Κάνναβη: Τι άλλαξε ο νέος νόμος για κατοχή και χρήση
Τι προβλέπει ο πρόσφατος νόμος για την κατοχή κάνναβης και ποια τα επιχειρήματα υπέρ της αποποινικοποίησής της;.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Πριν από δύο περίπου χρόνια, το προς ψήφιση νομοσχέδιο για την πλήρη αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών εφ’ όσον είναι για ιδία χρήση, τάραξε τα νερά στο πολιτικό και κοινωνικό σύμπαν. Έκτοτε η Κυβέρνηση άλλαξε, ξανά… άλλαξε και το αρχικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε εν τέλει φέτος, αφού υπέστη δύο μετατροπές, η μία το 2012 και η δεύτερη το 2013.
Τι προβλέπει ο νέος νόμος
Εν ολίγοις, ο «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών» (Ν 4139/2013 – δείτε τον εδώ) ελάχιστα θυμίζει την αρχική πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τον «νέο κώδικα ναρκωτικών», που είχε κατατεθεί τότε υπό τον συντονισμό του Καθηγητή Ποινικού Δικαίου στο ΑΠΘ κ. Νίκου Παρασκευόπουλου.
Η κατοχή και προμήθεια για προσωπική χρήση παραμένει πλημμέλημα και τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι πέντε μήνες, αντί για φυλάκιση ενός χρόνου που ίσχυε έως σήμερα. Επομένως, οποιοσδήποτε συλληφθεί έστω με ένα «τσιγαριλίκι» αντιμετωπίζει αυτόφωρη διαδικασία και ποινή φυλάκισης πέντε μηνών, ενώ θα υπάρχει σχετική καταγραφή και στο ποινικό του μητρώο.
Επίσης, στον νέο νόμο δεν προβλέπονται τα αντικειμενικά όρια ποσοτήτων τα οποία δικαιολογούν την προσωπική χρήση (στον «Κώδικα Νόμων για τα Ναρκωτικά» του 2006 για παράδειγμα, το όριο για προσωπική χρήση κάνναβης ήταν 20 γραμμάρια) με αποτέλεσμα να υπάρχουν ανοικτά παράθυρα ερμηνείας του. Η «ερμηνεία» αυτή, όπως σχολιάζουν όσοι που είναι υπέρ της αποποινικοποίησης, είναι προς όφελος των εμπόρων και εις βάρος των χρηστών.
Πάντως για πρώτη φορά, ψηφίζεται ένας νόμος που δεν έχει ως μόνο μέσο αντιμετώπισης του προβλήματος των ναρκωτικών την καταστολή, αλλά εισάγει και έναν εναλλακτικό δρόμο, τη θεραπεία και την απεξάρτηση ως μέσο αντιμετώπισης και της παραβατικότητας που συνδέεται με τη χρήση.
Επίσης, κάτι που τυγχάνει ευρείας αποδοχής, ιδιαίτερα από τον αγροτικό τομέα, είναι η απελευθέρωση της καλλιέργειας κλωστικής κάνναβης και η εμπορία των προϊόντων της. Η καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης είναι οικονομικά συμφέρουσα και ανθεκτική σε έντομα, ενώ ολόκληρο το υπέργειο μέρος των φυτών της χρησιμοποιείται για πλήθος προϊόντων, κλωστικές ίνες, χαρτί, σπόρους, μονωτικά υλικά και καλλυντικά. Εν ολίγοις, όπως αναφέρουν ειδικοί του αγροτικού τομέα, η καλλιέργεια της μπορεί να δώσει νέα πνοή στην εγχώρια γεωργία και μεταποίηση.
«Οι απαγορευτικές πολιτικές έχουν φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα»
«Δυστυχώς, ο νέος νόμος δεν προωθεί τον πλουραλισμό στις θεραπευτικές μεθόδους, την ίδια στιγμή που λόγω κρίσης τα θεραπευτικά προγράμματα έχουν υποστεί σοβαρές περικοπές», επισημαίνει ο Μιχάλης από την ομάδα «Ηλιόσποροι», η οποία μαζί με άλλους φορείς διοργανώνει και φέτος το Αντιαπαγορευτικό Φεστιβάλ Αθήνας. «Υπάρχουν χιλιάδες εξαρτημένοι σε όλη την Ελλάδα. ΟΙ καταγεγραμμένοι χρήστες οπιούχων μόνο είναι 22 χιλιάδες, αριθμός που αντιπροσωπεύει περίπου το 1/5 της πραγματικής χρήσης που περιλαμβάνει και τους μη προβληματικούς χρήστες», προσθέτει.
«Οι απαγορευτικές πολιτικές έχουν φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα , με αποτέλεσμα να αυξάνεται και η ζήτηση και η προσφορά των ουσιών. Για την οργάνωση του Φεστιβάλ η χρήση ουσιών και η αντιμετώπιση των εξαρτήσεων είναι ζήτημα δημόσιας υγείας και όχι δημόσιας τάξης. Η χρήση ουσιών θα πρέπει να αντιμετωπίζεται βάση την επικινδυνότητά τους. Διαφορετική επικινδυνότητα έχει ο καπνός, το αλκοόλ η κάνναβη και η ηρωίνη», επισημαίνει.
«Ως διοργάνωση δεν διαφημίζουμε ναρκωτικά και δεν προτρέπουμε κανέναν στη χρήση καμίας ουσίας. Θέλουμε να ενημερώσουμε με σοβαρότητα τον κόσμο για την μείωση της βλάβης, η οποία είναι μια τακτική αντιμετώπιση της εξάρτησης, και στο πλαίσιο της αποποινικοποίησης της χρήσης», καταλήγει.
Πριν από δύο περίπου χρόνια, το προς ψήφιση νομοσχέδιο για την πλήρη αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών εφ’ όσον είναι για ιδία χρήση, τάραξε τα νερά στο πολιτικό και κοινωνικό σύμπαν. Έκτοτε η Κυβέρνηση άλλαξε, ξανά… άλλαξε και το αρχικό νομοσχέδιο ψηφίστηκε εν τέλει φέτος, αφού υπέστη δύο μετατροπές, η μία το 2012 και η δεύτερη το 2013.
Τι προβλέπει ο νέος νόμος Εν ολίγοις, ο «Νόμος περί εξαρτησιογόνων ουσιών» (Ν 4139/2013 – δείτε τον εδώ) ελάχιστα θυμίζει την αρχική πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για τον «νέο κώδικα ναρκωτικών», που είχε κατατεθεί τότε υπό τον συντονισμό του Καθηγητή Ποινικού Δικαίου στο ΑΠΘ κ. Νίκου Παρασκευόπουλου.
Η κατοχή και προμήθεια για προσωπική χρήση παραμένει πλημμέλημα και τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι πέντε μήνες, αντί για φυλάκιση ενός χρόνου που ίσχυε έως σήμερα. Επομένως, οποιοσδήποτε συλληφθεί έστω με ένα «τσιγαριλίκι» αντιμετωπίζει αυτόφωρη διαδικασία και ποινή φυλάκισης πέντε μηνών, ενώ θα υπάρχει σχετική καταγραφή και στο ποινικό του μητρώο.
Επίσης, στον νέο νόμο δεν προβλέπονται τα αντικειμενικά όρια ποσοτήτων τα οποία δικαιολογούν την προσωπική χρήση (στον «Κώδικα Νόμων για τα Ναρκωτικά» του 2006 για παράδειγμα, το όριο για προσωπική χρήση κάνναβης ήταν 20 γραμμάρια) με αποτέλεσμα να υπάρχουν ανοικτά παράθυρα ερμηνείας του. Η «ερμηνεία» αυτή, όπως σχολιάζουν όσοι που είναι υπέρ της αποποινικοποίησης, είναι προς όφελος των εμπόρων και εις βάρος των χρηστών.
Πάντως για πρώτη φορά, ψηφίζεται ένας νόμος που δεν έχει ως μόνο μέσο αντιμετώπισης του προβλήματος των ναρκωτικών την καταστολή, αλλά εισάγει και έναν εναλλακτικό δρόμο, τη θεραπεία και την απεξάρτηση ως μέσο αντιμετώπισης και της παραβατικότητας που συνδέεται με τη χρήση.
Επίσης, κάτι που τυγχάνει ευρείας αποδοχής, ιδιαίτερα από τον αγροτικό τομέα, είναι η απελευθέρωση της καλλιέργειας κλωστικής κάνναβης και η εμπορία των προϊόντων της. Η καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης είναι οικονομικά συμφέρουσα και ανθεκτική σε έντομα, ενώ ολόκληρο το υπέργειο μέρος των φυτών της χρησιμοποιείται για πλήθος προϊόντων, κλωστικές ίνες, χαρτί, σπόρους, μονωτικά υλικά και καλλυντικά. Εν ολίγοις, όπως αναφέρουν ειδικοί του αγροτικού τομέα, η καλλιέργεια της μπορεί να δώσει νέα πνοή στην εγχώρια γεωργία και μεταποίηση.
«Οι απαγορευτικές πολιτικές έχουν φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα»
«Δυστυχώς, ο νέος νόμος δεν προωθεί τον πλουραλισμό στις θεραπευτικές μεθόδους, την ίδια στιγμή που λόγω κρίσης τα θεραπευτικά προγράμματα έχουν υποστεί σοβαρές περικοπές», επισημαίνει ο Μιχάλης από την ομάδα «Ηλιόσποροι», η οποία μαζί με άλλους φορείς διοργανώνει και φέτος το Αντιαπαγορευτικό Φεστιβάλ Αθήνας. «Υπάρχουν χιλιάδες εξαρτημένοι σε όλη την Ελλάδα. ΟΙ καταγεγραμμένοι χρήστες οπιούχων μόνο είναι 22 χιλιάδες, αριθμός που αντιπροσωπεύει περίπου το 1/5 της πραγματικής χρήσης που περιλαμβάνει και τους μη προβληματικούς χρήστες», προσθέτει.
«Οι απαγορευτικές πολιτικές έχουν φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα , με αποτέλεσμα να αυξάνεται και η ζήτηση και η προσφορά των ουσιών. Για την οργάνωση του Φεστιβάλ η χρήση ουσιών και η αντιμετώπιση των εξαρτήσεων είναι ζήτημα δημόσιας υγείας και όχι δημόσιας τάξης. Η χρήση ουσιών θα πρέπει να αντιμετωπίζεται βάση την επικινδυνότητά τους. Διαφορετική επικινδυνότητα έχει ο καπνός, το αλκοόλ η κάνναβη και η ηρωίνη», επισημαίνει.
«Ως διοργάνωση δεν διαφημίζουμε ναρκωτικά και δεν προτρέπουμε κανέναν στη χρήση καμίας ουσίας. Θέλουμε να ενημερώσουμε με σοβαρότητα τον κόσμο για την μείωση της βλάβης, η οποία είναι μια τακτική αντιμετώπιση της εξάρτησης, και στο πλαίσιο της αποποινικοποίησης της χρήσης», καταλήγει.
