Πες το ψέματα: 5 «ιστορικές» απάτες

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Ο νομπελίστας Γάλλος συγγραφέας Albert Camus είχε πει κάποτε ότι «Ελεύθερος είναι εκείνος που μπορεί να ζει χωρίς να λέει ψέματα». Ρίχνοντας μια πρόχειρη ματιά στην Ιστορία (σύγχρονη και παλαιότερη) όμως, συνειδητοποιούμε ότι σύμφωνα με την διάσημη ρήση του Camus, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επέλεξαν εν πλήρη γνώση τους και κάτω από διαφορετικές συνθήκες ο καθένας να παραμείνουν… υπόδουλοι στο ψέμα.

Όπως είχε αναφέρει άλλωστε χαρακτηριστικά ο Ουμπέρτο Έκο σε παλαιότερη συνέντευξή του: «Πολλές φορές η Ιστορία παράγεται από ψέματα. Είναι ψέματα «θετικά» όπως στην περίπτωση της λεγόμενης Επιστολής του πατρός Ιωάννη που τον 12ο αιώνα έσπρωξε τη Δύση (τον Μάρκο Πόλο και άλλους) στην εξερεύνηση της Ανατολής, και «αρνητικά» ψέματα όπως στην περίπτωση των πλαστών «Πρωτόκολλων» που έμμεσα συνέβαλαν στο να γίνει το Ολοκαύτωμα».

Από τον δούρειο Ίππο του Οδυσσέα και το «ροζ» σκάνδαλο του Κλίντον, μέχρι τα σενάρια για αφανισμό της ανθρωπότητας και την κατά Orson Welles… εξωγήινη επίθεση στον πλανήτη Γη, ιδού μερικά από τα μεγαλύτερα ψέματα στην Ιστορία.

Δούρειος Ίππος: Greeks do it better

Πιθανώς το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ψέματος (ή καλύτερα εξαπάτησης) στην Ιστορία. Το «διάσημο» ξύλινο άλογο, το όνομα του οποίου υποδηλώνει σήμερα την είσοδο με τέχνασμα, δόλο και πονηρία αποτέλεσε δημιουργία των Αχαιών, οι οποίοι καθώς προετοιμάζονταν να αλώσουν την Τροία ετοίμασαν ένα ξύλινο άλογο πάνω στο οποίο χάραξαν την επιγραφή « Έλληνες, Αθηνά χαριστήριον». Έχοντας επικεφαλής τον Οδυσσέα, οι πιο γενναίοι από τους Αχαιούς κρύφτηκαν μέσα στην κοιλιά του αλόγου, ενώ οι υπόλοιποι κατάφεραν να πείσουν τους Τρώες ότι το άλογο ήταν ένα «δώρο ειρήνης». Εκείνοι το δέχτηκαν μετά χαράς μέσα στα τείχη της πόλης τους, υπογράφοντας την θανατική τους καταδίκη. Το ίδιο βράδυ και ενώ οι Τρώες κοιμόντουσαν, ο Οδυσσέας και η παρέα του βγήκαν από το άλογο, άνοιξαν τις πύλες της Τροίας στους υπόλοιπους και ακολούθησε μακελειό.
 
Ο Όμηρος στην «Ιλιάδα» και ο ο Βιργίλιος στο έπος της Αινειάδας κάνουν σαφείς αναφορές στον Δούρειο Ίππο, γεγονός που κατατάσσει ανεπίσημα το τέχνασμα των Αχαιών σε ένα από τα… αρχαιότερα ψέματα της Ιστορίας.
 
Ο άνθρωπος του Piltdown

Μετά την δημοσίευση της επαναστατικής «Θεωρίας της εξέλιξης» από τον Δαρβίνο το 1859, οι επιστήμονες σπαζοκεφάλιαζαν για χρόνια έτσι ώστε να βρουν τον «χαμένο κρίκο» στην ανθρώπινη εξέλιξη και να γεμίσουν τα κενά που είχαν δημιουργηθεί. Όταν το 1915 βρέθηκε στο Piltdown της Αγλλίας, το απολίθωμα ενός ανθρώπινου σκελετού όλοι πίστεψαν πως βρέθηκαν κοντά σε μία σημαντικότατη ανακάλυψη. Το πλάσμα με το όνομα «Eoanthropus dawsoni», το οποίο πήρε το όνομά του από τον συλλέκτη απολιθωμάτων Charles Dawson ο οποίος και το «ανακάλυψε», είχε όλο το… πακέτο: το μεγάλο κρανίο του έμοιαζε με το αντίστοιχο ανθρώπινο και ο σιαγόνας του έμοιαζε με αυτόν του πιθήκου.
 
Μία από τις «μεγαλύτερες ανακαλύψεις του 20ου αιώνα» όπως χαρακτηρίστηκε όμως, κατέληξε σαράντα χρόνια μετά σε φιάσκο. Το 1953, ο Δρ Joseph Weiner, εφαρμόζοντας μια σειρά τεχνικών, κατάφερε να αποδείξει, πως το απολίθωμα ήταν ψεύτικο, καθώς είχαν χρησιμοποιηθεί κανονικά ανθρώπινα κόκαλα προκειμένου να παραπλανηθεί η κοινή γνώμη. Ο πραγματικός ένοχος πίσω από αυτή την… ανθρωπολογική φάρσα παραμένει άγνωστος. Στην λίστα των υπόπτων πάντως, συμπεριλήφθηκαν ο συλλέκτης Charles Dawson, ο διαπρεπής παλαιοντολόγος του Βρεταννικού Μουσείου, Arthur Smith Woodward, o νεαρός Ιησουίτης ιερέας Pierre Teilhard de Chardin που είχε αναμειχθεί στις ανασκαφικές εργασίες και ο συγγραφέας του Σέρλοκ Χόλμς Arthur Conan Doyle.
 
Οι Αρειανοί επιτίθενται!

Μπορεί να μην συνέβη Πρωταπριλιά, αλλά το αστείο που σκέφτηκε, σκηνοθέτησε και ερμήνευσε ο διάσημος σκηνοθέτης και ηθοποιός Orson Welles συγκαταλέγεται με χαρακτηριστική άνεση στα μεγαλύτερα ψέματα της Ιστορίας. Στις 30 Οκτωβρίου του 1938, o Welles έχοντας την ιδιότητα του ραδιοφωνικού παραγωγού και εμπνευσμένος από το βιβλίο "The War of the Worlds", σκηνοθέτησε στο... στούντιο μια φανταστική εισβολή Αρειανών στο Νιου Τζέρσι. Το πρόγραμμα διακοπτόταν συχνά με δήθεν έκτακτες ειδήσεις και το αποτέλεσμα;
Χιλιάδες κόσμος στην ανατολική ακτή πανικοβλήθηκε και κατέβηκε στους δρόμους ζητώντας καταφύγιο.

Αρκετοί μάλιστα έπαιρναν τηλέφωνο στην εκπομπή, μαρτυρώντας ότι βλέπουν τις αστραπές από τις μάχες με τους εξωγήινους ή ακόμα και ότι ήδη μυρίζουν τα δηλητηριώδη αέρια. Δεν είναι περίεργο γιατί μετά από αυτήν την εκπομπή οι πόρτες του Χόλυγουντ άνοιξαν διάπλατα για τον – άγνωστο τότε- Welles. Αποστολή εξετελέσθη.

Το ψέμα του Πλανητάρχη

Ήταν 19 Ιανουαρίου του 1998, όταν ξέσπασε το γνωστό σε όλους «Σκάνδαλο Λεβίνσκι». Όλα ξεκίνησαν με τις αποκαλύψεις μιας ιστοσελίδας, του Drudge Report, η οποία ανέφερε για φήμες περί σεξουαλικής σχέσης του πρώην πλανητάρχη Bill Clinton με μια νεαρή μαθητευόμενη, η οποία του έφερνε… πίτσες στο Οβάλ Γραφείο. Το ρεπορτάζ ανέφερε ότι η νεαρή Μόνικα είχε μιλήσει για τη σχέση της με τον Clinton στο FBI, ενώ η ίδια δεν είχε πει τίποτα. Οι ανώτεροί της προσπάθησαν να διακόψουν την σχέση τους το 1996, στέλνοντάς την στο Πεντάγωνο.

Μετά τις αποκαλύψεις, στις 26 Ιανουαρίου του 1998, ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ σε απευθείας τηλεοπτική συνέντευξη από τον Λευκό Οίκο αρνήθηκε ενόρκως ότι είχε οποιαδήποτε σεξουαλική σχέση με την Μόνικα, ενώ την ίδια χρονιά έγινε ο δεύτερος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ που κατηγορήθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψευδορκία. Το 1999 ο Clinton αθωώθηκε από τη Γερουσία, αλλά θα μείνει για πάντα στην Ιστορία για την ψευδή του αυτή κατάθεση.

Ο «θανατηφόρος» ιός της χιλιετίας

Κατά καιρούς έχουν υπάρξει διάφορες προφητείες περί συντέλειας του κόσμου, αυτή όμως που έμεινε στην Ιστορία δεν είναι άλλη από το «Millenium Bug». Τι ήταν αυτό; Την δεκαετία του ΄70, μερικοί επιστήμονες ανακάλυψαν πως οι περισσότεροι υπολογιστές δεν θα μπορούσαν να ξεχωρίσουν τη διαφορά ανάμεσα στις χρονολογίες του 1900 και του 2000. Αποτέλεσμα της αρκετά «ανώδυνης» αυτής διαπίστωσης ήταν μια παγκόσμια φρενίτιδα που στηρίχτηκε σε θεωρίες του Χάους, τρελαμένους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και εν ολίγοις την καταστροφή του πλανήτη Γη εν έτει 2000. Οι πωλήσεις όπλων αυξήθηκαν κατακόρυφα, βιβλία με συμβουλές επιβίωσης έγιναν «χρυσά», ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που πέρασαν την Πρωτοχρονιά σε αυτοσχέδια… καταφύγια. Εν τέλει τίποτα από αυτά που υπαγόρευαν οι προφητείες δεν έγινε και η ανθρωπότητα έζησε καλά – και εμείς καλύτερα – περιμένοντας τις επόμενες ημερομηνίες του Χάους: το 2018, το 2060, το 2068 και φυσικά την 21η Δεκεμβρίου 2012.

Θεός φυλάξοι!