Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι της απομόνωσης
Η καραντίνα είναι σωτήρια για την επιβράδυνση της εξάπλωσης του ιού, μπορεί όμως να είναι επικίνδυνη για την σωματική και ψυχική σου υγεία. Πώς θα προστατευτείς;
Αυτό δεν είναι ένα κείμενο που έχει σκοπό να σε τρομάξει, λες και χρειάζεσαι κι άλλο τρόμο στη ζωή σου αυτές τις μέρες. Για την ακρίβεια, είναι ένα κείμενο που θέλει να σε καθησυχάσει, να σου πει ότι όλος αυτός ο ορυμαγδός συναισθημάτων, φόβου, εκνευρισμού, άγχους, μοναξιάς που νιώθεις είναι φυσιολογικότατος, οφείλεται στην καραντίνα και θα περάσει μόλις καταφέρουμε να ισιώσουμε λίγο τη ρημάδα την καμπύλη.
Επειδή, όμως, πρέπει να μπορείς να αναγνωρίσεις τον εχθρό για να ξέρεις πώς θα τον νικήσεις, καλό είναι να ξέρουμε τι μπορεί να προκαλέσει η κοινωνική απομόνωση στον ανθρώπινο οργανισμό –χρήσιμη γνώση και για όταν περάσει όλο αυτό, τότε που θα κληθούμε να συνεχίσουμε τις ζωές μας και ταυτόχρονα να θυμόμαστε πως δεν πρέπει κανείς να μένει μόνος του.
«Έχουμε έρευνες που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που ζουν απομονωμένοι αντιμετωπίζουν σε υψηλά ποσοστά χρόνιες φλεγμονές, οι οποίες συνδέονται με μια σειρά χρόνιων νοσημάτων» λέει στον Guardian η Julianne Holt-Lunstad, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young. «Έχουμε επίσης στοιχεία που συσχετίζουν την απομόνωση με καρδιοαναπνευστικές παθήσεις όπως η αρτηριακή πίεση, και η αύξηση των καρδιακών παλμών και της κυκλοφορίας των ορμονών του στρες. Έχει συνδεθεί ακόμα και με την πρόωρη γήρανση των κυττάρων» συνεχίζει, επισημαίνοντας μάλιστα πως η κοινωνική απομόνωση αυξάνει τις πιθανότητες πρόωρου θανάτου κατά 29%.
Φυσικά, όλα αυτά δεν προκαλούνται μέσα σε λίγες εβδομάδες κοινωνικής απομόνωσης. Είναι ωστόσο πιθανό η καραντίνα να προξενήσει επιπλοκές στην υγεία κάποιων ανθρώπων. «Έχουμε ενδείξεις πως αυτή η σύντομη περίοδος απομόνωσης μπορεί να έχει άμεσες, βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανθρώπινη φυσιολογία. Όμως, το να σου ανέβει για παράδειγμα απότομα η πίεση δεν δημιουργεί τα ίδια προβλήματα με το να πάσχεις από χρόνια υπέρταση. Για τους κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους, ελπίζουμε πως όλο αυτό δεν θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις» επισημαίνει η καθηγήτρια.
Ίσως πιο επικίνδυνες μακροπρόθεσμα να είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις της απομόνωσης, κι αυτό για έναν απλό λόγο: Οι προσωπικές σχέσεις μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε το άγχος, λέει η Holt-Linstad. «Το πώς διαχειρίζεται το σώμα σου την αβεβαιότητα του τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον κόσμο εξαρτάται από το αν θεωρείς πως έχεις τα μέσα να αντιμετωπίσεις την κατάσταση. Κι αυτό έχει σε μεγάλο βαθμό να κάνει με το αν αισθάνεσαι πως έχεις στη ζωή σου ανθρώπους στους οποίους μπορείς να βασιστείς, με τους οποίους θα το περάσετε μαζί».
Ο Dhruv Khullar, γιατρός και ερευνητής στο Weill Cornell Medicine της Νέας Υόρκης, τονίζει πως ακόμα και λίγες μέρες απομόνωσης μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. «Έχουμε εξελιχθεί ως κοινωνικά όντα. Σε όλη την Ιστορία της ανθρωπότητας, σχηματίζουμε οικογενειακές δομές και κοινωνικές ομάδες, είμαστε κατά κάποιο τρόπο προγραμματισμένοι να επιζητάμε και να βασιζόμαστε στην αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Όταν το χάνουμε αυτό, μένει ένα μεγάλο κενό στο τι μας κάνει ανθρώπους».
Ο Khullar, που τονίζει ότι η καραντίνα που εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες του πλανήτη ήταν απαραίτητη, προσθέτει ότι τουλάχιστον έχουμε στη διάθεσή μας μια πληθώρα μέσων για να παραμείνουμε συνδεδεμένοι. «Σίγουρα, η τεχνολογία δεν είναι το τέλειο υποκατάστατο» λέει. «Η φυσική επαφή, το να είσαι πρόσωπο με πρόσωπο με τον άλλο, σου δίνει ένα σωρό ανεπαίσθητα μη λεκτικά μηνύματα στα οποία βασίζεται κατά μεγάλο ποσοστό η επικοινωνία μας –την αποκωδικοποίησή τους την έχουμε ενσωματώσει μέσα στις γενιές και τις χιλιετίες. Μπορείς όμως να φτάσεις όσο πιο κοντά σε αυτό γίνεται, με τη χρήση της τεχνολογίας. Πιστεύω πως όσο πλουσιότερο το φορμάτ, τόσο καλύτερα: Το τηλέφωνο, ας πούμε, είναι καλύτερο από τα γραπτά μηνύματα, η βιντεοκλήση καλύτερη από το τηλέφωνο».
Περισσότερες ιδέες για να μείνεις συνδεδεμένος με τους ανθρώπους σου, τώρα που όλοι το χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ, έχουμε εδώ κι εδώ.
Επειδή, όμως, πρέπει να μπορείς να αναγνωρίσεις τον εχθρό για να ξέρεις πώς θα τον νικήσεις, καλό είναι να ξέρουμε τι μπορεί να προκαλέσει η κοινωνική απομόνωση στον ανθρώπινο οργανισμό –χρήσιμη γνώση και για όταν περάσει όλο αυτό, τότε που θα κληθούμε να συνεχίσουμε τις ζωές μας και ταυτόχρονα να θυμόμαστε πως δεν πρέπει κανείς να μένει μόνος του.
«Έχουμε έρευνες που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που ζουν απομονωμένοι αντιμετωπίζουν σε υψηλά ποσοστά χρόνιες φλεγμονές, οι οποίες συνδέονται με μια σειρά χρόνιων νοσημάτων» λέει στον Guardian η Julianne Holt-Lunstad, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young. «Έχουμε επίσης στοιχεία που συσχετίζουν την απομόνωση με καρδιοαναπνευστικές παθήσεις όπως η αρτηριακή πίεση, και η αύξηση των καρδιακών παλμών και της κυκλοφορίας των ορμονών του στρες. Έχει συνδεθεί ακόμα και με την πρόωρη γήρανση των κυττάρων» συνεχίζει, επισημαίνοντας μάλιστα πως η κοινωνική απομόνωση αυξάνει τις πιθανότητες πρόωρου θανάτου κατά 29%.
Φυσικά, όλα αυτά δεν προκαλούνται μέσα σε λίγες εβδομάδες κοινωνικής απομόνωσης. Είναι ωστόσο πιθανό η καραντίνα να προξενήσει επιπλοκές στην υγεία κάποιων ανθρώπων. «Έχουμε ενδείξεις πως αυτή η σύντομη περίοδος απομόνωσης μπορεί να έχει άμεσες, βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανθρώπινη φυσιολογία. Όμως, το να σου ανέβει για παράδειγμα απότομα η πίεση δεν δημιουργεί τα ίδια προβλήματα με το να πάσχεις από χρόνια υπέρταση. Για τους κατά τα άλλα υγιείς ανθρώπους, ελπίζουμε πως όλο αυτό δεν θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις» επισημαίνει η καθηγήτρια.
Ίσως πιο επικίνδυνες μακροπρόθεσμα να είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις της απομόνωσης, κι αυτό για έναν απλό λόγο: Οι προσωπικές σχέσεις μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε το άγχος, λέει η Holt-Linstad. «Το πώς διαχειρίζεται το σώμα σου την αβεβαιότητα του τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον κόσμο εξαρτάται από το αν θεωρείς πως έχεις τα μέσα να αντιμετωπίσεις την κατάσταση. Κι αυτό έχει σε μεγάλο βαθμό να κάνει με το αν αισθάνεσαι πως έχεις στη ζωή σου ανθρώπους στους οποίους μπορείς να βασιστείς, με τους οποίους θα το περάσετε μαζί».
Ο Dhruv Khullar, γιατρός και ερευνητής στο Weill Cornell Medicine της Νέας Υόρκης, τονίζει πως ακόμα και λίγες μέρες απομόνωσης μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. «Έχουμε εξελιχθεί ως κοινωνικά όντα. Σε όλη την Ιστορία της ανθρωπότητας, σχηματίζουμε οικογενειακές δομές και κοινωνικές ομάδες, είμαστε κατά κάποιο τρόπο προγραμματισμένοι να επιζητάμε και να βασιζόμαστε στην αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Όταν το χάνουμε αυτό, μένει ένα μεγάλο κενό στο τι μας κάνει ανθρώπους».
Ο Khullar, που τονίζει ότι η καραντίνα που εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες του πλανήτη ήταν απαραίτητη, προσθέτει ότι τουλάχιστον έχουμε στη διάθεσή μας μια πληθώρα μέσων για να παραμείνουμε συνδεδεμένοι. «Σίγουρα, η τεχνολογία δεν είναι το τέλειο υποκατάστατο» λέει. «Η φυσική επαφή, το να είσαι πρόσωπο με πρόσωπο με τον άλλο, σου δίνει ένα σωρό ανεπαίσθητα μη λεκτικά μηνύματα στα οποία βασίζεται κατά μεγάλο ποσοστό η επικοινωνία μας –την αποκωδικοποίησή τους την έχουμε ενσωματώσει μέσα στις γενιές και τις χιλιετίες. Μπορείς όμως να φτάσεις όσο πιο κοντά σε αυτό γίνεται, με τη χρήση της τεχνολογίας. Πιστεύω πως όσο πλουσιότερο το φορμάτ, τόσο καλύτερα: Το τηλέφωνο, ας πούμε, είναι καλύτερο από τα γραπτά μηνύματα, η βιντεοκλήση καλύτερη από το τηλέφωνο».
Περισσότερες ιδέες για να μείνεις συνδεδεμένος με τους ανθρώπους σου, τώρα που όλοι το χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ, έχουμε εδώ κι εδώ.
