Υπουργείο Περιβάλλοντος: Όσα περιμένουμε να δούμε

Από το σχέδιο της νέας υπουργού για τους ποδηλατόδρομους στην Αθήνα, μέχρι το «μεγαλύτερο πάρκο του κόσμου» που ανακοίνωνε πριν από τρία χρόνια ο Γ. Σουφλιάς, ανατρέχουμε σε όλα τα ονειρικά projects που κλειδώθηκαν σε σκοτεινά συρτάρια. Οι αλλαγές, οι υποσχέσεις και η πορεία τους.
Υπουργείο Περιβάλλοντος: Όσα περιμένουμε να δούμε
της Ηρώς Κουνάδη

Ήταν ένα υπουργείο που το περιμέναμε καιρό. Όχι τόσο για τη θεσμική του ύπαρξη, για να μην είμαστε η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει Υπουργείο Περιβάλλοντος. Ούτε γιατί από εκεί θα φαινόταν ότι ως κράτος αργήσαμε πολύ να ενδιαφερθούμε για το περιβάλλον –φαινόταν, ούτως ή άλλως, από αλλού. Αλλά γιατί πραγματικά χρειαζόταν. Γιατί η διαχείριση δύο τομέων τόσο αντικρουόμενων όσο το περιβάλλον και τα δημόσια έργα από έναν και μοναδικό κρατικό φορέα κατάντησε την Αθήνα τη λιγότερο πράσινη πρωτεύουσα της Ευρώπης, κι απειλούσε να κάνει κάτι αντίστοιχο σε ολόκληρη τη χώρα.

Σημαίνει, δηλαδή, η θέσπισή του ότι αποφύγαμε τα χειρότερα; Φυσικά και όχι. Απλά έγινε ένα βήμα προς την έξοδο από το τούνελ. Αυτά που πρέπει να γίνουν είναι πολλά. Και, για να ξεκινήσουμε από τα βασικά, είπαμε να θυμηθούμε όλα εκείνα που χρόνια συζητάμε, χρόνια ακούμε και χρόνια ξεχνάμε. Όλα εκείνα που τώρα απαιτούμε από το νέο υπουργείο, αν μη τι άλλο για να δικαιολογήσει την ύπαρξή του και να αποδείξει ότι δε θεσπίστηκε στα λόγια και για να κλείσει στόματα. Ναι, κι εμείς θα θέλαμε να αποδειχτούμε απλά καχύποπτοι.

Ποδηλατόδρομοι
Ίσως η λύση-μονόδρομος του κυκλοφοριακού που ταλαιπωρεί την Αθήνα, οι ποδηλατόδρομοι, είναι ένα από τα φλέγοντα ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει το νεοσύστατο υπουργείο. Κάθε δυνατή κουβέντα έχει γίνει, κάθε συγκοινωνιολόγος που σέβεται τον εαυτό του έχει εκπονήσει τουλάχιστον μία μελέτη η οποία, αφού έχει πανηγυριστεί κατά τα δέοντα, έχει ξεχαστεί σε κάποιο συρτάρι, και κάθε χρόνο, τουλάχιστον μια φορά, δραστήριοι σύλλογοι όπως οι ποδηλάτΙΣΣες κατακλύζουν με τα πολύχρωμα ποδήλατά τους τους δρόμους διεκδικώντας τα αυτονόητα. Και όλα αυτά, την ώρα που σε κάθε πόλη της Ευρώπης ο Δήμος νοικιάζει ποδήλατα προς ένα ευρώ την ώρα.

Κι από εξέλιξη; «Πρέπει να καταγραφούν οι ανάγκες, να οριοθετηθούν οι προδιαγραφές, να μελετηθεί η προσβασιμότητα αλλά και η χρηστικότητα πριν αρχίσει κάποιος να κάνει σωστή δουλειά πάνω στο θέμα αυτό. Αν θέλουμε να μιλάμε για ποδηλατόδρομους, χρειάζεται συντονισμένη δράση πολιτείας-κράτους-δήμων-κοινοτήτων και πολιτών προκειμένου να γίνει σωστός προγραμματισμός και όχι σκόρπισμα χρημάτων απλά για το θεαθήναι, κυρίως όμως χρειάζεται να συζητήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, κάτι που φαίνεται να μην υπάρχει στις μέρες μας» διαβάζουμε στο προσωπικό site του Πρωθυπουργού, Papandreou.gr, και… ελπίζουμε.

Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι η Υπουργός Περιβάλλοντος, Τίνα Μπιρμπίλη, είναι εκείνη που είχε συντάξει πριν από μερικά χρόνια, μαζί με τον συγκοινωνιολόγο Θάνο Βλαστό, τη μελέτη «Φτιάχνοντας Πόλεις για Ποδήλατο», την οποία μπορείτε να κατεβάσετε από το site του υπουργείου.

Πάρκα
«Δημιουργούμε το μεγαλύτερο μητροπολιτικό πάρκο που έγινε ποτέ στην Ελλάδα και που υπάρχει στην Ευρώπη. Το μεγαλύτερο αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη είναι το Χάιντ Παρκ του Λονδίνου, το οποίο είναι 2500 στρέμματα. Το Σέντραλ Πάρκ της Νέας Υόρκης είναι περίπου 3500 στρέμματα. Τα ξεπερνάμε κατά πολύ. Το καινούργιο πάρκο στο Ελληνικό θα είναι 4000 στρέμματα... Ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο» δήλωνε ο τότε Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Σουφλιάς, σε συνέντευξη τύπου για το σχέδιο ανάπλασης του Ελληνικού, στις 8 Ιουνίου 2006. Τρία χρόνια αργότερα, το Ελληνικό παραμένει ένα πρώην αεροδρόμιο, που φιλοξενεί κάποια Ολυμπιακά Ακίνητα, που φιλοξενούν λίγες συναυλίες και events. Τα καλοκαίρια.

Η τελευταία φορά που κάποιος ασχολήθηκε με το θέμα, ήταν τον περασμένο Αύγουστο, όταν ο Σπύρος Κουβέλης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ έθεσε το θέμα στη Βουλή υποστηρίζοντας ότι "η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ ήδη έχει προχωρήσει στο σχεδιασμό των νέων αυτοκινητοδρόμων της Αττικής θεωρώντας ως δεδομένη τη χωροθέτηση εμπορικών και οικιστικών δραστηριοτήτων στο χώρο του παλιού αεροδρομίου, προεξοφλώντας έτσι την καταδίκη του Ελληνικού".

Σύμφωνα με τις τελευταίες δηλώσεις του Πρωθυπουργού, η θέση για εκτεταμένη φύτευση στο χώρο του Ελληνικού παραμένει, ενώ σημαντική ανάμειξη στα σχέδια της ανάπλασης θα έχει και ο Ισπανός αρχιτέκτονας Χοσέπ Ασεμπίγιο, επάνω στον οποίο έχουν στηριχθεί οι ελπίδες για την αναμόρφωση του αθηναϊκού δημόσιου χώρου.

Δεν είναι, όμως, μόνο το πάρκο του Ελληνικού. Από τις αρχές του 2008 μιλάμε για την επικείμενη ανάπλαση του Πεδίου του Άρεως, την οποία έχει αναλάβει το αρχιτεκτονικό γραφείο του Αλέξανδρου Τομπάζη, με αύξηση των περιοχών πρασίνου, δημιουργία βοτανικού κήπου, ροδώνα και ελαιώνα, υδάτινων διαδρομών και άλλες παράλληλες παρεμβάσεις. Υπέροχα φαίνονταν όλα στις μακέτες. Πολύ θα μας άρεσε να τα δούμε και στην πραγματικότητα.

Ακόμα περισσότερο θα μας άρεσε να δούμε να γίνεται πραγματικότητα το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή. Τα πρώην Στρατόπεδα Χαϊδαρίου. Τα Τουρκοβούνια. Η περιοχή της Ραδιοφωνίας στο Ίλιον. Η παραλιακή ζώνη από το Μοσχάτο ως το Ελληνικό. Τα νταμάρια του Υμηττού. Και πολλά ακόμη, λεπτομέρειες για τα σχέδια και την –στις περισσότερες περιπτώσεις στάσιμη– πορεία των οποίων μπορείτε να διαβάσετε στο ενδιαφέρον site Αττικό Πράσινο

Ανακύκλωση
Ένα από τα κυριότερα περιβαλλοντικά ζητήματα, αυτό της ανακύκλωσης, έχει μείνει αιώνες πίσω, σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα προγράμματα ανακύκλωσης των δήμων που την εφαρμόζουν έχουν ανατεθεί εξ’ ολοκλήρου σε ιδιωτικές εταιρείες, με αποτέλεσμα η εμβέλεια να είναι μικρή, και τα ποσοστά των υλικών που τελικά ανακυκλώνονται μηδαμινά σε σχέση με εκείνα του υπόλοιπου ανεπτυγμένου κόσμου.

Η οργάνωση και διαχείριση των προγραμμάτων ανακύκλωσης έχει ανατεθεί στους δήμους, οι οποίοι είναι τελικά και εκείνοι που αποφασίζουν αν και με ποιον τρόπο θα την εφαρμόσουν. Ένας κεντρικός σχεδιασμός, που δε θα περιοριζόταν στην υλοποίηση των προγραμμάτων, αλλά θα επεκτεινόταν και στα σχολεία, σε εκστρατείες ενημέρωσης και προωθητικές ενέργειες, θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς την έξοδο από τον οικολογικό μεσαίωνα στον οποίο βρίσκεται και η Αθήνα αλλά και πολύ περισσότερο όλη η Ελλάδα.

Αναδάσωση
Αυτό μάλλον δε χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση. Θέλουμε ξανά δάση στην Πάρνηθα, την Ηλεία, την Εύβοια, τη Βορειοανατολική Αττική, και όλες τις περιοχές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων χρόνων. Όσο και αν οι απαισιόδοξοι επιμένουν ότι ένα δάσος που καίγεται χρειάζεται μισό αιώνα για να επανέλθει στην προηγούμενη κατάστασή του ακόμη κι αν αναδασωθεί, όσο και αν όλοι οι υπόλοιποι επιμένουμε να ελπίζουμε ότι η φύση πάντα βρίσκει τρόπο κι επιβιώνει, ξέρουμε πόσο εύκολα μπορεί να αποχαρακτηριστεί μια δασική περιοχή που δεν έχει πια δέντρα. Το ότι δεν υπάρχει ούτε λέξη περί αναδάσωσης σε καμία περιοχή της Ελλάδας στο νεοσύστατο site του Υπουργείου Περιβάλλοντος μας ανησυχεί ιδιαίτερα.

Δε θέλουμε να δούμε resorts στον Καϊάφα, γήπεδα γκολφ στην Εύβοια και βίλες στην Πάρνηθα. Θέλουμε να δούμε σοβαρές, συντονισμένες προσπάθειες αναδάσωσης, που θα έχουν αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου. Διότι μπορεί τα resorts και τα γήπεδα γκολφ να φέρουν τον «ποιοτικό τουρισμό» που ονειρευόταν ως Υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης ο Άρης Σπηλιωτόπουλος, αλλά η θέα στη νεκρά φύση που θα τα περιβάλλει δε θα κρατήσει αυτόν τον ποιοτικό τουρισμό για καιρό εδώ. Κι αυτό θα είναι το λιγότερο σημαντικό από τα προβλήματά μας.
Μπείτε στη συζήτηση

σχόλια

v