Με φυσικό αέριο και τα μεταχειρισμένα
Τα οχήματα με φυσικό αέριο κάνουν θεαματική είσοδο και στην αγορά μεταχειρισμένων, έπειτα από σχετική υπουργική απόφαση.
του Σπύρου Ρέκκα
Νέες προοπτικές ανοίγονται για την αύξηση του στόλου των αυτοκινήτων που καταναλώνουν φυσικό αέριο, μετά τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης που καθορίζει τις διαδικασίες και τους ελέγχους για την τοποθέτηση κιτ καύσης φυσικού αερίου σε μεταχειρισμένα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα.
Τα αυτοκίνητα που έχουν δεχθεί το κιτ μετατροπής καύσης συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG), θα πρέπει να περνούν από έλεγχο σε δημόσιο είτε ιδιωτικό ΚΤΕΟ. Οι δεξαμενές με το νέο καύσιμο θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 48 μήνες μετά την πρώτη εγκατάσταση ενώ το όχημα θα πρέπει υποχρεωτικά να περνά από έλεγχο σε περίπτωση που υπάρξει εμπλοκή σε ατύχημα. Η διάρκεια ζωής της δεξαμενής του καυσίμου ανέρχεται στα 20 χρόνια. Αξίζει να τονισθεί ότι, σύμφωνα με την ενημέρωση που υπάρχει από τις αρμόδιες υπηρεσίες, η μετατροπή των ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων θα θεσπιστεί με ανάλογη διάταξη μετά από 4-6 μήνες. Αυτή η καθυστέρηση οφείλεται στην επεξεργασία των στοιχειών που πρέπει να προηγηθεί.
Κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι, το υψηλό κόστος μετατροπής που τώρα ξεκινά από τα 1.500 ευρώ, σταδιακά θα μειωθεί λόγω της αύξησης της ζήτησης και της ανταγωνιστικότητας που αναμένεται να υπάρξει στη συγκεκριμένη αγορά. Το φυσικό αέριο, είναι το φθηνότερο καύσιμο στην αγορά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, αυτές τις ημέρες η τιμή του είναι 0,965 ευρώ/κιλό, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
Τα αυτοκίνητα που καταναλώνουν φυσικό αέριο έχουν τη δυνατότητα να καταναλώνουν και υγρά καύσιμα (βενζίνη είτε ντίζελ). Αυτό συμβαίνει τόσο στα καινούργια όσο και στα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα. Η δυνατότητα καύσης των δυο καυσίμων(αέριο και υγρό) αυξάνει την αυτοδυναμία και επιπλέον εξασφαλίζει απρόσκοπτη κίνηση σε περίπτωση που είναι αδύνατος ο εφοδιασμούς με φυσικό αέριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το φυσικό αέριο δεν έχει καμία σχέση με το υγραέριο. Βασικό συστατικό του φυσικού αερίου είναι το μεθάνιο, συνυπάρχουν όμως σε αυτό και σημαντικές ποσότητες αιθανίου, προπανίου και βουτανίου καθώς και διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, ήλιο και υδρόθειο. Είναι απαλλαγμένο από υδρογονάνθρακες πέραν του μεθανίου "καθαρό μεθάνιο" συχνά αποκαλείται και ξηρό φυσικό αέριο. Αντίστοιχα, το φυσικό αέριο που συμπεριλαμβάνει και άλλους υδρογονάνθρακες εκτός από το μεθάνιο, αποκαλείται και υγρό φυσικό αέριο. Το φυσικό αέριο είναι άχρωμο και άοσμο ενώ η χαρακτηριστική του οσμή δίνεται τεχνικά ώστε να γίνεται αντιληπτό σε περίπτωση διαρροής.
Ανήκει στη δεύτερη οικογένεια των αέριων καυσίμων και είναι ελαφρύτερο από τον αέρα με ειδικό βάρος 0,59 το οποίο αποτελεί και μεγάλο πλεονέκτημα του έναντι του υγραερίου (LPG). Η καύση του σε σχέση με αυτή άλλων καυσίμων έχει λιγότερο επιβλαβείς συνέπειες για το περιβάλλον παράγοντας μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα για κάθε μονάδα παραγόμενης ενέργειας. Αποτελεί την καθαρότερη πηγή πρωτογενούς ενέργειας μετά τις ανανεώσιμες μορφές. Τα μεγέθη των εκπεμπόμενων ρύπων είναι σαφώς μικρότερα σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, ενώ η βελτίωση του βαθμού απόδοσης μειώνει τη συνολική κατανάλωση καυσίμου περιορίζοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το φυσικό αέριο για την κίνηση οχημάτων (CNG-Compressed Natural Gas) είναι μίγμα υδρογονανθράκων αποτελούμενο κυρίως από μεθάνιο. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα, διαφεύγει εύκολα από κλειστούς χώρους και αποθηκεύεται σε δεξαμενές υπό πίεση περίπου στα 200 bar. Το φυσικό αέριο κίνησης δεν είναι δυνατόν να «νοθευτεί» μια που η παροχή του γίνεται υπό πίεση με ειδικούς αγωγούς απ’ ευθείας από το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου σε ειδικό εξοπλισμό στα πρατήρια. Υπόκεινται σε συνεχή ποιοτικό έλεγχο. Η σύσταση και οι φυσικοχημικές ιδιότητες του φυσικού αερίου κίνησης στην Ελλάδα ανταποκρίνονται στο μέγιστο βαθμό σε όλες τις προδιαγραφές που ισχύουν σε χώρες της Ε.Ε. και Β. Αμερικής. Θεωρείται από τα ασφαλέστερα καύσιμα κίνησης που χρησιμοποιούνται σήμερα στις μεταφορές. Η μέτρηση και η πώλησή του γίνεται σε κιλά. Ένα κιλό φυσικό αέριο κίνησης ενεργειακά ισοδυναμεί με 1,5 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης, με 1,3 λίτρα ντίζελ, και σε 2 λίτρα υγραερίου.
Πρόκειται για το οικονομικότερο καύσιμο σε σχέση με τα υπόλοιπα συμβατικά, η καύση του στον κινητήρα είναι ιδιαίτερα αθόρυβη (παρουσιάζει χαμηλή ηχορύπανση), ενώ είναι ιδιαίτερα φιλικό προς το περιβάλλον λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας των καυσαερίων του σε ρύπους και αέρια του θερμοκηπίου. Το φυσικό αέριο κίνησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κινητήρες εσωτερικής καύσης, είτε πρόκειται για εργοστασιακά μοντέλα είτε πρόκειται για οχήματα που έχουν μετατραπεί. Ήδη χρησιμοποιείται σε οχήματα κοινωφελούς σκοπού, όπως λεωφορεία του ΟΣΥ και απορριμματοφόρα δήμων αλλά και σε ταξί και ολοένα περισσότερα ΙΧ.
Τα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου, τόσο τα περιβαλλοντικά όσο και τα οικονομικά, αναγνωρίζονται σε παγκόσμια κλίμακα. Τα αυτοκίνητα που παγκοσμίως κινούνται με φυσικό αέριο, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, φτάνουν τα 11,5 εκατομμύρια, ενώ στην Ευρώπη κυκλοφορούν πάνω από 1,5 εκατομμύρια οχήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά στις κυβερνήσεις την θέσπιση κινήτρων για την υιοθέτηση του φυσικού αερίου στην αυτοκίνηση, με στόχο τον περιορισμό της εξάρτησης από το πετρέλαιο και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ΔΕΠΑ, τα τελευταία χρόνια, δραστηριοποιείται στη δημιουργία της απαραίτητης υποδομής για την τροφοδοσία με φυσικό αέριο οχημάτων, ώστε σήμερα τροφοδοτεί 600 λεωφορεία ΟΣΥ (πρώην ΕΘΕΛ), (20% των λεωφορείων του ΟΑΣΑ), και 102 απορριμματοφόρα δήμων.
Η ΔΕΠΑ διαθέτει δύο σταθμούς ανεφοδιασμού στην Αττική, στις περιοχές της Ανθούσας και των Άνω Λιοσίων. Η δυναμικότητα τους ανέρχεται στα 5.000 κυβικά μέτρα/ώρα (Nm3/h), κατατάσσοντας τους ανάμεσα στους μεγαλύτερους στην Ευρώπη. Από το Σεπτέμβριο του 2010, ο σταθμός της Ανθούσας λειτουργεί και ως πρατήριο λιανικής πώλησης για τον ανεφοδιασμό οχημάτων επαγγελματικής και ιδιωτικής χρήσης με κινητήρα φυσικού αερίου ή διπλού καυσίμου. Στο πλαίσιο των δράσεων της για την περαιτέρω διείσδυση του φυσικού αερίου στην κίνηση των οχημάτων στη χώρα, η ΔΕΠΑ πρόκειται να προχωρήσει στην εγκατάσταση αντλιών τροφοδοσίας συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) σε πρατήρια υγρών καυσίμων στις μεγάλες πόλεις του εθνικού άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης, Λάρισα και Βόλο. Προωθείται επίσης η χρήση φυσικού αερίου στην κίνηση οχημάτων της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Δήμου και της ΔΕΠΑ.
Ο αριθμός των οχημάτων που κινούνται με φυσικό αέριο στην Ευρώπη φτάνει το 1 εκατομμύριο και συνεχώς αυξάνεται. Τα οχήματα φυσικού αερίου εκλύουν 20-30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα συγκριτικά με τα βενζινοκίνητα οχήματα. Τα γνωστά κοιτάσματα φυσικού αερίου μπορούν να καλύψουν ζήτηση 120 χρόνων με βάση τα σημερινά δεδομένα κατανάλωσης. Το φυσικό αέριο εκλύει ελάχιστο ποσοστό ουσιών, όπως οξείδια του αζώτου, διοξείδιο του θείου, ή αιωρούμενα σωματίδια. Οι εκπομπές SO2, NOx και σωματιδίων θα μειωθούν σημαντικά αν χρησιμοποιηθεί φυσικό αέριο ως καύσιμο στις μεταφορές
Νέες προοπτικές ανοίγονται για την αύξηση του στόλου των αυτοκινήτων που καταναλώνουν φυσικό αέριο, μετά τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης που καθορίζει τις διαδικασίες και τους ελέγχους για την τοποθέτηση κιτ καύσης φυσικού αερίου σε μεταχειρισμένα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα.
Τα αυτοκίνητα που έχουν δεχθεί το κιτ μετατροπής καύσης συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG), θα πρέπει να περνούν από έλεγχο σε δημόσιο είτε ιδιωτικό ΚΤΕΟ. Οι δεξαμενές με το νέο καύσιμο θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 48 μήνες μετά την πρώτη εγκατάσταση ενώ το όχημα θα πρέπει υποχρεωτικά να περνά από έλεγχο σε περίπτωση που υπάρξει εμπλοκή σε ατύχημα. Η διάρκεια ζωής της δεξαμενής του καυσίμου ανέρχεται στα 20 χρόνια. Αξίζει να τονισθεί ότι, σύμφωνα με την ενημέρωση που υπάρχει από τις αρμόδιες υπηρεσίες, η μετατροπή των ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων θα θεσπιστεί με ανάλογη διάταξη μετά από 4-6 μήνες. Αυτή η καθυστέρηση οφείλεται στην επεξεργασία των στοιχειών που πρέπει να προηγηθεί.
Κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι, το υψηλό κόστος μετατροπής που τώρα ξεκινά από τα 1.500 ευρώ, σταδιακά θα μειωθεί λόγω της αύξησης της ζήτησης και της ανταγωνιστικότητας που αναμένεται να υπάρξει στη συγκεκριμένη αγορά. Το φυσικό αέριο, είναι το φθηνότερο καύσιμο στην αγορά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, αυτές τις ημέρες η τιμή του είναι 0,965 ευρώ/κιλό, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
Τα αυτοκίνητα που καταναλώνουν φυσικό αέριο έχουν τη δυνατότητα να καταναλώνουν και υγρά καύσιμα (βενζίνη είτε ντίζελ). Αυτό συμβαίνει τόσο στα καινούργια όσο και στα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα. Η δυνατότητα καύσης των δυο καυσίμων(αέριο και υγρό) αυξάνει την αυτοδυναμία και επιπλέον εξασφαλίζει απρόσκοπτη κίνηση σε περίπτωση που είναι αδύνατος ο εφοδιασμούς με φυσικό αέριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το φυσικό αέριο δεν έχει καμία σχέση με το υγραέριο. Βασικό συστατικό του φυσικού αερίου είναι το μεθάνιο, συνυπάρχουν όμως σε αυτό και σημαντικές ποσότητες αιθανίου, προπανίου και βουτανίου καθώς και διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, ήλιο και υδρόθειο. Είναι απαλλαγμένο από υδρογονάνθρακες πέραν του μεθανίου "καθαρό μεθάνιο" συχνά αποκαλείται και ξηρό φυσικό αέριο. Αντίστοιχα, το φυσικό αέριο που συμπεριλαμβάνει και άλλους υδρογονάνθρακες εκτός από το μεθάνιο, αποκαλείται και υγρό φυσικό αέριο. Το φυσικό αέριο είναι άχρωμο και άοσμο ενώ η χαρακτηριστική του οσμή δίνεται τεχνικά ώστε να γίνεται αντιληπτό σε περίπτωση διαρροής.
Ανήκει στη δεύτερη οικογένεια των αέριων καυσίμων και είναι ελαφρύτερο από τον αέρα με ειδικό βάρος 0,59 το οποίο αποτελεί και μεγάλο πλεονέκτημα του έναντι του υγραερίου (LPG). Η καύση του σε σχέση με αυτή άλλων καυσίμων έχει λιγότερο επιβλαβείς συνέπειες για το περιβάλλον παράγοντας μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα για κάθε μονάδα παραγόμενης ενέργειας. Αποτελεί την καθαρότερη πηγή πρωτογενούς ενέργειας μετά τις ανανεώσιμες μορφές. Τα μεγέθη των εκπεμπόμενων ρύπων είναι σαφώς μικρότερα σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, ενώ η βελτίωση του βαθμού απόδοσης μειώνει τη συνολική κατανάλωση καυσίμου περιορίζοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το φυσικό αέριο για την κίνηση οχημάτων (CNG-Compressed Natural Gas) είναι μίγμα υδρογονανθράκων αποτελούμενο κυρίως από μεθάνιο. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα, διαφεύγει εύκολα από κλειστούς χώρους και αποθηκεύεται σε δεξαμενές υπό πίεση περίπου στα 200 bar. Το φυσικό αέριο κίνησης δεν είναι δυνατόν να «νοθευτεί» μια που η παροχή του γίνεται υπό πίεση με ειδικούς αγωγούς απ’ ευθείας από το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου σε ειδικό εξοπλισμό στα πρατήρια. Υπόκεινται σε συνεχή ποιοτικό έλεγχο. Η σύσταση και οι φυσικοχημικές ιδιότητες του φυσικού αερίου κίνησης στην Ελλάδα ανταποκρίνονται στο μέγιστο βαθμό σε όλες τις προδιαγραφές που ισχύουν σε χώρες της Ε.Ε. και Β. Αμερικής. Θεωρείται από τα ασφαλέστερα καύσιμα κίνησης που χρησιμοποιούνται σήμερα στις μεταφορές. Η μέτρηση και η πώλησή του γίνεται σε κιλά. Ένα κιλό φυσικό αέριο κίνησης ενεργειακά ισοδυναμεί με 1,5 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης, με 1,3 λίτρα ντίζελ, και σε 2 λίτρα υγραερίου.
Πρόκειται για το οικονομικότερο καύσιμο σε σχέση με τα υπόλοιπα συμβατικά, η καύση του στον κινητήρα είναι ιδιαίτερα αθόρυβη (παρουσιάζει χαμηλή ηχορύπανση), ενώ είναι ιδιαίτερα φιλικό προς το περιβάλλον λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας των καυσαερίων του σε ρύπους και αέρια του θερμοκηπίου. Το φυσικό αέριο κίνησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κινητήρες εσωτερικής καύσης, είτε πρόκειται για εργοστασιακά μοντέλα είτε πρόκειται για οχήματα που έχουν μετατραπεί. Ήδη χρησιμοποιείται σε οχήματα κοινωφελούς σκοπού, όπως λεωφορεία του ΟΣΥ και απορριμματοφόρα δήμων αλλά και σε ταξί και ολοένα περισσότερα ΙΧ.
Τα πλεονεκτήματα του φυσικού αερίου, τόσο τα περιβαλλοντικά όσο και τα οικονομικά, αναγνωρίζονται σε παγκόσμια κλίμακα. Τα αυτοκίνητα που παγκοσμίως κινούνται με φυσικό αέριο, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, φτάνουν τα 11,5 εκατομμύρια, ενώ στην Ευρώπη κυκλοφορούν πάνω από 1,5 εκατομμύρια οχήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά στις κυβερνήσεις την θέσπιση κινήτρων για την υιοθέτηση του φυσικού αερίου στην αυτοκίνηση, με στόχο τον περιορισμό της εξάρτησης από το πετρέλαιο και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ΔΕΠΑ, τα τελευταία χρόνια, δραστηριοποιείται στη δημιουργία της απαραίτητης υποδομής για την τροφοδοσία με φυσικό αέριο οχημάτων, ώστε σήμερα τροφοδοτεί 600 λεωφορεία ΟΣΥ (πρώην ΕΘΕΛ), (20% των λεωφορείων του ΟΑΣΑ), και 102 απορριμματοφόρα δήμων.
Η ΔΕΠΑ διαθέτει δύο σταθμούς ανεφοδιασμού στην Αττική, στις περιοχές της Ανθούσας και των Άνω Λιοσίων. Η δυναμικότητα τους ανέρχεται στα 5.000 κυβικά μέτρα/ώρα (Nm3/h), κατατάσσοντας τους ανάμεσα στους μεγαλύτερους στην Ευρώπη. Από το Σεπτέμβριο του 2010, ο σταθμός της Ανθούσας λειτουργεί και ως πρατήριο λιανικής πώλησης για τον ανεφοδιασμό οχημάτων επαγγελματικής και ιδιωτικής χρήσης με κινητήρα φυσικού αερίου ή διπλού καυσίμου. Στο πλαίσιο των δράσεων της για την περαιτέρω διείσδυση του φυσικού αερίου στην κίνηση των οχημάτων στη χώρα, η ΔΕΠΑ πρόκειται να προχωρήσει στην εγκατάσταση αντλιών τροφοδοσίας συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) σε πρατήρια υγρών καυσίμων στις μεγάλες πόλεις του εθνικού άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης, Λάρισα και Βόλο. Προωθείται επίσης η χρήση φυσικού αερίου στην κίνηση οχημάτων της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Δήμου και της ΔΕΠΑ.
Ο αριθμός των οχημάτων που κινούνται με φυσικό αέριο στην Ευρώπη φτάνει το 1 εκατομμύριο και συνεχώς αυξάνεται. Τα οχήματα φυσικού αερίου εκλύουν 20-30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα συγκριτικά με τα βενζινοκίνητα οχήματα. Τα γνωστά κοιτάσματα φυσικού αερίου μπορούν να καλύψουν ζήτηση 120 χρόνων με βάση τα σημερινά δεδομένα κατανάλωσης. Το φυσικό αέριο εκλύει ελάχιστο ποσοστό ουσιών, όπως οξείδια του αζώτου, διοξείδιο του θείου, ή αιωρούμενα σωματίδια. Οι εκπομπές SO2, NOx και σωματιδίων θα μειωθούν σημαντικά αν χρησιμοποιηθεί φυσικό αέριο ως καύσιμο στις μεταφορές
