Γιατί παίρνουν όλοι χαρτί τουαλέτας;
Γιατί ξεχύθηκαν όλοι στα σούπερ μάρκετ για να στοκάρουν άφθονο χαρτί υγείας; Οι ψυχολόγοι απαντούν.
Στην αρχή ήταν οι μάσκες. Μετά τα αντισηπτικά χεριών και τα μαντηλάκια. Στο τέλος, ήταν τα… κ***χαρτα, σχωράτε μας για τη λέξη.
Γιατί όμως; Τι έχει το χαρτί υγείας – ειδικά η προοπτική της ανεπάρκειάς του – και κάνει τον κόσμο τόσο ανήσυχο; Γιατί πλάκωσε ο κόσμος να αγοράσει δεκάδες, από τη στιγμή που από μόνο του δεν προστατεύει από τον ιό;
Ένα μέρος της απάντησης είναι το προφανές: το χαρτί τουαλέτας έχει συνδεθεί στο μυαλό μας με παιδικές αναμνήσεις αναφορικά με, εχμ, συγκεκριμένες λειτουργίες του σώματός μας. Λίγοι έχουν αναμνήσεις από το παρελθόν όπου το συγκεκριμένο υλικό τους έλειψε.
«Νιώθουμε άνετα γνωρίζοντας πως έχουμε αρκετό», αναφέρει στο Time η ψυχολόγος Mary Alvord, Αναπληρώτρια Καθηγητής Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου George Washington. «Όλοι κοιμόμαστε, τρώμε και αφοδεύουμε. Είναι μια βασική ανάγκη φροντίδας του εαυτού μας», προσθέτει.
Επίσης, είμαστε εξαιρετικά κοινωνικά πλάσματα και δίνουμε μεγάλη βάση στην έννοια της κοινότητας για την επιβίωσή μας. Ο κόσμος αποφεύγει όσους είναι βρώμικοι ή φαίνονται αδιάθετοι, καταστάσεις οι οποίες στη φύση είναι συνυφασμένες με τον θάνατο. «Έχουμε προχωρήσει από τη χρήση των φύλλων. Πλέον η κοινωνία απαιτεί να είσαι καθαρός και ευπαρουσίαστος, και να μην μυρίζεις άσχημα», λέει η Alvord.
Βέβαια, οι εικόνες από τα άδεια ράφια των σούπερ μάρκετ και από τα γεμάτα χαρτιά υγείας καρότσια κάνουν και αυτές τη… δουλειά τους στην ψυχολογία του κόσμου. «Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά πλάσματα και αναζητούν στους γύρω τους σημάδια για το τι είναι ασφαλές και τι επικίνδυνο. Όταν βλέπεις κάποιον στο σούπερ μάρκετ να πανικοβάλλεται και να παίρνει όσα χαρτιά βρει, ο φόβος του σε ‘μολύνει’ και κάνεις το ίδιο», λέει στο CNN, ο Steven Taylor, κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας της Ψυχολογίας των Πανδημιών.
Ο κορωνοϊός τρομάζει τον κόσμο γιατί είναι καινούργιος, και κρύβει άγνωστες πτυχές. Όταν οι πολίτες ακούν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το πόσο επικίνδυνος είναι και πώς πρέπει να προετοιμαστούν, έχουν την τάση να καταφεύγουν στα άκρα. «Όταν σου λένε πως κάτι επικίνδυνο έρχεται, αλλά το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να πλύνεις τα χέρια σου, η πράξη αυτή δεν φαίνεται ανάλογη της απειλής», τονίζει ο Taylor.
Ένας άλλος λόγος, σύμφωνα με τον ψυχολόγο Baruch Fischhoff, καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικών και Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, είναι η ανάγκη για στοκάρισμα βασικών αγαθών. «Αν ο κόσμος δεν βρει το φαγητό που θέλει, θα πάρει κάποιο άλλο. Για το χαρτί υγείας, δεν υπάρχουν υποκατάστατα», αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει πώς η ανάγκη του κόσμου για αγορά ενός και μόνο αγαθού σε μεγάλες ποσότητες, επιδεινώνεται όταν δεν είναι σαφές αν στο μέλλον θα υπάρχουν επαρκείς προμήθειες.
Υπάρξουν δεν υπάρξουν προμήθειες, ένα είναι σίγουρο. Πώς μέχρι να περιοριστεί ο ιός, οι «παραξενιές» των ανθρώπων θα παραμένουν και υπερβολές όπως αυτή με το χαρτί υγείας θα υπάρχουν. Γιατί ο κόσμος σε τέτοιες στιγμές θέλει να είναι σίγουρος πως έχει τουλάχιστον κάποια πράγματα στον έλεγχό του. Έστω και αν αυτά αφορούν την αγορά 10 πακέτων χαρτιού τουαλέτας. «Σε εξαιρετικά αβέβαιους καιρούς, κάτι είναι και αυτό», αναφέρει.
Γιατί όμως; Τι έχει το χαρτί υγείας – ειδικά η προοπτική της ανεπάρκειάς του – και κάνει τον κόσμο τόσο ανήσυχο; Γιατί πλάκωσε ο κόσμος να αγοράσει δεκάδες, από τη στιγμή που από μόνο του δεν προστατεύει από τον ιό;
Ένα μέρος της απάντησης είναι το προφανές: το χαρτί τουαλέτας έχει συνδεθεί στο μυαλό μας με παιδικές αναμνήσεις αναφορικά με, εχμ, συγκεκριμένες λειτουργίες του σώματός μας. Λίγοι έχουν αναμνήσεις από το παρελθόν όπου το συγκεκριμένο υλικό τους έλειψε.
«Νιώθουμε άνετα γνωρίζοντας πως έχουμε αρκετό», αναφέρει στο Time η ψυχολόγος Mary Alvord, Αναπληρώτρια Καθηγητής Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου George Washington. «Όλοι κοιμόμαστε, τρώμε και αφοδεύουμε. Είναι μια βασική ανάγκη φροντίδας του εαυτού μας», προσθέτει.
Επίσης, είμαστε εξαιρετικά κοινωνικά πλάσματα και δίνουμε μεγάλη βάση στην έννοια της κοινότητας για την επιβίωσή μας. Ο κόσμος αποφεύγει όσους είναι βρώμικοι ή φαίνονται αδιάθετοι, καταστάσεις οι οποίες στη φύση είναι συνυφασμένες με τον θάνατο. «Έχουμε προχωρήσει από τη χρήση των φύλλων. Πλέον η κοινωνία απαιτεί να είσαι καθαρός και ευπαρουσίαστος, και να μην μυρίζεις άσχημα», λέει η Alvord.
Βέβαια, οι εικόνες από τα άδεια ράφια των σούπερ μάρκετ και από τα γεμάτα χαρτιά υγείας καρότσια κάνουν και αυτές τη… δουλειά τους στην ψυχολογία του κόσμου. «Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά πλάσματα και αναζητούν στους γύρω τους σημάδια για το τι είναι ασφαλές και τι επικίνδυνο. Όταν βλέπεις κάποιον στο σούπερ μάρκετ να πανικοβάλλεται και να παίρνει όσα χαρτιά βρει, ο φόβος του σε ‘μολύνει’ και κάνεις το ίδιο», λέει στο CNN, ο Steven Taylor, κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας της Ψυχολογίας των Πανδημιών.
Ο κορωνοϊός τρομάζει τον κόσμο γιατί είναι καινούργιος, και κρύβει άγνωστες πτυχές. Όταν οι πολίτες ακούν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το πόσο επικίνδυνος είναι και πώς πρέπει να προετοιμαστούν, έχουν την τάση να καταφεύγουν στα άκρα. «Όταν σου λένε πως κάτι επικίνδυνο έρχεται, αλλά το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να πλύνεις τα χέρια σου, η πράξη αυτή δεν φαίνεται ανάλογη της απειλής», τονίζει ο Taylor.
Ένας άλλος λόγος, σύμφωνα με τον ψυχολόγο Baruch Fischhoff, καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικών και Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, είναι η ανάγκη για στοκάρισμα βασικών αγαθών. «Αν ο κόσμος δεν βρει το φαγητό που θέλει, θα πάρει κάποιο άλλο. Για το χαρτί υγείας, δεν υπάρχουν υποκατάστατα», αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει πώς η ανάγκη του κόσμου για αγορά ενός και μόνο αγαθού σε μεγάλες ποσότητες, επιδεινώνεται όταν δεν είναι σαφές αν στο μέλλον θα υπάρχουν επαρκείς προμήθειες.
Υπάρξουν δεν υπάρξουν προμήθειες, ένα είναι σίγουρο. Πώς μέχρι να περιοριστεί ο ιός, οι «παραξενιές» των ανθρώπων θα παραμένουν και υπερβολές όπως αυτή με το χαρτί υγείας θα υπάρχουν. Γιατί ο κόσμος σε τέτοιες στιγμές θέλει να είναι σίγουρος πως έχει τουλάχιστον κάποια πράγματα στον έλεγχό του. Έστω και αν αυτά αφορούν την αγορά 10 πακέτων χαρτιού τουαλέτας. «Σε εξαιρετικά αβέβαιους καιρούς, κάτι είναι και αυτό», αναφέρει.
