Στον Ωρωπό, το Ακραίφνιο, τη Νεμέα και τον Ορχομενό, τέσσερις μικροί αλλά θαυματουργοί αρχαιολογικοί χώροι γίνονται τέλεια μονοήμερη.
Παλαιότερο των 360 ημερών
της Ηρώς Κουνάδη
Ακόμα και αν δεν είσαι λάτρης της Ιστορίας, μια ανοιξιάτικη βόλτα σε έναν αρχαιολογικό χώρο μπορεί εγγυημένα να σου φτιάξει την διάθεση. Οι αρχαίοι ημών ήξεραν τι έκαναν: Έχτιζαν τα θέατρα, τους ναούς και τα μαντεία τους σε φανταστικά σημεία, που σχεδόν πάντα απολαμβάνουν φαντασμαγορική θέα στα τοπία γύρω τους. Χώρια που οι ανοιχτωσιές τους πλημμυρίζουν αυτή την εποχή λουλούδια, κι είναι ένα ακόμα εντυπωσιακότερο χάρμα οφθαλμών. Για του λόγου μας το αληθές, ιδού μερικοί αρχαιολογικοί χώροι που δεν έχεις επισκεφτεί, και γίνονται άνετα μονοήμερη από την Αθήνα.
Το Ιερό του Απόλλωνα Πτώου Στο Ακραίφνιο της Βοιωτίας, μία ώρα κι ένα τέταρτο από την Αθήνα, χάρτης εδώ
Μπορεί οι Δελφοί να είναι ξακουστοί στα πέρατα του κόσμου, ο Απόλλωνας όμως είχε κι άλλα μαντεία, και μάλιστα τούτο εδώ ήταν αλάθητο (ήταν ένα από τα μόνο δύο αλάθητα σε όλη την Ελλάδα, για την ακρίβεια –το άλλο είναι το Αμφιαράειο του Ωρωπού, που δεν ήταν του Απόλλωνα) και όχι μόνο αυτό: Έδινε και χρησμούς σε άλλες γλώσσες. Σήμερα, από το ιερό και το μαντείο δεν σώζονται παρά ελάχιστα. Είναι όμως φανταστική η διαδρομή μέχρι εδώ, που περνά από ένα παρατηρητήριο με απίστευτη θέα στην πεδιάδα της λίμνης Υλίκης, και ωραιότατη η βόλτα στο καταπράσινο λοφάκι που φιλοξενούσε το μαντείο, στην πλαγιά του οποίου κυλά ακόμα το ρυάκι. Εδώ πολύ κοντά βρίσκεται και η Ακρόπολη του Ακραίφνιου, από την οποία σώζεται τμήμα των τειχών του 4ου αιώνα π.Χ. Και οι δύο αρχαιολογικοί χώροι είναι επισκέψιμοι χωρίς ωράριο και χωρίς εισιτήριο.
Το Αμφιαράειο Στον Ωρωπό, 45 λεπτά από την Αθήνα, χάρτης εδώ
Το έτερο από τα δύο μαντεία που δεν έδωσαν ποτέ στη μακραίωνη ιστορία τους λάθος χρησμό είναι χτισμένο στο σημείο όπου δύο καταπράσινες βουνοπλαγιές καταλήγουν απαλά σε ένα κρυστάλλινο ποταμάκι, κι αυτό από μόνο του αρκεί για να κάνει το Αμφιαράειο έναν από τους πιο ατμοσφαιρικούς αρχαιολογικούς χώρους που επισκέφτηκες ποτέ. Εδώ σώζονται πολύ περισσότερα –θα δεις ένα αρχαίο θέατρο του 2ου αιώνα π.Χ., την ιερή πηγή του μαντείου και τμήματα του ιερού του Αμφιάραου. Αν κάτι σου λέει το όνομα, αλλά δε θυμάσαι ακριβώς τι, ο Αμφιάραος ήταν ένας από τους Επτά επί Θήβας, αυτός που εξαφανίστηκε στον κάτω κόσμο μετά την καταστροφή της πόλης, και λατρευόταν σαν θεός. Είχε ισχυρές μαντικές ικανότητες, όχι μόνο λόγω της παροίκησης του Άδη, αλλά και επειδή ήταν εγγονός ενός μάντη ξακουστού, του Μελάμποδα.
Η Ακρόπολη και το θέατρο του Ορχομενού Στον Ορχομενό, μία ώρα και 20 λεπτά από την Αθήνα, χάρτης εδώ
Οι βασιλιάδες της Μακεδονίας, ο Φίλιππος αρχικά και αργότερα ο γιος του Αλέξανδρος που θα έμενε στην Ιστορία ως Μέγας, αγάπησαν την πόλη του Ορχομενού, κυρίως γιατί λόγω γεωγραφικής εγγύτητας και εξίσου γεωγραφικής αντιζηλίας τους βοήθησε να καταστρέψουν την Θήβα. Τι είχε κάνει πια η Θήβα και θέλαν’ όλοι να την καταστρέψουν, ρωτάς; Είναι κάπως μεγάλη αυτή η ιστορία, αλλά ας πούμε ότι στην περίπτωση των Μακεδόνων ένας από τους λόγους ήταν ότι στους Περσικούς Πολέμους οι Θηβαίοι πήγαν με τους Πέρσες.
Στον Ορχομενό, λοιπόν, οι Μακεδόνες έφτιαξαν τον 4ο αιώνα π.Χ. θέατρο, επισκεύασαν τα τείχη του κάστρου και πρόσθεσαν έναν εντυπωσιακό πύργο στην κορυφή του. Για να σκαρφαλώσεις σήμερα στην Ακρόπολη, η πεζοπορία που ξεκινά από το θέατρο θα σου πάρει περίπου μία ώρα, όμως η θέα από εκεί ψηλά αναμφίβολα θα σε αποζημιώσει. Ακριβώς κάτω από την Ακρόπολη γεννήθηκαν, μας λέει ο μύθος, οι Τρεις Χάριτες, οι οποίες αργότερα έλουζαν εδώ την Αφροδίτη, στα νερά της πηγής τους που αναβλύζει μέχρι σήμερα, κι είναι ένας όμορφα διαμορφωμένος χώρος αναψυχής.
Η Αρχαία Νεμέα Στη Νεμέα, μία ώρα και 20 λεπτά από την Αθήνα, χάρτης εδώ
Το εντυπωσιακότερο το κρατήσαμε για το τέλος. Και είναι πράγματι εντυπωσιακός, ο αναστηλωμένος Ναός του Δία στη Νεμέα, με τις γιγάντιες κολώνες του να δίνουν την εντύπωση πως θα αγγίξουν τον ουρανό. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτός: Είναι και το αρχαίο στάδιο, που φιλοξενούσε κάποτε αγώνες που λέγονταν Νέμεια και θα σου φέρει στο νου κάτι από το μεγαλείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Είναι και το μικρό αλλά θαυματουργό μουσείο, που θα σε βοηθήσει να καταλάβεις πού ήταν τι, με την εντυπωσιακή μακέτα του χώρου τοποθετημένη δίπλα σε μια μεγάλη τζαμαρία απ’ όπου βλέπεις τον σημερινό ναό και μπορείς να τον φανταστείς στις εξωπραγματικές του διαστάσεις, των 45 μέτρων στη μία πλευρά και 22 στην άλλη. Και είναι επίσης και ο σκελετός μιας γυναίκας, τοποθετημένος σε μια προθήκη κοντά στον ναό, που δίνει μια αλλόκοτη αίσθηση χρονικής συνέχειας –γιατί άλλο οι αμφορείς και οι ναοί, κι άλλο οι άνθρωποι που τα φτιάξαν’ όλα αυτά, μπροστά σου έστω και χωρίς σάρκα αλλά με οστά.