
Μακάρι να ήταν τόσο απλό. Γιατί ναι, για την κακή διαχείριση της πανδημίας, για το κλίμα εφησυχασμού που καλλιεργήθηκε από τις εμβολιαστικές εκστρατείες και για τις αδιάντροπες περικοπές στα εθνικά συστήματα υγείας φταίνε ο Μητσοτάκης, ο Μακρόν, ο Κόντε και πάει λέγοντας, αναλόγως σε ποια χώρα μένεις.
Όμως, ακόμα και αν δεχτούμε πως η ευθύνη για τη νέα έξαρση της πανδημίας βαρύνει τις κυβερνήσεις σε ένα ποσοστό ας πούμε 80%, το υπόλοιπο 20% έχει να κάνει με παράγοντες όπως ο καιρός και οι μεταλλάξεις του ιού, που αν το δεις από τη μεριά του (δεν μπορείς, ξέρουμε, υποθετικά μιλάμε) είναι απλά ένας ζωντανός οργανισμός που προσπαθεί να επιβιώσει. Κάθε οργανισμός που απειλείται με εξαφάνιση μεταλλάσσεται για να σωθεί, έτσι έχει το πράγμα.
Βάλε σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα και το γεγονός ότι μετά από έναν ολόκληρο χειμώνα κλειδαμπαρωμένος στα σπίτια του, ο παγκόσμιος πληθυσμός κυκλοφορεί τώρα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό που οριακά έχει ξεχάσει τι πάει να πει εχθρός (εξ ου και είναι σε έξαρση τα πάντα, από γρίπες μέχρι κρυολογήματα) κι έχεις ολοκληρωμένο το παζλ του «τι(ς) πταίει».
Δηλαδή δεν θα τελειώσει ποτέ;
Θα τελειώσει. Θα χρειαστεί πιθανότατα να πάρουμε μέτρα για έναν ακόμα χειμώνα και να ανεβάσουμε κι άλλο τα ποσοστά του εμβολιασμού, αυτή την φορά χωρίς πανηγυριώτικες καμπάνιες που δημιουργούν κλίμα εφησυχασμού. Αλλά θα τελειώσει. Όλα κάποτε τελειώνουν.
Δεν είναι μόνο στην Ελλάδα κάθε μέρα μαύρα τα μαντάτα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έβγαλε πριν από λίγες μέρες μια ανακοίνωση που έλεγε πως η Ευρώπη είναι ξανά στο μάτι του κυκλώνα, και πως χρειάζονται δραστικά μέτρα, αν δεν θέλουμε να θρηνήσουμε 700.000 επιπλέον ανθρώπους. Η σκέψη πως υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μείνουμε σχεδόν ένα εκατομμύριο λιγότεροι είναι τρομακτική. Σε συνδυασμό με την κούραση από κοντά δύο χρόνια πανδημίας και τον θυμό που σχεδόν όλοι έχουν με τις κυβερνήσεις τους, γίνεται εξοργιστική. Πώς φτάσαμε πάλι εδώ;
Με διάφορους τρόπους, είναι η σύντομη απάντηση. Ο πιο βασικός είναι πως όλες σχεδόν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στήριξαν τις εμβολιαστικές τους εκστρατείες σε μια υπόσχεση «ελευθερίας» που έκανε πολύ κόσμο να πιστέψει πως με το που εμβολιαστούμε θα κάψουμε τις μάσκες μας και θα γίνουμε άτρωτοι σούπερ ήρωες. Το σενάριο, όμως, δεν ήταν ποτέ αυτό.
«Τα εμβόλια κάνουν αυτό που υποσχέθηκαν ότι θα κάνουν: Αποτρέπουν την σοβαρή νόσηση, και κυρίως τον θάνατο» εξηγεί ο Hans Kluge, Περιφερειακός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, στον Guardian.
Κανείς ποτέ δεν είπε «κάνε εμβόλιο για να μην κολλήσεις». Το μήνυμα ήταν «κάνε εμβόλιο για να μην πεθάνεις». Αν τώρα σκέφτεσαι πως από τη μια άκρη της Ευρώπης στην άλλη, οι διαφημίσεις δεν έλεγαν αυτό, έλεγαν «παίρνουμε πίσω τις ζωές μας» και «προστατεύουμε τους ανθρώπους μας» (ξανά, από τον θάνατο, αλλά αυτό το παρέλειπαν) άδικο δεν έχεις.
«Τα εμβόλια είναι το πιο ισχυρό μας όπλο μόνο αν χρησιμοποιηθούν παράλληλα με προληπτικά μέτρα» προσθέτει ο κ. Kluge. Πού πήγαν τα προληπτικά αυτά μέτρα; Στη λήθη, τουλάχιστον μέχρι νεοτέρας, γιατί ο κόσμος κουράστηκε και γιατί η εκάστοτε κυβέρνηση έχει να ανησυχεί και για το πολιτικό της κόστος, οπότε κάτι πρέπει να δώσει σε αντάλλαγμα μπας κι εξισορροπήσει το κοινό αίσθημα που στρέφεται εναντίον της.
Πώς θα «παίρναμε πίσω τις ζωές μας»; Χαλαρώνοντας τα μέτρα, όχι επειδή οι εμβολιασμένοι δεν κολλάνε, αλλά επειδή στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν επιβαρύνουν τα Εθνικά Συστήματα Υγείας, δεν πλημμυρίζουν τις ΜΕΘ, και δεν πεθαίνουν σωρηδόν. Το θέμα είναι ότι «πήραμε πίσω τις ζωές μας» πριν βεβαιωθούμε πως οι εναπομείναντες χωρίς εμβόλιο, σε συνδυασμό με το μικρό μεν υπαρκτό δε ποσοστό εμβολιασμένων που τελικά καταλήγει στα νοσοκομεία, δεν ήταν τόσοι πολλοί ώστε να πλημμυρίσουν το κάθε ταλαιπωρημένο από αδιάντροπες περικοπές ΕΣΥ.
Θα κάνουμε μια παρένθεση εδώ και θα πούμε πως αν περιμένεις να φτάσεις στο σημείο του κειμένου που θα λέει πως φταίνε οι ανεμβολίαστοι/ οι συνωμοσιολόγοι/ οι 20χρονοι που μαζεύονταν στις πλατείες/ οι πλούσιοι που κάνανε κορωνοπάρτι σε βίλες ή γενικώς όποια ομάδα του πληθυσμού έχει γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος τη μέρα που διαβάζεις αυτές τις γραμμές, θα απογοητευτείς, οπότε είσαι ελεύθερος/η να μην συνεχίσεις. Το πρόβλημα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης είναι πάντα της διαχείρισης, και η ευθύνη δεν είναι ποτέ ατομική. Λυπόμαστε αν σε στεναχωρούμε.
Οπότε αλλάζουμε κυβερνήσεις και λύνουμε το πρόβλημα;
Μακάρι να ήταν τόσο απλό. Γιατί ναι, για την κακή διαχείριση της πανδημίας, για το κλίμα εφησυχασμού που καλλιεργήθηκε από τις εμβολιαστικές εκστρατείες και για τις αδιάντροπες περικοπές στα εθνικά συστήματα υγείας φταίνε ο Μητσοτάκης, ο Μακρόν, ο Κόντε και πάει λέγοντας, αναλόγως σε ποια χώρα μένεις.
Όμως, ακόμα και αν δεχτούμε πως η ευθύνη για τη νέα έξαρση της πανδημίας βαρύνει τις κυβερνήσεις σε ένα ποσοστό ας πούμε 80%, το υπόλοιπο 20% έχει να κάνει με παράγοντες όπως ο καιρός και οι μεταλλάξεις του ιού, που αν το δεις από τη μεριά του (δεν μπορείς, ξέρουμε, υποθετικά μιλάμε) είναι απλά ένας ζωντανός οργανισμός που προσπαθεί να επιβιώσει. Κάθε οργανισμός που απειλείται με εξαφάνιση μεταλλάσσεται για να σωθεί, έτσι έχει το πράγμα.
Βάλε σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα και το γεγονός ότι μετά από έναν ολόκληρο χειμώνα κλειδαμπαρωμένος στα σπίτια του, ο παγκόσμιος πληθυσμός κυκλοφορεί τώρα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό που οριακά έχει ξεχάσει τι πάει να πει εχθρός (εξ ου και είναι σε έξαρση τα πάντα, από γρίπες μέχρι κρυολογήματα) κι έχεις ολοκληρωμένο το παζλ του «τι(ς) πταίει».
Δηλαδή δεν θα τελειώσει ποτέ;
Θα τελειώσει. Θα χρειαστεί πιθανότατα να πάρουμε μέτρα για έναν ακόμα χειμώνα και να ανεβάσουμε κι άλλο τα ποσοστά του εμβολιασμού, αυτή την φορά χωρίς πανηγυριώτικες καμπάνιες που δημιουργούν κλίμα εφησυχασμού. Αλλά θα τελειώσει. Όλα κάποτε τελειώνουν.
