20 λόγοι που αγαπάμε τα Βαλκάνια
Οι λίμνες, τα κάστρα, οι πόλεις, οι παραλίες, το φαγητό, οι απίστευτες τιμές, κι ένα σωρό ακόμα λόγοι για τους οποίους ταξιδεύουμε στη γειτονιά μας.
της Ηρώς Κουνάδη
Καλωσήρθατε. Αφήστε, παρακαλούμε, τις προκαταλήψεις σας εδώ. Μπορείτε αν θέλετε να ξαναπεράσετε να τις πάρετε πίσω φεύγοντας, αν δεν καταφέρουμε να σας αλλάξουμε γνώμη για το πόσο υπέροχη είναι η βαρύτατα υποτιμημένη και άδικα, εντελώς άδικα στιγματισμένη γειτονιά μας. Και πόσο πολλούς λόγους έχουμε να την αγαπάμε.
1. Είναι δίπλα μας. Δυο ωρίτσες οδήγησης από τα Ιωάννινα, από την Καστοριά, από την Θεσσαλονίκη ή από οποιοδήποτε άλλο σημείο στη Βόρεια Ελλάδα, και είσαι σε έναν θαυμαστό καινούριο κόσμο. Ούτε αεροπορικά, ούτε κανονίσματα ένα μήνα πριν, ούτε τίποτα. Φεύγεις και τώρα, αν θες.
2. Είναι πάμφθηνα. Πόσο πάμφθηνα; Τρεις φορές κάτω από τις τιμές της Ελλάδας, σε αρκετές περιπτώσεις: Ένα σούπερ γεύμα στη Σερβία θα σας «βγει» γύρω στα 8€ το άτομο, τα ποτά κοστίζουν 3-4€, ένα δίκλινο δωμάτιο ξενοδοχείου με το μπαλκόνι του κρεμασμένο πάνω από τα ακίνητα νερά της Οχρίδας δεν ξεπερνά τα 20€.
3. Έχουν τέλεια κουζίνα. Η χαρά του κρεατοφάγου συναντά τις επιρροές της οθωμανικής αυτοκρατορίας (που, αν μη τι άλλο, ήξερε να τρώει).
4. Το μεγαλύτερο φεστιβάλ τρομπέτας στον κόσμο γίνεται εδώ, σε ένα χωριουδάκι μια σταλιά που λέγεται Γκούτσα, στον βορρά της Σερβίας, και είναι ένα γιγάντιο τριήμερο πανηγύρι non stop βαλκανικής μουσικής.
5. Ένα από τα πιο πολυβραβευμένα «μικρά» φεστιβάλ (μικρά σε σχέση, ας πούμε, με το Glastonbury) της Ευρώπης γίνεται επίσης εδώ, μέσα (ναι, μέσα) σε ένα κάστρο του 17ου αιώνα, στο Νόβι Σαντ της Σερβίας, λίγα χιλιόμετρα βόρεια του Βελιγραδίου. Και το όνομα αυτού; Exit.
6. Το νοτιότερο φιορδ της Ευρώπης βρίσκεται επίσης εδώ. Και τα ακίνητα, βαθυγάλαζα νερά του, καταλήγουν στην παραμυθένια καστροπολιτεία του Κότορ, στο Μαυροβούνιο.
7. Η αρχαιότερη λίμνη της Ευρώπης μετρά πέντε εκατομμύρια χρόνια ζωής, λέγεται Οχρίδα, και απλώνει τα νερά της σε δυο χώρες, την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Τα ξενοδοχεία στις όχθες της στήνουν εξέδρες και τσουλήθρες για φαντασμαγορικές βουτιές… του γλυκού νερού.
8. Η μεγαλύτερη λίμνη του ευρωπαϊκού νότου δηλώνει κι αυτή παρούσα εδώ, λέγεται Σκόδρα (ή Σκούταρι) και ενώνει την Αλβανία με το Μαυροβούνιο.
9. Στις όχθες της, από την πλευρά του Μαυροβουνίου, λαγοκοιμάται ένα γλυκύτατο χωριό, όλο πέτρινα γεφυράκια και βάρκες που βολτάρουν στα νερά της λίμνης. Το λένε Βιρπαζάρ, και τα βράδια αντηχεί από το soundtrack που του παρέχουν –σε ρόλο τριζονιών– τα εκατομμύρια βατραχάκια της λίμνης, σε ένα αποτέλεσμα τουλάχιστον σουρεαλιστικό.
10. Αυτός ο παράδεισος επί γης λέγεται Πλίτβιτσε, είναι εθνικό πάρκο, και βρίσκεται στην Κροατία.
11. Έχει, όμως, και η Αλβανία τη δική της εκδοχή της Γαλάζιας Λίμνης. Λέγεται Syri i kaltër, που σημαίνει Μπλε Μάτι, και βρίσκεται πολύ κοντά στην υπέροχη αρχαία πόλη του Βουθρωτού (το οποίο θα βρείτε στους χάρτες ως Butrint) περισσότερα για την οποία έχουμε εδώ.
12. Το Σαράγιεβο δεν είναι πια απλώς ένα συνώνυμο του πολέμου. Είναι μια κουκλίστικη πόλη-μάθημα ιστορίας, με έναν δρόμο που ξεκινά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και φτάνει στην Ευρώπη των Αψβούργων, στις όχθες ενός ποταμού όπου γράφτηκε η σύγχρονη Ιστορία της Ευρώπης –λεπτομέρειες έχουμε εδώ.
13. Πολύ κοντά του, βρίσκεται μια από τις ωραιότερες γέφυρες που έχετε δει ποτέ. Είναι η Γέφυρα του Μόσταρ, από το όνομα του εξίσου υπέροχου χωριού που την φιλοξενεί. Κτίστηκε το 1565, καταστράφηκε το 1993 στον πόλεμο της Βοσνίας, αποκαταστάθηκε στο σημερινό της μεγαλείο το 2004, και ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς το 2005.
14. Το Βέλικο Τάρνοβο της Βουλγαρίας είναι ένα γλυκύτατο χωριουδάκι σκαρφαλωμένο επάνω σε τέσσερις λόφους, πάνω από τις όχθες του ποταμού Γιάντρα, παλιά πρωτεύουσα της δεύτερης βουλγαρικής αυτοκρατορίας, την Ιστορία της οποίας μαρτυρούν αρχοντικά, κάστρα και παλάτια.
15. Ελάχιστα χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, υπάρχει μια πόλη μαγική, μια πόλη «τόσο κατηφορική, που η στέγη ενός σπιτιού είναι η αυλή του άλλου», όπως έγραψε κάποτε ο υποψήφιος για Νόμπελ συγγραφέας Ισμαήλ Κανταρέ που γεννήθηκε εδώ. Τη λένε Αργυρόκαστρο, και τη στεφανώνει ένα κάστρο βγαλμένο από τα παραμύθια των παιδικών μας χρόνων.
16. Ένα ακόμα παραμυθένιο κάστρο στολίζει το νησάκι Μπλεντ, στο κέντρο της ομώνυμης λίμνης στη Σλοβενία. Χρονολογείται από τον 16ο αιώνα (αν και η Ιστορία του ξεκινά πολύ πιο παλιά, στα 1004) και πρωταγωνιστεί στις μισές από τις φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα social media –ναι, εντάξει, υπερβάλλουμε λιγάκι, αλλά πείτε μας ότι δεν το έχετε δει ποτέ και θα τα πάρουμε όλα πίσω.
Φωτό: Zahariz.com
17. Στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, υπάρχει μια καστροπολιτεία κτισμένη επάνω στους καταρράκτες. Λέγεται Γιάιτσε, και ήταν κάποτε η έδρα του Βασιλείου της Βοσνίας –το οποίο, όπως μάλλον δεν ξέρατε, ήταν ανεξάρτητο κράτος από το 1154 ως το 1377.
18. Στην «πινέζα» του χάρτη μας, εκεί όπου συναντιούνται τρεις χώρες (η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Τουρκία) βρίσκεται μια παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα, βγαλμένη από τις Χίλιες και Μία Νύχτες. Αδριανούπολη τη λέγαν’ οι παππούδες σου, και οι Ρωμαίοι πριν από αυτούς, Εντιρνέ θα τη βρεις σήμερα στους χάρτες. Κι εδώ έχουμε όσα πρέπει να ξέρεις για την υπεροχότητά της.
19. Οι παραλίες στα Βαλκάνια είναι φανταστικές: Από τη λευκή άμμο και τα πεύκα που φτάνουν ως το κύμα στο Pržno του Μαυροβουνίου, στα απόλυτα τιρκουάζ νερά του Εξαμιλίου της Αλβανίας, και από εκεί στο απέραντο γαλάζιο των νησιών της Κροατίας, κάθε βουτιά εδώ είναι και μια εμπειρία. Λεπτομέρειες, εδώ.
20. Και για να επιστρέψουμε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε, ακριβώς επειδή είναι δίπλα μας, πάμφθηνα και υπέροχα, τα Βαλκάνια προσφέρονται για φανταστικά road trips, τέσσερα από τα οποία έχουμε συγκεντρώσει με όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες εδώ.
Καλωσήρθατε. Αφήστε, παρακαλούμε, τις προκαταλήψεις σας εδώ. Μπορείτε αν θέλετε να ξαναπεράσετε να τις πάρετε πίσω φεύγοντας, αν δεν καταφέρουμε να σας αλλάξουμε γνώμη για το πόσο υπέροχη είναι η βαρύτατα υποτιμημένη και άδικα, εντελώς άδικα στιγματισμένη γειτονιά μας. Και πόσο πολλούς λόγους έχουμε να την αγαπάμε.
1. Είναι δίπλα μας. Δυο ωρίτσες οδήγησης από τα Ιωάννινα, από την Καστοριά, από την Θεσσαλονίκη ή από οποιοδήποτε άλλο σημείο στη Βόρεια Ελλάδα, και είσαι σε έναν θαυμαστό καινούριο κόσμο. Ούτε αεροπορικά, ούτε κανονίσματα ένα μήνα πριν, ούτε τίποτα. Φεύγεις και τώρα, αν θες.
2. Είναι πάμφθηνα. Πόσο πάμφθηνα; Τρεις φορές κάτω από τις τιμές της Ελλάδας, σε αρκετές περιπτώσεις: Ένα σούπερ γεύμα στη Σερβία θα σας «βγει» γύρω στα 8€ το άτομο, τα ποτά κοστίζουν 3-4€, ένα δίκλινο δωμάτιο ξενοδοχείου με το μπαλκόνι του κρεμασμένο πάνω από τα ακίνητα νερά της Οχρίδας δεν ξεπερνά τα 20€.
3. Έχουν τέλεια κουζίνα. Η χαρά του κρεατοφάγου συναντά τις επιρροές της οθωμανικής αυτοκρατορίας (που, αν μη τι άλλο, ήξερε να τρώει).
4. Το μεγαλύτερο φεστιβάλ τρομπέτας στον κόσμο γίνεται εδώ, σε ένα χωριουδάκι μια σταλιά που λέγεται Γκούτσα, στον βορρά της Σερβίας, και είναι ένα γιγάντιο τριήμερο πανηγύρι non stop βαλκανικής μουσικής.
5. Ένα από τα πιο πολυβραβευμένα «μικρά» φεστιβάλ (μικρά σε σχέση, ας πούμε, με το Glastonbury) της Ευρώπης γίνεται επίσης εδώ, μέσα (ναι, μέσα) σε ένα κάστρο του 17ου αιώνα, στο Νόβι Σαντ της Σερβίας, λίγα χιλιόμετρα βόρεια του Βελιγραδίου. Και το όνομα αυτού; Exit.
6. Το νοτιότερο φιορδ της Ευρώπης βρίσκεται επίσης εδώ. Και τα ακίνητα, βαθυγάλαζα νερά του, καταλήγουν στην παραμυθένια καστροπολιτεία του Κότορ, στο Μαυροβούνιο.
7. Η αρχαιότερη λίμνη της Ευρώπης μετρά πέντε εκατομμύρια χρόνια ζωής, λέγεται Οχρίδα, και απλώνει τα νερά της σε δυο χώρες, την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Τα ξενοδοχεία στις όχθες της στήνουν εξέδρες και τσουλήθρες για φαντασμαγορικές βουτιές… του γλυκού νερού.
8. Η μεγαλύτερη λίμνη του ευρωπαϊκού νότου δηλώνει κι αυτή παρούσα εδώ, λέγεται Σκόδρα (ή Σκούταρι) και ενώνει την Αλβανία με το Μαυροβούνιο.
9. Στις όχθες της, από την πλευρά του Μαυροβουνίου, λαγοκοιμάται ένα γλυκύτατο χωριό, όλο πέτρινα γεφυράκια και βάρκες που βολτάρουν στα νερά της λίμνης. Το λένε Βιρπαζάρ, και τα βράδια αντηχεί από το soundtrack που του παρέχουν –σε ρόλο τριζονιών– τα εκατομμύρια βατραχάκια της λίμνης, σε ένα αποτέλεσμα τουλάχιστον σουρεαλιστικό.
10. Αυτός ο παράδεισος επί γης λέγεται Πλίτβιτσε, είναι εθνικό πάρκο, και βρίσκεται στην Κροατία.
11. Έχει, όμως, και η Αλβανία τη δική της εκδοχή της Γαλάζιας Λίμνης. Λέγεται Syri i kaltër, που σημαίνει Μπλε Μάτι, και βρίσκεται πολύ κοντά στην υπέροχη αρχαία πόλη του Βουθρωτού (το οποίο θα βρείτε στους χάρτες ως Butrint) περισσότερα για την οποία έχουμε εδώ.
12. Το Σαράγιεβο δεν είναι πια απλώς ένα συνώνυμο του πολέμου. Είναι μια κουκλίστικη πόλη-μάθημα ιστορίας, με έναν δρόμο που ξεκινά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και φτάνει στην Ευρώπη των Αψβούργων, στις όχθες ενός ποταμού όπου γράφτηκε η σύγχρονη Ιστορία της Ευρώπης –λεπτομέρειες έχουμε εδώ.
13. Πολύ κοντά του, βρίσκεται μια από τις ωραιότερες γέφυρες που έχετε δει ποτέ. Είναι η Γέφυρα του Μόσταρ, από το όνομα του εξίσου υπέροχου χωριού που την φιλοξενεί. Κτίστηκε το 1565, καταστράφηκε το 1993 στον πόλεμο της Βοσνίας, αποκαταστάθηκε στο σημερινό της μεγαλείο το 2004, και ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς το 2005.
14. Το Βέλικο Τάρνοβο της Βουλγαρίας είναι ένα γλυκύτατο χωριουδάκι σκαρφαλωμένο επάνω σε τέσσερις λόφους, πάνω από τις όχθες του ποταμού Γιάντρα, παλιά πρωτεύουσα της δεύτερης βουλγαρικής αυτοκρατορίας, την Ιστορία της οποίας μαρτυρούν αρχοντικά, κάστρα και παλάτια.
15. Ελάχιστα χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, υπάρχει μια πόλη μαγική, μια πόλη «τόσο κατηφορική, που η στέγη ενός σπιτιού είναι η αυλή του άλλου», όπως έγραψε κάποτε ο υποψήφιος για Νόμπελ συγγραφέας Ισμαήλ Κανταρέ που γεννήθηκε εδώ. Τη λένε Αργυρόκαστρο, και τη στεφανώνει ένα κάστρο βγαλμένο από τα παραμύθια των παιδικών μας χρόνων.
16. Ένα ακόμα παραμυθένιο κάστρο στολίζει το νησάκι Μπλεντ, στο κέντρο της ομώνυμης λίμνης στη Σλοβενία. Χρονολογείται από τον 16ο αιώνα (αν και η Ιστορία του ξεκινά πολύ πιο παλιά, στα 1004) και πρωταγωνιστεί στις μισές από τις φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα social media –ναι, εντάξει, υπερβάλλουμε λιγάκι, αλλά πείτε μας ότι δεν το έχετε δει ποτέ και θα τα πάρουμε όλα πίσω.
Φωτό: Zahariz.com
17. Στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, υπάρχει μια καστροπολιτεία κτισμένη επάνω στους καταρράκτες. Λέγεται Γιάιτσε, και ήταν κάποτε η έδρα του Βασιλείου της Βοσνίας –το οποίο, όπως μάλλον δεν ξέρατε, ήταν ανεξάρτητο κράτος από το 1154 ως το 1377.
18. Στην «πινέζα» του χάρτη μας, εκεί όπου συναντιούνται τρεις χώρες (η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Τουρκία) βρίσκεται μια παλιά αυτοκρατορική πρωτεύουσα, βγαλμένη από τις Χίλιες και Μία Νύχτες. Αδριανούπολη τη λέγαν’ οι παππούδες σου, και οι Ρωμαίοι πριν από αυτούς, Εντιρνέ θα τη βρεις σήμερα στους χάρτες. Κι εδώ έχουμε όσα πρέπει να ξέρεις για την υπεροχότητά της.
19. Οι παραλίες στα Βαλκάνια είναι φανταστικές: Από τη λευκή άμμο και τα πεύκα που φτάνουν ως το κύμα στο Pržno του Μαυροβουνίου, στα απόλυτα τιρκουάζ νερά του Εξαμιλίου της Αλβανίας, και από εκεί στο απέραντο γαλάζιο των νησιών της Κροατίας, κάθε βουτιά εδώ είναι και μια εμπειρία. Λεπτομέρειες, εδώ.
20. Και για να επιστρέψουμε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε, ακριβώς επειδή είναι δίπλα μας, πάμφθηνα και υπέροχα, τα Βαλκάνια προσφέρονται για φανταστικά road trips, τέσσερα από τα οποία έχουμε συγκεντρώσει με όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες εδώ.
