Ελεύθερο κάμπινγκ: Γιατί δεν μπορώ να μείνω παραλία;

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Ενώ η οικονομική κρίση καλά κρατεί, ολοένα και περισσότερος κόσμος καταφεύγει στην εναλλακτική του ελεύθερου κάμπινγκ για τις διακοπές του. Φυσικά στην επιθυμία τους αυτή έρχονται αντιμέτωποι με το γράμμα του νόμου και τα «ντου» της αστυνομίας ή του λιμενικού, η συχνότητα των οποίων έχει αυξηθεί κατακόρυφα τον τελευταίο καιρό.

Συσπείρωση υπέρ του ελεύθερου κάμπινγκ

Η ελεύθερη κατασκήνωση στην Ελλάδα λοιπόν, απαγορεύεται βάσει του νόμου 392/1976, (ΦΕΚ Α’ 199/1976), με τίτλο «Περί ιδρύσεως και λειτουργίας χώρων οργανωμένης κατασκηνώσεως (κάμπινγκ) και άλλων τινών διατάξεων». Σύμφωνα μάλιστα με τροποποίηση του 2012 στον νόμο αυτόν, προβλέπεται ότι το ελεύθερο κάμπινγκ τιμωρείται με κράτηση έως έξι μήνες ή με πρόστιμο έως τρεις χιλιάδες ευρώ – πλην της διοικητικής κύρωσης των 300 ευρώ η οποία καταβάλλεται στον δήμο.

Κατά καιρούς έχουν υπάρξει αρκετές πρωτοβουλίες ατόμων οι οποίες έχουν σκοπό να ασκήσουν πίεση για να υπάρξει νόμος που να επιτρέπει την ελεύθερη κατασκήνωση. Μιας τέτοιας πρωτοβουλίας ηγείται ο κ. Κώστας Διάκος, Νομικός Περιβάλλοντος.

"Στόχος μας είναι να επιτραπεί η ελεύθερη πρόσβαση και η άσκηση των κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών στην παραλία. Η παραλία είναι δημόσιο κοινωνικό αγαθό και δεν μπορεί να υπάρχει κανένας νόμος που να απαγορεύει την παρουσία των πολιτών εκεί και την άσκηση των εκ του κοινόχρηστου χώρου νομίμων δικαιωμάτων τους», μας λέει ο κ. Διάκος.

«Η ρύθμιση που υπήρξε με πρόφαση την καθαριότητα και την υγιεινή των παραλιών, ουσιαστικά εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ξενοδοχειακών επιλογών, διότι όπως γνωρίζετε το ελεύθερο κάμπινγκ δε συνεπάγεται διαμονή σε χώρους υπό πληρωμή. Όμως αυτό δεν είναι ακριβές, αφού οι άνθρωποι που ασκούν ελεύθερο κάμπινγκ στην πλειοψηφία τους είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στη διαβίωσή τους στη συγκεκριμένη παραλία. Θα έχουν οι ίδιοι πρόβλημα αν δεν είναι υγιεινή και καθαρή», προσθέτει ο ίδιος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι αντίστοιχη νομοθεσία δεν υπάρχει σε κάποια άλλη Ευρωπαϊκή χώρα, σύμφωνα με τον κ. Διάκο. «Στο εξωτερικό υπάρχουν κανονισμοί λειτουργίας, οι οποίοι λαμβάνοντας υπ’ όψη την ελευθερία της επιλογής στην άσκηση των δικαιωμάτων στην παραλία, την υγιεινή και την καθαριότητα επιβάλλουν έναν τρόπο ελεύθερου κάμπινγκ, ο οποίος δεν θίγει την άσκηση δικαιωμάτων άλλων που επιλέγουν διαφορετικό τρόπο χρήσης της παραλίας», αναφέρει χαρακτηριστικά και καταλήγει:

«Σήμερα, χρειάζεται μια ουσιαστική νομοθετική αντιμετώπιση του ελεύθερου κάμπινγκ. Η οικονομική κρίση την καθιστά αναγκαία, εν όψει του γεγονότος ότι πολλοί, μη έχοντας τη δυνατότητα, επιδιώκουν τις διακοπές χωρίς να καταβάλλουν το προβλεπόμενο μίσθωμα διαμονής. Από εκεί και πέρα, απαιτείται σε συνεργασία με τις αντίστοιχες περιβαλλοντικές οργανώσεις και ειδικότερες οργανώσεις και ομάδες που ασχολούνται με το ελεύθερο κάμπινγκ συλλογικά, να συνταχθεί ένας κανονισμός ο οποίος να έχει την ευχέρεια να προβλέπει την ελευθερία των λοιπών διαχειρόμενων το κοινόχρηστο αυτό αγαθό – είτε πρόκειται για παραλία είτε για κάποιο δάσος. Να προβλέπει την διατήρηση της υγιεινής, της ασφάλειας και της προστασίας του περιβάλλοντος του εν προκείμενω χώρου».



Χύμα στο κύμα

«Ελεύθερο έκανα πρώτη φορά στη Μεσακτή, στην Ικαρία το 2006 αν θυμάμαι καλά. Το γεγονός ότι έρχεσαι τόσο κοντά στη φύση, ότι μπορείς να κοιμάσαι και να ξυπνάς δίπλα στη θάλασσα κοιτάζοντας τα αστέρια - ρομαντικό, αλλά έτσι είναι- ότι δεν έχεις όλες αυτές τις ανέσεις που μπορεί να σου προσφέρει ένα δωμάτιο ξενοδοχείου και ότι για όσες μέρες διαρκέσει, "σπίτι" σου είναι η εκάστοτε παραλία είναι κάποια από τα θετικά στοιχεία του ελεύθερου», λέει η Αφροδίτη, 27 χρονών και προσθέτει:

«Σίγουρα ένας από τους λόγους που με τράβηξε να συνεχίσω να κάνω ελεύθερο είναι και το οικονομικό. Δωρεάν διαμονή, τι καλύτερο;». Η Μαρία, 34 χρονών, έκανε πρώτη φορά με την οικογένειά της στη Σαμοθράκη, σε ηλικία έξι χρονών. «Συνειδητοποιείς ότι τίποτα από ό,τι έχεις εκπαιδευτεί να πιστεύεις ότι χρειάζεσαι για να ζήσεις δεν είναι αλήθεια. Αυτό ήταν που με τράβηξε και συνεχίζω να λατρεύω το ελεύθερο κάμπινγκ», μας λέει.

Ο σύζυγός της, Τάσος μάλιστα, ανυπομονεί να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, για να καταφέρει να ξαναπάει στα αγαπημένα του μέρη για ελεύθερο.

«Πρώτη φορά πήγα πριν από δέκα χρόνια στη Σκύρο στον Άγιο Πέτρο σε ένα πανέμορφο δάσος με πεύκα, που θεωρείται παράδεισος του ελεύθερου κάμπινγκ. Εκεί η τοπική κοινωνία και οι αρχές επιτρέπουν στους κατασκηνωτές να στήσουν, χωρίς να τους κυνηγούν, υπάρχει μια υποστήριξη δηλαδή. Φαντάσου εκεί έκατσα για έναν μήνα», λέει χαρακτηριστικά.

«Αν σου αρέσει η επαφή με τη φύση, να βλέπεις τα αστεράκια από τη σκηνή σου το βράδυ, να ακούς τα θροΐσματα των φύλλων και άλλα τέτοια ωραία, τότε το ελεύθερο κάμπινγκ είναι για σένα. Στο οργανωμένο κάμπινγκ τα έχεις μεν αυτά, αλλά έχεις και τις φωνές γύρω γύρω και τις τηλεοράσεις να παίζουν», προσθέτει ο ίδιος.

Η Μαρίζα, 24 χρονών, έκανε πρώτη φορά ελεύθερο στη Σούδα έξω από τα Χανιά, σε ηλικία δέκα ετών και η εμπειρία αυτή της έχει μείνει μέχρι σήμερα αξέχαστη, όπως λέει: «Από τότε, τρελάθηκα με την αίσθηση του να ξυπνάς δίπλα στη θάλασσα και συνέχισα να κάνω και όταν μεγάλωσα. Η εμπειρία του να είσαι δίπλα στο κύμα δύσκολα περιγράφεται με λόγια, ακόμα και με τόση ζέστη. Με μια πρωινή βουτιά τα ξεχνάς όλα!».

Ο Δημήτρης, 38 χρονών, βρέθηκε σε ηλικία πέντε ετών για πρώτη φορά στη θέση του ελεύθερου κατασκηνωτή στην Κίμωλο. «Μου είναι δύσκολο να σκεφτώ τις διακοπές μου σε κάποιο δωμάτιο, ειδικά σε κάποιο μακριά από τη θάλασσα. Θέλω πριν ανοίξω καλά καλά το μάτι μου να κάνω μια βουτιά στη θάλασσα και δεν θέλω αυτό να μου στοιχίζει 80 ευρώ την ημέρα. Πως αλλιώς μπορώ να το κάνω;», αναρωτιέται.

Το- τρελό- γράμμα του νόμου

Όπως αναφέραμε παραπάνω, η ελεύθερη κατασκήνωση απαγορεύεται βάσει νόμου, τον οποίο οι ελεύθεροι κατασκηνωτές θεωρούν– τουλάχιστον – γελοίο.

«Είναι τρελό να διώκονται οι άνθρωποι που παίρνουν τη σκηνούλα τους και μένουν κάτω από τα αστέρια, μόνο και μόνο για εμπορικούς λόγους που έχουν να κάνουν με την τουριστική βιομηχανία», λέει ο Δημήτρης. Την ίδια άποψη έχει και η Μαρία. «Η προσπάθεια του κράτους να ποινικοποιήσει το να ζεις στην ύπαιθρο είναι γελοία. Είναι σαν να απαγορεύει να αναπνέεις ή να κολυμπάς. Κάποιες τοπικές κοινωνίες είτε επειδή τις συμφέρει, είτε επειδή είναι πιο προοδευτικές (Τήλος), το «επιτρέπουν» και αυτό είναι σίγουρα θετικό», μας λέει.

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η γνώμη της Αφροδίτης: «Το γεγονός ότι το ελεύθερο κάμπινγκ θεωρείται παράνομο και το ότι επικαλούνται την προστασία της φύσης και της κάθε παραλίας, ενώ φυσικά πίσω από όλα αυτά κρύβονται οικονομικά συμφέροντα, είναι τουλάχιστον αστείο. Προφανώς και πιστεύω ότι ο νόμος αυτός δεν θα έπρεπε να υπάρχει, από τη στιγμή που ο μόνος κερδισμένος από όλη αυτή την υπόθεση είναι ο ξενοδοχειάρχης που υπερχρεώνει τα δωμάτια του, αυτός που εκμεταλλεύεται την παραλία τοποθετώντας ομπρέλες και ξαπλώστρες καταστρέφοντας το φυσικό τοπίο κ.ο.κ.», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Εσάς ποια είναι η γνώμη σας για την ποινικοποίηση του ελεύθερου κάμπινγκ;