Η άνοιξη στην Κύθνο είναι μαγική!
Περπατάμε λουλουδιασμένα μονοπάτια, επιχειρούμε τις πρώτες μας βουτιές και κάνουμε πρόβα καλοκαιριού σε ένα κυκλαδονήσι… δίπλα μας.
Κείμενο: Ηρώ Κουνάδη
Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος
Λιγότερο από δυο ώρες μακριά από το λιμάνι του Λαυρίου, και βρίσκεσαι να κάνεις… κυκλαδίτικη πρόβα καλοκαιριού. Η Κύθνος, βέβαια, δεν είναι η Κυκλάδα που έχεις συνηθίσει: Έτη φωτός μακριά από το στιλιζάρισμα και τις ανεβασμένες τιμές των γειτόνων της, μικρούλα και «ευκολογύριστη» (1.500 μόνιμοι κάτοικοι όλοι κι όλοι, μοιρασμένοι στα δύο κουκλίστικα χωριά της), θα σε εκπλήξει με λουλουδιασμένα αυτή την εποχή μονοπάτια, αξιοθέατα που δεν περίμενες να βρεις σε ένα τόσο δα νησί και παραλίες με (παγωμένα!) νερά να τα πιείς στο ποτήρι.
Οι εξερευνήσεις ξεκινούν σχεδόν πάντα από τα πλακόστρωτα σοκάκια της Χώρας, που θα τη βρείτε στους χάρτες και ως Μεσσαριά. Ανάμεσα σε χαμηλά, φρεσκοασβεστωμένα σπίτια και εκκλησάκια, κάτω από καμάρες και στοές που τα συνδέουν μεταξύ τους, πλάι σε λουλουδιασμένες αυλές με μπλε, βαθύ μπλε παραθυρόφυλλα. Τη γαλανόλευκη συμφωνία σπάνε κάθε τόσο μερικά χρωματιστά τραπεζάκια που απλώνουν έξω τα cafe και τα ταβερνάκια της Χώρας, ένα αλσάκι… τσέπης, και ένας υπαίθριος αρχαιολογικός χώρος με ευρήματα από τις ανασκαφές που (και όμως) συνεχίζονται στο νησί.
Το… αντίπαλο δέος της Χώρας, η άλλη όψη του νομίσματος αν προτιμάτε, είναι ένα εξίσου όμορφο (αν όχι και λίγο ομορφότερο) χωριό που λέγεται Δρυοπίδα, και είναι ο μοναδικός κεραμιδοσκέπαστος οικισμός σε όλες τις Κυκλάδες –χάρη στη μακρά παράδοση κεραμοποιίας του. Εδώ, ανάμεσα στα ολόλευκα σπιτάκια με τις φροντισμένες αυλές, μέσα σε έναν λαβύρινθο από ατμοσφαιρικά, πλακόστρωτα σοκάκια (ένα εκ των οποίων τόσο στενό που μετά βίας χωρά ένας άνθρωπος –οι ντόπιοι το λένε εύγλωττα «το στενό») θα βρείτε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα του νησιού.
Ξεχωρίζει το εντυπωσιακό Σπήλαιο Καταφύκι, ένα τμήμα του οποίου είναι φυσικό, με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, και ένα άλλο τεχνητό, με γιγάντιες στοές που ανοίχθηκαν το 1835 για την εξόρυξη Αιματίτη, ήτοι ορυκτού σιδήρου. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο προς το παρόν τα Σαββατοκύριακα, από τις 10.00 ως τις 14.00 (και από τα τέλη Ιουνίου καθημερινά) με προαιρετική συνεισφορά. Στη Δρυοπίδα βρίσκεται, επίσης, το προσεγμένο Λαογραφικό Μουσείο του νησιού, που θα σας ξεναγήσει στην παραδοσιακή κυθνέικη ζωή, μέσα από φορεσιές, εργαλεία, κειμήλια και δωμάτια επιπλωμένα και διακοσμημένα σαν άλλοτε. Το μουσείο λειτουργεί το καλοκαίρι καθημερινά 10.00-13.00 και 19.00-21.00, επίσης με προαιρετική συνεισφορά.
Ένας από τους καλύτερους λόγους για να βρεθείτε στην Κύθνο την άνοιξη είναι για να περπατήσετε το εντυπωσιακό δίκτυο μονοπατιών της ενδοχώρας, που (καθόλου δεν φαίνεται από το πλοίο όπως έρχεστε αλλά) λουλουδιάζει και πρασινίζει αυτή την εποχή. Δέκα διαφορετικά μονοπάτια, μερικώς σηματοδοτημένα, ιδανικά τόσο για αρχάριους όσο και για προχωρημένους, διατρέχουν σχεδόν όλο το νησί, ανεβοκατεβαίνοντας λοφοπλαγιές, περνώντας μέσα από κοιλάδες, ισορροπώντας ανάμεσα σε παραδοσιακές ξερολιθιές, καταλήγοντας σε βυζαντινά κάστρα και επισκέψιμες αρχαιολογικές ανασκαφές, αποκαλύπτοντας κάθε τόσο μια φαντασμαγορική θέα στη θάλασσα, στις παραλίες του νησιού, και στην άγρια ομορφιά του κυκλαδίτικου τοπίου.
Αν δεν ξέρετε από πού να ξεκινήσετε, η δική μας ψήφος εμπιστοσύνης πηγαίνει στο 6 χιλιομέτρων μονοπάτι που συνδέει την Χώρα με την πανέμορφη παραλία της Επισκοπής, περνώντας (βλέπε κάνοντας στάση διαρκείας) από το Βρυόκαστρο. Κτισμένος περί τον 10ο αιώνα π.Χ., στην κορυφή του λόφου πάνω από το αρχαίο λιμάνι, ο αρχαίος αυτός οικισμός περιλάμβανε ναούς της Αφροδίτης, του Απόλλωνα και της Αρτέμιδας, τείχη, σπίτια και ταφικά μνημεία, τα οποία έφερε στο φως η αρχαιολογική ανασκαφή που ξεκίνησε το 2002 και συνεχίζεται ως σήμερα. Τα πολυάριθμα ευρήματα που μαρτυρούν την ύπαρξη ενός άγνωστου και γι’ αυτό ακριβώς άκρως ενδιαφέροντα πολιτισμού, θα φιλοξενηθούν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας, που ετοιμάζεται.
Αν δεν εμπιστεύεστε τις ικανότητες προσανατολισμού σας (και η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα μονοπάτια χρειάζονται επιπλέον σηματοδότηση) το Kythnos Hiking αναλαμβάνει να σας μυήσει στα μυστικά και τις πεζοπορικές διαδρομές του νησιού, οργανώνοντας τόσο μονοήμερες (των 4-5 ωρών, χωρίς τα διαλείμματα) όσο και πολυήμερες πεζοπορίες. Το κόστος ξεκινά από 25€ κατ’ άτομο, και το minimum συμμετοχής είναι δύο άτομα. Δείτε εδώ ένα ενδεικτικό 6ήμερο πρόγραμμα διαδρομών, και εδώ μερικές ενδιαφέρουσες προτάσεις για μεμονωμένες πεζοπορίες.
…Επιχειρούνται σε κρυστάλλινα νερά, τα οποία καταλήγουν σε πενήντα-τόσες αφράτες αμμουδιές σκιασμένες στην πλειοψηφία τους από αρμυρίκια –που αυτή την εποχή δεν θα χρειαστεί να ξυπνήσετε αξημέρωτα για να προλάβετε ελεύθερα. Στην Επισκοπή με την τόσο ανοιχτόχρωμη-που-μοιάζει-λευκή άμμο της, στην αγαπημένη των ντόπιων Απόκρουση, στα υπέροχα Φλαμπούρια που χωρίζονται στα δύο από έναν βράχο στολισμένο με το εκκλησάκι της Παναγίας της Φλαμπουριανής (το ξακουστό πανηγύρι της οποίας μαζεύει εδώ στις 22 Αυγούστου όλο το νησί), στο Σχοινάρι και το Καβουροχέρι κοντά στον επισκέψιμο μεσολιθικό οικισμό του Μαρουλά (που είναι ο παλαιότερος οικισμός που έχουμε βρει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα) και στη Μεγάλη Άμμο, που είναι… αυτό που λέει το όνομά της, κοντά στην περίφημη Παναγιά την Κανάλα.
Την παραλία-σταρ του νησιού, που λέγεται Κολώνα και είναι, στην ουσία, μία στενή λωρίδα άμμου που σχηματίζει δύο παραλίες θεωρούμε πως την έχετε δει κάθε καλοκαίρι σε τόσο πολλές φωτογραφίες, που δεν περιμένετε εμάς να σας την συστήσουμε.
Ξέρατε ότι οι δύο θρυλικότεροι αρχιτέκτονες του αθηναϊκού νεοκλασικισμού, ο Ερνέστος Τσίλλερ και ο Κρίστιαν Χάνσεν, έχουν δουλέψει μαζί; Το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους μπορείτε να το θαυμάσετε στο Υδροθεραπευτήριο και το παρακείμενο Ξενία –αμφότερα στολίζουν τον παραθαλάσσιο οικισμό των Λουτρών, που ήταν κάποτε μια φημισμένη (το μαντέψατε) λουτρόπολη. Το συγκρότημα αναμένεται να πουληθεί εντός του 2018 σε ιδιώτη και να αξιοποιηθεί, μετά από χρόνια εγκατάλειψης –μέχρι τότε, μπορείτε να διαπιστώσετε ιδίοις όμασι τις ευεργετικές ιδιότητες των αλατούχων και σιδηρούχων νερών που καταλήγουν μέσα από ένα προσεκτικά σκαμμένο αυλάκι σε μια φυσική πισίνα στην άκρη της παραλίας των Λουτρών.
Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος
Λιγότερο από δυο ώρες μακριά από το λιμάνι του Λαυρίου, και βρίσκεσαι να κάνεις… κυκλαδίτικη πρόβα καλοκαιριού. Η Κύθνος, βέβαια, δεν είναι η Κυκλάδα που έχεις συνηθίσει: Έτη φωτός μακριά από το στιλιζάρισμα και τις ανεβασμένες τιμές των γειτόνων της, μικρούλα και «ευκολογύριστη» (1.500 μόνιμοι κάτοικοι όλοι κι όλοι, μοιρασμένοι στα δύο κουκλίστικα χωριά της), θα σε εκπλήξει με λουλουδιασμένα αυτή την εποχή μονοπάτια, αξιοθέατα που δεν περίμενες να βρεις σε ένα τόσο δα νησί και παραλίες με (παγωμένα!) νερά να τα πιείς στο ποτήρι.
Μια Χώρα και μια… Δρυοπίδα
Οι εξερευνήσεις ξεκινούν σχεδόν πάντα από τα πλακόστρωτα σοκάκια της Χώρας, που θα τη βρείτε στους χάρτες και ως Μεσσαριά. Ανάμεσα σε χαμηλά, φρεσκοασβεστωμένα σπίτια και εκκλησάκια, κάτω από καμάρες και στοές που τα συνδέουν μεταξύ τους, πλάι σε λουλουδιασμένες αυλές με μπλε, βαθύ μπλε παραθυρόφυλλα. Τη γαλανόλευκη συμφωνία σπάνε κάθε τόσο μερικά χρωματιστά τραπεζάκια που απλώνουν έξω τα cafe και τα ταβερνάκια της Χώρας, ένα αλσάκι… τσέπης, και ένας υπαίθριος αρχαιολογικός χώρος με ευρήματα από τις ανασκαφές που (και όμως) συνεχίζονται στο νησί.
Το… αντίπαλο δέος της Χώρας, η άλλη όψη του νομίσματος αν προτιμάτε, είναι ένα εξίσου όμορφο (αν όχι και λίγο ομορφότερο) χωριό που λέγεται Δρυοπίδα, και είναι ο μοναδικός κεραμιδοσκέπαστος οικισμός σε όλες τις Κυκλάδες –χάρη στη μακρά παράδοση κεραμοποιίας του. Εδώ, ανάμεσα στα ολόλευκα σπιτάκια με τις φροντισμένες αυλές, μέσα σε έναν λαβύρινθο από ατμοσφαιρικά, πλακόστρωτα σοκάκια (ένα εκ των οποίων τόσο στενό που μετά βίας χωρά ένας άνθρωπος –οι ντόπιοι το λένε εύγλωττα «το στενό») θα βρείτε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα του νησιού.
Ξεχωρίζει το εντυπωσιακό Σπήλαιο Καταφύκι, ένα τμήμα του οποίου είναι φυσικό, με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, και ένα άλλο τεχνητό, με γιγάντιες στοές που ανοίχθηκαν το 1835 για την εξόρυξη Αιματίτη, ήτοι ορυκτού σιδήρου. Το σπήλαιο είναι επισκέψιμο προς το παρόν τα Σαββατοκύριακα, από τις 10.00 ως τις 14.00 (και από τα τέλη Ιουνίου καθημερινά) με προαιρετική συνεισφορά. Στη Δρυοπίδα βρίσκεται, επίσης, το προσεγμένο Λαογραφικό Μουσείο του νησιού, που θα σας ξεναγήσει στην παραδοσιακή κυθνέικη ζωή, μέσα από φορεσιές, εργαλεία, κειμήλια και δωμάτια επιπλωμένα και διακοσμημένα σαν άλλοτε. Το μουσείο λειτουργεί το καλοκαίρι καθημερινά 10.00-13.00 και 19.00-21.00, επίσης με προαιρετική συνεισφορά.
Περπατώ εις την ενδοχώρα
Ένας από τους καλύτερους λόγους για να βρεθείτε στην Κύθνο την άνοιξη είναι για να περπατήσετε το εντυπωσιακό δίκτυο μονοπατιών της ενδοχώρας, που (καθόλου δεν φαίνεται από το πλοίο όπως έρχεστε αλλά) λουλουδιάζει και πρασινίζει αυτή την εποχή. Δέκα διαφορετικά μονοπάτια, μερικώς σηματοδοτημένα, ιδανικά τόσο για αρχάριους όσο και για προχωρημένους, διατρέχουν σχεδόν όλο το νησί, ανεβοκατεβαίνοντας λοφοπλαγιές, περνώντας μέσα από κοιλάδες, ισορροπώντας ανάμεσα σε παραδοσιακές ξερολιθιές, καταλήγοντας σε βυζαντινά κάστρα και επισκέψιμες αρχαιολογικές ανασκαφές, αποκαλύπτοντας κάθε τόσο μια φαντασμαγορική θέα στη θάλασσα, στις παραλίες του νησιού, και στην άγρια ομορφιά του κυκλαδίτικου τοπίου.
Αν δεν ξέρετε από πού να ξεκινήσετε, η δική μας ψήφος εμπιστοσύνης πηγαίνει στο 6 χιλιομέτρων μονοπάτι που συνδέει την Χώρα με την πανέμορφη παραλία της Επισκοπής, περνώντας (βλέπε κάνοντας στάση διαρκείας) από το Βρυόκαστρο. Κτισμένος περί τον 10ο αιώνα π.Χ., στην κορυφή του λόφου πάνω από το αρχαίο λιμάνι, ο αρχαίος αυτός οικισμός περιλάμβανε ναούς της Αφροδίτης, του Απόλλωνα και της Αρτέμιδας, τείχη, σπίτια και ταφικά μνημεία, τα οποία έφερε στο φως η αρχαιολογική ανασκαφή που ξεκίνησε το 2002 και συνεχίζεται ως σήμερα. Τα πολυάριθμα ευρήματα που μαρτυρούν την ύπαρξη ενός άγνωστου και γι’ αυτό ακριβώς άκρως ενδιαφέροντα πολιτισμού, θα φιλοξενηθούν στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας, που ετοιμάζεται.
Αν δεν εμπιστεύεστε τις ικανότητες προσανατολισμού σας (και η αλήθεια είναι πως τα περισσότερα μονοπάτια χρειάζονται επιπλέον σηματοδότηση) το Kythnos Hiking αναλαμβάνει να σας μυήσει στα μυστικά και τις πεζοπορικές διαδρομές του νησιού, οργανώνοντας τόσο μονοήμερες (των 4-5 ωρών, χωρίς τα διαλείμματα) όσο και πολυήμερες πεζοπορίες. Το κόστος ξεκινά από 25€ κατ’ άτομο, και το minimum συμμετοχής είναι δύο άτομα. Δείτε εδώ ένα ενδεικτικό 6ήμερο πρόγραμμα διαδρομών, και εδώ μερικές ενδιαφέρουσες προτάσεις για μεμονωμένες πεζοπορίες.
Οι πρώτες βουτιές…
…Επιχειρούνται σε κρυστάλλινα νερά, τα οποία καταλήγουν σε πενήντα-τόσες αφράτες αμμουδιές σκιασμένες στην πλειοψηφία τους από αρμυρίκια –που αυτή την εποχή δεν θα χρειαστεί να ξυπνήσετε αξημέρωτα για να προλάβετε ελεύθερα. Στην Επισκοπή με την τόσο ανοιχτόχρωμη-που-μοιάζει-λευκή άμμο της, στην αγαπημένη των ντόπιων Απόκρουση, στα υπέροχα Φλαμπούρια που χωρίζονται στα δύο από έναν βράχο στολισμένο με το εκκλησάκι της Παναγίας της Φλαμπουριανής (το ξακουστό πανηγύρι της οποίας μαζεύει εδώ στις 22 Αυγούστου όλο το νησί), στο Σχοινάρι και το Καβουροχέρι κοντά στον επισκέψιμο μεσολιθικό οικισμό του Μαρουλά (που είναι ο παλαιότερος οικισμός που έχουμε βρει μέχρι στιγμής στην Ελλάδα) και στη Μεγάλη Άμμο, που είναι… αυτό που λέει το όνομά της, κοντά στην περίφημη Παναγιά την Κανάλα.
Την παραλία-σταρ του νησιού, που λέγεται Κολώνα και είναι, στην ουσία, μία στενή λωρίδα άμμου που σχηματίζει δύο παραλίες θεωρούμε πως την έχετε δει κάθε καλοκαίρι σε τόσο πολλές φωτογραφίες, που δεν περιμένετε εμάς να σας την συστήσουμε.
Η ιδιαίτερη περίπτωση των Λουτρών
Ξέρατε ότι οι δύο θρυλικότεροι αρχιτέκτονες του αθηναϊκού νεοκλασικισμού, ο Ερνέστος Τσίλλερ και ο Κρίστιαν Χάνσεν, έχουν δουλέψει μαζί; Το αποτέλεσμα της συνεργασίας τους μπορείτε να το θαυμάσετε στο Υδροθεραπευτήριο και το παρακείμενο Ξενία –αμφότερα στολίζουν τον παραθαλάσσιο οικισμό των Λουτρών, που ήταν κάποτε μια φημισμένη (το μαντέψατε) λουτρόπολη. Το συγκρότημα αναμένεται να πουληθεί εντός του 2018 σε ιδιώτη και να αξιοποιηθεί, μετά από χρόνια εγκατάλειψης –μέχρι τότε, μπορείτε να διαπιστώσετε ιδίοις όμασι τις ευεργετικές ιδιότητες των αλατούχων και σιδηρούχων νερών που καταλήγουν μέσα από ένα προσεκτικά σκαμμένο αυλάκι σε μια φυσική πισίνα στην άκρη της παραλίας των Λουτρών.
