Πέντε δημοφιλείς μύθοι για την Ψυχολογία

Όπως και κάθε κλάδος – διατροφή, άσκηση, ιατρική – έτσι κι η Ψυχολογία έχει τους δικούς της μύθους, οι οποίοι αφορούν κατά κύριο λόγο παρανοήσεις όσον αφορά τον στόχο της αλλά και τη φύση της.

Με την βοήθεια της κ. Ιωάννας Φικιώρη, Ψυχολόγου/Ψυχοθεραπεύτριας «σπάμε» τους πιο δημοφιλείς.

Η Ψυχολογία είναι το ίδιο με την Ψυχανάλυση και την Ψυχοθεραπεία

Αρκετά συχνά υπάρχει αυτό το μπέρδεμα και το κοινό δεν ξέρει σε ποιον ειδικό να απευθυνθεί. Συνοπτικά, η Ψυχολογία είναι η επιστήμη που μελετά και αποπειράται να κατανοήσει την ανθρώπινη προσωπικότητα και συμπεριφορά. Ως εκ τούτου, η Ψυχολογία ασχολείται με ένα πολύ ευρύ φάσμα θεμάτων, συνεργάζεται με άλλες επιστήμες και έχει πολλές εφαρμογές. Πολλοί Ψυχολόγοι απασχολούνται στην έρευνα, στο μάρκετινγκ, στη διαφήμιση, στην εκπαίδευση, στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού κ.ά.

Βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι συγχέουν την Ψυχολογία με την Ψυχοθεραπεία, καθώς εξίσου πολλοί Ψυχολόγοι ασχολούνται με αυτήν. Η Ψυχοθεραπεία προϋποθέτει ξεχωριστή, πολύχρονη μετεκπαίδευση και ασκείται από Ψυχιάτρους, Ψυχολόγους, επαγγελματίες Ανθρωπιστικών Επιστημών, αλλά και πολλούς άλλους. Στη χώρα μας δεν αποτελεί κατοχυρωμένο επάγγελμα, όπως η Ψυχολογία. Η Ψυχανάλυση είναι μία από τις πολλές σχολές-προσεγγίσεις Ψυχοθεραπείας που έχουν αναπτυχθεί και η πιο γνωστή, καθώς θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε τη "μητέρα" όλων των άλλων σχολών.

Η φράση «Ψυχολόγησέ με»

Διατύπωση που απευθύνεται συχνά σε έναν Ψυχολόγο όταν γνωρίζει κάποιον για πρώτη φορά. Συνήθως λέγεται ως πρόκληση και συνοδεύεται με μία δόση επιφυλακτικότητας ή φόβου. Ευτυχώς ο Ψυχολόγος δε διαθέτει μαντικές ικανότητες, δεν μπορεί να εισχωρήσει στο μυαλό μας, στην ψυχή μας και να ξεκλειδώσει τα μυστικά μας. Ούτε είναι αυτή η δουλειά του. Οι Ψυχολόγοι που είναι εκπαιδευμένοι στα Ψυχομετρικά Τεστ και στην Ψυχολογική Αξιολόγηση, εξετάζουν τομείς λειτουργίας και χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που σκιαγραφούν το πώς είμαστε την παρούσα περίοδο.

Ο Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής είναι εκεί για να μας ακούσει, να εντοπίσει συμπεριφορές, αντιλήψεις, συναισθήματα που στην παρούσα φάση μάς οδηγούν σε αδιέξοδα και πιθανόν μας προκαλούν συμπτώματα που μας ταλαιπωρούν, για να μας διευκολύνει να βρούμε τις δικές μας λύσεις, τον τρόπο που θα προστατεύουμε τον εαυτό μας.

«Στον Ψυχολόγο πάνε οι τρελοί»

Το στίγμα της Ψυχικής Ασθένειας και ο φόβος της τρέλας είναι ακόμα πολύ έντονα στις μέρες μας. Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι ο Ψυχολόγος δεν κάνει Ψυχιατρική διάγνωση και δεν χορηγεί φάρμακα. Στις περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο, είναι υποχρεωμένος να παραπέμπει τον πελάτη του σε γιατρό.

Σχετικά με αυτόν τον "μύθο" αρκεί να αναλογιστούμε το εξής: Πέρα από τις διαγνώσεις, τα συμπτώματα, τα γεγονότα στη ζωή ενός ανθρώπου, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι τελικά επισκέπτονται έναν Ψυχολόγο -αλλά και ο καθένας μας!- έχουν πολλά κοινά. Αφορούν τις δυσκολίες στις σχέσεις μας με τους άλλους, την αίσθηση ότι δεν διαθέτουμε πλέον ψυχικές αντοχές, το αδιέξοδο που νιώθουμε ότι βρισκόμαστε χωρίς να μπορούμε να κατανοήσουμε το πώς βρεθήκαμε εκεί ή το πώς θα βγούμε, την αδυναμία να προστατεύσουμε αποτελεσματικά τον εαυτό μας από όσα μας φθείρουν, μας πληγώνουν.

Η χαμηλή αυτοπεποίθηση είναι η ρίζα όλων των ψυχολογικών προβλημάτων

Πολύς κόσμος θεωρεί ότι μια από τις σημαντικότερες αιτίες παθήσεων όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές και η βίαιη συμπεριφορά είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση. Η πεποίθηση αυτή μάλιστα αναπαράγεται κατά κόρον σε βιβλία «αυτο-βοήθειας» τα οποία διαλαλούν το «πίστεψε στον εαυτό σου και όλα θα αλλάξουν» σε διάφορες παραλλαγές.

Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Συγκεκριμένα σύμφωνα με αυτή την έρευνα από τους Baumeister, Cambell και Krueger, η «χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν είναι απαραίτητη ούτε ικανή συνθήκη για να συνδεθεί με την κατάθλιψη».

Η Ψυχολογία δεν είναι για όλους

Η ψυχολογία/ψυχοθεραπεία δεν αφορά μόνο εκείνους που χρειάζονται άμεσα την βοήθεια ενός ψυχολόγου/ψυχοθεραπευτή ή εκείνους που μελετούν την επιστήμη. Για την ακρίβεια, η Ψυχολογία βρίσκεται παντού γύρω μας, σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Βλέπουμε την επιρροή της στη διαφήμιση, όπου χρησιμοποιείται για να διαμορφώσει απόψεις και ενίοτε συνειδήσεις. Χρησιμοποιείται για να αναγνωριστούν οι ανάγκες των ανθρώπων και να τους ενθαρρύνει να αγοράσουν αγαθά. Ακόμα και αρκετά από τα αγαπημένα σας site είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να «χρησιμοποιούν» την Ψυχολογία για να πετύχουν το στόχο τους.

Νικόλας Γεωργιακώδης